2010–2019
Kaigsoonan, Kita Adunay Buhat nga Angayang Himoon
Oktubre 2012


Kaigsoonan, Kita Adunay Buhat nga Angayang Himoon

Isip kalalakin-an sa priesthood, kita adunay importanting tahas nga angayang himoon sa katilingban, panimalay, ug Simbahan.

Kaigsoonan, daghan na ang nasulti ug nasulat sa miaging katuigan bahin sa mga hagit sa kalalakin-an ug mga batang lalaki. Pananglitan sa mga ulohan sa libro, naglakip sa Why There Are No Good Men Left,The Demise of Guys,The End of Men, Why Boys Fail, ug Manning Up. Makaikag hunahunaon, nga kadaghanan niini sinulat sa mga babaye. Sa bisan unsang kahimtang, ang komon nga tema sa pag-analisar mao nga sa daghang katilingban karon ang kalalakin-an ug mga batang lalaki nakabaton og makalibug ug sukwahi nga mga mensahe bahin sa ilang tahas ug bili sa katilingban.

Ang tigsulat sa Manning Up mihulagway sa ingon niini nga paagi: “Hapit na malagda sa sibilisasyon nga samtang ang mga batang babaye mahingkod lamang kon modangat na sila sa pisikal nga kahingkod, ang batang mga lalaki kinahanglang mopasar og usa ka pagsulay. Kinahanglang mopakita sila og kaisug, kalig-on, o kabansay sa gikinahanglan nga kahanas. Ang tumong mao ang pagmatuod sa ilang katakus isip tigpanalipod sa kababayen-an ug kabataan; kini kanunay ang ilang nag-unang tahas. Apan karon, sa pag-uswag sa kababayen-an sa naglambong ekonomiya, ang tigsangkap nga mga bana ug mga amahan opsyonal na karon, ug ang mga kinaiya nga gikinahanglan sa kalalakin-an aron mahimo ang ilang tahas—kalig-on, walay pagreklamo, kaisug, kamaunungon—nawala na ug gani medyo makauulaw.”1

Sa ilang kadasig sa paghatag og oportunidad sa kababayen-an, butang nga atong gidayeg, adunay mga tawo nga mipakaubos sa kalalakin-an ug sa ilang natampo. Morag naghunahuna sila sa kinabuhi isip kompetisyon sa lalaki ug babaye—nga ang usa kinahanglang modominar sa usa, ug karon panahon na usab sa mga babaye. Ang uban mamugos nga ang panarbaho mao ray importante ug ang kaminyoon ug mga anak opsyonal lamang—busa, nganong magkinahanglan man kami sa mga lalaki?2 Sa daghan kaayong mga salida sa Hollywood, sa TV ug cable, ug gani sa mga komersyal, ang mga lalaki gipakita nga walay nakamahuan, walay buot, o hakog. Kining papel nga makapaubos sa mga lalaki adunay makadaut nga epekto.

Sa Estados Unidos, pananglitan, gireport: “Nalabwan na sa mga babaye ang mga lalaki karon sa tanang ang-ang, gikan sa elementarya hangtud graduate school. Inigka-grade eight, pananglitan, 20 porsyento na lang sa mga lalaki ang hanas sa pagsulat ug 24 porsyento ang hanas sa pagbasa. Ang iskor sa batan-ong mga lalaki sa SAT, sa 2011 ang pinakadili maayo sa 40 ka tuig. Sumala sa National Center for Education Statistics (NCES), sa mga batang lalaki kapin sa 30 porsyento ang mobiya ikumpara sa mga babaye sa high school ug sa college. … Gipanagna nga ang mga babaye makaangkon og 60 porsyento sa bachelor, 63 porsyento sa masters, ug 54 porsyento sa doctorate nga degree inigka 2016. Duha sa tulo ka bahin sa mga estudyante sa espesyal nga edukasyon alang sa ubos kaayo og akademik sa mga lalaki.”3

