2010–2019
Asoren Fangeno
April 2012


Asoren Fangeno

Ach manauen angang me fangeno mi wesewesen pwari ach tapweno mwirin ewe Masta me ach angangen aninis ngeni aramas.

Ewe asoren achasefan an Jises Kraist mi pwan iteni ewe “foffor mi unusen napanap me nein mettoch meinisin seni nepoputan ewe forata ngeni fansoun ese much.”1 Ena asor mi ewe poraus mi nap an ekkewe soufos meinisin. A poputa ren ekkewe asoren man mi namwot ren ewe annuken Moses. Emon soufos a apasa pwe unusan wewen ewe annuk a “itingeni ewe angangen amuchunon fangeno manau [an]… ewe Noun Kot, ewer, a tori feinfeino chok me a esemuch” (Alma 34:14). Jises Kraist a nikitu non an riaffou nap seni ach tufichin weweiti ren an asorano pwisin I fan asengesin tipisin aramas meinisin. Ena asor a asorata ewe emon mi unusen murrino—ewe Appanen Niemwanin Siip mi nimenimoch ese wor terin—ren niwinin ingaw meinisin—tipisin unusen fonufan. Non anon Eliza R. Snow:

Chaan mi pin a surutiw;

Manauan a pwisin fangeta,

Asor ese wor tipisin ren mengiringir,

Eu fonufan ne amanaua.2

Ena asor—ewe Achasefanin Jises Kraist—a nom nukunapan ewe kokkotun manau ese much.

Ewe riaffoun Jises Kraist minne sise tongeni weweiti a awesano asoren fangeno ren surutiwen chaa, nge ese awesi ewe auchean fangeno non kokkotun ewe kapas allim. Ach Chon Amanau a chuen anamwota ach sipwe asoren fangeno, nge a annuku ach sipwe asorata ngeni I netipach mi tekison me ngunuch mi niamam (nengeni 3 Nifai 9:20). A pwan annuku ngeni emon me emon neich ach sipwe tongofengen me aninis fengen nefinach—pwe sipwe achocho ne nikappiru pwisin An we asor seni ach asorata pwisin ach fansoun me mochenin netipach. Non eu kon mi fel, sia kon, “Fangeno a pwareno feiochun nang.” 3

Upwe poraus usun ekkei asor non pekin inis ach Chon Amanau a tingorech ach sipwe asorata. Esap pwan masoueni ekkewe asor sia chimwachimw ach sipwe fori are ekkewe foffor mi fis ren ach mochenia nap seni angang are fangeno (nengeni 2  Nifai 26:29).

I.

Ewe namanamen Chon nuku Kraist a poraus usun fangeno, fitifengen me ewe asoren fangeno mi unusen napanap. Nepoputan ewe fansoun Chon nuku Kraist, chon Rome ra nieno fitu ngerou aramas pokiten ar nuku non Jises Kriast. Non ekkewe ier mwirin, tipekoum usun ekkewe nongonong ra aimufeseni Chon nuku Kraist, ekkoch mwich ra esita me ninnino chon pwan ekkoch mwich. Porausen Chon nuku Kraist mi ninnino ren pwan ekkoch Chon nuku Kraist mi wesewesen netipengau.

Chommong Chon nuku Kraist ra pwisin asoren fangeno seni ar nuku non Kraist me ar mochen angang ngeni I. Ekkoch ra finata ar repwe fangeno unusen manauer ngeni angangen ewe Masta. Ei mwich mi murrino a masoueni ekkewe souemwenin ewe Mwichefenin Katolik me ekkewe ir ra fiti angangen misineri ren unusen manauer non sokopatten namanamen Pirostan. Ar nenien appiru mi weires me apochokun, nge ese namwot me ese pwan tufich ngeni chommong chon nuku Kraist ar repwe asorano unusen manauer ngeni angangen namanam.

II.

Ren chommong chon tapweno Kraist, ach asoren fangeno mi fiti met sia tongeni fori iteiten ran non pwisin manauach. Ren ekkewe ir ra nom fan ekkei kapas use sinei chon eu mwich mi fangeno nap seni Aramas mi Pin non Fansoun Soponon. Ar fangeno—ami kewe asoren fangeno, pwi me fefinei kana—mi aponufengeni an chon fonufan kutta apwonuetan pwisin mochenin netiper.

