Binagbinagon ang mga Bugay

Pinalangga kong mga kauturan, ining komperensya nagasaulog sang ika-49 nga tuig humalin sang gintib-ong [sustain] ako, sang Oktubre 4, 1963, bilang miyembro sang Korum sang Napulo’g Duha ka mga Apostoles. Ang kuwarenta’y nuebe ka tuig malawig nga tion. Apang, sa madamo nga paagi, ang tion daw malip-ot lang kaayo humalin sang nagtindog ako sa pulpito sa Tabernakulo kag nagpresentar sang akon pinakauna nga pagpamulong-pulong sa pangkabilugan nga komperensya.

Madamo na ang nagliwat humalin sang October 4, 1963. Nagakabuhi kita sa isa ka pinasahi nga panahon sa kasaysayan sang kalibutan. Nabugayan kita sing tuman gid. Kag apang kon kaisa mabudlay nga makita ang mga problema kag pagpinagusto sa palibot naton kag indi mapaslawan. Narealisar ko nga, imbes nga maghunahuna sang mga negatibo, kon magpundo kita anay kag binagbinagon ang mga bugay sa aton mga kabuhi, lakip ang daw magagmay, kon kaisa wala natalupangdan nga mga bugay, sarang kita makasalapo sing mas dako nga kalipayan.

Sa akon pagrepaso sang nagligad nga 49 ka tuig, may ara ako sang mga natukiban. Ang isa amo nga ang kadam-an sang mga eksperiyensya nga akon naangkon indi man gid inang hunahunaon sang isa (ka tawo) nga manami gid. Sa pagkamatuod, sa tion nga natabo ini, sa masami ini sila daw wala gid man sing kinalain kag daw ordinaryo pa gani. Pero, madumduman ko sadto, ini sila nagpasanyog kag nagbugay sang mga kabuhi—indi sa pinakaubsan nga amo ang akon mismo kaugalingon nga kabuhi. Ginarekomendar ko ining amo man nga pagdapat sa inyo—nga amo ang, inyo pag-imbentaryo sang inyo kabuhi kag pagpangita sing pat-od nga mga bugay, dako kag gamay man, nga inyo nabaton.

Ang pirme nagapabakod sa akon mismo pagrepaso sinang mga tinuig amo ang akon pagkahibalo nga ang aton mga pangamuyo mabatian kag ginasabat. Nasayran na naton ang kamatuoran nga makita sa 2 Nefi sa Libro ni Mormon: “Ang tawo nagakabuhi, agud sila makaangkon sing kalipay.”¹ Nagasaksi ako nga kalabanan sinang kalipayan nagaabot kon mahangpan naton nga sarang kita magkomunikar sa aton Amay nga Langitnon paagi sa pagpangamuyo kag inang mga pangamuyo pagapamatian kag pagasabton—ayhan indi sa kon paano kag kon san-o naton ginapaabot nga ini pagasabton, apang ini sila paga-sabton (kag) sang isa ka Amay nga Langitnon nga nakakilala kag nagapalangga sing bug-os sa aton kag nagahandum sang aton kalipayan. Indi bala ginpromisa Niya sa aton, “Magpakubos kamo; kag ang Ginuo nga inyo Dios magatuytoy sa inyo sa kamot, kag hatagan kamo sing sabat sa inyo mga pangamuyo”?²

Sa masunod nga pila ka minutos nga ginhatag sa akon, luyag ko magpaambit sa inyo sing gamay lang nga sampol sang mga eksperiyensya nga akon naangkon sa diin ang mga pangamuyo nabatian kag ginsabat kag, madumduman ko sadto, nagdala sang mga bugay sa akon kabuhi subong man sa kabuhi sang iban. Ang akon pang-adlaw-adlaw nga journal, nga gintago sa pila na ka tuig, nakabulig sa paghatag sang pila ka mga detalye nga laban-laban indi ko na sarang madumduman.

Sang damlag pa sang tuig 1965, ginpadala ako agud magtambong sa mga komperensya sa stake kag maghiwat sang iban pa nga mga miting sa bug-os nga South Pacific. Ini ang nangin una ko nga pagbisita sa sinang bahin sang kalibutan, kag yadto isa ka tion nga indi gid malipatan. Ang labi nga pagkaespirituhanon natabo sa tion sining pagpadala sa akon sang makilala ko ang mga lider, miyembro, kag misyonero.