Pipila sa kalalakin-an midawat sa negatibong mensahe isip pasangil aron malikayan ang responsibilidad ug dili gayud molambo. Sa obserbasyon nga kasagaran patas nga paghulagway, usa ka propesor sa unibersidad miingon, “Ang mga lalaki mosulod sa klase nga pinabali ang mga kalo ug dala ang [ilang dili maayo] nga mga pasangil nga ‘gikaon sa word processor ang akong homework.’ Pagkakaron, ang mga babaye mosusi sa ilang inadlaw nga eskedyul ug mangayo og rekomendasyon para moeskwela og abogasya.”4 Usa ka babaye nga movie reviewer mipahayag og negatibong panglantaw nga “unsay masalig namo sa mga lalaki, kon swerte kami ug makapili og kapares, kini—kapares lamang. Usa ka tawo nga mobarug sa iyang kaugalingong luna samtang morespeto sa among baruganan.”5

Kaigsoonan, dili gayud kini angay kanato. Isip kalalakin-an sa priesthood, kita adunay importanting tahas nga angayang himoon sa katilingban, panimalay, ug Simbahan. Apan kinahanglang mga lalaki kita nga masaligan sa mga babaye, kabataan, ug sa Dios. Sa Simbahan ug gingharian sa Dios niining ulahing mga adlaw, dili kita makatugot nga may kalalakin-an nga maglatagaw. Dili kita makatugot nga may batan-ong mga lalaki nga kulang sa disiplina ug magpuyo lang aron lingawon. Dili kita makatugot nga may young adult nga mga lalaki nga walay paingnan sa kinabuhi, kinsa dili seryuso bahin sa pagbaton og pamilya ug may maayong ikatampo sa kalibutan. Dili kita makatugot nga may mga bana ug mga amahan nga pakyas sa pagsangkap og espirituhanong pagpangulo sa panimalay. Dili kita makatugot nga kadtong migamit sa Balaang Priesthood, sunod sa Kapunongan sa Anak sa Dios, mousik sa ilang kalig-on sa pornograpiya o mogahin sa ilang kinabuhi sa internet (bali, iya sa kalibutan, apan wala diha sa kalibutan).

Kaigsoonan, kita adunay buhat nga angayang himoon.

Mga kabatan-onan, kinahanglang magtinarung mo sa pag-eskwela ug unya padayon sa inyong edukasyon lapas pa sa high school. Ang uban ninyo gustong mopadayon sa pag-eskwela sa unibersidad ug mga trabaho sa pagnegosyo, agrikultura, gobyerno, o ubang propesyon. Ang uban manghawod sa art, musika, o sa pagpanudlo. Ang uban gustong makat-on sa negosyo. Sa katuigang milabay, duna koy pipila ka trabahante nga nagtrabaho sa mga proyekto ug pagpang-ayo sa akong balay, ug nakadayeg ko sa ilang kakugi ug kahanas. Mahinungdanon nga kamo adunay makamahuan sa bisan unsang trabaho nga inyong gipili, aron makasuporta sa pamilya ug makatampo og kaayohan sa inyong komunidad ug nasud.

Bag-ohay lang nakatan-aw ko og video sa kinabuhi sa 14 anyos nga batan-ong lalaki sa India nga si Amar. Momata siya og sayo ug motrabaho og duha ka trabaho, sa dili pa ug inighuman og eskwela, sa unom ug tunga ka adlaw kada semana. Ang iyang sweldo makasustento sa panginabuhi sa iyang pamilya. Magdali siya og pauli sakay sa iyang gubaong bisikleta gikan sa iyang ikaduhang trabaho inigka gabii ug maghimo sa iyang homework sa dili pa matulog sa salog tupad sa tulog na nga mga igsoon inigka mga alas 11:00 sa gabii. Bisan kon wala nako siya mahimamat, mapagarbuhon ko niya sa iyang kakugi ug kaisug. Gihimo niya kutob sa iyang mahimo uban sa iyang limitadong kapanguhaan ug oportunidad, ug usa siya ka panalangin sa iyang pamilya.

