2010–2019
Te Varua o te Heheuraa
Eperera 2011


Te Varua o te Heheuraa

E mea mau te varua o te heheuraa—e nehenehe e e ohipa oia i roto i to tatou oraraa tata‘itahi e i roto i te Ekalesia.

Te faaite nei au i te mauruuru no te faaururaa o te ma‘iti-raa-hia te himene i muri mai i ta‘u aoraa, « Have I Done Any Good? » (Hymns, no. 223). Ua taa ia’u te auraa o te reira.

Te ani nei au ia outou ia feruri i teie na mea e piti o ta tatou paatoa e aore râ, te rahiraa o tatou i ite no ni‘a i te mori.

E tupu te ohipa matamua i te taime a tomo ai tatou i roto i te hoê piha pouri e a tuama ai tatou i te mori. Haamana‘o na tatou i te vitiviti o te îraa te piha i te maramarama ma te tura‘i-ê-hia te pouri i rapae. Te mau mea aita i ite-maramarama-hia e aita i papû, ua maramarama ïa i teie nei e ua ite-papû-hia. Te vahi faufaa o teie ohipa o te vitiviti ïa e te puai te ite-raa-hia te maramarama.

Te piti o te ohipa, e tupu ïa i te taime a ite ai tatou i te pô ia huri ei po‘ipo‘i. Te haamana‘o ra anei outou i te maramarama ia haere marû noa i te puai i ni‘a a‘e i te iriatai, fatata aita e ite-mata-hia ? E mea taa ê ïa te reira i te mori e tu‘amahia i roto i te hoê piha pouri, teie maramarama to te mahana e ti‘a maira, aita oia e ite-ta‘ue-hia. E maraa marû noa mai râ te puai o te maramarama ma te tamau maite, a monohia ai te pouri o te pô e te anaana o te po‘ipo‘i. I te pae hopea, ua ti‘a mai te mahana i ni‘a i te iriatai. Tera râ, ua itehia te tapa‘o no te taeraa mai te mahana e rave rahi hora hou a fâ mai ai te mahana i ni‘a a‘e i te iriatai. Te vahi faufaa o teie ohipa o te ite-marû-noa-raa-hia ïa te maramarama.

Na roto i teie na ohipa ohie roa no ni‘a i te maramarama, e nehenehe ta tatou e haapii mai e rave rahi mau mea no ni‘a i te varua o te heheuraa. Te pure nei au ia faauru mai e ia haapii mai te Varua Maitai ia tatou i teie nei i roto i ta tatou tuatapaparaa i te parau no te varua o te heheuraa e i te mau raveraa tumu no te farii i te heheuraa.

Te Varua o te Heheuraa

Te heheuraa o te paraparauraa ïa te Atua i Ta’na mau tamarii i ni‘a i te fenua nei, e o te hoê ïa o te mau haamaitairaa rahi i taatihia i ni‘a i te horo‘a e i te auhoaraa tamau o te Varua Maitai. Ua haapii mai te peropheta Iosepha Semita e, « e heheu parau te Varua Maitai », e « aore roa hoê taata e farii i te Varua Maitai ma te farii ore i te heheuraa » (Te mau Haapiiraa a te mau Peresideni o te Ekalesia : Iosepha Semita, [2007], 132).

E roaa te varua o te heheuraa i te mau taata atoa tei farii, na roto i te mana autahu‘araa ti‘a, i te mau oro‘a faaora o te bapetizoraa utuhi ia matara te hara, e o te tuuraa rima no te horo‘a i te Varua Maitai—e o te haa ma te faaroo no te faatupu i te faaueraa autahu‘araa ia « farii i te Varua Maitai ». Aita teie haamaitairaa i taoti‘ahia no te mau mana faatere ana‘e o te Ekalesia ; e roaa atoa râ te reira, e e faaohipahia ho‘i i roto i te oraraa o te mau tane, te mau vahine e te mau tamarii tei tae‘ahia te matahiti e taa ai to ratou mana‘o, e o te tomo i roto i te mau fafauraa mo‘a. Na te hinaaro ti‘a e te parau-ti‘a e hopoi mai i te varua o te heheuraa i roto i to tatou oraraa.

