2010–2019
Ongo Founga ʻo e Fetuʻutakí
ʻOkatopa 2010


Ongo Founga ʻo e Fetuʻutakí

Kuo pau ke potupotutatau e founga fakatāutahá mo e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí kae aʻusia e tupulaki ʻoku fakataumuʻa ki ai e moʻui fakamatelié.

Kuo ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú ha founga fetuʻutaki ʻe ua kiate Ia—ʻa ia ʻe lava ke tau ui ko e founga fakatāutaha pea mo e founga lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku totonu ke mahino pea tataki e tokotaha kotoa pē ʻe he ongo founga fetuʻutakí ni.

I. Founga Fakatāutahá

ʻI he founga fakatāutahá, ʻoku tau lotu fakahangatonu ai ki heʻetau Tamai Hēvaní peá Ne tali mai ʻi he ngaahi founga kuó Ne fokotuʻú ʻo ʻikai ha taha ʻe tuʻu ʻi vahaʻa. ʻOku tau lotu ki heʻetau Tamai Hēvaní ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, peá Ne tali ʻo fakafou mai ʻi Hono Laumālie Māʻoniʻoní, pea ʻi ha ngaahi founga kehe. Ko e misiona ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke fakamoʻoniʻi e Tamaí mo e ʻAló (vakai, Sione 15:26; 2 Nīfai 31:18; 3 Nīfai 28:11), tataki kitautolu ki he moʻoní (vakai, Sione 14:26; 16:13), mo fakahā mai e meʻa kotoa ke faí (vakai, 2 Nīfai 32:5). ʻOku maʻu mei he founga fetuʻutaki fakatāutaha ko ʻeni mo ʻetau Tamai Hēvaní ʻo fakafou ʻi Hono Laumālie Māʻoniʻoní ʻetau fakamoʻoni ki he moʻoní, ʻetau ʻiló, mo ʻetau fakahinohino fakatāutaha mei heʻetau Tamai Hēvani ʻofá. Ko ha konga mahuʻinga ia ʻo ʻEne palani ʻo e ongoongoleleí, ʻa ia ʻe lava ke maʻu ai ʻe Heʻene fānaú ha fakamoʻoni fakatāutaha ki hono moʻoní.

ʻOku makatuʻunga e mahuʻinga ʻo e founga fetuʻutaki fakatāutaha ki heʻetau Tamai Hēvaní ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he moʻui tāú pea fie maʻu ke fekauʻi ai ke fakafoʻou ʻetau ngaahi fuakavá ʻi hono maʻu ʻo e sākalamēnití he Sāpate takitaha. ʻI he foungá ni ʻoku tau feʻunga ai mo e talaʻofa te tau maʻu maʻu ai pē Hono Laumālié ke tataki kitautolu.

ʻI he founga fetuʻutaki fakatāutaha ko ʻeni mo e ʻEikí, ʻoku tatau ai ʻetau tuí mo e kau Kalisitiane ne nau pehē ʻoku ʻikai fie maʻu ke tuʻu ha niʻihi he vahaʻa ʻo e ʻOtuá mo e tangatá he ʻoku fetuʻutaki fakahangatonu e taha kotoa pē mo e ʻOtuá ʻi he tefitoʻi moʻoni naʻe taku ʻe Māteni Lūtelo pea ʻiloa “ko e lakanga fakataulaʻeiki ʻo e kakai tui kotoa pē.” Te u toki lau ki ai ʻamui ange.

