Be Yog Ni Ngam Thamiyed e Chiney?

President Monson, gab tu’uf, ma gamaed be tay fam, ma gamaed be tem u loem! Napan ni kakrom ma kanoeg e murwel ko tamachib ni rib falel’. Kugu manang gelngin e falfalen’ e 1960 napan ni pumo’on nima serv e rayog ni nge yaen ko yangar ni ragag nge mereb ma gathi raliw’. Ku taw nga British Mission ni gub bi’ech nike gaman raliw’ e duw. Cha’an somm’on e tamachib nib ragag nge mereb e duw rok e Elder Jeffery R. Holland, ma rib falel’. Ba satatamra’ niba raliw’. Napan bukun e duw, ma bukun e yangar ni ragag nge mereb e ke taw. Yad e tamachib niba yul’yul’ ma yaed ma fol, me tabab i mangil fare murwel. Ku nang ni fare murwel e ra mangil e chiney nib mangil, pi tamachib ni yaed be rrin’ e motochiyel rok fare Tathapeg ni ngan machib nang e gospel Rok.

Rogon e sap rog, ma gimed ko biney e yangar e fal’ rogon ni kan fal’eg rogmed ko tin nike thimur e yangar. Ganop rom ko pi chep nib thothup e kari falel’. Machane, pi magawon ni gimed be yaen u fithik napan ni gabe fal’eg rogom ko pigpig e ta’aborogon ko gubin e pi member ko Galasia. Gadaed gubin ma gadaed manang ni yilen u fayleng e dani mangil ko tin nib mangil fa ba m’ag nib mangil. Napan ni kab kakrom ma pi toygang’ e yaed ma non ko gidii’ man fil e kalngan’ ngoraed. U lane fare Babyor ku Mormon, ma Alma ni Bitir e i leam nag mornga’agen e in tagan nge m’ag napan ni ke mang e pilung ko tapuf-oloboch, toyang’ ko pi girdi’en Nephi, ma ke tiyan’ ko gubin e murwel rok ko nike pi’ e profet ngak.¹

U lan reb e chep nib thothup ko reb e chiylen, i gar Alma, “Fa’anra kam thamiyed gum’urcha’med ni ke thil,ma fa’anra kam thamiyed ni gimed ba’adag ni nga mun’ed tangin e falfalaen’ u dakean e bayul, me ere guba’adag ni nggu fithmed, beyog ni ngam thamiyed e chiney?”²

Pi toygang’ u dakean e fayleng e kar yoeged ni napan ni ran dag ni ga’ngin, memba ko Galasia, baga’ ni bitir, e dawori gel gaed. Machane badke gubin ngiyal’ yaed ma magawon ko l’agruw ban’en: bin somm’on, tin momaw’ ni dani mangil nibe yo’or u dakean e fayleng ma, bin l’agruw e, boech e gidii’ ko galasia gathi ban’en ni yaed be ayuw ma gathi ri yaed ba gel e mich roraed ko galasia. Yaed ma ning e ayuw ni mornga’agen rogon ni ngan ayuweg e pi member ni ngan leak e fare Tathapeg meyog ningan rrin’ e pin’en nib mangil.

Biney e duwer e, “Be yog ni ngam thamiyed e chiney?” e kub baga’ fan ko tiney e rran. Gubin e pin’en ni ke yag ngodaed u lane biney dispensation—mu’un fare gospel ku Yesus Kristus nikan Fulweg ni ga’ngin yang, nikan pi’ bukun e tawa’ath, nge pi tawa’ath u tharmiy—n’en nib momaw’ rok Alma e dariy bangiyal’ ni rib ga’fan.

Ta’aboch napan ni kan pining Ezra Taft Benson ni nge mang e Apostle u lane 1943, me ga’ar President George Albert Smith³, “Mission rom … e ngam … non ko gidii’ … nib munguy rogon ni ngeyog ni kalngan’ e kemus nib kireb ko bang ko re fayleng ney nib gel e denen riy.”⁴ Napan nikan noeg e biney e thin, ma gamad mu’un nga fithik fare World War II.

