Esika Wapi Boyengebeni, Bolingo, mpe Mawa Ekutani

Kazangaka bansinga ya kobatela, bikangeli, to esalelo ya komatela ya ata lolenge nini, bandeko mibale—Jimmy, ya mibu 14, mpe John, ya mibu 19 (nakanisaki oyo ezali bankombo na bango ya solo te)—bazalaki komeka komata na mopanzi etelema ya canyon etelema na Snow Canyon State Park na Utah ya sudi wapi nabotama. Mpembeni ya songe ya bobuti na bango ya mpasi, na nkele ete nsuka moko ebima ezalaki kopekisa bango mwa matambe na bango ya nsuka ya kobuta. Bakokaki koleka yango te, kasi mpe bakokaki kolongwa sikawa uta na yango te. Bakangamaki. Nsima ya kolukaka na bokebi, John amonaki bisika ekoka mpo na kotindika leki na ye ya mobali na esika kimia na likolo na nsonge ya nsuka na yango. Kasi ezalaki na nzela ya komitombola te. Mingi ebundaki ye mpo na kozwa makasi na mosapi to na lokolo, mingi misisa na ye ebandaki kokangama. Nsomo ya mbalakaka ebandaki kosopana likolo na ye, mpe abandaki kobanga mpo na bomoi na ye.

Kozanga makoki ya kosimba ntango molai, John akanaki ete likanisi na ye bobele ezalaki komeka kopumbwa ti na mbata semba kosalaka makasi ya kokanga na nsonge ya bansuka oyo ezalaki kodiembeladiembela. Soki alongaki, akokaki, na nzela ya makasi ya loboko na ye mingi komibenda na kimia.

Na maloba na yemei, alobaki:

“Yambo ya kopumbwaka na yebisaki Jimmy akende koluka etape ya nzete ya makasi ekoka mpo na kosembola na nse epai na ngai, atako nayebaki ete ezalaki na eloko moko te ya lolenge wana likolo ya nsonge ya mabanga oyo. Ezalaki bobele mayele ya kobungisa elikia. Soki bopumbwe na ngai ezalaki mabe, nakokaki ata koyeba ete leki na ngai ya mobali amonaki ngai kokweyaka mpo na kokufa.

“Kopesaka ye ntango ekoka mpo na kozala mosika na ngai, nalobaki losambo na ngai ya nsuka—ete nalingaki libota na ngai eyeba ete nalingaki bango mpe ete Jimmy akokaki kozonga ndako na kimia na yemei—nde napumbwaki. Ezalaki na adrenalini na kopumbwa na ngai ete kopumbwa yango esembolaki maboko na ngai likolo ya nsuka ebima tii pene ekoma na bacoude na ngai. Kasi ntango nabetaki maboko na ngai na nse likolo ya etando, nayokaki eloko moko te soki zelo ya pete likolo ya libanga epapala. Nakoki lisusu komikundola liyoki ya somo ya kodiembelakakuna na eloko moko te mpo na kosimba—nsonge moko te, libanga moko te ebima, eloko moko te kosimba to kokanga. Nayokaki misapi na ngai kobanda kosielomoka likolo ya etando ya zelo. Nayebaki ete bomoi na ngai esukaki.

“Kasi na mbalakata, lokola kake ebeti na mvula makasi na eleko ya moi makasi, maboko mibale ebimaki uta bisika moko likolo ya nsonge ya mangengenge, kosimbaka maboko na ngai na makasi mpe mokano oyo ekamwisaki ekangeli na bango. Leki na ngai ya mobali ya botongono akendaka koluka etape ya nzete kani oyo ezala te. Kokanisaka mpenza maye nazalaki kosalela mwango, aninganaka sentimetele moko mokolo moko te. Azelaka mpamba—na koloba te, pene na kopema te—koyebaka malamu mpenza nakozala liboma ekokoka mpo na komeka kopumbwa wana. Ntango nasalaki, akangaki ngai, asimbaki ngai, mpe aboyaki kotikaa ngai nakweya. Maboko ya bondeko ya makasi ebikisaki bomoi na ngai ete mokolo wana lokola nakangamaki na lisalisi te na likolo elingaki solo kozala liwa ya mpenza.”¹