Ua roaa ia Iosepha Semita e ia Olive Kaudere te iteraa faufaa no ni‘a i te varua o te heheuraa a iriti ai raua i te Buka a Moromona. Ua haapii mai teie na taea‘e e, e ti‘a ia raua ia farii i te mau huru ite atoa i titauhia no te faaoti maite i ta raua ohipa mai te mea e, e ani raua ma te faaroo, ma te aau parau-ti‘a, ma te ti‘aturi e, e farii raua. E i roto i te roaraa o te tau ua haroaroa papû raua e, e au te varua o te heheuraa mai te mana‘o e te iteraa o te aau o te tupu mai i roto i to tatou feruriraa e to tatou aau na roto i te mana o te Varua Maitai. (A hi‘o PF&PF 8:1–2 ; 100:5–8.) Ua haapii mai te Fatu ia raua, « i teie nei, inaha, o teie te varua o te heheuraa ; inaha, o te varua teie i na roto ra ho‘i i te reira Mose i faaarata‘i ai i te mau tamarii o Iseraela na roto i te Miti Uteute i ni‘a i te repo maro ra. No reira o teie ho‘i ta oe horo‘a ; a faarave i te reira i te ohipa » (PH&PF 8:3–4).

Te haapapû maitai nei au i te parau ra « a faarave i te reira i te ohipa » no ni‘a i te varua o te heheuraa. I roto i te mau papa‘iraa mo‘a, e mea pinepine i te tatarahia te faaururaa a te Varua Maitai mai te « hoê reo iti ha‘iha‘i (1 Te Mau Arii 19:12 ; 1 Nephi 17:45 ; a hi‘o atoa 3 Nephi 11:3) e hoê « reo iti ïa, e te marû roa » (Helamana 5:30). E paraparau mai te Varua ia tatou ma te marû e te here, tera râ, e mea ohie ia haroaroa e, no te aha i titauhia ai ia tatou ia faaatea ê i te mau parau haaparare tano ore, te mau hoho‘a faufau, e te mau maa e te mau peu iino e te faatîtî. E nehenehe teie mau mauhaa a te enemi e faaino e e haamou roa i to tatou ti‘araa ia faaroo e ia pahono i te mau parau poro‘i marû a te Atua tei horo‘ahia mai na roto i te mana o To’na Varua. E mea ti‘a ia tatou tata‘itahi ia hi‘o maite e ia feruri ma te pure e nahea tatou ia pato‘i i te mau faahemaraa a te diabolo e ia « faarave i te reira i te ohipa », ma te parau-ti‘a, oia ho‘i, te varua o te heheuraa i roto i to tatou oraraa taata iho e te oraraa utuafare.

Te mau raveraa o te Heheuraa

Ua rau te huru no te horo‘a i te heheuraa, ei hi‘oraa, te mau moemoea, te mau orama, te mau aparauraa e te mau ve‘a no te ra‘i mai, e te faaururaa. E farii-oioi-hia te tahi mau heheuraa e ma te puai ; area te tahi pae ra, e ite-marû-hia ïa. Na ohipa e piti no ni‘a i te maramarama ta‘u i tatara’tu na e tauturu ia tatou ia taa maitai a‘e i teie na raveraa o te heheuraa.

Te mori e tu‘amahia i roto i te hoê piha pouri e au ïa mai te fariiraa i te hoê parau poro‘i no ô mai i te Atua ra, ma te vitiviti, ma te hope roa, e te taatoaraa i te hoê taime. E rave rahi o tatou tei ite i teie huru heheuraa i te taime a pahonohia mai ai ta tatou mau pure parau-ti‘a e aore râ, a horo‘ahia mai ai te arata‘iraa e aore râ, te parururaa i hinaarohia, mai te au i te hinaaro e i te taime o te Atua. E itehia i roto i te mau papa‘iraa mo‘a te faataaraa o teie mau huru ohipa vitiviti e te puai, tei faati‘ahia i roto i te aamu o te Ekalesia, e o tei itehia i roto i to tatou iho oraraa. Te tupu mau nei teie mau semeio puai. Tera râ, mai te huru ra e, e mea varavara te reira huru heheuraa.

