Sa Vakayacori Rawa na Ka Kecega ena Vakabauta

Ena dua na gauna sa oti e vica vei keitou na matavuvale na Nash a taubale yani ki na dela ni Huayna Picchu, e dua na delana cecere e toka tikiva na ivovo ni Incan makawa nei Machu Picchu ena veiulunivanua mai Peru. E baba sobu sara tiko na kaba cake oqo ka veilauti na kena irairai kei na kena kala sobu vakasauri. E ka ni rarawa, ni so era taubale kina era vakayalia na nodra bula ena nodra lutu mai na sala qiqo ka baba sobu o ya. Me tarovi na mataqali leqa vakaoqo, sa dodo kina na keveli kaukauwa ki na veivatuvatu e bati ni ulunivanua na Huayna Picchu. Keimami sa qai tautauri ki na keveli oqo ka kaba yani, ka keimami yaco bula rawa i cake, totoka na kena irairai!

Me vakataka na sala e Huayna Picchu, na noda ilakolako ni bula oqo e baba sobu ka dredre ni kabati, na kena eda na gadreva kina na veivuke nei Tamada Vakalomalagi meda vakacavara rawa. Ena vuku ni ka oqo, sa tauyavutaka kina o Koya na ivakavuvuli kei na cakacaka tabu vakalotu me kauti keda mai vua na iVakabula kei na kaukauwa ni Nona veivakabulai.¹ Na imatai vei ira na ivakavuvuli oqori, sai koya na vakabauta na Turaga o Jisu Karisito,² me vaka na keveli e Huayna Picchu: kevaka me kaukauwa ka vakacobari vakavinaka ki na “Vatu ni noda Dauveivueti,”³ ena vukei keda na vakabauta meda kabata bula yani na salatu ni kosipeli, vorata rawa na bolebole kecega ni bula oqo,⁴ ka lesu ki na iserau cecere ni Tamada Vakalomalagi. Sa vakayacori rawa na ka kecega ena vakabauta.⁵

Na vakabauta sa ivakavuvuli ni cakacaka kei na kaukauwa.⁶ Sa “i koya na vakanuinuitaki ni ka dina; e sega ni rairai; ia e sa bera ni kilai sara.”⁷ Sa veivakadeitaki⁸ e rawati ena noda vuli ka muataki meda cakava⁹ yani meda vakamuria na ivakaraitaki ni iVakabula ka maroroya ena masumasu na Nona ivakaro, ena gauna mada ga ni solibula kei na veivakatovolei.¹⁰ Na vakabauta e kauta mai vei keda na kaukauwa ni Turaga, kei na—vuqa tale na ka—sa vakatakilai mai ena vakanuinutaka na veika vinaka me na yaco mai,¹¹ na caka mana e vakadeitaka na noda vakabauta,¹² vata kei na veitaqomaki vakayalo ena veika sa vakayalo kei na ka vakayago.¹³

Na bula nei Ann Rowley, e dua na marama painia ni se qai tauyavu na Lotu, e vakaraitaka ni cakacakataki ni vakabauta e rawa ni veisautaka na noda bula me vinaka vakadua. Na yada oqo mai Igiladi, o Sisita Rowley a cakacakataka na nona vakabauta me vakarorogo ki na veikacivi ni parofita me ra soqoni yani ki Saioni. A lewe ni lawalawa ni qiqi na Willie ka sotava na kui ni uca cevata vavaku ena ilakolako ena vula ikelikeli ni 1856. Era sa laki yacova e dua na gauna ena ilakolako oqo ni ra sa waloloi vakaidina e vitu na luvena. A vola: “E mosi vei au meu tukuna ni ra sa waloloi na luvequ. … Sa yaco mai na bogi ka sa sega na kakana me ivakayakavi. Au a kerea na veivuke ni Kalou, niu dau vakayacora tu ga oqo. Au sa tekiduru, kau vakasamataka sara e rua na bisikete kaukauwa a … vo tiko mai ena ilakolako mai wai. E rau sega ni ka levu, ka rau sa rui kaukauwa ka sega ni rawa me tikici. Sa dina sara, e sega ni rauta mera kania e le 8 na tamata, ia e vakakina e 5 na ibuli madrai kei na 2 na ika e sega ni rauta mera kania e 5,000 na tamata, ia ena cakamana, a vakayacora rawa o Jisu. Ia, ena veivuke ni Kalou, e sega ni dua na ka e dredre. Au a taura mai na bisikete ka biuta ena kuro ni dutch ka vakasinaita ena wai ka kerea na veivakalougatataki ni Kalou. Au a ubia ena kena isogo ka vakatokara ena buka. Oti vakalailai au a cega na kena isogo, au raica ni sa sinai tu na kuro ena kakana. Keitou a tekiduru vakamatavuvale ka vakavinavinakataka na Kalou ena nona yalololoma. Sa levu sara ga na keitou kakana ena bogi o ya.”¹⁴