Ka’yo’or e denen ko bin daba’ ney e ran. Reb e cha’ nib ta yol e ga’ar, “Manang gubin e girdi’ ni bay e riya’ ko denen, machane dariy’ bea’ ni ba adag ni nge thilyeg pangin.”⁵Gubin e ran ma gadad bea guy e denen ko cham ngea thin ko musik, kachido, sasing, ngea gubin ban’en ni bi’ech. Bea’ nib ga’ fan ma bea’ ni tolang ko Baptist theologian I gar, “ngongol nge mich e dab kiyog rodad i yiroriy ko kireb e bin daba’ney e ran ni bod rogon kafrom.”⁶

Gathi ban’en nikan gin’ ngay ni boech e gidii’ u Galasia ni michuan’ rad ni dabyog ni ngen fulweg e duwer ku Alma ni dari’ e tmarwar arogon. Dar thamiyed e chiney.” Ker thamiyed ni ke momaaw e tin thothup ban’en ngorad. Bay boch ni ke yib e bilig, ken amith, ken maiyow ko tin thothup ban’en. Fa’anra be lag e pi’ney ngom,⁷rib tu’uf ni ngam saap ngom mag gay ko mangfan dabiyog ni ngam “thamiy e chiney.”

Oren e picha’an ni bay u fithik e momaw’ u fayleng ngea mo’owar e gathi ribay ban’en ni ke ngongliy nib gel e kireb riy, machane ker mel’egew boch ban’en ni gathir mangil. Bay boech e girdi’ nibe fek moem ma darma ta’fan e m’ag nib thothup nga rogon. Ma bay boech e gidii’ ni bea n’ag fan gelngin ngea taym rok ko boech ban’en ni dariy fan. Ma bay boech ni kar paged gelngin e yilen ngea murwel ko am ni ngea mo’owar nag e ngongol rorad ko gospel ku Yesus Kristus. Ma bay boech ni kea mathuk ko boech ban’en ko Internet ni ba achichig nag e sap rorad ko tin ni baga’ fan ban’en, ma be ngongliy boech ban’en ni bea mo’owar nag dad ni boed rogon boech e toygang’ ko galasia kafaram. Mere dugliyed u wun’rad ma ra mo’owar nag e mich rorad. Ra cha’ ni ke ngongliy e biney ma rayog ni ngea kalngan’ me bi’ech biyay e ya’el rodad.

Man nga fithik e pi chep nib thothup e fan ko ya’el rodad.⁸Thin ku Got e ma pii’ e luwan ko mich mea ngongol ni boed e flay ko amith, damomuw fa maiyow.⁹Nap’an ni ke boch’uw e mich rodad ko boech ban’en, rogon e pathigfan e kalngan’.¹⁰ Mich ngea kalngan’ yow chuchugur nib tab rogon.

C. S. Lewis, bigel ko murwel, athamgil, Kiristiano mib tama yol, i yiloy mornga’agen e ra’ney ni ba manging’. Ke yog ni Kristiano e bea yog ko girdi’ ni ngea kalngan’ mea micheg ngorad ni ran nag fan e denen rorad; machane nga taw ko ngiyal’ ni kea thamiy e girdi’ ni kea tu’uf ni ngen n’ag fan e denen rorad, dariy ban’en ni rayog ngea yog e Kristiano ngorad. Mea dugliy ni ga’r, “Napan ni gara nang ni gab m’ar, mag matoyil ko togta.”¹¹.

Fare Profet Joseph Smith e kari yoeg ni ga’ar u m’on ni ngam tawfe, ma rayog ni gaba’ u thilin e fal’ ngea kireb. Machane “u nap’an ni ngam un ko biney e Galasia ma kam duguliy ko tawfe rom ni ngam murwel ku Got. U nap’an ni kam ngongliy e biney ma aramea ngam digey fabin ba aram pangim kafram, ma ka’aram ma dab kum [sul] biyay ngay” Ke fonow ni ga’ar dab um digey fare Masta.¹²

I pithig fan Alma ni ga’ar ko Bayul ku Yesus Kristus “fagal raba’ i pa’ayif ko murunguy” ngak e picha’an ni kar kalngan’ gaed.¹³ Aram mea fith nib tamilang ma baga’fan e duwer ni boed e: Ked fal’eged rogon dad ni nged mada’ niged Got? Pag’an dad ni gadad bi’ech? Susune ni ngad leam niged e pi duwer ney. Ke fil Alma ni ke mo’owar ni ngea leak kanawo’en e chitamin nib yul’yul’ me buch ni pir’eg ko uw gelngin nib tu’uf ni nge n’ag fan e kireb rok me nang fan ni nge yun’ tanggin e falfalaen’ u dakean e bayul, ba minging’ gelngin.