E au te puai-marû-noa-raa o te maramarama o te mahana e ti‘a maira, mai te fariiraa i te hoê parau poro‘i no ô mai i te Atua ra « ua faaue, e ua na ni‘a iho i te faaue, ua a‘o, e ua na ni‘a iho i te a‘o » (2 Nephi 28:30) E mea pinepine a‘e te heheuraa i te fariihia ma te tae marû noa mai, e o te horo‘ahia mai ia au i to tatou hinaaro, to tatou parau-ti‘a e to tatou ineine. Teie huru apararauraa mai roto mai i te Metua i te Ao ra « e ma‘iri [marû noa mai ïa] … i ni‘a i to [tatou aau] mai te hupe no te ra‘i maira » (PH&PF 121:45). E mea pinepine a‘e teie huru heheuraa i te tupu e e itehia teie huru heheuraa i roto i te ohipa i tupu i ni‘a ia Nephi a tamata ai oia e rave rahi rave‘a hou a manuïa ai oia i te rave mai i te mau api veo i te rima o Labana (a hi‘o 1 Nephi 3–4). I te hopearaa, ua arata‘i te Varua ia’na i Ierusalema « aore [oia] i ite na i te mau mea [ta’na] e rave ra » (1 Nephi 4:6). E aita oia i haapii, i te hoê noa iho taime, nahea ia hamani i te hoê pahi taa ê roa ; ua faaite mai râ te Fatu ia’na « i tera taime e tera taime i te huru o te tarairaa i te mau raau o te pahi » (1 Nephi 18:1).

Ua î te aamu o te Ekalesia e tae noa’tu i to tatou iho oraraa, i te mau hi‘oraa o te faanahoraa a te Fatu no te farii i te heheuraa ma te « faaue, na ni‘a iho i te faaue, te a‘o, na ni‘a iho i te a‘o ». Ei hi‘oraa, aita te mau parau mau faufaa i faaho‘ihia mai o te evanelia i horo‘ahia i te peropheta Iosepha Semita ra, i te hoê noa iho taime i roto i te Uru Raau Mo‘a. Ua heheuhia mai râ teie mau faufaa tao‘a rahi ia au i te hinaaro i titauhia e i te taime ti‘a.

Ua faataa mai te peresideni Joseph F. Smith e nahea teie huru heheuraa i te tupuraa i roto i to’na oraraa. « I to’u tamarii-rii-raa … pinepine au … i te ani i te Fatu ia faaite mai ia’u i te tahi mau mea maere, ia roaa ho’i ia’u te hoê iteraa papû. Tera râ, ua iriti ê te Fatu i te mau mea maere, e ua faaite mai Oia ia’u i te parau mau, te faaue na ni‘a iho i te faaue … e tae roa’tu i te taime ua ite au i te parau mau mai to’u upoo e tae roa’tu i to’u avae, e tae roa’tu e ua tamâ-hope-roa-hia te feaa i roto ia’u. Aita Oia i tono mai i te hoê melahi mai te ra‘i mai no te rave i te reira, aita atoa oia i paraparau mai ma te faaoto i te pŭ a te melahi. Na roto i te muhumuhu o te reo iti ha‘iha‘i o te Varua o te Atua ora ra, ua horo‘a mai oia i te iteraa papû ta‘u e mau nei. E na roto i teie ture e teie mana, e horo‘a oia i te mau tamarii atoa a te taata nei i te hoê iteraa o te parau mau o te vai i roto ia ratou, e na te reira e faaite ia ratou i te parau mau, mai ta te Atua i ite ra, e ia haapa‘o ratou i te hinaaro o te Metua mai te Mesia i haapa‘o ra. E aore roa hoê a‘e initi o te mau faaiteraa maere e ti‘a ia faatupu i te reira » (i roto i te Conference Report, Eperera 1900, 40–41).

Tatou te mau melo o te Ekalesia, te vai ra tera hinaaro i roto ia tatou ia haafaufaa i te mau faaiteraa varua maere e te faahiahia, e aita’tura tatou e au faahou e oia’toa, e haamo‘e roa’tura tatou i te raveraa matarohia a te Varua Maitai no te faatupu i ta’na ohipa. No te « rave‘a papû ra » [oia ho’i, no te ohie te rave‘a] (1 Nephi 17:41) no te farii i te mau mana‘o ha‘iha‘i i te pae varua, o te riro mai ei pahonoraa hinaarohia e aore râ, ei arata‘iraa ta tatou e titau nei, e nehenehe te reira e faahi‘o ia tatou « i te mau mea aore i ti‘a ia tatou ia rave » [oia ho’i, e faahi‘o ia tatou i ô atu i te oti‘a i faataahia] (Iakoba 4:14).