A mai bulataka voli na kosipeli o Ann Rowley ena solibula vakalevu sara. A gadreva na veivuke a kerea ena masu. Ena vuku ni nona vakabauta, a vakasinaiti ena inuinui ka vakarautaki mai vakamana na kakana me ratou kania na nona matavuvale. A vakalougatataki koya talega na Kalou ena gugumatua vakalou me “vosota rawa ena vakabauta me yacova na ivakataotioti.”¹⁵ Me vaka ga ni sega ni matata na veisiga ni mataka, a sega ni vakaukauwataka me kila na sala me na vakani iratou kina na luvena ena siga e tarava; ia, a waraka ga na Turaga”¹⁶ ka gu yani ki liu ena inuinui—me vaka ga na qaqa ni sere totoka:

Sa rawa talega vei keda meda vakabauta vakaoqo na Turaga, vakadinata ka nuitaka tiko ni noda Kalou dauloloma ka tudei¹⁸ ena vakalougatataki keda ena Nona kaukauwa cakamana sa ganita vinaka na noda bula ka yaco ga ena Nona gauna. Ni da vakayacora oqo, eda na raica talega oi keda na liga ni Kalou ena noda bula.

Sa vakaroti keda na Turaga meda taura na vakabauta me isasabai dou na bokoca rawa kina na gasau vidi kecega ni tevoro.”¹⁹ Ena vakayagataka o Setani na veika eso me vakataka na vakatitiqa, rere, se ivalavala ca me temaki iko mo laiva na vakabauta ka vakayalia na veitaqomaki e solia. Meda vakadikeva mada na veika yadudua e bolei tiko kina na vakabauta me rawa kina vei keda meda kila ka kakua ni vakarorogo ki na nona veitemaki na meca.²⁰

iMatai, na noda sega ni vakabauta na Turaga kei na Nona kosipeli ena vakavuna meda vorata kina na Yalo ni Kalou.²¹ Na iwali ni Turaga me baleta na vakatitiqa e rawarawa ga. Me vaka a kaya o Tui Penijamini, “Mo ni vakabauta na Kalou; mo ni vakabauta ni sa bula tiko, ka sa bulia na ka kecega, mai lomalagi kei vuravura; mo ni vakabauta ni sa nona kece na lewa kei na kaukauwa mai lomalagi kei vuravura; mo ni vakabauta ni sa sega ni kila rawa na tamata na ka sa kila na Turaga.”²²

Kevaka, sa yaco mai na tawa vakabauta se vakatitiqa, ka sa yamekemeke na nomuni vakabauta, mo ni nanuma tiko ni o ira mada ga na iApositolo ni gauna makawa era a vakamasuta vakaoqo na Turaga “ni vakalevutaka na neitou vakabauta.”²³ Meda nanuma tiko ni vakabauta kei na inakinaki e rau veiwekani veiganiti, ka rawa meda vakasamataka na ivosavosa oqo: na vakabauta kei na inakinaki rau sa vaka na taba ni waqavuka. Rau sa bibi sara ki na kena vuka tiko. Kevaka, o nanuma, ni inakinaki e vaka me saqata na vakabauta, tu mada vakadua ka nanuma tiko ni noda rai e vakaiyalayala ga me vakatauvatani kei na Turaga.²⁴ Me kakua ni vakawaleni na vakabauta mai na kena rawa ni cawadru laivi e dua na tabani waqavuka ni vuka tiko. Ia, mo susuga cake e dua na tiki ni vakabauta ka vakatara na inuinui e vure mai kina me ikelekele ni yalomu—kei na nomu inakinaki.²⁵ Oqori na vuna eda sa vakaroti kina meda “gumatua sara [meda] kila ka … io ena vuli kei na vakabauta talega.”²⁶ Meda nanuma tiko, ni vakabauta e tauyavutaka ka vakavurea mai na caka mana eda sega ni vakamacalataka rawa mai na veika eda sa sotava, me vakataka e dua na kuro ni Dutch sinai tu ena kakana mai na rua walega na bisikete lalai se gugumatua tikoga ena vakabauta ena gauna veicalati kece sara.²⁷