ʻOku mahuʻinga fau e founga fakatāutahá ki he fili fakatāutahá mo e puleʻi ʻo e fāmilí. Meʻapango, ʻoku ʻi ai ha Kāingalotu ʻo e siasí ʻoku nau fakasiʻia e founga fakatautahá ni. Tupu mei he mahuʻinga ʻo e tataki fakaepalōfitá—ʻa e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻa ia ko ʻene tefitoʻi ngāué ke puleʻi e ngaahi fetuʻutaki fakalangi fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ʻa e Siasí—ʻoku feinga ai ha niʻihi ia ke fai ʻe heʻenau kau taki lakanga fakataulaʻeikí maʻanautolu ʻe fili ʻoku totonu ke nau fai pē ʻe kinautolu ʻi he founga fakatāutahá. Ko e ngaahi fili fakatāutahá mo e puleʻi ʻo e fāmilí ko ha meʻa fakafoituitui pē ia.

ʻOku ou fie tānaki atu ha ongo fakatokanga ʻoku totonu ke tau manatuʻi ʻo kau ki he founga fetuʻutaki fakahangatonu ko ʻeni mo ʻetau Tamai Hēvaní.

ʻUluakí, ʻoku ʻikai ngāue kakato e founga fakatāutahá taʻekau ai e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku foaki e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní—ʻa e founga fetuʻutaki mei he ʻOtuá ki he tangatá—ʻi he mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻe kinautolu ʻoku nau maʻu e ngaahi kī ko ia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku ʻikai maʻu ia ʻi ha holi ʻo e lotó pe tuí. Pea ʻoku fie maʻu ke fakapapauʻi e totonu ki he takaua ʻo e Laumālié he Sāpate takitaha heʻetau maʻu moʻui taau e sākalamēnití mo fakafoʻou ʻetau fuakava papitaiso ʻo e talangofuá mo e tokoní.

ʻIkai ngata aí, he ʻikai lava ke tau fetuʻutaki lelei he founga fakatāutahá ʻo ka tau talangataʻa pe ʻikai fāitaha mo e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Kuo fakahā ʻe he ʻEikí “ʻoku ʻikai lava ke mapuleʻi pe ngāue ʻaki ʻa e ngaahi mālohi ʻo e langí kae ngata pē ʻi he ngaahi founga ʻo e māʻoniʻoní” (T&F 121:36). Kae pangó ʻoku anga ʻaki ʻe kinautolu ʻoku maumauʻi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá pe talangataʻa ki he akonaki ʻa e kau taki lakanga fakataulaʻeikí, ʻenau tala kuo fakahā mai ʻe he ʻOtuá kiate kinautolu ʻoku fakaʻatā kinautolu mei he talangofua ki ha fekau pe muimui ki ha faleʻi. Mahalo ʻoku maʻu fakahā e niʻihi ko iá ka ʻoku ʻikai haʻu e fakahaá ia mei he tokotaha ʻoku nau pehē ʻoku ʻomi mei aí. Ko e tēvoló e tamai ʻa e ngaahi loí pea ʻoku holi maʻu pē ke taʻofi e ngāue ʻa e ʻOtuá ʻi heʻene ngaahi founga olopotó.

II. Ko e Founga ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí

ʻOku ʻikai tatau e founga fakatāutaha ʻo e fetuʻutaki fakahangatonu mai ʻetau Tamai Hēvaní ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní mo e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí he ʻoku fie maʻu ke fakafou mai e fetuʻutaki ko iá ʻi hotau Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí; Hono Siasí; mo ʻEne kau taki kuo filí.

Koeʻuhí ko e feilaulau fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻokú Ne maʻu ai e mālohi ke talamai e ngaahi meʻa kuo pau ke tau fakahoko ka tau feʻunga ai mo e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne fakaleleí. Ko e ʻuhinga ia ʻoku tau maʻu ai e ngaahi fekaú mo e ngaahi ouaú. Ko e ʻuhinga ia ʻetau fai e ngaahi fuakavá. Ko e founga ke tau feʻunga ai mo e ngaahi tāpuaki kuo talaʻofa ʻakí. ʻOku maʻu kotoa ia ʻi he ʻaloʻofa mo e angalelei ʻa e Tokotaha Māʻoniʻoni ʻo ʻIsilelí, “ʻo ka hili ʻemau fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻe ala faí” (2 Nīfai 25:23).