Sang pagka-Sabado kag Domingo, Pebrero 20 kag 21, ara kami sa Brisbane, Australia, agud maghiwat sang regular nga mga sesyon sang komperensya sang Brisbane Stake. Sa tion sang mga miting sina nga Sabado, ginpakilala ako sa district president gikan sa pihak nga area. Samtang ginakamusta ko sia, nabatyagan ko gid nga kinahanglan ko magsugilanon sa iya kag maglaygay, kag gani ginpangabay ko sia nga updan niya ako sa sesyon sa Domingo sang aga sa masunod nga adlaw agud mahimo ini.

Pagkatapos sang Domingo nga sesyon, nakaangkon kami sang oportunidad nga magsugilanon. Nagsugilanon kami parte sa iya madamo nga mga responsibilidad bilang district president. Sang nagasugilanon kami, nabatyagan ko nga dapat tanyagan sia sing pat-od nga mga suhestiyon parte sa pangmisyonaryo nga buluhaton kag kon paano sia kag ang iya mga miyembro makabulig sa full-time nga mga misyonero sa ila mga buluhaton sa iya lugar. Natukiban ko sang ulihi nga ining tawo nagapangamuyo para sa giya parte diri. Para sa iya ang amon pagbisita nangin isa ka espesyal nga pagpamatuod nga ang iya mga pangamuyo nabatian kag ginsabat. Ini daw ordinaryo man lang nga pagkit-anay pero nakombinsir ako nga ini gingiyahan sang Espiritu kag naghimo sang kinalain sa kabuhi sinang district president kag administrasyon, sa kabuhi sang iya mga miyembro, kag sa kadalag-an sang mga misyonero didto.

Mga kauturan ko, ang mga katuyuan sang Ginuo pirme matuman kon magpamati kita sa mga paggiya sang Espiritu. Nagapati ako nga kon aksyonan naton ang inspirasyon kag mga pagpabatyag nga nagaabot sa aton, mas itugyan sang Ginuo sa aton ang Iya mga buluhaton.

Natun-an ko, subong sa ginhambal ko sa nagligad nga mga mensahe, nga indi gid pagpabuyan-buyanan ang pagpabatyag. Sa isa ka insidente madamo na nga tinuig ang nagligad, nagalangoy ako sa daan nga Deseret Gym sa Salt Lake City sang mabatyagan ko ang inspirasyon nga magkadto sa University Hospital agud bisitahan ang isa ka malapit nga abyan nakon nga indi na makagamit sang iya mga batiis kag tiil bangod sa kanser kag sa pag-opera sini. Gilayon ako nga nagtakas sa tubig, nag-ilis, kag pagkadugay-dugay nagapakadto na agud bisitahan ining maayo nga tawo.

Sang pag-abot ko sa iya kuwarto, natukiban ko nga wala sia didto. Sa akon pagpamangkot, nahunahuna ko nga basi makita ko sia sa swimming pool dampi sang ospital, isa ka lugar nga ginagamit para sa physical therapy. Kag amo gid ang suspetso ko. Nanultol sia didto sa iya wheelchair kag sia lang ang ato didto sa kuwarto. Ara sia sa punta sang pool, malapit sa madalom nga bahin sini. Gintawag ko sia, kag ginliso niya ang iya wheelchair pakadto sa akon. Nangin masadya ang amon pagsugilanonay, kag gin-updan ko sia pabalik sa iya kuwarto, sa diin ginbendisyonan ko sia.

Natukiban ko sang ulihi sa akon abyan nga nangin tuman gid sia ka masinulub-on sadto nga adlaw kag nagaplano sia nga magpakamatay. Nagpangamuyo sia para sa kaumpawan pero nagsugod sia batyag nga ang iya mga pangamuyo wala ginasabat. Nagkadto sia sa pool nga nagahunahuna nga ini ang paagi agud tapuson ang iya kalisud—paagi sa pagpahulog sang iya wheelchair sa madalom nga bahin sang pool. Nakaabot ako sa kritikal nga tion bilang pagsabat sa pagkahibalo ko nga isa ka inspirasyon gikan sa ibabaw.