iKarua, na rere e vakataotaka ka vakalailaitaka na noda vakabauta na Turaga. A rai yani na iApositolo o Pita vua na Turaga ena dua na bogi cava ka taubale rawa e dela ni wai—me yacova ni sa vagolea na matana ka “raica sa kaukauwa na cagi sa qai rere ka sa lutu dromu ena wasawasa voravora.²⁸ A rawa sara vua me tomana tiko na nona taubale ke a sega ni rere! Meda sa qai kakua ni raica se rerevaka na cagi tataba kei na ua lelevu ni noda bula, ni sa sureti keda tiko na Turaga meda “kakua ni rere se lomalomarua, ia mo [ni] vakaliuci au e na [nomuni] nanuma kecega.”²⁹

iKatolu, na ivalavala ca e vakayalia na kena tiko na Yalotabu ki na noda bula, ni sega na Yalo Tabu, ena sega vei keda na kaukauwa vakayalo meda ququmi tiko ka cakacakataka na noda vakabauta. E ka vinaka meda cakacakataka na noda vakabauta meda “kakua ni taura na isolisoli ca, se na ka sa tawa savasava”³⁰ ka “gumatua ka muria tiko na noqu ivakaro kece ga, ia kevaka e sega … sa lailai na nomudou vakabauta, ka kakua ni marau na nomudou meca ena vukumudou.”³¹ Kevaka sa takava na nomu bula na ivalavala ca, au vakamasuti kemuni mo ni cakacakataka na “vakabauta ki na veivutuni,”³² ka yaco na iVakabula ena vuku ni Veisorovaki me vakasavasavataka ka vakabula na nomuni bula.

Kemuni na Taciqu kei na ganequ, ena vakayacora na Turaga, me vaka na noda vakabauta, na Nona yalayala ka cakacaka vata kei keda meda vorata rawa kina na bolebole kecega eda sotava.³³ A vakayacora o Koya vei Ann Rowley ka sa vakayacora vakakina vei ira na Nona tamata ena veimatanitu kecega ena veiyabaki ni bula kecega kei na itabatamata. Ena vuku ga ni o Koya sa “Kalou ni cakamana” ka “sega ni veisau,” Sa na vakalougatataki keda yadudua vakakina ena inuinui, veitaqomaki, kei na kaukauwa me vaka na noda sa vakabauti Koya tiko.³⁴ Ni da tudei tu ena vakabauta na Turaga o Jisu Karisito ena yaco—me vaka na keveli ena sala mai Huayna Picchu—vakaiyaqataki iko kei ira nomu daulomani ki na vatu ni noda Dauveivueti kei na Nona kaukauwa cecere duadua me veivakabulai”³⁵

A kaya kina o Peresitedi Thomas S. Monson, “Na veisiga ni mataka sa ramase sara me vaka na nomuni vakabauta.”³⁶ Au sa vakadinadinataka na dina inuinui cecere o ya kau sureti keda vakayadudua kina meda tudei tikoga ena mua yani ki liu ena vakabauta tiko na Turaga, ka “kakua ni vakatitiqa.”³⁷ Au kila ni bula tiko na iVakabula, ka sa “vakatekivuna ka sauma tale ga na [noda] vakabauta,”³⁸ ni “sa saumi ira talega era sa dauvakasaqarai koya.”³⁹ Au sa vakadinadinataka oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.