2010–2019
Chex’uuchinq, chexk’ihanq, ut chiwanq eewankil sa’ xb’een li ruchich’och’
April 2015


Chex’uuchinq, chexk’ihanq, ut chiwanq eewankil sa’ xb’een li ruchich’och’

Li qaChoxahil Yuwa’ koxtaqla naq too’uuchinq, naq took’ihanq ut naq taawanq qawankil sa’ xb’een li ruchich’och’ re naq tooruuq chi wulak jo’ chanru A’an.

B’antiox eere, ex Coro Tabernaculo, li ch’ina-usil b’ich chirix aj Kolol re li ruchich’och’.

Chiru li kutan naq li Dios Yuwa’b’ej kixpatz’ re li Ralal Junaj Yo’lajenaq naq tixyo’ob’tesi li winq jo’ chanchan ajwi’ rilob’aaleb’ A’an, kirosob’tesiheb’ li ralal xk’ajol ut kixye: “Chex’uuchinq, ut chexk’ihanq, ut chenujob’resi li ruchich’och’, ut chiwanq eewankil… sa’ xb’een ut sa’ xb’een li junjunq li k’a’ru yo’yo li na’eek’an chiru li ch’och’ ”.1 Jo’kan ut li qanumik arin kitikla rik’in jun choxahil taqlankil jo’ ajwi’ rik’in jun li osob’tesink. Jun Yuwa’b’ej aj rahonel kixk’e qe li taqlahom ut li osob’tesink chi uuchink, chi k’ihank, ut chi wank qawankil, re naq tooruuq chi chaab’ilob’resiik ut wulak chi wank jo’ A’an.

Ex wax wiitz’in, sa’ li kutan a’in nintz’aama lee paab’aal ut lee tij naq yooqin chixwotzb’al junjunq li na’leb’ re oxib’ li chaab’ilal jwal aajel ru re li qachoxahil wanjik. Lin tij a’an naq tooruhanq xnawb’al chi tz’aqal ut xb’aanunkil li qaloq’laj teneb’ahom—lix taql li qaChoxsahil Yuwa’—re xwaklesinkil li qachoxahil wanjik re naq tooruhanq chi nume’k chiru li qanumjik arin chi chaab’il ut taqataw li qachoxahil eechanihom.

Xb’een: Li Dios koxtaqla chi uuchink

Jun xraqal aajel ru re li uuchink li wan naq ink’a’ naqak’e reetal, a’an xxaqab’ankil li rawa’b’ejihom li Dios sa’ xb’een li ruchich’och’. Li Kolonel kixk’ut:

“Laa’in lix toonal li uub’; laa’ex li ruq’; ani nakanaak wik’in ut laa’in rik’in, a’an q’axal na’uuchink, xb’aan naq wi jachjooqex wik’in maak’a’ naru teeb’aanu.  …

“Wi nekexkanaak wik’in ut eb’ li waatin neke’kanaak eerik’in, tz’aamahomaq li teeraj ut taak’eemanq eere.

“Rik’in a’in naxk’ul xloq’al lin Yuwa’: naq q’axal chi’uuchinq lee paab’aal ut laa’aqex tz’aqal intzolom”.2

Noko’uuchin naq nokokana rik’in li Kristo ut naqak’ul “sa’ [qab’een lix] k’ab’a’…[ut] [nokok’anjelak] chiru toj sa’ xraqik”3 rik’in naq naqatenq’aheb’ chi chalk li ani maji’ neke’ chal rik’in A’an.

Sa’ li qakutan a’in, eb’ li yo’yookil profeet ut eb’ li apostol toj yookeb’ chixtaqsinkil xyaab’eb’ xkux re qab’oqb’al chiqajunjunqal re taqaq’axtesi qib’ sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’, a’ yaal jo’ chanru li qaseeb’al ut li qahoonal.