Ne foaki ʻe Sīsū Kalaisi e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí mo fokotuʻu ha Siasi ʻoku fakatou ui ʻaki Hono huafá lolotonga ʻEne ngāue fakafaifekau ʻi māmaní. Ne toe fakafoki mai e mafai Hono lakanga fakataulaʻeikí mo toe fokotuʻu Hono Siasí he kuonga fakaʻosí ni ʻo fakafou ʻi ha kau talafekau fakalangi ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. Ko e lakanga fakataulaʻeiki ko ʻeni kuo fakafoki maí mo e Siasi ko ʻeni kuo toe fokotuʻú, ko e uho ia ʻo e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí.

Ko e laine ʻo e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ko e founga ia kuo folofola mai ai e ʻOtuá ki Heʻene fānaú ʻo fakafou he ngaahi tohi folofolá he kuohilí. Pea ko e founga ia ʻokú Ne lolotonga folofola mai aí ʻo fakafou ʻi he ngaahi akonaki mo e faleʻi ʻa e kau palōfita mo e kau ʻaposetolo moʻuí mo e kau taki kehe kuo ueʻi fakalaumālié. ʻOku tau maʻu ai e ngaahi ouau ʻoku fiemaʻú. Ko e founga ʻeni ʻoku tau maʻu ai e ngaahi uiuiʻi ke ngāue ʻi Hono Siasí. Ko Hono Siasí ʻa e foungá, pea mo Hono lakanga fakataulaʻeikí leva e mālohi ʻoku lava ai ke tau kau he ngaahi meʻa ʻoku fie maʻu ki hono fakahoko e ngāue ʻa e ʻEikí. ʻOku kau heni hono malanga ʻaki e ongoongoleleí, langa temipalé mo e falelotú pea mo tokoni ki he masivá.

Fekauʻaki mo e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, ʻoku tau tui tatau ai mo ha kau Kalisitiane ʻoku nau taukaveʻi ʻoku mahuʻinga pea kuo pau ke fakahoko e ngaahi ouau (sākalamēnití) ʻe ha taha kuo fakamafaiʻi ʻe Sīsū Kalaisi (vakai, Sione 15:16). ʻOku tau tui tatau kae kehe mei he kau Kalisitiane kehé ʻi he founga ne tau maʻu ai e mafai ko iá.

ʻOku ʻikai ʻilo ʻe ha kāingalotu pe niʻihi kuo tuʻusi mei hotau siasí ʻoku ʻikai ke nau ʻilo hono mahuʻinga ʻa hono hokohoko ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku nau fakasiʻisiʻi e mahuʻinga ʻo e Siasí, hono kau takí, mo hono ngaahi polokalamá. ʻOku nau fakafalala ki heʻenau founga fakatāutahá ʻo fai pē honau lotó mo fakaʻuhingaʻi e tokāteliné mo tataki ha ngaahi siasi ʻoku fehangahangai mo e ngaahi akonaki ʻa e kau palōfita-takí. ʻOku nau fakatatau e longoaʻa ʻi onopōní ʻo taku ko e “tui fakalotu kuo fokotuʻutuʻú.” Ko kinautolu ʻoku nau fakafisingaʻi e fie maʻu ke ʻi ai e tui fakalotu kuo fokotuʻu ʻa e ʻEikí pea naʻá ne fokotuʻu Hono Siasí mo hono kau ʻōfisá ʻi he vahevaheʻanga ʻo taimí pea toe fokotuʻu ia ʻi he kuongá ni.

Hangē ko e akonaki ʻa e ʻAposetolo ko Paulá, ʻoku mahuʻinga e lotu kuo fokotuʻu ʻi he mafai faka-ʻOtuá:

“[Ki] hono fakahaohaoa ʻo e kakai māʻoniʻoní, mo e ngāue fakafaifekaú, ke langa hake ʻa e sino ʻo Kalaisí:

“Kae ʻoua ke tau hoko kotoa pē ki he fakataha ʻi he tuí, pea mo e ʻiloʻi ʻo e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, ki he tangata haohaoá, ki he fuofua ʻo hono lahi ʻo e fonu ʻo Kalaisí” (ʻEfesō 4:12–13).