Ai aewin awewe epwe usun ach chon Mormon pioneer. Ar watten fangenon manauer, chiechier non famini, imwer, me kinamwe a nom fan nongonongen ewe kapas allim mi niwito. Sarah Rich a kapas ren met a amwokutu ekkei pioneer nupwen a kapas awewe usun punuan we, Charles, nupwen a kokko an epwe fori angangen misineri; “Ei fansoun a men weires ngeniei pwan punuei we; nge wisem a anamwota am aupwe aimufesen ren fitu fansoun nge aua sinei pwe [aua] anneasochisi netipen ewe Samon, iwe aua mefi namwotan am aupwe fangeno pwisin netipach ne efisata ewe angangen … aninis ne forata ewe Mun Kot won fonufan.” 4

Ikenai pochokunen Ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon a pwapwano non murrinon ewe angangen me fangenon ekkewe chon mwichefen. Me mwen epinano sefanin eu nein ach kewe tempel, emon souemwenin Chon nuku Kraist a eisini Preseten Gordon B. Hinckley pwata ese masoueni ekkoch niosun ewe irapenges, ewe essisin mi nap usun ewe namanamen Chon nuku Kraist. Preseten Hinckley a ponueni pwe ekkewe essisinen ach nuku a nom ren “manauen aramasem kewe.”5 Ewer, ach manauen angang me fangeno mi wesewesen fich ngeni pwaratan ach mochen ne angang ngeni ewe Masta me chon oruch.

III.

Ekkewe souemwen non Ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon rese fiti sukunen afanafan are angei niwinir moni ren ar angang. Iwe, ekkewe chon mwichefen ra kokko ne emweni me angang ngeni chon ach kewe mwich me ra wisen nemeni ekkewe sokopatten mwichen Fan, prokram, me mokutokut. Ra fori iei usun non nap seni 14,000 mwich non Merika me Canada. Ewer, esap chok kich mi fori pwe chon mwichefen repwe angang non wisen sense me souemwen. Nge ewe ukukkun fansoun chon ach mwichefen ra fangeta ne aiti me angang fengen mi fakkun watte. Awewe chok pwe sia tiniken ne tumunu an epwe wor sensen famini ne churi iteiten famini non ach kewe mwichen fan iteiten maram me an epwe wor an fefin chon amwa ne churi ekkewe fefin non Fin Anisi. Ese wor pwan eu sokkun angang mi nonno chok won unusen fonufan.

Ewe awewe usun angangen chon ach Mwichefen mi itefouno ena ewe angangen me asoren nouch kewe misineri. Iei ren chon misineri mi wor nap seni 50,000 anuon me fopun me nap seni 5,000 mwan me fefin mi chinap. Ra fangeno ukukun wonu maram are fen ru ierin manauer ne afanafana ewe kapas allimen Jises Kraist me awora aninis non pekin inis won 165 fonu won ewe fonufan. Ar angang a fiti asoren fangeno fansoun meinisin, fiti fengen ren ekkewe ier ra fangeno ngeni angangen ewe Samon pwan fangenon ewe moni mi namwot ne fori ewe angang.

Ekkewe ir mi chok nom neim—in me sam pwan chon famini—ra pwan fangeno chiechien me angangen nour kewe chon misineri ra assano. Awewe chok, pwe a wor emon atin Brazil a angei an kokkon misineri nupwen a angang ne awora tufichin pwin me fefinan kewe mwirin seman me inan ra mano. Emon Meinap Unusen a awewe fansoun ekkei semirit ra apungupung fengen me ra chechemeni pwe semer me iner we mi mano ra aitir pwe fansoun meinisin repwe monneta ne angang ngeni ewe Samon. Atewe a etiwa an kokkon misineri, me emon pwin a 16 ierin a wiseni ewe wisen angang ne awora tufichin ewe famini.6 Chommong kich sia sinei usun pwan ekkoch awewe usun an emon fangeno ne fori angangen misineri are awora moni faniten angangen misineri. Ause sinei usun pwan eu angang aramas ra pwisin fangeno iei usun non ekkewe ekkoch mwichefen won fonufan.

