2010–2019
Savali i le Taeao o le Aso Sa
Oketopa 2012


Savali i le Taeao o le Aso Sa

E silafia e lo tatou Tama Faalelagi o tatou manaoga ma o le a fesoasoani mai pe a tatou valaau atu ia te Ia mo se fesoasoani.

Ou uso e ma tuafafine pele, o le konafesi lenei ua atoa i ai le 49 tausaga talu ona lagolagoina au, i le aso 4 Oketopa, 1963, e avea o se tasi o le Korama a Aposetolo e Toasefululua. Fasefuluiva tausaga o se taimi umi. Peitai, i le tele o itu, e foliga mai e matua puupuu lava le taimi talu ona ou tu atu i le pulelaa i le Tapeneko ma tuuina atu la’u uluai lauga o le konafesi aoao.

Ua tele naua mea ua suia talu mai le aso 4 o Oketopa, 1963. Ua tatou ola i se taimi uiga ese i le talafaasolopito o le lalolagi. Ua matua faamanuiaina lava i tatou. Peitai, o nisi taimi e faigata ai ona vaavaai atu i faafitauli ma le naunau e talia le agasala lea o loo siomia ai i tatou, ma tatou le lotovaivai ai. Ua ou iloa, nai lo le nopia’i ai i le itu e le lelei, afai tatou te toe tepa tasi i tua ma mafaufau i faamanuiaga i o tatou olaga, e aofia ai faamanuiaga iti, po o faamanuiaga tatou te le o iloa, ona mafai lea ona tatou maua se fiafiaga sili atu.

A o ou toe iloiloina tausaga e 49 ua mavae atu, e i ai ni mea sa ou iloa. O se tasi o le mau aafiaga e tele sa ou oo i ai, e le faapea e faitaulia o se mea e matua maoae. O le mea moni, o taimi na tutupu ai, e tele lava ina foliga mai e le ofoofogia pe o ni mea lava foi e masani ai. Ae, a toe tepa i ai, na faamauoaina ai ma faamanuiaina olaga—e aofia ai ma lo’u lava olaga. O le a ou fautuaina atu lea lava gaoioiga ia te oe—o lona uiga, ia e mafaufau toto’a i lou lava olaga ma vaavaai patino mo faamanuiaga, pe tele pe itiiti, na e mauaina.

O la’u lava iloiloga o tausaga ua faamalosia ai e le aunoa lo’u iloa, e faafofogaina a tatou tatalo ma tali mai. Ua tatou masani ma le upumoni o loo maua i le 2 Nifae i le Tusi a Mamona: “Ua i ai le tagata, ina ia latou maua le olioli.”1 Ou te molimau atu o le tele o lena olioli e maua pe a tatou iloa e mafai ona tatou fesootai ma lo tatou Tama Faalelagi e ala i le tatalo ma o le a faafofogaina foi na tatalo ma tali mai—atonu e le o le auala ma le taimi tatou te faamoemoe e tali mai ai, ae o le a tali mai lava e se Tama Faalelagi e silafia ma alofa atoatoa mai ia te i tatou ma e finagalo ia tatou fiafia. Pe le’i folafola mai ea e Ia ia te i tatou, “Ia e lotomaulalo; ma o le a taitai ai oe e le Alii lou Atua i le lima, ma tuu mai ia te oe tali i au tatalo”?2

I nai minute ia ua faataga mai ou te lauga atu ai, ou te fia faasoa atu ai ia te outou na o sina faataitaiga itiiti o aafiaga sa ou maua ia na faafofogaina ai tatalo ma tali mai, lea a ou toe mafaufau i ai, na aumaia ai faamanuiaga i lo’u olaga faapea foi ma olaga o isi. O la’u api talaaga mo aso taitasi, sa tausia i nei tausaga uma, ua fesoasoani ou te maua ai ni auiliiliga ia semanu ou te le toe manatuaina.

I le amataga o le 1965 sa tofia ai au ou te auai atu i konafesi faalesiteki ma faia isi fonotaga i le eria o le Vasa Pasefika i Saute. O la’u asiasiga muamua lea i lena itu o le lalolagi, ma o se taimi e le mafai ona galo. E tele mea faaleagaga na tutupu i lea taimi a o ou feiloai atu i taitai, tagata o le au paia, ma faifeautalai.