ʻOku totonu ke tau manatuʻi kotoa naʻe tala ʻe he ʻEikí ʻi ha fakahā ʻo onopooni ko e leʻo ʻo e kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí ko Hono leʻó ia (vakai, T&F 1:38; 21:5; 68:4).

ʻOku ou fie ʻoatu ha fakatokanga ʻe ua ke tau manatuʻi ʻo kau ki he falala ki he founga mahuʻinga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí.

ʻUluakí, ʻoku ʻikai fetongi ʻe he founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻa e fie maʻu ke ʻi ai ha founga fakatāutahá. ʻOku tau fie maʻu kotoa ha fakamoʻoni fakatāutaha ki he moʻoní. ʻI he tupulaki ʻetau tuí, ʻoku tau falala ki he lea mo e tui ʻa e niʻihi kehé, hangē ko ʻetau mātuʻá, kau faiakó, pe kau taki lakanga fakataulaʻeikí (vakai, T&F 46:14). Ka ʻo kapau te tau fakafalala pē ki ha taki lakanga fakataulaʻeiki pe faiako pē ʻe taha ke maʻu ai ʻetau fakamoʻoni fakatāutahá kae ʻikai maʻu ia ʻi he founga fakatāutahá, ʻe mole ngofua ʻetau tuí ʻi he meʻa ʻoku fai ʻe he tokotaha ko iá. ʻI he matuʻotuʻa ʻetau ʻiló pe fakamoʻoni ki he moʻoní, ʻoku ʻikai totonu ke tau fakafalala leva ki ha tangata ke tuʻu ʻi hotau vahaʻa mo ʻetau Tamai Hēvaní.

Uá, hangē ko e founga fakafoʻituituí, he ʻikai ngāue kakato mo totonu e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí kae ʻoua ke tau moʻui taau mo talangofua. ʻOku akoʻi mai he folofolá ka tau kei vilitaki pē ʻi hono maumauʻi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, “ʻe motuhi [kitautolu] mei hono ʻaó” (ʻAlamā 38:1). ʻO ka hoko ia, ʻoku fakangatangata leva e tokoni fakalaumālie ʻe lava ke fai mai ʻe he ʻEikí mo ʻEne kau tamaioʻeikí, pea he ʻikai lava ke tau maʻu ia ʻiate kitautolu pē.

ʻOku ʻomi ʻe he hisitōliá ha fakatātā mahino ʻo e mahuʻinga ke taau e kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí ke maʻu e Laumālié. Ne ʻikai lava ke ngāue liliu lea ʻa e palōfita ko Siosefa Sāmitá he taimi ne ʻita pe loto-mamahi aí.

Ne manatu ʻa Tēvita Uitemā ʻo pehē: “ʻI heʻene teuteu ke hoko atu e liliú he pongipongi ʻe taha ne fehālaaki ha meʻa ʻi ʻapi. Ne fai ʻe ʻEma, ko hono uaifí, ha meʻa ʻo ne ʻita ai. Ne ma kaka hake mo ʻŌliva ki ʻolunga, taimi siʻi pē kuo ʻalu hake mo Siosefa ke hoko atu e liliú ka ne ʻikai ke ne lava ʻo fai ha ngāue. Ne ʻikai ke ne lava ʻo liliu ha foʻi lea ʻe taha. Naʻá ne hifo ki lalo, ʻo ʻalu ki he ngoue ʻakaú ʻo tautapa ki he ʻEikí; ne ʻalu ʻi ha meimei houa ʻe taha—foki ki fale ʻo kole fakamolemole kia ʻEma pea kaka hake ki ʻolunga ʻo hoko lelei atu e liliú. Ne ʻikai lava ke ne fai ha meʻa kae ʻoua kuó ne loto fakatōkilalo mo faivelenga.”1