Fan chommong aramas ra eiseni kem, “Ifa usun oua amokutu ami kewe serafo me ami kewe chinap ar repwe su seni ar susukun are ar fansoun asoso seni angang ne fangeno non ei napanap?” Ua rongorong chommong ra uwau ekkei kapas: “Ren ai sinei met ai Chon Amanau a fori fanitei—An chen ne riaffou faniten tipisi kewe me pworacho ngeni mano pwe ua tongeni manau sefan—Ua mefi pwe eu tufich ai upwe fori ewe kukkun asoren fangeno a tingoreiei ai upwe fori non An angang. Ua mochen aporausa ai weweiti ekkei mettoch A fang ngeniei.” Ifa usun aua amokutu chon tapweno Kraist pwe repwe angang? Emon soufos a awewe, “Aua [chok] eisinir.”7

Pwan ekkoch asoren fangeno a fis seni angangen misineri ren ekkewe asoren fangeno an ekkewe ir ra tapweno afanafanen ekkewe misineri me choni ewe Mwichefen. Ren chommong ra choni mwichefen ekkei asoren fangeno mi fakkun watte, fitifengen ren nikitanon chiener me ar famini.

Chommong ier ra no chon ei mwichenap ra rong porausen emon anuon a etiwa ewe kapas allim mi niwito nupwen a fiti sukun non Merika. Nupwen a tori fansoun an epwe niwiniti fonuan we, Preseten Gordon B. Hinckley a eisini atewe met epwe fis ngeni i nupwen a niwiniti nenian usun emon Chon nuku Kraist. “Chon ai famini repwe song,” atewe a ponueni. “Meni repwe nikitieino usun ngang emon mi mano. Nge ren porausen fansoun mwei me ai angang, tufich meinisin epwe poutuno seniei.”

“En mi mochen fangeno ei ukukkun fan iten ewe kapas allim?” Preseten Hinckley a eis.

Atewe a kechiu o ponueni, “Mi pung, ika met?” Nupwen Preseten Hinckley a apasa pwe ewer, atewe a ponueni, “Iwe met mi pwan nifinifin?” 8 A iei usun ewe ngunun fangeno me nein chommong minafon chon mwichefen.

Pwan ekkoch nenien appirun angang me fangeno a pwapwano non manauen ekkewe chon mwichefen mi nukuchar ir mi angang non ach kewe tempel. Angangen tempel mi chok fis nein chon ei mwichefen, nge auchean ei asoren fangeno epwe weweoch ngeni meinisin Chon nuku Kraist. Chon ei mwichefen rese angang non eu imwen namanam fansoun meinisin, nge sia tongeni weweiti me sufoniti ewe fangeno an ekkewe ar nuku non Kraist a amokutur ne fangeno manauer ngeni ena mokutokutun namanam.

Non ei mwichenap eu ier ano, Preseten Thomas S. Monson a poraus usun eu asoren fangeno mi riri ngeni angangen tempel. Emon sam i chon ei Mwichefen won eu kukkun fonu nesatin Pacific a fori angang mi epekus won eu fonu mi touau fan wonu ier pwe epwe angei ewe ukukkun moni mi namwot ne feino tempel ren punuan me noun kewe 10 semerit pwe repwe riri fengen ren fansoun ese much non ewe New Zealand Tempel. Preseten Monson a awewe, “Ekkewe ir ra weweiti ekkewe feioch ese much mi feito seni ewe tempel ra sinei pwe ese wor fangeno, niwinin, are osukusuk mi weires nap seni namwoten ne angei ekkana feioch.” 9

Ua kinisou ren ekkewe nenien appirun tong, angang, me fangeno ua kuna me nein ekkewe Sounangen ei Mwichefen. Ua kuna kemi non ami fangeno ami fansoun me tufich ne fori wisemi non Mwichefen. Ua kuna ami fori angangen misineri ren pwisin noumi moni. Ua kuna ami fangeno ami nipwakoch non angangen chon orumi. Ua kuna ami tumunu ekkewe mi woungaw seni ami pwisin achocho me seni ami fangafangoch ngeni an Mwichefen prokramen aninis.10Ekkei mettoch sia kaeo pwe ekkewe ir mi pochokun non ewe Mwichefenin Jises Krasist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon ra “awora aninis me fangeno mettoch nap seni emon chon Merika me ra kirokiroch ren ar moni me fansoun nap seni chon ekkoch mwichefen non Merika.” 11

Ekkei nenien appirun fangafangoch ngeni aramams mi apochokuna kich meinisin. Ra achema kich usun an ewe Chon Amanau afanafan:

“Ika emon a mochen fiti ei, epwe fakkun ponuku ekiekin pwisin inisin. …

“Pun are emon a aucheani pwisin manauan, iwe epwe pout seni, nge are emon a ponuku manauan fan itei, iwe epwe kuna sefani” (Matthew 16:24–25).

IV.