I le faaiuga o le vaiaso i le Aso Toonai ma le Aso Sa, aso 20 ma le 21 o Fepuari, sa matou i ai i Brisbane, i Ausetalia, e faia ia sauniga masani o le konafesi o le Siteki a Brisbane. I le taimi o sauniga i le Aso Toonai, sa faafeiloai atu ai au i le peresitene o le itu mai le eria tuaoi. A o ma faatalofa, sa ou maua se uunaiga malosi e tatau ona ou talanoa atu ia te ia ma tuu atu i ai se fautuaga, o lea sa ou fai atu ai ia te ia pe manao ma te o i le sauniga i le taeao o le Aso Sa e sosoo ai, ina ia mafai ai ona fai le mea lea.

Ina ua maea le sauniga i le Aso Sa sa maua le avanoa ma te talanoa ai. Sa ma talanoa i le tele o ona tiutetauave o se peresitene o le itu. A o ma talanoa, sa uunaia au e tuu atu ia te ia ni fautuaga patino e faatatau i le galuega faifeautalai ma le ala e mafai ai e ia ma ana au paia ona fesoasoani i faifeautalai faamisiona i la latou galuega i lana eria. Sa ou iloa mulimuli ane, sa tatalo lenei alii mo se taitaiga e tusa ai. O lana tala, o le ma talanoaga o se molimau faapitoa lea na faafofogaina ana tatalo ma tali mai. E le o se fonotaga na matua maoae lenei, ae na faamautinoaina au na taialaina e le Agaga ma sa faia ai se eseesega i le olaga o lena peresitene o le itu ma lana taitaiga, o olaga o le au paia, ma le manuia o le galuega a faifeautalai iina.

Ou uso e ma tuafafine, o faamoemoega o le Alii e tele lava ina faataunuuina pe a tatou usiusitai i le taitaiga a le Agaga. Ou te talitonu o le tele ona tatou faatino i luga o musumusuga ma uunaiga e oo mai ia i tatou, o le tele foi lea o le faatuatuaina o i tatou e le Alii e faataunuu Ana feau.

Ua ou aoaoina, e pei ona ou ta’ua i savali muamua, ia aua lava nei tolopoina se musumusuga. I se tasi taimi i tausaga e tele ua mavae, a o ou aau i le Faleaau Tuai o le Tesareta i le Aai o Sate Leki, sa ou lagonaina ai se musumusuga ou te alu i le Falemai o le Iunivesite e asiasi i sa’u uo lelei, sa le toe mafai ona faaaoga ona vae ona o se kanesa ma lona taotoga sa faia. Sa ou tuua loa lava le vaita’ele, fai o’u lavalava, ma ou alu loa lava e vaai le alii lelei lea.

Ina ua ou taunuu atu i lona potu, sa leai se tasi na i ai. Ina ua ou fesili, sa fai mai atonu o i ai o ia i le itu o loo i ai le vaita’ele o le falemai, o le vaega lea e fai ai togafitiga faamalositino. Na sa’o lava. Sa ia faatonutonuina lana alu iina i lana nofoafaataavalevale ma sa na o ia i le potu. Sa i ai i le faatausiusiuga o le vaita’ele, i autafa o le pito loloto. Sa ou valaau atu ia te ia, ma sa ia sau i lona nofoafaataavalevale ia te au. Sa ma talanoa fiafia, ma sa ou toe aveina atu o ia i lona potu i le falemai ma ou tuuina atu ai ia te ia se faamanuiaga.

Sa ou aoaoina mulimuli ane mai la’u uo, sa matuai ātu lava o ia i lena aso, ma sa mafaufau ai e pule i lona ola. Sa tatalo o ia mo se mapusaga, ma sa amata ona lagona ua le o tali maia ana tatalo. O lea na alu ai o ia i le vaita’ele ma le mafaufau o le ala lea o le a faamuta ai lona faanoanoa—o le faaoso o lona nofoafaataavalevale i le pito loloto o le vaita’ele. Na ou taunuu atu i se taimi taua tele, o le tali i le mea sa ou iloa o se musumusuga mai le Atua.