III. Ko Hono Fakatou Fie Maʻu ʻo e Ongo Foungá

Te u fakaʻosi ʻaki ha toe ngaahi sīpinga ki hono fakatou fie maʻu e ongo founga kuo fokotuʻu ʻe heʻetau Tamai Hēvaní ke fetuʻutaki ai mo ʻEne fānaú. ʻOku fakatou fie maʻu e ongo foungá ke fakakakato ʻEne taumuʻa ke fakahoko e moʻui taʻe-faʻa-mate mo e moʻui taʻengata ʻa ʻEne fānaú. ʻOku fakamatalaʻi e fie maʻú ni ʻi he faleʻi ʻa Setelō kia Mōsese ke ʻoua ʻe feinga ke fai kātoa e ngāué. Ne fakafalala e kakaí ki honau taki lakanga fakataulaʻeikí “ke fehuʻi ki he ʻOtuá” (ʻEkesōtosi 18:15) mo “fakamaau ki he tangata mo e tangata” (veesi 16). ʻOku tau fakatokangaʻi hono faleʻi ʻe Setelō ʻa Mōsese ke fili ha kau fakamaau ke fakamāuʻi e ngaahi meʻa fakatāutahá (vakai veesi 21–22). Ka ne ʻoange foki mo ha faleʻi ʻoku hā ai e mahuʻinga ʻo e founga fakatāutahá: “Te ke ekinaki ʻa e ngaahi tuʻutuʻuni, mo e ngaahi fono, peá ke fakahā kiate kinautolu ʻa e hala ʻoku totonu ke nau ʻalu aí, mo e ngaahi ngāue ke nau faí” (veesi 20; ko e toki tānaki atu hono fakamamafaʻí).

ʻI hono fakalea ʻe tahá, ʻoku totonu ke akoʻi e kau ʻIsileli ne muimui kia Mōsesé ke ʻoua te nau fehuʻi e meʻa kotoa pē ki he taki lakanga fakataulaʻeiki ko iá. ʻOku totonu ke mahino kiate kinautolu e ngaahi fekaú pea nau feinga ke maʻu ha ueʻi fakalaumālie ke nau fakaleleiʻi pē ʻenau palopalemá.

ʻOku hā he ngaahi meʻa ne toki hoko ʻi Sileí hono fie maʻu fakatouʻosi e ongo foungá. Ne tō ʻi Silei ha mofuike lahi. Ne maumau e ʻapi ʻo ha kāingalotu tokolahi; mole mo ha mēmipa ʻo ha ngaahi fāmili. Ne mole e falala ʻa e tokolahi. Ne vave—hono ʻave ʻo e tokoni meʻakai, nofoʻanga, mo e tokoni kehé he ʻoku mateuteu hotau Siasí ke tokoni he fakatamaki—peheé. Ne ongoʻi ʻe he kāingalotu ʻo Sileí e leʻo ʻo e ʻEikí ʻo fakafou ʻi Hono Siasí mo hono kau takí ʻi hono tokoniʻi ʻenau fie maʻu fakaemāmaní. Ka ne ʻikai feʻunga e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí neongo ʻene māú. Ne fie maʻu ia ke lotu e mēmipa takitaha ki he ʻEikí mo maʻu e pōpoaki hangatonu ʻo e fakafiemālié mo e fakahinohino ʻoku fakafou mai he Laumālie Māʻoniʻoní kiate kinautolu ʻoku fekumi mo fakafanongó.