Kamo hingkod nga mga lalaki—mga amahan, mga single adult, mga lider, mga home teacher—magpakatakus kamo nga mga ehemplo ug tabangi ang bag-ong henerasyon sa batang mga lalaki nga mahimong hingkod nga kalalakin-an. Tudloi sila sa sosyal ug uban pang kahanas: kon unsaon pag-apil sa sultihanay, pagpakigsuod ug pagtagad sa uban, pagpakig-istorya sa mga babaye, pagserbisyo, mahimong aktibo ug maglingaw-lingaw, paghimo og kalingawan nga dili maadik, pagkorihir sa sayop ug mohimo og mas maayong pagpili.

Ug ngadto sa tanang naminaw, kon moabut kining mensahe kaninyo, moingon ko sama sa giingon ni Jehova kang Josue, “Magmakusganon ka ug magmaisug ka” (Josue 1:6). Magmaisug ug pangandam kutob sa inyong mahimo, bisan unsa pa ang inyong kahimtang. Pangandam nga mahimong maayong bana ug amahan; maayo ug buotan nga lumulupyo; pangandam sa pagserbisyo sa Ginoo, kansang priesthood inyong gihuptan. Bisan asa mo, ang inyong Langitnong Amahan naghunahuna kaninyo. Wala kamo mag-inusara, ug kamo adunay priesthood ug gasa sa Espiritu Santo.

Sa daghang dapit nga gikinahanglan kamo, usa sa labing importante mao ang inyong korum sa priesthood. Atong gikinahanglan ang mga korum nga naghatag og espirituhanong sustansya sa mga miyembro inig ka Dominggo ug sa nagserbisyo. Atong gikinahanglan ang mga lider nga mohimo sa buluhaton sa Ginoo ug sa pagsuporta sa mga sakop sa korum ug sa ilang pamilya.

Ikonsiderar ang misyonaryo nga buhat. Batan-ong mga lalaki, kamo walay panahon nga angay usikan. Ayaw ninyo hulata nga moedad na og 17 o 18 una pa magseryuso sa pagpangandam. Ang mga korum sa Aaronic Priesthood makatabang sa ilang mga sakop nga masabtan ang panumpa ug pakigsaad sa priesthood ug mangandam nga ma-orden isip mga elder; sila makatabang nila nga masabtan ug maandam sa mga ordinansa sa templo, ug makatabang sila nga maandam alang sa malampusong misyon. Ang mga korum sa Melchizedek Priesthood ug Relief Society makatabang sa mga ginikanan sa pag-andam og mga misyonaryo nga may kahibalo sa Basahon ni Mormon ug sa pagmisyon nga hingpit ka mapasaligon. Ug sa matag ward ug branch, kining mao gihapon nga mga korum mahimong epektibong katambayayong sa full-time nga mga misyonaryo nga nagserbisyo didto.

Ang sama nga katungdanan nga buhatunon sa mga priesthood mao ang tawag sa Manluluwas, nga gipalanog ni Presidente Thomas S. Monson, sa pagluwas niadtong nawala sa ebanghelyo o nalayo tungod sa bisan unsang rason. Kita adunay talagsaong kalampusan niini nga paningkamot, lakip ang nindot nga buhat sa batan-ong mga lalaki. Ang korum sa Aaronic Priesthood sa Rio Grande (Spanish) Ward sa Albuquerque, New Mexico, nagsabut kon kinsa ang ilang dad-on pagbalik ug dayon isip grupo nanglakaw sa pagbisita sa matag usa kanila. Ang usa miingon, “Sa diha na sila sa akong pultahan, mibati ko nga importante,” ug ang usa pa miingon, “nalipay ko sa kahiladman nga duna diay tawo nga gusto nga ako mosimba; ingon og gusto na dayon kong mosimba.” Dihang ang mga sakop sa korum mibisita ug midapit sa batan-ong lalaki sa pagbalik, ila siyang gihangyo nga mokuyog sa sunod nilang pagpamisita, ug mikuyog siya. Wala lamang sila mangimbitar kaniya sa pagsimba; gipaapil dayon siya isip kauban sa korum.