Bandeko na ngai ya mibali mpe basi, lelo ezali Eyenga ya Pasika. Atako tosengeli ntango nionso komikundola (tolakaka na nsambo na biso ya elambo ya poso na poso ete tokomikundola), nzokande oyo ezali mokolo ya bule mingi koleka ya mobu mpo na bomikundoli ya kafukafu ya maboko ya bondeko mpe maboko ya mokano oyo esembolami kati na lubwaku ya liwa mpo na kobikisa biso uta na babokweyisami na biso mpe mabungi na biso, uta na bamawa na ngai mpe masumu na biso. Kosalaka lisolo oyo elobama na libota ya John mpe Jimmy, napesi matondi na ngai mpo na Bomikabi mpe Bosekwi ya Nkolo Yesu mpe nandimi makambo oyo ezali na mwango ya bonzambe ya Nzambe oyo esuki na mpe epesi ndimbola na “bolingo oyo Yesu apesaka [biso].”²

Na lingomba na biso ya bato oyo ezali kokola na lolenge ya mokili, ezali lokola kozala lolenge ezali te mpo na bato nionso kolobela na ntina ya Adama mpe Ewa to Elanga ya Edena to na ntina ya “bokweyi ekanamaki te” kati na kufa. Nzokande, bosolo ya pete ezali ete tokoki te kososola mobimba ya Bomikabi mpe Bosekwi ya Yesu Klisto mpe to kosepela malamu te ntina se moko ya mbotama na Ye to ya liwa na ye—na maloba mosusu, ezali na lolenge moko te ya kosepela Mbotama to Pasika—kozangaka kososola ete ezalaki na Adama mpe Ewa baye bakweyisamaki uta na Edene ya lelo, na bansuka mabe nionso bokweyisami wana ememaki elongo na yango.

Nayebi nionso te ya maye masalemaki na mabele oyo liboso na yango, kasi nayebi ete bato mibale oyo bakelemaki na nse ya loboko ya bonzambe ya Nzambe, ete mpo na ntango moko boye bafandaki bango moko na paladiso esika wapi ezalaki na kufa ya moto te mpe libota ya mikolo ekoya te, ete na nzela ya baboponi babukaki motindo ya Nzambe oyo esengaki ete batika esika na bango ya elanga kasi yango epesaki bango nzela ya kozwa bana yambo ya kokutana na liwa ya nzoto.³ Mpo na kobakisa mawa mpe mindondo ya makambo na bango oyo elandaki, bobuki mobeko na bango ezalaki na bansuka ya molimo mpe lokola, kobwakisaka uta na miso ya Nzambe libela. Mpo tobotamaki kati na mokili ya bokweyisami wana mpe mpo biso mpe tokobuka mibeko ya Nzambe, tokweyaki na bitumbu kaka oyo Adama mpe Ewa bazwaki.

Likambo nini ya mawa! Bato banso bakokweyisama—mobali, mwasi, mpe mwana nionso kati na yango na nzoto kokweyaka tii na liwa ya libela, kozindaka na molimo tii na nsomo ya seko. Ezali wana oyo bomoi esalelamaki kozala? Oyo ezali nsuka monene ya makambo ya moto? Tozali banso kodiembela kaka na canyon ya malili na bisika moko boye na mikili oyo elingi kotala te, moko na moko na biso kolukaka liziba ya lisungi moko, moko na moko kolukaka eloko moko ya kokanga—na eloko moko te kasi liyoki ya zelo kosielomoka na nse ya misapi na biso, eloko moko te ya kobikisa biso, eloko moko te ya kosimba, mpe solo eloko te mpo na kosimba biso? Na ntina se moko na biso na bomoi ngalasisi moko ya kozala ya libungutulu—kaka mpo na kopumbwa likolo lokola ekokoka biso, sala molende mpo na mibu pene ya ntuku nsambo, nde bunga mpe kweya, mpe koba kokweya mpo na libela?

Eyano na mituna wana ezali te ya makasi mpe ya seko! Elongo na baprofeta ntango ya kala mpe ya sika, natatoli ete “makambo nionso esalamaki na bwanya na ye oyo ayebi makambo nionso.”⁴ Yango wana, uta ngonga yango baboti ya yambo wana babimaki na Elanga ya Edene, Nzambe mpe Tata na biso banso, komonaka yambo mokano ya Adama mpe Ewa, atindaki banzelu mpenza ya lola mpo na kosakola na bango—mpe kolekisa kati ya ntango epai na biso—ete likambo mobimba oyo esalamaki mpo na esengo na biso ya seko. Ezalaki eteni ya mwango na Ye ya bonzambe, oyo epesaki Mobikisi, Mwana mpenza ya Nzambe Yemei— “Adama,” mosusu Apostolo Paulo akobenga Ye⁵—oyo ayaki na ntango ya midi mpo na komikaba mpo na bobuki mibeko ya Adama ya yambo. Bomikabi wana ekokisaki elonga likolo ya liwa ya nzoto, kopesaka na ntembe te lisekwa na moto nionso oyo azali ya kobotama lisusu to na ntango moko akobotama na mokili oyo. Na mawa ekopesa lisusu bolimbisi mpo na masumu ya moto moko na moko ya banso, uta Adama tii na nsuka ya mokili, ekosalama kaka likolo ya boyamboli mpe botosi mitindo ya bonzambe.

