2010–2019
Orwaclah Ninac ac Pahpah Wowo
October 2012


Orwaclah Ninac ac Pahpah Wowo

Puhkantwen inkacnek ma ninac ac pahpah wowo kuh in oruh in kahsruh ac tahpuhk enenuh lalos in luti wosasuc luhn Jisus Kraist nuh sin tuhlihk nahtuhlos.

Nga sun lwen na yohk srihpac se ke suhmuhr se inge—nga sun puhte ahk 90 luhk. Ke kom sun kain pacl yohk srihpac se inge ke moul lom uh, arulacna kahsruh ac ahkuhtweyac in nuhnkuh ke pacl ac etwacack lom ke pacl somlah ah. Kom mwet fuhsr suc lohng kac kuh riti ke sramsram se inge sahp ac tiac alken ke mwet se suc moul sun yac ahk 90 ke moul lal; tuhsruhk ke pacl se nga isuslac, moul sun matwac loes se inge oacwac in orwaclah na wo se. Pacl nuh kwewa nga sruikihn sin Pahpah Inkuhsrao ke el ahkinsewowoyeyuc ke moul loes se.

Puhkantwen ma eklac ke puhlan pacl ke moul luhk. Nga akihlen kapkapwack luhn pacl met ah nuh ke pacl inge ac ohiyac met ah nuh ke ohiyac inge. Acn in orek stosah, telephone, ac aksohk pa oreklac ke pacl nga fuhsr we ah. Mihsenge inkacnek kuht konwacack, akacsruhi, ac orekmakihn ohiyac uh eklac apkuhran in lwen nuh kwewa. Ke pacl luhk ah nga motko ke pihsrpihsr in eklac luhn facluh suc kuht nohfohn moul. Na puhkantwen mihsenge ma oreklac kapwack ke lwemlwem lalos in ahkwoye moul lasr.

Ke ma nuh kwewa ma sa in ekuhllah facluh uh, kuht oaru in pruhe ac orekma in ahklohye lah yohk srihpac ke wosasuc luhn Jisus Kraist uh srackna fahsr. Kuhtuh selos muhtwacwacack oasr tari ke sensen in tuhlac. Ma se emet ke tahk luhn ma yohk srihpac inge, pwacnwacng, ma se met mahkiyucki ke sie mwet, pa muhtahl luhn macruht ac pa yohk srihpac ke sucu uh. Elos kahsruh ke lohm suc fokoko ac sef suc ma kais sie tuhlihk nuhtin Pahpah pahkotwen Inkuhsrao kuh in lutiyuck ke ma wo ac kahsruh ke ma yohk srihpac ma pahtpaht.

Sucu luhk sifacna uh, ahkoo in ahkfuhlwactye yac ahk 90 luhk ke puhlan pacl se ke moul luhk, muhtwacwacack kahsrweyuc in esamwack ac sruikihn etwacack ke moul loes se luhk inge. Nuh ke mwe srihkasrak, tuhlihk muhtwacn se nuhtin wiyuck el orwacni ac akacsruhi nuh sihk ke kain in lwacta ma nga suhmuhslah nuh sin ninac ac pahpah tuhmuhk ah apkuhran in yac 70 somlah ah ke nga wi marine som nuh fin tuhka Saipan Pacific ke puhlan pacl in Mweun ahk II fin Facluh.

Sie lwacta ah pwacnlah muhtuhk. Lwacta se nga suhmuhslah nuh sin ninac kiyuck ah elan ikacslah ac riti ke Lwen luhn Ninac ke yac 1945. Nga luhngse akacsruhi nuh suwos ke kuhtuh ip kac in finsrak kowos in liye lah efuh Nga ac fah sruikihn ne tok nuh sin pahpah ac ninac sacohk kiyuck ke lesin nga lotwelah ke luti lalos lohm ah. Ninac ac Pahpah kiyuck uh pa mwe srihkasrak wo oruh nga sruokyac ke ninac ac pahpah wowo suc fihliyac macruht lalos ac tuhfahlah wo tuhlihk uh in pa ma yohk se emet seltahl.

Lwacta se ke Lwen luhn Ninac ke yac 1945 ah muhtwacwacack:

“Pain kom Ninac,

“Ke yac ahkosr somlah ah nga engan ke pacl wowo nga sislah in wi ahkfuhlwactye Lwen luhn Ninac ke acn loesloes. Kais sie yac nga ke wi kom ac fahk nuh sum luhpan luhngse luhk nuh sum ac luhpan nuhnak luhk keim, tuhsruhk ke sulpac koflah in sikyak uh, Nga enenuh in sifilpac oruh ma wowo se tohkoh ac suhpwacoht nuhnak luhk ke lwacta.