Li xtiklajik naq taqil junaq li sumenk na’uuchinin a’an naq toowulaq “chi tuulan sa’ li qaam”.4 Jo’kan ut, toochalq rik’in li Kristo chi tz’aqal naq yooqo chixkanab’ankil qib’ sa’ ruq’ li Santil Musiq’ej ut taqapaab’ chixjunil li sumwank li ak qab’aanuhom.5 Naru naqasik’ ut naqak’ul li maatan re li tz’aqal rahok ut li wankilal re xb’oqb’aleb’ li qajunkab’al, li qaxe’ qatoon ut eb’ li qech kab’al komon ut ink’a’ komon, ut qamiiw re te’xk’ul lix evangelio li Jesukristo.

K’anjelak rik’in musiq’ej re tz’aqal rahok moko a’an ta li teneb’ank, a’an b’an jun sahil ch’oolejil. Li ch’a’ajkilal neke’ok jo’ li xkawob’resinkil li qapaab’aal. Noko’ok jo’ “aj yehol nawom chirix [lix chaab’ilal] li Dios sa’ chixjunil hoonal, ut sa’ chixjunil li k’a’aq re ru, ut sa’ chixjunil li na’ajej [toowanq] wi’, toj reetal [qakamik]”.6

Chiqajunilo nokoru ut tento toowulaq chi q’axtesinb’ilo sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’. Li Kolonel kixk’e sa’ qab’een li k’anjel a’an, rik’in jun li yeechi’ihom: “Moko laa’ex ta xexsik’ok wu, laa’in b’an xinsik’ok eeru ut xexinxaqab’ re texxik ut chi uuchinq lee paab’aal, ut li taaruuchin lee paab’aal wanq chi junelik; chi jo’kan chixjunil li teetz’aama chiru li Yuwa’b’ej sa’ ink’ab’a’, taak’eemanq eere”7.

Xkab’: li Dios koxtaqla chi k’ihank

Li qatib’el a’an jun li rosob’tesihom li Dios. Kiqak’ul rik’in li ajom re xb’aanunkil lix k’anjel li Choxahil Yuwa’b’ej re “xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq”.8 Li tib’elej a’an li naru naqataw wi’ li qachoxahil eechanihom.

Li tib’elej naxb’aanu naq lix chaab’il alal li Dios sa’ musiq’ej te’xyu’ami li wank sa’xb’een li ruchich’och’.9 Naq neke’wan qakok’al naqak’e xhoonaleb’ xkomon ralal xk’ajol li Dios sa’ musiq’ej chi wank sa’ ruchich’och’. Chixjunileb’ li neke’yo’la sa’ li ruchich’och’ wankeb’ lix hoonal re chaab’ilob’resink ib’ ut re te’taqsiiq xloq’al, wi neke’xpaab’ lix taqlahom li Dios.

Li sumlaak rik’in jun li winq ut jun li ixq a’an xjayal kixk’ojob’ chaq li Dios re xtz’aqob’resinkil li taqlahom chi k’ihank. Li wank rik’ineb’ li kristiaan juntaq’eeteb’ xwinqilal ink’a’ naru chi k’ihank.

Jun li sumlaak k’ulub’ej ut yaal tz’aptz’o sa’ li santil ochoch ut b’ar wi’ na’oxloq’iman li sumwank re li tz’apok, naxk’e reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej ut eb’ li alalb’ej li hoonal q’axal chaab’il re te’xk’ul li rahok ut kawresink ib’ re jun li yu’am na’uuchin. Naxk’e jun li na’jej reheb’ b’ar wi’ naru neke’roxloq’i li sumwank ke’xk’uub’ rik’in li Dios.