Lahi sab nga makahagit apan makadasig nga buhat sa priesthood mao ang family history ug ang templo. Hulata ang sulat gikan sa Unang Kapangulohan nga moabut sa dili madugay nga motanyag og binag-o nga tawag ug mas taas nga panan-awon alang niining importante nga buluhaton.

Ang among korum nagmugna usab og panag-igsoonay nga mosuporta sa usag usa. Si Presidente Gordon B. Hinckley kausa miingon: “Mahimo kining talagsaong adlaw, akong kaigsoonan—usa ka adlaw sa katumanan sa mga katuyoan sa Ginoo—kon ang atong mga korum sa priesthood mahimong angkla sa kalig-on sa matag sakop niini, kon ang matag lalaki makaingon nga, ‘sakop ko sa korum sa priesthood sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Andam ko sa pagtabang sa akong kaigsoonan sa tanan nilang panginahanglan, ingon nga ako masaligon nga sila andam sa pagtabang kanako. … Sa pagtinabangay, kita makabarug, nga walay kaulaw ug kahadlok, batok sa matag hangin sa kalisdanan nga mohampak, sa ekonomikanhon man, sosyal, o espiritwal.’”6

Bisan sa atong paningkamot, ang mga butang dili mosangput sama sa atong gituohan, ug ang makaluya nga “unos sa kalisdanan ” nga moabut sa usa ka tawo mao ang pagka-walay trabaho. Ang unang pamphlet sa Church welfare namahayag: “Ang tawo nga walay trabaho hatagan og espesyal nga pagtagad sa Simbahan kay, nahikawan sa iyang kapasidad sa pagtrabaho, siya gisulayan sama ni Job—sa iyang kaligdong. Samtang ang mga adlaw nahimong mga semana ug mga bulan gani katuigan sa kalisdanan, ang kasakit nagkalawom. … Ang Simbahan dili makalaum sa pagluwas sa usa ka tawo inigka Dominggo kon atol sa semana grabe ang pagsulay nga iyang naagian apan walay nahimo niini.”7

Sa Abril 2009 ang kanhi magtatambag sa Presiding Bishopric nga si Richard C. Edgley miistorya bahin sa sulundon nga korum nga mitabang sa isigka-sakop nga nawad-an og trabaho:

“Ang Phil’s Auto sa Centerville, Utah, maoy usa ka testamento kon unsa ang mahimo sa pagpangulo sa priesthood ug usa ka korum. Si Phil usa ka miyembro sa korum sa mga elder ug nagtrabaho isip usa ka mekaniko sa usa ka lokal nga shop nga ayohanan og mga sakyanan. Alaot lang, kay ang shop nga ayohanan diin nagtrabaho si Phil nakasinati og ekonomikanhong problema ug kinahanglan nga papahawaon si Phil gikan sa iyang trabaho. Siya nahugno tungod niini nga mga panghitabo.

“Sa pagkadungog nga nawad-an og trabaho si Phil, ang iyang bishop, si Leon Olsen, ug ang iyang presidency sa korum sa mga elder mainampoon nga naghunahuna og mga paagi nga sila makatabang ni Phil nga makabarug pag-usab. Kay og hunahunaon, siya usa ka isigka igsoon sa korum, ug siya nagkinahanglan og tabang. Sila mihukom nga si Phil adunay kahanas sa pagpadagan sa iyang kaugalingong negosyo. Usa sa mga sakop sa korum mitanyag nga siya adunay karaan nga kamalig nga tingali mahimong magamit isip usa ka shop nga ayohanan. Ang ubang mga sakop sa korum makatabang sa pagpundok sa gikinahanglan nga mga himan ug mga gamit aron sa pagsangkap sa bag-o nga shop. Hapit tanan diha sa korum makahimo bisan man lang sa pagtabang og limpyo sa karaan nga kamalig.

