2010–2019
Veisusu ena Yalodei
Okotova 2010


Veisusu ena Yalodei

Na ka e vinakata vakaidina o vuravura sa ikoya na nodra veisusu ena yalodei na tina kei na tama era sega ni rere me ra vosa vakadodonu ka taura matua na nodra itutu.

Nikua au na gadreva meu vosa vei ira na itubutubu ni yabaki tinivakacaca. O ira na nomuni itabagone yalomatua ka ra bulabula vinaka era na veiliutaki ena Lotu ena veisiga ni mataka, o koya gona, o ira sara ga era na vakaliuci taumada mai na gasau vidi ni ca. E lewe vuqa vei kemuni na tina kei na tama yalodina o ni vakarorogo tiko mai ena koniferedi nikua, o ni masulaka tiko baleta na isau ni veivuke me dusimaki ira na luvemuni ena veiyabaki bibi oqo. Na makubuqu qase duadua e sa yacova na yabaki tini vakacaca, ka sa tara sara ga kina na lomaqu na iulutaga oqo. E sega ni dua na itubutubu me sa taucoko sara ka sega na isaunitaro me rawarawa, ia era tu na ivakavuvuli ni dina ka rawa ni da vakararavi kina.

Na iKau ni Muavata ni Cauravou kei na Goneyalewa ni 2010 a tauri mai ena i Vola i Josua. Na kena itekivu, “Mo kaukauwa ka qaqa; mo kakua ni rere” (Josua 1:9). Na malanivosa oqo mai na ivolanikalou ena dua na ikau vinaka me baleti ira talega na itubutubu. Ena iotioti ni itabagauna oqo, na ka e vinakata vakaidina o vuravura sa ikoya na nodra veisusu ena yalodei na tina kei na tama era sega ni rere me ra vosa vakadodonu ka taura matua na nodra itutu.

Vakasamataka mada e dua na gauna ni a dabe toka na luvemu yalewa ena bati ni gaunisala ni sitimanivanua, o qai rogoca ni sa tagi mai na sici ni sitimanivanua. O na vakasalataki koya beka me lako tani mai gaunisala? Se o na lomalomarua beka, leqataka ni na vakasamataka ni sa rui sivia nomu dautataqomaki? Kevaka me vakalecalecava nomu ivakasala, e rawa li mo kauti koya vakatotolo ki na dua na vanua me taqomaki kina? Io, e rawa! Na nomu lomana na luvemu yalewa ena vakaliuci taumada mai na veivakanananu tale eso. O mosita vakalevu cake sara na nona bula mai na vagauna ni nona caka vinaka vei iko.

Era sa basika mai vei ira na noda yabaki tini vakacaca na bolebole kei na veitemaki me vaka na totolo kei na kaukauwa ni dua na sitima ni vanua usa kako. Sa itavi ni itubutubu na nodra taqomaki na luvedra me vaka e vakadreti vei keda ena na matavuvale, ivakaro ki vuravura raraba.1 Kena ibalebale o ya me vakayalo ka vakayago talega.

Ena iVola i Momani, eda wilika kina me baleti Alama Lailai nona vakasalataka tiko na luvena tagane ena nona sa gole tani tiko mai na bula savasava. O Korianitoni a vakayacora eso na cala bibi sara ena nona a kaulotu tiko ena kedra maliwa na Soromaiti. A lomani koya sara ga o Alama ka mani vosa vakadodonu me baleta na leqa. E vakaraitaka na nona rarawa bibi ni luvena tagane a ivalavala tawasavasava, qai vakamacalataka vua na bibi ni ka ena yaco mai ena ivalavala ca.

Au dau vakauqeti e veigauna niu dau wilika na vosa ni veivakadeitaki mai vei Alama: “A sa kaya vei au na Yalo ni Turaga: Mo vakaroti iratou na luvemu me ratou ivalavala vinaka … ; a ka oqo au sa vakaroti iko kina na luvequ, mo rerevaka na Kalou ka kakua sara ni kitaka na ivalavala ca” (Alama 39:12). Na veivakameautaki taumada oqo mai vei tamana a veisautaka na yaloi Korianitoni. A veivutuni ka qai vunau yani ena yalodina (raica na Alama 42:31; 43:1–2).