Ua paraparau vau i te mau taata e rave rahi o te tapitapi nei te mana‘o no ni‘a i to ratou iteraa papû, e o te haafaufaa ore nei i to ratou aravihi i te pae varua, i te mea e, aita ratou e farii pinepine nei i te mau iteraa semeio e aore râ, te mau mana‘o puai. Penei a‘e ia hi‘o ana‘e tatou i te mau iteraa o Iosepha i roto i te Uru Raau Mo‘a, to Paulo i ni‘a i te e‘a no Damaseko, e to Alama Tamaiti, e riro tatou i te feruri e, te vai ra paha te tahi fifi i roto ia tatou e aore râ, te ere ra paha tatou i te hoê mea, i ore ai pai tatou e farii i te mau iteraa mai to teie mau taata tuiroo e te faahiahia te huru. Mai te mea e, te vai atoa ra tera huru mana‘o e aore râ, tera huru feaa i roto ia outou, ia ite mai outou e, aita roa’tu to outou e fifi. A tamau noa râ i te haere papû i mua ma te haapa‘o e ma te faaroo i te Faaora. Mai te mea e, e na reira outou, aita roa outou e « haere ê atu » (PH&PF 80:3).

Teie ta te peresideni Joseph F. Smith i a‘o mai : « A faaite mai na ia’u i te feia mo‘a i te mau mahana hopea nei o te ti‘aturi nei i te semeio, te mau tapa‘o e te mau orama no te tape‘a maite ia ratou i roto i te Ekalesia, ei reira vau e faaite atu ai ia outou i te mau melo … e ere to ratou huru i te mea maitai i mua i te Atua, e o te haere nei na ni‘a i te mau e‘a paheehee. E ere na roto i te mau faaiteraa maere i mua ia tatou, e haamauhia ai tatou i roto i te parau mau, na roto râ i te haehaa e te haapa‘o maite i te mau faaueraa e i te mau ture a te Atua » (i roto i te Conference Report, Eperera 1900, 40).

Na te tahi atoa ohipa matarohia no ni‘a i te maramarama e tauturu ia tatou ia haapii mai i te tahi atu parau mau no ni‘a i te fariiraa i te heheuraa ia au i te faanahoraa « te faaue na ni‘a iho i te faaue, te a‘o na ni‘a iho i te a‘o ». I te tahi mau taime e ti‘a mai te mahana i te hoê po‘ipo‘i haapouri e aore râ, te hoê po‘ipo‘i rupehu. E no tera huru tapo‘ipo‘i to te reva, e mea huru fifi rii ïa ia ite i te maramarama, e eita ïa e nehenehe ia ite e, eaha mau te taime e hiti mai ai te mahana i ni‘a i te iriatai. Tera râ, noa’tu taua huru po‘ipo‘i ra, e nava‘i ïa te maramarama no te ite i te hoê mahana apî e no te faatere i ta tatou mau ohipa.

Oia atoa ïa tatou, e rave rahi taime te farii nei tatou i te heheuraa ma te ite papû ore e, nahea tatou i te farii, e aore râ, ahea tatou e farii ai i te heheuraa. Te vai ra i roto i te aamu o te Ekalesia te hoê aamu o te ti‘a ia haapapû maitai i teie haapiiraa.

I te pu‘e tau faahoturaa raau o te matahiti 1829, e orometua haapii o Olive Kaudere i Palmyra, New York. I to’na faarooraa i te parau no Iosepha Semita e te ohipa iritiraa i te Buka a Moromona, ua tupu te mana‘o puai i roto ia Olive ia haere e tauturu i te peropheta apî. No reira, ua reva’tu oia i Harmony, Pennsylvania, e ua riro ei papa‘i parau no Iosepha. Ua riro te taime o to’na taeraa’tu e te tauturu ta’na i horo‘a ei na mea faufaa roa i roto i te matararaa mai o te Buka a Moromona.