Fa’anra ke marwar ban’en susune rib gaa’ fan ni ngen saap ngay, l’agruw ban’en ta’aborogon ni bea buch ni gubin e ngiyal’ nib momaw’. Bin somm’on e dariy e murnguy, damumuw, cham u tabinaew. Bin l’agruw e ganong ko tafinay. Iraray lik’ngin e tin nima buch ko somm’on ma buch’uw e tin nib kireb ni yibe ngongliy.

Rib ga’fan rogon ni gabe tu’ufeg e girdi’ nib chuchugur ngom. Buch’uw e munguy yan’ ko cham ngea tugthin, fa’anra dariy e liyoer u tabinaew ma arame rib kireb—demturug ko mini’ e bea ngongliy e biney ko pilal’ fa bitir ma dani fal’. Chitamag e bea’ ni gathi rib gel ko galasia machane i ir e reb e fowok nib mangil, ni boed rogon ni ma liyoer ko nina’ rog. Mayog ni ga’ar, “Got e ra dugliy ni pumo’on e kireb e rok fan ra po’og e luu’ u owchen e piin rok.” Ta’abn’en e yibe yip fan ko “The Family: A Proclamation to the World.” i be’eg ni ga’ar, “Cha’an ni ra i gafgow nag e piin fa bit’ir rok… ra reb e raan ma gara sak’iy u powchen Got ni gur e ke milfan e kireb ngom.”¹⁴ Demturug rogon e yilen ko gin ni kam ilal riy, fa rogon ni ke chugliy dad e gal labthir, dab ud nonon ni dariy e tuntun, fa kak ring bea’ ngea yoer, ara tolul fa puwan’ ku bea’ ni demturug ni ngam gafgow nag.¹⁵

Tin nib tu’uf nib mangil rogon ko gidii’ e dariy ngiyal’ nib ga’fan. Rogon e gol nge n’en nib mangil rogon e ma tabab u lane tabinaew rodaed. Gathi kan gin’ ngay ni pangin e gidii’ e kan taleg ni ta’aborogon ko ngiyal’ nike wagay rogon e tabinaew. Tabinaew e gin ni fan e tu’ufeg nge gin ni fan ninge paer e tin nib thothup riy. Tabinaew e ma thilyeg rogon e gin ni rayog ni nge mangil rogon e tin nib thothup riy. Bay e “mangil nib liyegey napan ni bay e tu’ufeg u tabinaew.”¹⁶

Tin kireb nge tafineay ni dani mangil e ma kireb nag e n’en nike ngongliy fare Tathapeg.¹⁷ Kan noeg ngodaed ko tabolngin ko biney e dispensation ni n’en nib tagan e sana ra mang e bin e sikeng ni tha’abi momaw’.¹⁸ Biney e ra gagyeg nigey, ni dariy e kalngan’, e ra momaw’ nag ni dabki fal’ fare m’ag. Pi kachido, TV, nge Internet e baga’ nima kireb nag e pi mulwol nge rogon e sap. President Dieter F. Uchtdorf nge gaag e kafin gubow u lane lloway u Amazon ma gomow be yaliy satellite ni mus nga dakean e na’un ma bay riy. Ku gin’ gow ni bay mornga’agen ko giney. Kuku na’ab gow ni dariy bang u dakean e fayleng ni dabyog ni dariy e tiney riy nib makakay, nib tagan, nge pi ya’an ni tin tagan ban’en. Iraray reb fan ni pornography e ke mang e magawon ni rib alamrin ko rran rodaed.