Na mafai ona ola la’u uo mo le tele o tausaga—o ni tausaga na tumu i le fiafia ma le lotofaafetai. E maeu lo’u fiafia i le avea ai o se meafaigaluega i aao o le Alii i lena aso taua i le vaita’ele.

I se tasi taimi, a’o ma tietie atu ma Sister Monson i le fale ina ua uma se ma asiasiga i ni uo, sa ou lagonaina se uunaiga e tatau ona ma o i le taulaga—o se tietiega e tele maila—ma te asiasi i se tina matua ua oti lana tane, sa nofo i se taimi i le matou uarota. O lona igoa o Zella Thomas. O le taimi lena, ua nofo i se fale e tausi ai tagata matutua. Na ma maua atu o ia i lena aoauli ua matua vaivai lava, ae o loo taotooto filemu lava i luga o lona moega.

Ua leva ona po le vaai a Zella, ae vave lava ona ia iloaina o ma leo. Sa fesili mai pe mafai ona ou tuuina atu sona faamanuiaga, ma faaopoopo mai ai ua saunia o ia e oti pe afai ua finagalo ai le Alii e toe foi atu. Sa i ai se agaga manaia lava ma le toafilemu i totonu o le potu, ma sa matou iloaina uma lava e le o toe umi sona taimi i le olaga nei. Sa tago mai Zella i lo’u lima ma fai mai, sa tatalo faatauanau lava o ia, ia ou sau e vaai o ia ma avatu sona faamanuiaga. Sa ou fai atu i ai, na ma o mai ona o se musumusuga tuusao mai lo tatou Tama Faalelagi. Sa ou sogi atu ia te ia i lona muaulu, ma le iloa atonu ou te le toe vaai ia te ia i le tino nei. O le mea lava lena na i ai, aua na maliu o ia i le aso na sosoo ai. O le mafai ona tuuina atu o sina faamafanafanaga ma le filemu i si a ma pele o Zella, o se faamanuiaga ia te ia ma a’u foi.

O le avanoa e avea ai o se faamanuiaga i le olaga o se tasi, e tele lava ina oo mai e aunoa ma se iloa. I se tasi po malulu naua o se Aso Toonai i le taumalulu o le 1983–84, na ma tietie atu ai ma Sister Monson i le tele o maila i le vanu maugā o Midway, Iuta, i le mea e i ai so matou fale. O le maualuga o le fua o le ea i lena po o le 24 tikeri Faranaite i lalo o le selo, (–31°C), ma sa ma mananao ia mautinoa o loo lelei mea uma i lo matou fale iina. Sa siaki ma iloa ai o loo lelei, o lea na ma tuua ai loa ae toe foi mai i le Aai o Sate Leki. E lei leva ona ma sopoia le alatanu ae pe loa le ma taavale. Sa matuai o ma pa’ulia lava. Ou te le iloa pe na i ai se isi taimi na ou matua maalili ai muamua e pei o lena po.

Na amata ona ma savavali ma le musuā agai atu i le taulaga aupito lata ane, a o pasi saoasaoa ane taavale. Mulimuli ane sa tu mai se taavale e tasi, ma sa ofo mai e se alii talavou lana fesoasoani. Na ma iloa mulimuli ane ua mafiafia le suauu o le tane o le ma taavale ona o le malulu, ma ua le mafai ai ona aveina le ma taavale. Na toe aveina i ma’ua e lenei taulealea agalelei i lo ma fale i Midway. Sa ou taumafai e toe totogi atu ia te ia e tusa ma lana auaunaga, ae sa ia teena ma le faaaloalo. Fai mai o ia o se Tama Sikauti, ma sa manao e fai se galuega lelei. Sa ou faailoa atu a’u lava ia te ia, ma sa ia faaalia foi lona agaga talisapaia mo le avanoa e fesoasoani mai ai. I le manatu ai pe tusa o le vaitausaga o se faifeautalai lona matua, sa ou fesili atu ai ia te ia pe o fuafua e faamisiona. Sa ia fai mai na te le o mautinoa po o le a tonu le mea e manao e fai.

I le taeao o le Aso Gafua na sosoo ai, sa ou tusia ai se tusi i le taulealea ma faafetai atu ia te ia mo lona agalelei. I le tusi sa ou fautuaina ai o ia e alu e faamisiona talai. Sa ou auina atu ai ma se kopi o a’u tusi ma faailoga ai mataupu e faatatau i le galuega faafaifeautalai.