I muri a‘e ra, ua heheu maira te Faaora ia Olive e, na roto i to’na pureraa ma te tuutuu ore no te ani i te arata‘iraa, ua farii oia i te arata‘iraa no ô mai i te Varua o te Fatu ra. « Ahiri aita ra », te na reira ra te Fatu, « aore ïa oe i tae mai na i te vahi i parahihia e oe i teie nei. Inaha, ua ite oe e ua ani mai oe ia’u nei e ua haamaramarama vau i to oe feruriraa ; e i teie nei te faaite nei au i teie nei mau mea ia ite ho’i oe e ua haamaramaramahia oe e te Varua no te parau mau » (PH&PF 6:14–15).

No reira, ua farii o Olive i te hoê heheuraa na roto i te peropheta Iosepha Semita no te faaite ia’na e, ua farii oia i te heheuraa. Mai te huru ra e, aita o Olive i ite e, e mea nahea, e i nafea oia i farii ai i te arata‘iraa no ô mai i te Atua ra, e te hinaaro ra oia i taua arata‘iraa ra no te faarahi i to’na haroaroa no ni‘a i te varua o te heheuraa. Ua haere noa o Olive na roto i te maramarama a ti‘a mai ai te mahana i te hoê po‘ipo‘i tapo‘ipo‘i. [E auraa parau teie.]

I roto i te mau mea papû ore e te mau titauraa e rave rahi ta tatou e farerei nei i roto i to tatou oraraa, te titau nei te Atua ia tatou ia rave ia au i to tatou puai hope, ia rave i tei au i to tatou iho hinaaro e eiaha ra tatou ia faahepohia (a hi‘o 2 Nephi 2:26), e ia ti‘aturi Ia’na. Eita paha tatou e ite i te melahi, e faaroo i te reo no te ra‘i mai, e aore râ, e farii i te mau iteraa varua faahiahia. E mea pinepine paha tatou i te haere i mua ma te ti‘aturi e ma te pure—aita râ e ti‘aturi hope roa—ia rave tatou mai te au i te hinaaro o te Atua. Tera râ, mai te mea e, e faatura tatou i ta tatou mau fafauraa e e haapa‘o i te mau faaueraa, mai te mea e, e tautoo tatou ma te tamau maite i te rave i te maitai e ia riro mai ei taata maitai a‘e, e nehenehe ïa tatou ma te ti‘aturi papû e, e arata‘i te Atua i to tatou mau taahiraa. E e nehenehe ta tatou e paraparau ma te ite papû maitai e, e faauru mai te Atua i ta tatou mau parau. Teie te tahi auraa o te papa‘iraa e parau ra e : « Ei reira to outou ti‘aturiraa e puai roa ai i mua i te aro no te Atua » (PH&PF 121:45).

Mai te mea e, e imi maite e e faaohipa outou i te varua o te heheuraa, te fafau atu nei au ia outou e, « na te parau maramarama a te Fatu [outou] i te haere » (Isaïa 2:5 ; 2 Nephi 12:5). I te tahi taime, e ohipa te varua o te heheuraa ma te vitiviti e ma te puai, i te tahi atu taime e ohipa oia ma te ha‘iha‘i, e ma te haere marû noa, e e mea pinepine oia i te ohipa ma te marû roa, fatata aita e itehia. Tera râ, noa’tu te huru a fariihia ai teie haamaitairaa, na te maramarama ta’na e horo‘a mai e haamaramarama e e faaî i to outou varua, e haamaramarama i to outou haroaroa (a hi‘o Alama 5:7 ; Alama 32:28), e arata‘i ho’i e e paruru ia outou e i to outou utuafare.

Te faaite nei au i to’u iteraa aposetolo e, te ora nei te Metua e te Tamaiti. E parau mau te varua o te heheuraa—e e nehenehe e e ohipa oia i roto i to tatou oraraa tata‘itahi e i roto i te Ekalesia a Iesu Mesia i te Feia Mo‘a i te Mau Mahana Hopea Nei. Te faaite papû nei au i teie mau parau mau na roto i te i‘oa o te Fatu o Iesu Mesia ra, amene.