Xb’aan lix rahom choq’ qe, li qaChoxahil Yuwa’ kixk’ojob’ lix jayal naq chixjunileb’ li ralal xk’ajol tiikeb’ xch’ool ink’a’ neke’ru xk’ulb’al li rosob’tesinkil junaq li sumlaak rub’el sumwank ut re li alalb’ej, malaj ink’a’ neke’ ru xk’ulb’al chixjunil a’an, xb’aan k’a’ru ink’a’ neke’xnaw, te’xyal xsahil ajwi’, sa’ li hoonal kixk’ojob’ li Qaawa’.10

Eb’ li yo’yookil profeet ut apostol ak neke’xye reheb’ chixjunileb’ li ani wankeb’ xhoonal re ok sa’ li junelikil sumwank re li sumlaak naq te’xb’aanu rik’in chaab’il na’leb’ ut rik’in paab’aal. Moko taqab’ay ta lix santil kutankil xb’aan li k’a’ru naxyeechi’i qe li ruchich’och’ malaj xxiikilal li qapatz’om li taatz’eqo’q re li xsik’b’al ru junaq li ani raj taasumlaaq wi’.

Li yeechi’ihom choq’ reheb’ chixjunil li ani ak xe’tz’ape’ sa’ li sumwank re li junelikil sumlaak ut neke’uuchin rik’in xk’uub’ankil li sumwank, a’an naq li xik’ na’ilok maajun wa taaruuq chixtoch’b’al lix xxe’ li junelikil junajil.

Rox: li Dios koxtaqla chaq naq chiwank li qawankil sa’ xb’een li ruchich’och’

Xjolominkil li ruchich’och’ ut li wank wankilal sa’ xb’een li junjunq li k’a’ru yo’yo a’an xb’eresinkil re naq taa’uxmanq jo’ rajom li Dios11 naq neke’k’anejak re xtz’aqob’resinkil li rajomeb’ li ralal xk’ajol. Li jolomink naxk’am ajwi’ chaq rawa’b’ejinkil li qatib’elej.12Ink’a’ naraj naxye naq maak’a’ qawankil rik’in a’an chi moko roksinkil jo’ ink’a’ rajom li Dios.13

Xk’ulb’al li seeb’al re naq wan qawankil sa’ xb’een li k’a’ re ru re li ruchich’och’ natikla rik’in li tuulanil re xk’eeb’al reetal lix paaltil qametz’ew ut li wankilal wan qik’in xb’aan li Kristo ut lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu. Xb’aan naq, “li Kristo kixye: Wi tineepaab’, taawanq eewankil chixb’aanunkil yalaq k’a’ru li aajel ru choq’ we laa’in”14. Li wankilal a’in wan choq’ qe naq naqasik’ ru xpaa’ankileb’ lix taqlahom. Nak’i li qaseeb’al re xsik’b’al li maatan re li Musiq’ej ut naq naqawaklesi li qaseeb’al.

Laa’in kinyo’la ut kink’i sa’ neb’a’il li jo’ chanchan naab’aleb’ li junkab’al aran Africa. Kiwan lin seeb’al re elk sa’ li wank a’an naq kinsik’ ut kink’ul, rik’in lix raarookil tenq’ lin yuwa’, jun lin chaab’il tzolb’al. Xk’ulb’al jun li k’utb’esinb’il na’leb’ re li k’a’ru raj tinwulaq wi’ aajel ru choq’ re lin waklijik. Chirix a’an, naq toj saajo chaq, li wixaqil ut laa’in kiqataw li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik, li toj yoo chirosob’tesinkil li qayu’am naq naxk’e qamusiq’ejil b’e. Jo’ chixjunileb’ li junkab’al, wan li qayalb’al ut ch’a’ajkilal, a’b’an naq naqasik’ lix tenq’ li Qaawa’, naqataw qasumenkil li naxtuqub’ naxk’ojob’ qach’ool, ut ink’a’ naqeek’a xrahilal a’an.