Meni ekkewe nenien appirun angang me asoren tong kich mi kan sinei usun ra fifis non ach kewe famini. Ekkewe in ra fangeno manauer ne aupwatiw me tutumunu nour kewe semerit. Ekkewe sam ra fangeno manauer ne awora tufichin punuer me nour kewe. Ekkewe asoren fangeno mi watte auchean mi fis non ewe angang ngeni ach kewe famini mi fakkun chommong iwe ese namwot ach sipwe poraus usur meinisin.

Ua pwan kuna Sounangen ei Mwichefen mi kichioch non ar mwuuti semerit, fitifengen ren ekkewe mi wor terir, me achocho ne awora semerit ese wor semer are iner ren ekkewe tufich rese mo angei ren nonnomur me akkom. Ua kuna ami tumunu chon famini are chon orumi ir mi riaffou ren terin inis are ekiek, me weiresin ar chinnapeno. Ewe Samon a pwan kuna kemi, me a annuku noun kewe soufos ar repwe apasa pwe “nupwen oua fangeno nefinemi me faniten noumi kewe, ewe Samon epwe efeiochukemi.” 12

Ua nuku pwe Sounangen ei Mwichefen ir mi kichioch ne awora angang me fangeno non ar pin ngeni ewe Chon Amanau seni ar achocho ne appiru I ra anneasochisi ekkewe annuk rese much nap seni ekkewe ekkoch mwichen aramas. Sounangen ei Mwichefen ra ekieki pwe fangenon ar fansoun me tufich a eu kinikinin ar kaeo me achocho ngeni mauau ese much. Iei eu ennet mi pwäratä non ekkewe Lectures on Faith, a aiti pwe “eu namanam ese anamwota ewe fangenon mettoch meinisin ese naf an manaman ne awora ewe nuku mi namwot ne efisata manau ese much. … Me [ren] ei asoren fangeno, me iei chok, Kot a efeiochu aramas ar repwe pwapwaiti manau ese much.” 13

Usun chok ewe asoren achasefan an Jises Kraist a nom nukunapen ewe kokkotun manau ese much, kich chon appiru Kraist sipwe pwan fangeno pwe sipwe angei ekkewe feioch ena kokkot mi awora fan itach.

Ua sinei pwe Jises Kraist I chok Noun Kot we Anaemon. Ua sinei pwe fan iten An asoren achasefan, sipwe fakkun manau sefan me sipwe tufich ngeni manau ese much. I ach Samon, ach Chon Amanau, me ach Chon Angasano, me ua pwäratä usun I non iten Jises Kraist, amen.

Esinesin

  1. Bruce R. McConkie, The Promised Messiah: The First Coming of Christ (1981), 218.

  2. “An Kot Mirit me Umoumoch,” Kon Fel, nampa. 15

  3. “Mwareiti ewe Mwan,” Kon Fel, nampa 48.

  4. Sarah Rich, non Guinevere Thomas Woolstenhulme, “I have Seen Many Miracles,” non Richard E. Turley Jr. me Brittany A. Chapman, eds., Women of Faith in the Latter Days: Puk Numpa 1, 1775–1820 (2011), 283.

  5. Gordon B. Hinckley, “The Symbol of Our Faith,” Liahona me Ensign, Apr. 2005, 3.

  6. Nengeni Harold G. Hillam, “Sacrifice in the Service,” Ensign, Nov. 1995, 42.

  7. Gordon B. Hinckley, “The Miracle of Faith,” Liahona, July 2001, 84; Ensign, May 2001, 68.

  8. Gordon B. Hinckley, “Its’s True, Isn’t It?” Tambuli, Oct. 1993, 3–4; Ensign, July 1993, 2; pwan nengeni Neil L. Andersen, “Its True, Isn’t It? Then What Else Matters?” Liahona me Ensign, May 2007, 74.

  9. Thomas S. Monson, “The Holy Temple—a Beacon to the World,” Liahona me Ensign, May 2011, 91–92.

  10. Nengeni, ren awewe, Naomi Schaefer Riley, “What the Mormons Know about Welfare,” Wall Street Journal, Feb. 18, 2012, A11.

  11. Ram Cnaan me ekkoch, “Called to Serve: The Prosocial Behavior of Active Latter-Day Saints” (draft), 16.

  12. Ezra Taft Benson, “To the Single Adult Brethren of the Church,” Ensign, May 1988, 53.

  13. Lectures on Faith, (1985), 69.