Ko ʻetau ngāue fakafaifekaú ko ha sīpinga ia ʻe taha hono fie maʻu fakatouʻosi e ongo foungá. ʻOku moʻui taau mo fie ngāue ʻa kinautolu ʻoku uiuiʻi ko e kau faifekaú tupu mei he ngaahi akonaki kuo nau maʻu ʻi he founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí mo e fakamoʻoni ne nau maʻu ʻi he founga fakatāutahá. ʻOku uiuiʻi kinautolu ʻi he founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Pea ʻi heʻenau hoko ko e kau fakafofonga ʻo e ʻEikí ʻoku nau akoʻi leva e kau fiefanongó ʻo fakatatau mo e fakahinohino ʻoku ʻomi ʻi he founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku fanongo e kau fekumi fakamātoato ki he moʻoní pea poupouʻi kinautolu ʻe he kau faifekaú ke nau lotu ke ʻiloʻi ʻiate kinautolu pē ke nau ʻiloʻi ʻi he founga fakatāutahá pe ʻoku moʻoni e pōpoakí.

ʻOku fakaʻaliʻali ʻe he sīpinga fakaʻosí hono fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni koʻení ki he mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi he fāmilí mo e Siasí.2 ʻOku ngāue e mafai kotoa ʻo e lakanga fakataulaʻeikí he Siasí ʻo fakatatau mo e fakahinohino ʻa e tokotaha ʻokú ne maʻu e ngaahi kī totonu ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Ko e founga ʻeni ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Ka ʻoku ngāue e mafai ʻokú ne puleʻi e fāmilí–pe ko e tamaí pe faʻē teʻeki malí–ʻo ʻikai toe fie maʻu ke fakamafaiʻi ia ʻe ha taha ʻokú ne maʻu e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku hangē ia ko e founga fakatāutahá. Kuo pau ke fakatou ngāue e ongo foungá ʻi heʻetau moʻui fakafāmilí mo fakatāutahá ka tau tupulaki mo ʻilo ai e ikuʻanga ʻoku fie maʻu ʻi he palani ʻa ʻetau Tamai Hēvaní maʻa ʻEne fānaú.

Kuo pau ke potupotutatau ʻetau fakaʻaongaʻi e founga fakatāutahá mo e founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ka tau aʻusia e tupulaki ʻoku fakataumuʻa ki ai e moʻui fakamatelié. Ka fakafalala ʻataʻatā pē e tōʻonga lotu fakatāutahá ki he founga fakatāutahá, ʻe mole leva ai e mahuʻinga ʻo e mafai fakalangí. Ka fuʻu fakafalala e founga lotu fakatāutahá ki he founga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, he ʻikai leva ke hoko ha tupulaki fakatāutaha ia. ʻOku fakatou fie maʻu ʻe he fānau ʻa e ʻOtuá e ongo foungá ke nau aʻusia ai honau ikuʻanga taʻengatá. ʻOku fakatou akoʻi mai ʻe he ongoongolelei kuo fakafoki maí e ongo meʻá ni, pea ʻoku fakatou maʻu kinaua ʻi he Siasi kuo toe fakafoki maí.

ʻOku ou fakamoʻoniʻi ko Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ko e palōfita ʻa e ʻEikí, ʻokú ne maʻu e ngaahi kī ʻoku puleʻi ʻaki e founga fakataulaʻeiki ko iá. ʻOku ou fakamoʻoni ʻo kau ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí, ko Hono Siasí ʻeni. Pea ʻoku ou fakamoʻoni ʻo kau ki he ongoongolelei kuo toe fakafoki maí, ʻa ia te tau lava ke ʻilo hono moʻoní ʻo fakafou ʻi he founga fakatāutaha mahuʻinga ki heʻetau Tamai Hēvaní. ʻI he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.

  1. ʻI he “Letter from Elder W. H. Kelley,” The Saints’ Herald, Mar. 1, 1882, 68. ʻOku hā e lopooti tatau ʻi he B. H. Roberts, A Comprehensive History of the Church, 1:131.

  2. Vakai Dallin H. Oaks, “Mafai ʻo e Lakanga Fakataulaʻeiki ʻi he Fāmilí mo e Siasí,” Liahona, Nōvema 2005, 24–27.