“Yac se inge yohk likina yac sahyac ah Nga kuh in liye lah meac ninac wowo se el oruh nuh sihk. Met liki ma nuh kwewa, Nga ahsroelah ma srihsrihk kom oruh nuh sihk. Oacna sie pacl nga tuhkahkwek liki mwe oan kiyuck ke lututacng uh, nga tiac enenuh in elyah in suk fohrohk nwacsnwacs ac stakihn nwacsnwacs. Pwacna ma nga enenuh in oruh pa ikacslah mwe nenyuck nuknuk luhk ah sac, ac nga kuh in konwacack. Ke pacl in mongo nga wacna etuh lah nga ac konwacack kuhtuh ma oreklac ma nga luhngse yohk. Ke fong uh nga wacna etuh lah ngac konwacack kahot nwacsnwacs ke mwe oan kiyuck ah ac lusac na fal se in afihnyucwi wo. Muhta lohm ah pa puhla na wowo se.”

Ke nga riti paragraph luo emet ke lwacta se, nga lut ke emtuhngiyacn kihsac ah. Sahp muhta ke lohm nes ac mutul ye mwe emsac ke mwe oan oasrihksrihk ac nuhnak luhk nuhnkuh ke lohm sacohk sihk.

Lwacta luhk nuh sin ninac kiyuck tuhtahflah:

“Tuhsruhk loaliyac uh pa puhla luhk nuh sum ke srihpen mwe srihkasrak kom oakiyac nuh sihk. Moul uh oreklac in engan nuh sesr in ekihn sucu lah kuht luhngse ukwe mwe srihkasrak lom, in tahfwelah ke etuh se inge in oacna engan suc oan sesr ke kuht fuhsr ah. Kom wacna konwacack pacl in us sucu uh nuh infahlfahl, ac kuht kuh in luhlahlfongi kom in wi kuht oruh ma nuh kwewa ke fanfan finohl nuh ke sritacl pohl. Kom ac Pahpah tiac wi sifacna muhtwacta uh. Sucu uh enenuh in wi kowos. Ingena ke nga loessuhlah nuh lohm an uh nga wacna luhngse sramsramkihn moul luhk in lohm sihk ke srihpen arulacna pwacr. Nga koflah forlah liki luti lom ingena ke srihpen mukwikwi luhk uh oruh mwet uh nuhnkuh muh kom tiac orwaclah wo ke tohf lom nuh sihk. Moul uh mwe srihkeyuck na yohk se nuh sihk ngan nwacsnwacs in pahngpahng wen nahtuhl Nora Sonne Perry. Nga arulacna engan ke sifac se inge, ac nga finsrak tuh ngan nwacsnwacs pacl nuh kwewa nuh kac.

“Nga finsrak tuh yac tok uh ngan kuh in wi kom in ahkkahlwemye nuh sum pacl wowo Nga ahkoo in ahkkahlwemye nuh sum ke Lwen luhn Ninac ke yac ahkosr somlah ah.

“Lwelah Leum elan ahkinsewowoye kom ke ma wolacna nuh kwewa kom orwaclah fin facluh fohsack se inge.

“Luhngse luhk nohfohn, Tom.”1

Ke nga riti lwacta luhk, nga oacyacpac nuhnkuh ke ohiyacn oruh luhn sucu an, ward an, stek an, ac mura ke acn nga mahtuhlah we.

Ohiyacn acn uh pa ahkuhtweyucki ke inkacnek in moul luhn mwet. Oasr ohiyac luhn wosasuc, ma yohk srihpac ac ma motkweyuck ac ahkpah ma uh nuh sin mempucr nuh kwewa ke Alu luhn Jisus Kraist luhn Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah. Ohiyacn wosasuc se inge, kuh inkacnek luhn moul, tuhkuh ke plwacn in molwelah, masap luhn God, ac luti luhn mwet pahluh moul. Ahkuhtweyac ke inkacnek in tuhfahlah sucu lasr ac moulkihn kais sie moul lasr.

Mwe ahkuhtweyac se met nuh sel Adam ke orekma lal fin facluh konweyuckyak ke Genesis 2:24: “Pa ingacn srihpac se oruh sie mukul el som liki pahpah tuhmwacl ac ninac kiyacl, ac fulyang nuh sin muhtwacn kiyacl, ac eltahl ma sefannalac.”