Li ch’a’ajkilal naxnumsi li winqilal sa’eb’ li kutan a’in, wan sa’ xyanqeb’ li tz’i’ aj na’leb’, li pornografia, li pleet, li tz’ajnink, li roksinkil li k’a’ru nakaltesin, ut li neb’a’il, yoo chi k’iik xb’aan naq naab’aleb’ sa’ li ruchich’och’ jo’kan neke’raj, neke’xsik’ ru xjuneseb’, neke’xtaaqe “li rajom laj tza ut li tib’elej”15 sa’ xna’aj xb’aanunkil li rajom li Dios. “Ink’a’ neke’xsik’ li Qaawa’ re xxaqab’ankil lix tiikilal; li junjunq b’an chi winq nab’eek chiru tz’aqal lix b’e, ut chirix xjalam-uuch tz’aqal lix dios, li wan xjalam-uuch chanchan li ruchich’och’ ”.16

A’ut, li Dios nokoxb’oq chixjunileb’ li ralal xk’ajol re xk’ulb’al lix tenq’ re xq’axb’al ut xkuyb’al ru li ch’a’ajkilal sa’ li yu’am a’in rik’in li aatin a’in:

“Laa’in li Dios; kinyo’ob’tesi li ruchich’och’, ut eb’ li winq rub’elaj naq ke’wan sa’ li tz’ejwalej…

“Wi tatsutq’iiq chaq wik’in, ut tat-ab’inq chiru lix yaab’ inkux, ut tatpaab’anq, ut taajal aak’a’uxl chirix chixjunil li q’etok aatin aab’aan, ut taakub’eeq aaha’, sa’ ajwi’ li ha’, sa’ lix k’ab’a’ li Walal Junaj Chirib’il… taak’ul li maatan re li Santil Musiq’ej, rik’in xpatz’b’al chixjunil li k’a’aq re ru sa’ lix k’ab’a’ a’an, ut yalaq k’a’ru taapatz’, taak’eemanq aawe”17.

Laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan li neke’xtaw ru lix choxahil eechanihom ut neke’xkanab’ rib’ chi anchal ch’oolej sa’ lix wankilal li xtojb’al rix li maak xb’aan li Qaawa’ Jesukristo neke’kawresiik sa’ lix q’unal xmetz’eweb’ ut “[neke’ru] xb’aanunkil chixjunil li k’a’aq re ru”18. K’eeb’ileb’ xwankil re xq’axb’al ru li aaleek li ak kichapok reheb’ naab’al sa’ xwankilal li xik’ na’ilok. Laj Pablo kixk’ut naq:

“…Li Dios naxb’aanu li xyeechi’i, ut ink’a’ texxkanab’ chi aaleek jo’ ink’a’ truuq teekuy. Rik’in li aaleek, li Dios tixk’e ajwi’ eere chanru teekuy re naq us tex’elq”19.

“Ut anajwan naru xtenq’ankileb’ li yookeb’ raalenkil, xb’aan naq a’an ajwi’ kixkuy li ra naq ki’aaleek”20.

Li qaChoxahil Yuwa’ koxtaqla naq too’uuchinq, naq took’ihanq ut naq taawanq qawankil sa’ xb’een li ruchich’och’ re naq tooruuq chi wulak jo’ chanru Kixk’e li tenq’ re naq chiqajunilo laa’o, rik’in li qasik’om, toowulaq jo’ A’an. Nintz’aama naq chiqajunilo taqayu’ami li qayu’am re naq b’eresinb’ilaqo xb’aan li qachoxahil ilom, re taqapatz’aq chixjunil li qachoxahil osob’tesinkil, ut re taqatz’aqob’resi ru li qachoxahil eechanihom.

Ninch’olob’ xyaalal lix yaalalil li Dios Yuwa’b’ej ut lix raarookil Alal,aj Kolol qe, Jesukristo; lix loq’laj k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil; ut chirix li laaw li kixk’e sa’ xb’een li yo’yookil profeet sa’ li ruchich’och’, aj Thomas  S. Monson. Nintz’aama naq taawanq qawankilal re xyalb’al xsahil chixjunil li rosob’tesihom; sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.