Ang abyan ko nabuhi sing madamo pa nga mga tinuig—mga tinuig nga puno sang kalipayan kag kapasalamatan. Nalipay gid ako nga nangin instrumento sa mga kamot sang Ginuo sa sina nga kritikal nga adlaw sa swimming pool.

Sa isa naman ka insidente, samtang kami ni Sister Monson nagabiyahe pauli pagkatapos bisita sa mga abyan namon, nabatyagan ko nga kinahanglan namon magkadto sa banwa—pila ka milya nga biyahe—agud bisitahan ang isa ka tigulang nga balo nga nakaistar sa amon ward sang una. Ang iya ngalan si Zella Thomas. Sadto nga tion, nangin residente sia sa isa ka sentro sa pagtatap. Temprano pa sina nga hapon, nasalapuan namon sia nga tuman na gid ka luya pero nagahigda sing malinong sa iya kama.

Dugay na nga nabulag si Zella pero gilayon niya nga nakilala ang amon mga tingug. Namangkot sia kon puede ko sia bendisyunan, kag nagdugang pa nga handa na sia mapatay kon luyag sang Ginuo nga magpauli na sia. May yara sang manami, matawhay nga espiritu sa kuwarto, kag tanan kami nakahibalo nga ang iya nabilin nga tion diri sa duta mangin malip-ot na lamang. Gin-uyatan ni Zella ang akon kamot kag nagsiling nga nangamuyo sia sing hugot nga bisitahan ko sia kag bendisyunan. Ginsugiran ko sia nga nagkadto kami bangod sang mismo nga inspirasyon gikan sa aton Amay nga Langitnon. Ginhalokan ko sia sa agtang, nga nakahibalo nga basi indi ko na sia makita sa sini nga kabuhi. Kag amo gid ang akon nahunahuna kay nagtaliwan sia pagkadason nga adlaw. Ang paghatag ko sa sang kasulhay kag katawhay sa amon pinalangga nga Zella nangin isa ka bugay sa iya kag sa akon.

Ang oportunidad nga mangin isa ka bugay sa kabuhi sang isa ka tawo masami nga wala ginapaabot. Sang isa ka matugnaw kaayo nga gab-i sang Sabado sa tigtulugnaw sang 1983–84, kami ni Sister Monson nagbiyahe sing pila ka milya pakadto sa nalupyakan nga bukid sang Midway, Utah, kon sa diin may balay kami. Ang temperatura sina nga gab-i minus 24 degrees Fahrenheit (–31°C), kag gusto namon masiguro nga maayo lang ang tanan sa amon balay didto. Ginkadtoan namon kag nakita nga okay man lang ini, gani naglakat kami agud magbalik sa Salt Lake City. Haluson lang kami nakalab-ot sing pila ka milya sa highway sang maaberiya ang amon salakyan. Indi kami makahalin didto. Kag kon matabo man gid, talagsa lang gid ako ginatugnawan nga pareho sadto nga gab-i.

Napilitan kami nga mag-amat-amat lakat pakadto sa pinakamalapit nga banwa, ang mga salakyan nagasilibad nga nagalinabay sa amon. Sang ulihi isa ka awto ang nagpundo, kag isa ka hubin nga lalaki ang nagtanyag sing bulig. Pagkadugay-dugay natukiban namon nga ang crudo sa amon tangke naglapuyot bangod sang tugnaw, nga nangin imposible para sa amon nga padalaganon ang salakyan. Ining maayong hubin nga lalaki nagdul-ong sa amon pabalik sa amon balay sa Midway. Gusto ko sia tani bayran sang iya serbisyo, pero matinahuron sia nga indi magbaton. Naghambal sia nga isa sia ka Boy Scout kag luyag nga magserbisyo. Nagpakilala ako sa iya, kag ginpahayag niya ang iya pagpasalamat para sa prebilihiyo nga makabulig. Gin-asumer ko nga yara sia sa edad nga magmisyon, gani ginpamangkot ko sia kon may mga plano sia nga mag-alagad sa misyon. Naghambal sia nga indi sia sigurado kon ano gid ang gusto niya himuon.