“Ilang gipaambit ang ilang hunahuna kang Phil; dayon ilang gipaambit ang ilang plano uban sa mga miyembro sa ilang korum. Ang kamalig gilimpyohan ug gibag-o, ang mga himan gipundok, ug ang tanan gipahimutang. Ang Phil’s Auto nagmalampuson ug sa katapusan nabalhin na sa mas maayo ug sa mas permanente nga lugar—ang tanan tungod kay ang iyang mga kaigsoonan sa korum mitanyag og tabang sa panahon sa krisis.”8

Siyempre, sama sa gipunay og balik sa mga propeta sa daghang katuigan, “Ang labing importante nga trabaho sa Ginoo nga mabuhat gayud ninyo anaa diha sulod sa mga bongbong sa inyong kaugalingong mga panimalay.”9 Daghan kita og himoonon sa paglig-on sa kaminyoon diha sa katilingban nga mibaliwala sa kaimportante ug katuyoan niini. Daghan kita og mahimo sa pagtudlo sa atong mga anak “sa pag-ampo, ug sa paglakaw nga matarung sa atubangan sa Ginoo” (D&P 68:28). Ang atong buluhaton mao ang pagtabang sa atong mga anak nga masinati ang dakong kausaban sa kasingkasing o pagkakabig ngadto sa Ginoo sa tin-awng pagkasulti diha sa Basahon ni Mormon (tan-awa sa Mosiah 5:1–12; Alma 26). Sa pakigtambayayong sa Relief Society, ang mga korum sa priesthood makalig-on sa mga kaminyoon, ug ang mga korum makahatag sa mga panalangin sa priesthood ngadto sa nag-inusarang ginikanan sa pamilya.

Oo, kaigsoonan, kita adunay buhat nga angayang himoon. Salamat sa inyong mga sakripisyo ug maayo nga gipanghimo. Padayon lang, ug ang Ginoo motabang kaninyo. Tingali medyo wala mo kahibalo unsay angayang buhaton o isulti—sugdi lang. Sugdi sa pagbuhat, ug ang Ginoo mosiguro nga “usa ka masangputon nga pultahan ang pagaablihan alang [kaninyo]” (D&P 118:3). Sugdi sa pagsulti, ug Siya misaad, “Kamo dili pagalibugon sa atubangan sa tawo; kay ihatag kini kaninyo sa takna gayud, oo, sa diha gayud nga higayon, unsa ang inyong isulti” (D&P 100:5–6). Tinuod nga dili kita hingpit sa daghang paagi, apan kita dunay hingpit nga Agalon kinsa mihimo sa hingpit nga Pag-ula, ug makapangangkon kita sa Iyang grasya ug Iyang priesthood. Kon maghinulsol kita ug molimpyo sa atong kalag, gisaad kanato nga kita matudloan ug matugahan og gahum gikan sa kahitas-an (tan-awa sa D&P 43:16).

Ang Simbahan ug ang kalibutan ug kababayen-an nangita og mga lalaki, mga lalaki, kinsa nagpalambo sa ilang kapasidad ug mga talento, kinsa andam nga molihok ug mosakripisyo, kinsa motabang sa uban nga maangkon ang kalipay ug kaluwasan. Sila nanagsinggit, “Barug, O kalalakin-an sa Dios!”10 Ang Dios motabang nato sa paghimo niini. Sa pangalan ni Jesukristo, amen.