Vakatautauvataka mada na ivakaraitaki nei Alama vata kei na dua tale na tama mai na ivolanikalou, o Ilai ena Veiyalayalati Makawa. O Ilai a veiqaravi me dua na bete levu vei ira na Isireli ena gauna nei Samuela na parofita. E vakamacalataka na ivolanikalou ni Turaga e cudruvi koya sara vakaca “ni sa vakasisilataki rau koi rau na luvena, ka sa sega ni tarovi rau ko koya” (1 Samuela 3:13). Erau a sega ni veivutuni na luvei Ilai, era sa vakararawataki kina na Isireli taucoko ena vuku ni nodra ivalavala lialia. E vakatavulici keda na italanoa kei Ilai ni o ira na itubutubu era lomani ira na luvedra e sega ni rawa ni vakarerei mai vei ira.

Ena Koniferedi Raraba ni vica na yabaki sa oti, a vakadreti keda kina o Elder Joe J. Christensen ni: “Na veisusugi e sega ni dua na ka ni veisivisivi raraba.” (Ensign, November l993).2 Ena yalo vata ga, a raica kina o Elder Robert D. Hales, “Ena so na gauna eda sa dau rerevaki ira na luveda—rerevaka na vakasalataki ira noda taqayataka de na vakacudrui ira.”3

Vica na yabaki sa oti, na luvei keirau tagane yabaki 17 a vinakata me gade vata kei ira na nona itokani ena dua na mua ni macawa, ka ra gone tagane vinaka kece. A kerea na veivakadonui me lako. Au vinakata meu kaya io, ia eso na ka e vakavuna, na noqu sega ni vakacegu me baleta na ilakolako. Au wasea vata kei na marama watiqu na veika au vakila, ka a veitokoni sara vakalevu. “E gadrevi me da vakarorogo ki na domo ni ivakasala o ya,” a kaya.

E dina, a rarawa na luvei keirau tagane ka taroga se cava na vuna keirau besetaka kina me lako. Au sauma lesu ena yalodina niu sega ni kila se cava na vuna.“Au sega ga ni vinakata mo lako,” au vakamacalataka, “na levu gona ni noqu lomani iko au sega kina ni via vakawalena na veika au vakila e lomaqu.” Au sa kidroataka sara ga nona kaya mai, “Sa donu, Tata. Au kila.”

O ira na tamata gone era kila vakalevu cake sara mai na noda vakila baleta ni tu talega vei ira na isolisoli ni Yalo Tabu. Era tovolea tiko me ra kila rawa na Yalotabu ena gauna e vosa kina o Koya, ka ra vakadikeva tiko na noda ivakaraitaki. Mai vei keda era vulica kina me ra vakarorogo tiko ki na veivakauqeti era ciqoma—ni kevaka era “sega ni taleitaka e dua na ka,” e uasivi ga me ra sa kakua ni vakamuria.

Sa bibi dina sara vei rau na veiwatini me rau duavata ena nodrau vakatulewa vakaitubutubu. Kevaka e dua vei rau na itubutubu e sega ni vinakata e dua na ka, ia sa dodonu me kakua ni soli na veivakadonui. Kevaka e dua vei rau e sega ni vakacegu me baleta e dua na iyaloyalo, dua na iyaloyalo ena retioyaloyalo, dua na qito ena vidio, dua na pati, dua na ivinivo, dua na isulu ni sisili, se dua na itaviqaravi ena Initaneti, me tiko na yalodei ni veitokoni me tukuni na sega.