Tuhkweni nuh sie luhn mukul se ac muhtwacn se in ukwe masap ac macruhtlac in tiac ahkolah nuh ke fihl fahsruh muhkwena in orek fin facluh, tuhsruhk in oacyacpac use engan ac insewowo yohk ma kuh in konweyuckyak fin facluh se inge. Ma se inge pwacye ke kuh luhn pristut fahk lah macruht pa ma nuh inge ac nuh tok ma pahtpaht. Tuhlihk ma isuslac yurin pahyuck se uh oasr luhlahlfongi kuh se ma tiac kuh in konweyuckyak ke ohiyac sahyac.

Sifac lutiyuck in lohm uh sin ninac ac pahpah wowo yohkwelihk yohk srihpaciyac fin facluh mihsenge, suc oruh luhn ma koluk yohkyohkwelihk. Ke kuht etuh uh, el srihke in kuhtanglah ac kuhnahoslah pwelucng ke un sucu lasr—suc. Ke inkacnek suhmaht ac wihklac wo, el lain otwelah ke moul luhn sucu fin facluh ac lain ohiyacn acn uh ac olwelah luhn Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah. Ninac ac Pahpah an enenuh in akihlen lah luti in lohm uh pa kunohkohn na muhtahl ac yohk srihpac emet uh. Ke kuhtuh ohiyacn lutlut, ma oacna alu ac lutlut uh kuh in kol ninac ac pahpah in “ahkpahye sie tuhlihk ke inkacnek mukul [kuh muhtwacn] se enenuh in fahsr nuh we” (Sohkahs 22:6), orekma se inge ahksahfyeyuck sin ninac ac pahpah. Oacna ke plwacn in engan, ninac ac pahpah wowo suc kolyuck ke sensen ac kapkapwack luhn tuhlihk nuhtin Pahpah Inkuhsrao.

Ke ma kunacsr ninac ac pahpah, puhkantwen inkacnek ma ninac ac pahpah wowo kuh in oruh in kahsruh ac tahpuhk enenuh lalos in luti wosasuc luhn Jisus Kraist nuh sin tuhlihk nahtuhlos. Lwelah ngan ahkkahlwemye limekohsr ma ninac se ac pahpah se kuh in oruh in muhsahelah ohiyac fokoko luhn sucu uh:

Ma se met, ninac ac pahpah kuh in oaru in pruhe, siyuck Pahpah tuhmasr Ma Pahtpaht in kahsrwelos luhngse, kahlwem, ac karihngihn tuhlihk El suhpwaclah nuh yohrohlos.

Ahkluo, elos kuh in oruh pruhe in sucu, lutlut ke ma suhmuhslah, ac tuhkweni luhn sucu ac tuhkweni mongo in fusus ke pacl kuh, orek mongo in ekuh pacl in sramsram ac luti ke ohiyac yohk srihpac.

Ahktolu, ninac ac pahpah kuh in orekmakihn kahsruh luhn alu ke network, sramsram nuh sin mwet luti luhn tuhlihk nahtuhlos ke U luhn Tuhlihk Srihsrihk, mwet kol luhn mwet fuhsr, kuhlahs ac u luhn prestuhnsi. Ke sramsram nuh selos suc pahngpahng ac ahkkweyeyucklac in kahsruh tuhlihk nahtuhlos uh, ninac ac pahpah kuh in sang kahlwem yohk srihpac ke enenuh luhn tuhlihk yohk enenuh la se.

Ahkahkosr, ninac ac pahpah kuh in kwacna akacsruhi ke fahkwack luhlahlfongi lalos nuh sin tuhlihk nahtuhlos, ahkkweyaclos in liyacacng masap luhn God, ac olwelah ke mwe insewowo ma Pahpah tuhmwacsr Inkuhsrao el olwelah nuh sin tuhlihk luhlahlfongi Nahtuhl.

Ahklimekohsr, kuht kuh in akiyac sucu lasr uh fal nuh ke masap kahlwem, fihsrwacsr ac ma motkweyuck uh, ohiyac luhn sucu fohn se ac orekma, ac “fosrngahkihnyacn sucu,” suc tuhlihk uh oasr ma kunac lun lohm uh ac kuh in eis mani elos in kuh in luti in etuh karihngihnyen mani, sef, ac moli sie tahfuh singucul ke mani elos eis.