Kafin gu non gow ba pagal ni ragag nge laal e duw rok ni bay fare Aaronic Priesthood rok. Ke ayuwegneg ku nag fan rogon nib moem rogon ko bitir ni fal’ yangren ko tiney e rran ni yima Internet nima chuchgur ni ngan upnguy raed ko tin tagan nib mu’un ya’an e pornographic ngay. Ke yoeg ni oren e kenggin e yilen nima fil e Galasia, ma baga’ ni bay in e ban’en ko ulung ni baga’ nima kireb nag e pi kenngin e yilen ney e rayog ni nge kireb nag e dowef nge rogoney. Ke yoeg mornga’agen e tamagow ni yibe thoey, drug, nge rom nibe rrin’ e gidii’ ni fal’ yangren. Machane ke yoeg ni dariy bee’ nibe non fa be yoeg e n’en nibe buch ko ulung nib ga’ ni mornga’agen e pornography fa n’en nib tagan.

Pi walageg, pumo’on ngea piin, rogon e ra pumo’on ney ni fal’ yangren e ba mangil. Mang e fulweg rey? Kab kakrom i yib ni fi e profet nge pi apostle ko mangfan ni thir rib gaa’ fan e machib u tabinaew.¹⁹

Galabthir, baga’ fan ni ngam alamrin ko wub ko mo’olung ko Galasia nge pin’en ni yibe rrin’ u tabinaew rom. Machane, dar m’ag ni ngam rrin’ e murwel rom nib thothup ni ngam fil ko bitir rom ninge paer nib mangil rogon, me yafas roraed ni nge mangil mar ranoed u pow’chen Somoel ni yaed ba mangil. Ko n’en nike yoeg President Monson e ra kadbul ney, ma baga’ fan ni biney ni nge yul’yul’ ni nge buch u lane tabinaew ni gin ni bay e gol, n’ag fan, riyul’, nge tin mataw’ ban’en riy. Galabthir e thingari athamgil ninge fal’eg rogon e access ko Internet, TV, kachido, nge musik. Galabthir e nge athamgil nge ga’ar,danga’ ni ngam rrin’ e n’en nib riyul’ mag yoeg e mich rom nib gel.. Bitir rom e ba tu’uf ni ngar nanged ni bay e mich rom ngak fare Tathapeg, nib tu’uf e Chitamangim nu Tharmiy rom, ma gabe ayuweg e pi toygang’ u Galasia. Pi n’en nib thothup e thingari suguy e tabinaew rodaed. Athap rog e aygi dariy bee’ ni nge chuw ko biney e Conference ni dar nang fan e tin nib tu’uf ko rran rodaed e thingar ni weliy u tabinaew. Pi bisof nge toygang’ ko priesthood nge auxiliary e ba tu’uf ni ngar ayuwegned mar guyed ni pi kenggin e yilen e yibe fil. Pi sensey ko tabinaw nge cha’ nima yani nang salpen be’ e rayog ningar ayuw gaed, baga’ ni picha’an nibay e bitir roraed ni dariy figingin.

Fare pagal nib fal’ yangren ni ku weliy buch’uw e ke fith e duwer u fithik e yul’yul’ ni fa’anra manang fapi Apostle ni mangyal u lan e yafas ku bea’ ni ngen tabab i fil ngea yiroriy ko pornography ngea tafnay nib kireb. Kari yog ni bay yuyang ni mus ni daworiy ni nge graduate e bitir ko Primary ma dani sag’al.

Pi fal’ yangren nikan upnguy raed ko ya’an e tin tagan ban’en ni kab bitir e yad ba rus ni dabkiyog ni ngar murwel gaed ko tamachib nge pi m’ag nib thothup. Be m’ug ni mich roraed e rayog ni nge mo’owaer. Gu ba adag ni nggog ngomed e fal’ yangren, ko rogon ni ke fil Alma, ni dakean e kalngan’ ma rayog ni ngeyog gubin e pi tawa’ath ngomed u tharmiy.²⁰ Iraram fan fare Bayul ko fare Tathapeg. Wenig mu non ngak e galabthir rom fa mu pagan’um mag non ngak e bisof rom.