Pe tusa ma se vaiaso mulimuli ane ai, sa telefoni mai ai le tina o le taulealea ma ta’u mai ai o lana tama o se alii talavou lelei tele, ae ona o ni uunaiga patino i lona olaga, o lea ua faaitiitia ai lona manaoga ua leva ona momoo i ai o le auauna atu i se misiona. Sa ia fai mai, na anapopogi ma tatalo o ia ma lona toalua ia suia le loto o le la tama. Sa la tuuina lona igoa i lisi o talosaga a le Malumalu i Provo Iuta. Sa la faamoemoe ia i ai se ala, o le a ootia ai lona loto mo le lelei, ma toe foi ai i lona manao e faataunuu se misiona ma auauna atu ma le faamaoni i le Alii. Na manao le tina ia ou iloa, o loo vaavaai atu i le mea na tupu i lena afiafi malulu ia avea o se tali i a la’ua tatalo mo ia. Sa ou fai atu, “Ou te ioe i lou manatu.”

Ina ua mavae ni masina ma ni mau fesootaiga ma lenei taulealea, sa ma matua fiafia ma Sister Monson e auai i le faamavaega ma lenei faifeautalai a o lei tuua mo le Misiona a Kanata Vancouver.

Pe o se mea faafuaveta ea na matou fetaui ai i lena po malulu o Tesema? Ou te le talitonu o se mea faapena. Ae, ou te talitonu o la matou feiloaiga, o se tali i tatalo faatauanau a se tama ma se tina mo le atalii sa pele ia i la’ua.

Ou te toe fai atu, o’u uso e ma tuafafine, e silafia e lo tatou Tama Faalelagi o tatou manaoga ma o le a fesoasoani mai pe a tatou valaau atu ia te Ia mo se fesoasoani. Ou te talitonu, e leai se popolega o i tatou e itiiti tele naua pe faatauvaa. E popole le Alii i auiliiliga o o tatou olaga.

Ou te fia faaiu atu i le faamatala atu o se tasi o aafiaga aupito lata mai, ua i ai sona aafiaga i le fiaselau. Na tupu i faafiafiaga faaleaganuu mo le Malumalu o Kansas City, i le lima masina talu ai. E pei lava o le mau mea ua tutupu, o le taimi lena na foliga mai ua na o se tasi foi o aafiaga na te’i lava ua sologa lelei mea uma. Peitai, ina ua ou aoao e uiga i tulaga o mea na fesootai ma le faafiafiaga faaleaganuu i le afiafi a o lumanai le faapaiaina o le malumalu, sa ou iloa ai o le faatinoga i lena po, sa le o se mea e masani ai. Ae, o se mea ofoofogia.

E faapei o isi faafiafiaga faaleaganuu uma sa faia i taimi o faapaiaga o malumalu, o autalavou o le Itulagi o le Malumalu o Kansas City Missouri, sa eseese vaega na aoao ai a latou taga i o latou lava eria. O le fuafuaga sa fai, latou te feiloai faatasi uma i le faletele o le malo i le taeao o le Aso Toonai lea e faatino ai, ina ia mafai ai ona latou aoaoina le taimi ma le itu e ulufale mai ai i totonu, po o fea e tutu ai, ma le va ma le isi tagata, ma pe faapefea ona ulufafo atu mai le fogafale autu ma isi mea faapena—e anoanoai faatonuga e tatau ona latou pu’eina i le aso, a o tuufaatasia e i latou na taiulu le mau vaaiga eseese ina ia polesi lelei ai ma faaatoatoaina le faatinoga faaiu.

Sa na o le tasi le faafitauli ogaoga o lena aso. O le faatinoga atoa, na faalagolago i vaega na mua’i pu’eina lea o le a faaali i luga o le lau tele sa faaigoaina o se Jumbotron. Na matua taua nei vaega na mua’i pu’eina i le faafiafiaga atoa. E le gata ina tuufaatasia ai le faafiafiaga atoa, ae o vaega taitasi na pueina o le a folasia mai ai le faafiafiaga e sosoo ai. Na matua taua vaega faavitio nei, e tuufaatasia ai vaega ma avea ai o se faatinoga e tasi. Ae e lei ola le Jumbotron.