Au na vinakata meu wasea vei kemuni e dua na ivola mai vua e dua na tina e kavoro na utona. Na luvena tagane yabaki tini vakacaca sa yali mai vakamalua vua na Yalotabu ka sa vuki tani mai na itaviqaravi ni Lotu. E vakamacalataka na kena yaco na ka oqo: “Ena gauna taucoko ni nona yabaki tini vakacaca na luvequ tagane, au lomaleqataka, ka tovolea meu tarova nona dau qitotaka na qito kaukauwa ena vidio. Au a vosa vua na turaga watiqu ka vakaraitaka vua na itukutuku ena Ensign kei na niusiveva ena ivakasala me baleta na qito oqo. Ia na turaga watiqu e vakila ni sa donu. A kaya ni luvei keirau tagane e sega ni vakayagataka na waigaga, ka sa dodonu meu kakua ni lomaleqataka tiko. Eso na gauna au dau vunitaka na iyaya ni qito ni vidio, e qai dau solia lesu tale vua na turaga watiqu. E sa tekivu me rawarawa cake vei au meu sa soro ga … mai na kena veivalataki tiko. Au vakila vakaidina sara ni qito vakalivaliva e sa veivesuki sara ga vakayago me vaka talega na waigaga. Au na cakava na cava ga e rawa meu taqomaki ira kina eso na itubutubu mai na nodra sotava na veika oqo.”

Kemuni na taciqu kei na ganequ, kevaka e vakila na watimuni ni sega ni taleitaka eso na ka, ni vakaraitaka nomuni doka na veika e vakilai oqori. Ena nomuni cakava na ka e rawarawa mai na nomuni kaya ka sega ni cakava kina e dua na ka, sa rawa mo ni vakarawarawataka na itovo veivakarusai.

E rawa vei ira na itubutubu me ra tarova e levu na mosi ni yalo mai na kena vakatavulici vei ira na luvedra me tu mada vakawawa na lasa vakavuravura me yacova na gauna era sa vakavakarau tu kina me ra vakamau. Na veilasamaki taumada vata kei na dua na itokani gone tagane se gone yalewa e sa rui rerevaki sara. E vakavuna sara na veivolekati na “duavata” ka sa wasoma me yaco sara kina na duavata vakayago. O Setani e kila na ituvatuva oqo, ka vakayagataka me nona na kena vinaka. Ena cakava na cava ga e rawa me tarovi ira kina na gone tagane mai na nodra kaulotu, ka tarova na vakamau ena valetabu.

Sa ka bibi sara me tu vei ira na itubutubu na yalodei ni vosa ni bera ni rawata o Setani na nona inaki. E vakatavulica o Peresitedi Boyd K. Packer ni “ena gauna e tiko kina na bula savasava, e tiko ruarua vei keda na dodonu kei na itavi me da tukuna na vosa ni veivakasalataki.”4

Au dau vakabauta e veigauna ni sega ni dua na ka vinaka dina e yaco ni sa rui bogi sara, ka vakina ni o ira na tamata gone e gadrevi me ra kila na gauna e namaki me ra lesu yani kina ki vale.

E sa levu dina na yalomatua e vakaraitaki ena nodra yadra tiko na itubutubu ka waraki ira tu na luvedra me ra lesu yani ki vale. O ira na cauravou kei na gone yalewa era vakatulewa vinaka ena nodra kila ni ra wawa tiko na nodra itubutubu me ra rogo italanoa me baleta nodra yali tu ena yakavi ka reguci ira ena vakamoce.

Meu vakaraitaka mada na noqu ivakasala me baleta e dua na itovo ka sa vakamatautaki tu ena vuqa na ivakarau vakavanua. Au vakaibalebaletaka tiko ena moce yani se moce ena dua na bogi ena dua na vale ni dua na itokani. Me vaka e dua na bisopi au raica ni lewe vuqa na itabagone era voroka na Vosa ni Vuku se na lawa ni tiko savasava ena imatai ni gauna me tiki ni dua na moce bogidua. E vakawasoma, na imatai ni nodra sarava kina na iyaloyalo vakasisila kei na imatai ni gauna mada ga me dua kina nodra kisi kei ira na ovisa e dau yaco ena nodra sega ni moce mai vale ena bogi.