Napan ni ra yib ko gidii’, ma boech e pilal’ e ba mich u wan’ raen ni ran rrin’ ta’ab ban’en nib ga’fan nib mangil fa kenggin e yilen nike chuweg e n’en ni tu’uf ni ngan leak e n’en nike fil fare Tathapeg. Yaed be yoeg roraed ni rogon e n’en nib tagan e “ba ban’en nib achig … [fa’anra gub] … gol ma gag be’ ni gub mangil.”²¹ Binem e tafiney e ribe baen nigem. Boech e fal’ yangren e yaed be yoeg ngog ni lane yilen rodaed ma dani “mangil” ni ngam athamgil u bang nib yo’or, mus ningam paer u fithik e pi kenggin e yilen nib mangil.²² Wenig dabi mich u wan’ med e tiney.

U napan e tawfe mid micheg ni ngad feked nga dakan dad “fithngan [Yesus] Kristus, bay [fare] tirigil ni ngad pigpig gad ngak nge mayan ni mus.”²³ Ra mich ney e ba tu’uf ni ngen madangdangay, michmich, ngea yul’yul’ fa’an yad ra athamgiliy ni ngen yoen’ fare tanggin e falfalen’ u dakean e tabiyul mag par ni gab yul’yul’.

Ba chep nib wok ko mich nib gel ni dabiyog ni nge mithmith ma demturug ko uw n’umngin na’pan ni boed rogon bea’ ko British Olympian ni kea tagenging u lan e duw 1924 Olympic u Paris, France.

Eric Liddell e pagal ni faak ba Scottish ni ba tamachib ni yean nga China ma bea’ nib yul’yul’. Kea ka’ring e damomuw ko toygang’ nu British nib chanea kea siyeg, dariy fan ni yibe gelan’ ngak ni ngea miil nag e bin somm’on e 100 meter ko Madnom. Aram ko somm’on me gel ko miil ko 400 meter. Wo’ ku Liddell ni dabi mil ko Madnom e ban’en nib mangil.

Pi sasing nge pi pogran rok ni yibe tay fan be yup’ fan ko fapi thin ku Isaiah nib mangil ni ga’ar, “Machane pi’in yad be toer ngak Somoel ni nge ayuwegrad e bay ra pir’eged nike yib gelngirad bayay; bay ra changeggad ngalang ni bod e arche’ ni eagle; yad ra mil ma dab ra magaergad; ma yad ra yan ma dabi m’ay gel nag rad.”²⁴

Wok ku Liddell e kea ab ko pagal rok ni bitir me tirigiliy ni nge dab i un ko fafal ko Madnom nge bin tha’abi ga’fan e nge palog nag ir ko tin fayleng ban’en nib kireb. Ke fana’ e thin ku Isaiah ko yearbook rok. Eric Liddell e kee digey ba wok nib manging’ ko tirigil nge michmich ko kenggin e yilen.

Napan ni gadad ra fol ko pi kenggin e yalen ku Tathapeg ni fil me fal’eg rogdad ni nged mada’ niged Got,²⁵.arame kad gel gad ko ban’an mib gaa’ fan.²⁶Arame fare Kan ni Thothup e ra i powi’iy dad ko kanawo’ nib thothup. Ra bea’ ma dani yiram e yafas rok, pugran, daw ri pag nap’an ni ngam thapag fare Bayul ko Tathapeg ni ngea mang kenggin e mich nga yafas rodad.²⁷.

U lan e thin ku Isaiah, “Kam alitgad ko denen nib row ram’en, machane bay gu maluk nagmed ngam be’echgad ni bod feni be’ech e ayis; yug aram rogon ni kam alitgad nrib row ra’en, ma bay mu wechwechgad ni bod bunu’en e saf.”²⁸

Meybil rog nib gel e ra bagdad me sak’iy me ngongliy rogon rayog ni ngea thamiy fare Kan Thothup e chiney ya ngeyog ni ngad yun’ed fara tang ni mornga’agen e tu’ufeg u lan gumircha’dad. Gube micheg u gelngin e Bayul ko fare Tathapeg u dakean fithngan Yesus Kristus, amen.