Mubo nga mga Sulat

  1. Kay S. Hymowitz, Manning Up: How the Rise of Women Has Turned Men into Boys (2011), 16.

  2. “Kon mangutana kamo sa mga batan-on karon unsay makapahingkod kanila, hapit walay usa nga mohisgut og kaminyoon. Mas makita nila ang mga isyu kalabut sa trabaho—paghuman og eskwela, makabarug sa pinansyal, full-time nga trabaho—isip mga timailhan nga sila malampuson. Trabaho, kagawasan: kini ang nag-unang gibasihan karon aron mailhan” (Hymowitz, Manning Up, 45). Ang pressure sa kababayen-an nga mohangup niining kinaiya nga supak sa kaminyoon nagkagrabe. Ang kontributor sa Times sa London misulat: “Walay usa, sa akong pamilya o akong mga magtutudlo, ang miingon, ‘O sige, basin gusto ka nga mahimong asawa ug inahan usab.’ Determinado kaayo sila nga atong sundon ang bag-o, patas tanan, modernong paagi nga ang naandan nang mga ambisyon sa mga henerasyon sa kababayen-an—nga magminyo ug magbaton og pamilya—wagtangon sa ilang panglantaw sa umaabut” (Eleanor Mills, “Learning to Be Left on the Shelf,” Sunday Times, Abr. 18, 2010, www.thetimes.co.uk; sa Hymowitz, Manning Up, 72). Laing tigsulat nga mga kapin sa 40 anyos mikutlo og pipila ka tubag sa usa ka artikulo nga iyang gisulat kalabut sa iyang mga pagmahay sa wala magminyo: “Nadismaya gyud ko sa imong panginahanglan og lalaki,” “Salig sa imong kaugalingon!” “Gipaubos pa nimo ang kahimtang nga kinahanglan gyud kang dunay kauban,” ug “Kon ang akong anak nga babaye modako nga mangita og lalaki nga katunga ra sa unsay imong gipangita, mahibaloan nako nga nasayop ko sa pagpadako kaniya” (Lori Gottlieb, Marry Him: The Case for Settling for Mr. Good Enough [2010], 55).Ang maayong balita mao nga ang kadaghanan, lakip na ang naedukar nga mga young adult, wala magpadala sa mensahe nga supak sa kaminyoon ug pamilya. “Sumala sa usa ka pagtuon sa ekonomista sa Unibersidad sa Pennsylvania, sa Estados Unidos pagka 2008, 86 porsyento sa kababayen-an nga puti nga naedukar sa kolehiyo naminyo sa edad nga 40, ikomparar sa 88 porsyento niadtong wala kahuman og upat ka tuig nga kurso. Ang gidaghanon sa puti, naedukar sa kolehiyo nga mga lalaki susama ra: 84 porsyento kanila ang naminyo sa edad nga 40 pagka 2008. Hinoon ang kahibalo kaniadto, nga dili pinaagi sa research, nagkanayon nga ang kaminyoon dili maayo alang sa kababayen-an. Apan ang naedukar sa kolehiyo nga kababayen-an nga puti daw wala motuo niini. Sila ang lagmit nga maghunahuna kay sa bisan unsa nga grupo nga ‘ang mga minyo kasagaran mas malipayon kay sa wala maminyo.’ … Ang kadaghanan—70 porsyento—sa mga estudyante sa kolehiyo sa first-year naghunahuna nga ang pagbaton og pamilya ‘kinahanglanon’ o ‘importante kaayo’ sa ilang kaugmaon” (Hymowitz, Manning Up, 173–74).

  3. Philip G. Zimbardo and Nikita Duncan, The Demise of Guys: Why Boys Are Struggling and What We Can Do about It (2012), e-book; tan-awa sa kapitulo nga “Behind the Headlines.”

  4. Barbara Dafoe Whitehead, Why There Are No Good Men Left: The Romantic Plight of the New Single Woman (2003), 67.

  5. Amanda Dickson, “‘Hunger Games’ Main Character a Heroine for Our Day,” Deseret News, Abr. 2, 2012, www.deseretnews.com.).

  6. Gordon B. Hinckley, “Welfare Responsibilities of the Priesthood Quorums,” Ensign, Nob. 1977, 86.

  7. Helping Others to Help Themselves: The Story of the Mormon Church Welfare Program (1945), 4.

  8. Richard C. Edgley, “Kini ang Inyong Tawag sa Telepono,” Liahona, Mayo 2009, 54.

  9. Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Harold B. Lee (2000), 163.

  10. “Rise Up, O Men of God,” Hymns, nu. 323.