Sa galulue ma le naunautai enisinia e foia le faafitauli a o faatalitali le autalavou, fiaselau o i latou, ua maimau taimi taua na a’o ai. Na amata ona foliga mai ua le mafai.

Na faamatala mulimuli ane e le tusitala ma le faatonu o le faafiafiaga, o Susan Cooper, “A o matou agai atu mai le fuafuaga A i le E i le V, sa matou iloa ua le o lelei. … A o matou vaavaai atu i le faasologa, sa matou iloa o le a le oo i ai lo matou malosi, ae sa matou iloaina sa i ai se malosiaga maoae se tasi i le fogafale i lalo—autalavou e 3,000. Sa tatau ona matou o i lalo e ta’u atu [ia te i latou] le mea ua tupu ma faalagolago atu i lo latou faatuatua.”3

Toe itula amata ona ulufale mai le au maimoa i le maota autu, na tootutuli ifo ai le autalavou e 3,000 i le fola ma tatalo faatasi ai. Sa latou tatalo ina ia musuia i latou o loo galulue i le Jumbotron ia iloa le mea e fai e faalelei ai; sa latou ole atu i lo latou Tama Faalelagi, na te faia le mea, e le mafai ona latou faia i lena taimi puupuu.

Fai mai se tasi na tusia mulimuli ane e uiga i lena mea, “O se tatalo o le a le galo i le autalavou, e le ona o le malo o le fola, ae ona sa faaliusuavaia e le Agaga o latou ponaivi.”4

E lei leva ae sau se tasi o enisinia ma ta’u atu ia te i latou ua maua le faafitauli ma ua uma ona fai. Fai mai a ia ua laki lo latou mauaina o le faafitauli, peitai na iloa lelei e na talavou uma.

Ina ua matou ulufale atu i le maota autu i lena afiafi, matou te lei iloaina na latou feagai ma ni faigata i lena aso. Na faatoa matou iloaina mulimuli ane. Peitai, o le mea na matou molimauina, o se faatinoga matagofie, ma maoae—o se tasi o faafiafiaga aupito sili ua ou vaai i ai. Sa faasusulu mai e le autalavou se agaga mamalu, ma le mamana lea na lagonaina e tagata uma sa i ai. Sa foliga mai sa latou iloa lelei lava le mea e ulufale mai ai, o mea e tutu ai, ma le ala e fegalegaleai ai ma le au faafiafia uma sa i o latou autafa. Ina ua ou iloaina sa faapuupuu la latou faata’ita’iga, ma o le tele o pese e lei faata’ita’ia e le au faafiafia atoa, sa ou ofo. E leai lava se tasi na iloaina lena mea. E moni lava na faia e le Alii mea na le oo i ai a latou faata’ita’iga.

E le uma lo’u maofa i le ala e mafai ai e le Alii ona faaosofia ma faatonutonu vaega uma o Lona malo ae o la foi e i ai le taimi e tuuina mai ai musumusuga e faatatau i le tagata e toatasi—po o le faafiafiaga faaleaganuu po o le Jumbotron e tasi. O le mea moni Na te mafaia, ma Na te faia, o se molimau lea ia te au.

Ou uso e ma tuafafine, o loo i ai le Alii i o tatou olaga uma. E alofa o Ia ia te i tatou. E finagalo o Ia tatou te saili atu i Lana fesoasoani. A o Ia taialaina i tatou ma faatonutonuina, ma a o Ia faafofoga ma tali mai i a tatou tatalo, o le a tatou maua le fiafia iinei ma le taimi nei o loo finagalo ai o Ia mo i tatou. Ia tatou iloa Ana faamanuiaga i o tatou olaga, ou te tatalo ai i le suafa o Iesu Keriso lo tatou Faaola, amene.

Faamatalaga

  1. 2 Nifae 2:25.

  2. Mataupu Faavae ma Feagaiga 112:10.

  3. Susan Cooper, in Maurine Proctor, “Nothing’s Too Hard for the Lord: The Kansas City Cultural Celebration,” Meridian Magazine, May 9, 2012, ldsmag.com.

  4. Proctor, Meridian Magazine, May 9, 2012.