Na veirawai ni icaba e yaco me kaukauwa vakalevu cake sara ena nodra yali na luveda mai na noda veivakayarayarataki, kei na gauna e sa malumu kina na nodra tataqomaki ena bogi. Kevaka o ni vakila na sega ni vakacegu me baleta e dua na itaviqaravi ni dua na bogi taucoko, ni kakua ni rere ena kena saumi lesu na domo ni ivakasala mai loma o ya. Dau masumasu vakawasoma me ra na taqomaki kina na luvemuni vakamareqeti.

Na veisusu ena yalodei e sega ni wasoma na kena okati kina na cavuti ni sega. Na itubutubu talega era gadreva me ra kaya io ki na nodra ivakasala na parofita ni gauna oqo. Era sa vakasalataki keda noda iliuliu ni lotu meda tauyavutaka na ituvaki dodonu ena noda vuvale. Vakasamataka e lima na yavudei ni cakacaka ka tu kina na kaukauwa me viribaiti ira noda itabagone: masu vakamatavuvale, vulici ni ivolanikalou vakamatavuvale, lotu vakamatavuvale, vakayakavi vata vakamatavuvale, kei na wasoma ni veitalanoa vakayadudua vata kei ira yadua na gone.

E taura na yalodei na vakasoqoni ira vata mai na gone mai na veika cava ga era cakava tiko ka tekiduru vata me vaka e dua na matavuvale. E taura na yalodei me bokoci na retioyaloyalo kei na komipiuta, ka qai dusimaka nomu matavuvale mai na veidraunipepa ni ivolanikalou ena veisiga. E taura na yalodei mo ni vakasuka eso na veisureti ena bogi ni Moniti, me rawa ni o ni maroroya kina na bogi o ya me baleta na nomuni matavuvale. E taura na yalodei kei na kaukauwa ni yalo me levei kina na balavu ni gauna, me rawa kina ni o dou tiko vakamatavuvale e vale me baleta na vakayakavi.

E dua vei ira na gaunisala yaga duadua e rawa meda vakayarayarataka kina e dua na luveda tagane se luveda yalewa sa ikoya meda vakasalataki ira ena veitalanoa ga vakataki keda. Mai na noda rogoca vakavoleka, e rawa me da kunea na gagadre ni lomadra, vukei ira me ra tuva na inaki dodonu, ka wasea talega vata kei ira na vakasama vakayalo eda ciqoma me baleti ira. Na veivakasalataki e gadrevi kina na yalodei.

Tovolea mo raitayaloyalotaka mada na cava e rawa me yaco ki na itabatamata tubu tiko mai ena gauna oqo kevaka me vakayagataki vakadodonu na lima na ituvaki dodonu oqo ena veivale yadua. O ira na noda itabagone e rawa me ra vaka na mataivalu nei Ilamani: sega ni valuti rawa (raica na Alama 57:25–26).

Na veisusugi kivei ira na yabaki tini vakacaca ena gauna oqo e sa dua dina sara ga na ilesilesi ni yalomalua. O Setani kei ira na nona ilawalawa era tovolea me ra biuta sobu na itabatamata oqo; sa vakararavi tu na Turaga kivei ira na itubutubu yaloqaqa me ra susugi ira cake mai. Kemuni na itubutubu, “Mo kaukauwa ka qaqa; mo kakua ni rere” (Josua 1:9). Au kila ni Kalou e rogoca ka na sauma na nomu masu. Au vakadinadinataka ni Turaga e tokoni ira ka vakalougatataki ira na itubutubu yaloqaqa. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

  1. Raica “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” Liaona, Okot. 2004, 49.

  2. Joe J. Christensen, “Rearing Children in a Polluted Environment,” Ensign, Nov. 1993, 11.

  3. Robert D. Hales, “Na Yalodina ni Dua na iTubutubu Yalololoma: E Dua na iTukutuku ni Vakanuinui ki na Matavuvale,” Liaona, Me 2004, 90.

  4. Boyd K. Packer, “Our Moral Environment,” Ensign, May 1992, 67.