Sa madason nga Lunes sang aga, nagsulat ako sa sining hubin nga lalaki kag ginpasalamatan sia sa iya kaayo. Sa sulat ginpaisog ko sia nga mag-alagad sang isa ka full-time nga misyon. Gin-upod ko sa sining sulat ang isa ka kopya sang isa sang akon mga libro kag ginlinyahan ang mga kapitulo parte sa pangmisyonaryo nga pag-alagad.

Mga isa ka semana ang nagligad ang iloy sang hubin nga lalaki nagtawag kag nagpabalo nga ang iya anak isa ka manami kaayo nga tawo pero bangod sang pila ka mga impluwensia sa iya kabuhi, ang iya malawig na nga handum nga mag-alagad sa misyon nag-amat dula. Naghambal sia nga sia kag ang iya amay (sang lalaki) nagpuasa kag nagpangamuyo nga magliwat ang iya tagipusuon. Ginbutang nila ang iya ngalan sa listahan sang mga pangamuyo sa Provo Utah Temple. Naglaum sila nga bisan paano, sa pila ka paagi, ang iya tagipusuon matandog para sa kaayuhan kag makabalik sia sa iya handum nga makalakat sa misyon kag mag-alagad sa Ginuo sing tampad. Luyag sang iloy nga mabal-an ko nga ginakabig niya ang mga hitabo sadtong matugnaw nga gab-i bilang sabat sa ila mga pangamuyo para sa iya. Siling ko, “Husto ka gid.”

Pagkaligad sang pila ka bulan kag dugang pa nga mga komunikasyon sa sining hubin nga lalaki, kami ni Sister Monson nalipay gid sa pagtambong sa iya missionary farewell antes sang iya paglakat sa Canada Vancouver Mission.

Nataboan lang bala ang amon pagkilalahay sa sinang matugnaw nga gab-i sang Disyembre? Wala ako bisan kis-a nagapati sina. Apang, nagapati ako nga ang amon pagkit-anay nangin sabat sa hugot nga mga pangamuyo sang isa ka iloy kag amay para sa anak nga ila ginpalangga.

Sa liwat, mga kauturan ko, ang aton Amay nga Langitnon nakahibalo sang aton mga panginahanglan kag magabulig sa aton kon magpangamuyo kita sa Iya para sa bulig. Nagapati ako nga wala sang mga kabalaka naton ang tuman ka gamay ukon wala sing pulos. Ang Ginuo yara sa mga detalye sang aton kabuhi.

Luyag ko magtapos paagi sa pagsaysay sang isa ka eksperiyensia sang sini lang nga nag-impluwensia sang pila ka gatos. Natabo ini sa pang-kultura nga selebrasyon sang Kansas City Temple, sang nagligad lang nga lima ka bulan. Sa kadamo sang nagakinatabo sa aton kabuhi, yadto nga tion daw isa lang man ka eksperiyensia nga sa diin ang tanan-tanan nangin maayo lang. Apang, sang matukiban ko ang parte sa mga sirkumstansya nga naangot sa pang-kultura nga selebrasyon sa gab-i antes ginpahanungod [dedicate] ang templo, narealisar ko nga ang pagpasundayag sina nga gab-i indi gali ordinaryo lang. Kundi, medyo pinasahi ato.

Kasubong sang tanan nga mga pasundayag sa kultura nga ginahiwat upod sa mga pagpahanungod sang templo, ang mga lamharon sa Kansas City Missouri Temple District nag-ensayo sang pasundayag sa separado nga mga grupo sa ila kaugalingon nga mga lugar. Ang plano amo nga magakilit-anay sila tanan sa dako nga gin-arkilahan nga munisipyo sa Sabado sang aga sang pasundayag agud nga makahibalo sila kon san-o kag kon diin masulod, kon diin sila matindog, kon ano kadako ang lang-at sa tunga nila kag sang tawo sa tupad nila, kon paano ang paggwa halin sa entablado, kag iban pa—madamo nga mga detalye nga kinahanglan nila mahangpan sina nga adlaw bangod ang mga tagdumala nagaplastar sang nagkalainlain nga mga eksena agud nga ang pinal nga pasundayag mangin plastado kag propesyunal.