Ma tohuyak inge nuh ke orwaclah ohiyacn sucu fokoko se orekma ke pacl se tuhkweni wi ohiyac ke Alu uh. Ohiyacn sucu ahkkweyeyuck lasr uh fah karihngihn tuhlihk nahtuhsr uh liki mwe sruhf luhn kais sie (liye 1 Nephi 15:24) oreklac ke ohiyacn mwet wiyaclos, mukwikwi ac ohiyacn mwet pwengpweng, ohiyacn ahkfuhlwact, ac ohiyacn Internet ac media suc elos wi liye pacl nuh kwewa. Ac fah kahsruh tuhlihk nahtuhsr “muhta lun facluh” ac tiac “liki facluh” (John 15:19).

Prestuhn Joseph Fielding Smith el luti: ”Ma kunen ninac ac pahpah in luti tuhlihk nahtuhlos ke ip ke wosasuc luhn Jisus Kraist, elos in fah etuh lah efuh eltahl enenuh in pacptais ac in oasr luhngse fokoko ke insiyaclos in tahfwelah in liyacacng masap luhn God tukun elos pacptaislac, lah elos fah fohlohk nuh yohrohl. Kuh kowos, tamuhlwel ac tahmtahel wo wiyuck an, luhngse sucu lowos an, tuhlihk nuhtuwos; kuh kom luhngse sil nuh sin pahpah ac ninac kiyowos an met liki kowos … ? Fin kom ke, na kowos enenuh in muhtwacwacack luti ke tuhlihk srihk an. Kowos enenuh in luti ke mwe srihkasrak oacna ke masap uh.”2

Mwe fahkwack ke sucu fahk:

“Mukul ac muhtwacn pahyuck an oasr orekma muhtahl in luhngse ac karihngihn sie sin sie ac nuh sin tuhlihk nahtuhlos. ‘Tuhlihk uh mwe usru sin God me’ (Psalm 127:3). Ninac ac pahpah oasr orekma muhtahl lalos in tahpuhk tuhlihk nahtuhlos in luhngse ac suwohswohs, in kahsruh ke mahnolos ac enenuh in nguhn, ac in lotwelos in luhngse kahsruh sie sin sie, suk masap luhn God, ac in liyacacng masap ke oacna sie acn elos muhta we. …

“… Ke lwemlwem muhtahl, pahpah uh pa in kol sucu lalos ke luhngse ac suwohswohs ac karihngihn in kahsruh ke enenuh luhn moul ac karihngihn sucu lalos. Ninac uh pa kunohkohn se met in tuhfahlah tuhlihk nahtuhlos. Ke kunohkohn muhtahl inge, pahpah ac ninac elos oreklac in kahsruh sie sin sie in tuhkweni oacna sie.”3

Nga luhlahlfongi ke lwemlwem muhtahl lah orekma luhn ninac se pa in ahkkahlwemye tuhfahlah ac luti ke fihl se fahsruh uh. Tuhsruhk arulacna wo in liye mukul tuhma ac muhtwacn kiyac suc orekma oacna kawuck pwacye ke acn elos tuhkweni ke kuh lalos ac akacsruhi kwewana ke tuhlihk nahtuhlos ac nuh sin tuhlihk nahtuhlos.

Mweun ke mwe muhnahs lain tuhlihk nahtuhsr uh tiacna kahlwem ac puhlaik yohk liki na met ah. Muhsahi ohiyacn sucu fokoko pa sang sie pac fihl in karihngihn tuhlihk nahtuhsr uh, liyaclosyang liki mwe sruhf luhn facluh.

God El ahkinsewowoye kowos ninac ac pahpah wowo ke Zion. El luhlahlfongi kowos in karihngihn tuhlihk Nahtuhl ma pahtpaht. In ekihn ninac ac pahpah uh kuht ma se, ac tuhkweni yurin God, in use orwaclah orekma Lal ac wolacna Lal nuh sin tuhlihk nahtuhl. Orekma muhtahl lasr pa in oruh kuhiyacsr. Ke ma inge nga fahkwack ke inen Jisus Kraist, amen.

Mwe Kahsruh

  1. Lwacta ke Lwen luhn Ninac sel L. Tom Perry nuh sin ninac kiyacl, suhpweyucklac Saipan, lwen Mei 3, 1945.

  2. Joseph Fielding Smith, in Conference Report, Ohktohpa 1948, 153.

  3. “Sucu: Sie Mwe Fahkwack nuh fin Facluh,” Liahona, Nohfuhmpuh 2010, 129.