Lokola moko ya banzeneneke abulisama na Ye, nasakoli na ntongo ya Pasika oyo ete Yesu ya Nazalete azalaki mpe ezali Mobikisi ya mokili wana, “Adama ya nsuka,”wana⁶ Mosali mpe Mosukisi ya bondimi na biso, Alifa mpe Omega ya bomoi ya seko “Mpo lokola na Adama nionso bakufaka, boye na Klisto nionso bakozwa bomoi,”⁷ esakolaki Paulo. Lokola esalaki uta na profeta-mopamboli Lehi: “Adama akweyaki mpo bato bakoka kozala. … Mpe Masiya akoya na litondi ya ntango, mpo ete akoka kosikola bana ya bato uta na bokweyisami.”⁸ Na mozindo mingi koleka nionso, profeta Yakobo ya Buku ya Mormon ateyaki lokola eteni ya esakola ya mikolo mibale na ntina ya Bomikabi ya Yesu Klisto ete “bosekwi esengeli  … koya  … na ntina ya bokweyisami.”⁹

Yango wana lelo tozali kosepela likabo ya elonga likolo ya bokweyisami nionso oyo tosi tokutana na yango, mawa nionso tosili koyoka, mpe bolembi nzoto nionso tosili koyoka, bobangi nionso tosili kokutana na yango—mpe solo tozali lisusu kosepela lisekwa na biso uta na liwa mpe bolimbisi ya masumu na biso. Elonga wana ezwami na biso mpo na makambo oyo esalamaki na nsuka ya poso mingimingi lokola mibu oyo ya mile mibale eleki kala te na Yelusaleme.

Kobandaka na nsomo ya molimo ya Elanga ya Getesemane, kokendaka na Bobakami na ekulusu na Kalivari, mpe kosukisaka na ntongo ya eyenga kitoko kati na lilita ya kokabela, moto moko azanga lisumu, ya peto, mpe mosantu, Mwana mpenza ya Nzambe Yemei, asalaki maye moto ya kufa mosusu moko te asalaka to akokaki kosala. Na nse ya nguya na Yemei, Alamukaki uta na liwa, mokolo moko te nzoto na Ye ekabwana uta na molimo na Ye lisusu. Na ntina ya boponi na Yemei, apasolaki elamba ya kokundela na oyo alingamaka na yango, na bokeki kotiaka elamba oyo etiamaki na elongi na Ye “na esika mosusu,”¹⁰ elobi makomi.

Pasika ya yambo wana ya Bomikabi mpe Lisekwa ezali ntango ya motuya, likabo ya bolingo koleka, bolozi ya mpasi mingi koleka, mpe molulu monene mingi koleka ya bolingo ya peto ya kolakisa te na lisolo ya mokili oyo. Yesu Klistu, Mwana Mobali Se Moko ya Nzambe, anyokwamaki, akufaki, mpe asekwaki uta na baweyi na ntina ete Akoka, lokola pole ya mopepe eleko ya moi, asimbaka biso ntango tokweyaka, asimbaka biso na likoki na Ye, mpe na nzela ya botosi na biso ya mitindo na Ye, atomboli biso na bomoi ya seko.

Pasika oyo natondi Ye mpe Tata, oyo apesaki Ye epai na biso, ete Yesu azala kaka molongi likolo ya liwa, atako atelemi na makolo ya kozoka. Pasika oyo natondi Ye mpe Tata, oyo apesaki Ye epai na biso ete Ye asemboli kaka ngolu ezanga nsuka, atako asemboli yango na kati ya maboko mpe kingo ya maboko ezoka. Pasika oyo natondi Ye mpe Tata, oyo apesaki Ye epai na biso, ete tokoka koyemba liboso ya elanga moko ya motoki ya makila, ekulusu moko ekotisama nsete, mpe lilita moko ya mpamba ya nkembo:

Na nkombo ya bule ya mosekwi Nkolo Yesu Klisto, amene.