May isa gid lang ka mayor nga problema sina nga adlaw. Ang bilog nga produksyon nakasandig sa ginrekord na ngadaan nga mga segment nga igapakita sa dako nga screen nga ginatawag nga Jumbotron. Ining ginrekord nga mga segment importante kaayo sa bilog nga produksyon. Indi lamang sini ginasugpon ang tanan-tanan, kundi ang tagsa ka ginapakita nga segment magapakilala sang masunod nga pasundayag. Ang video segments nagapatigayon sang istruktura sa diin ang bilog nga produksyon nakasandig. Kag ang Jumbotron indi mag-andar.

Ang mga technician nagasala-sala sa pagkay-o agud masolbar ang problema samtang ang mga lamharon nagahulat, ginatos sa ila, nga ginakulang na sing bilidhon nga oras sa pag-ensayo. Ang sitwasyon daw nangin imposible na.

Ang tagsulat kag direktor sang selebrasyon nga si Susan Cooper sang ulihi nagpaathag: “Sang nagaidog kami halin sa plano A pakadto sa B pakadto sa Z, kahibalo kami nga indi ini mahimo. ...Sang ginalantaw namon ang skedyul, kahibalo kami nga maalang-alang na kami sa oras, pero kahibalo kami nga yara sa aton ang isa sang pinakadako nga kusog sa dalom nga salog—ang 3,000 ka lamharon. Kinahanglan namon manaog kag sugiran [sila] kon ano ang nagakatabo kag pangabayon sila nga magsalig.”³

Isa na lang ka oras antes magsulod ang mga tumalan-aw sa munisipyo, ang 3,000 ka lamharon nagluhod sa salog kag nagpangamuyo sing dungan. Nagpangamuyo sila nga ang mga nagakay-o sang Jumbotron makabaton sing inspirasyon agud makahibalo kon ano ang himuon agud makay-o ini; ginpangabay nila ang ila Amay nga Langitnon nga makabawi sa indi nila sarang mahimo bangod sa kakulang sa oras.

Siling sang isa nga nagsulat parte diri sang ulihi, “Yadto isa ka pangamuyo nga indi gid malipatan sang mga lamharon, indi tungod nga matig-a ang salog, kundi tungod ang Espiritu nagtunaw sang ila mga tul-an.”⁴

Wala madugayi kag isa sang mga technician nagpalapit agud sugiran sila nga nakita na ang problema kag nakay-o na. Ginkabig niya ang solusyon nga bilang swerte, apang ang tanan sadtong mga lamharon mas nakahibalo.

Sang pagsulod namon sa munisipyo sina nga gab-i, wala kami kahibalo parte sa mga problema sina nga adlaw. Sang ulihi na lang namon nabal-an. Apang, ang amon nasaksihan amo ang isa ka matahum, plastado nga pasundayag—isa sang pinakamanami nga akon nakita. Ang mga lamharon nagabanaag sing mahimayaon kag gamhanan nga espiritu nga nabatyagan sang tanan nga yara didto. Daw kahibalo gid sila kon diin masulod, diin matindog, kag kon paano magpasanto sa iban nga mga nagapasundayag sa palibot nila. Sang nabal-an ko nga ang ila pag-ensayo naglip-ot na lang kag madamo sang mga presentasyon ang wala naensayo sang bilog nga grupo, nakibot gid ako. Indi bal-anon. Ang Ginuo wala’y duhaduha ang nagtadlong sang diperensia.

Nagakahalawhaw man ako sa gihapon kon paano ang Ginuo makapahulag kag makadumala sang kalawigon kag kasangkad sang Iya ginharian kag apang makatiempo sa gihapon nga maghatag sing inspirasyon para sa isa ka indibidwal—ukon isa ka pang-kultura nga selebrasyon ukon isa ka Jumbotron. Ang kamatuoran nga sarang Niya himuon ini, nga ginahimo Niya ini, isa ka panaksihon sa akon.

Mga kauturan ko, ang Ginuo ara sa tanan naton nga kabuhi. Palangga Niya kita. Gusto Niya kita bugayan. Gusto Niya nga mangayo kita sing bulig sa Iya. Sa Iya paggiya sa aton kag pagtudlo sa aton kag sa Iya pagpamati kag pagsabat sang aton mga pangamuyo, masalapuan naton ang kalipayan sing gilayon nga ginahandum Niya para sa aton. Kabay nga marealisar naton ang Iya mga bugay sa aton mga kabuhi, ginapangamuyo ko sa ngalan ni Jesucristo nga aton Manluluwas, amen.