Me Baleta na Veivutuni kei na kena iNaki

Keimami lomani kemuni Peresitedi Monson. Vinaka vakalevu na ivakaro raraba veivakauqeti ka itukutuku ni veigauna ni kena tara na veivaletabu vovou vata kei na cakacaka ni kaulotu. Ena vuku ni veika oqo, au vakabauta ena yaco mai na veivakalougatataki cecere kivei keda vakakina vei ira na itabatamata ena siga mai muri.

Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, noqu itokani lomani! Eda tamata kece. Au nuitaka ni sega ni dua ena kurabui kina.

E sega ni dua vei keda ena tu vakadede sara e vuravura. Sa noda vakaidina eso na veiyabaki vakamareqeti e vuravura, ia, ena kena raici tawamudu, e vakawale toka ga na sauriva ni mata.

Oti eda sa na qai biubiu. Na yaloda sa kau “ki na vanua sa vakarautaka vei ira na Kalou, o Koya ka buli [keda].”¹ Sa biu sobu na yagoda ki na ibulubulu ka da sa biuta laivi tu mai na veika vakavuravura ena noda sa toso yani ki na vanua ka tarava, na noda vanua ni vakaitikotiko.

Ena noda gauna ni gone, e vaka me na sega ni mudu na bula. Eda nanuma ni sega ni vakaiyalayala na iwiliwili ni noda veisiga ni bula, kei na veisiga ki liu, ka vaka e dua na gaunisala tadodo ka sega ni vakaiyalayala e matada.

Ia, na noda qase cake tikoga mai, na levu talega ni noda raivuki ka kurabuitaka tiko na kena lekaleka wale sara na gaunisala oya. Au kurabui ena kena rawa ni toso vakatotolo sara na yabaki. Ena kena lakovi tiko mai, eda tekivu vakananuma sara na veidigidigi eda a cakava kei na veika eda a vakayacora. Ena gauna vata oqori, eda nanuma kina e vuqa na gauna vinaka ka dau luvuci ka reki vakakina na lomada. Ia eda nanuma talega na veivutuni—na veika eda diva ke rawa ni da lesu tale ka veisautaka.

A kaya e dua na nasi ka dau qaravi ira na tauvimate ka ra sa vakarau mate ni dau taroga vakawasoma e dua na taro rawarawa vei ira.

Ena dau taroga, “e tu beka e so na ka o veivutunitaka?”²

Na voleka yani ki na iotioti ni siga ni bula vakavuravura e dau vakamakaretaka na vakasama, ka kauta mai na titobu ni rai kei na matau ni vakanananu. Ia ni ra tarogi na tamata oqo me baleta na ka era veivutunitaka, era sa dau tukuna sara ga mai na lomadra. Era vakaraitaka na veika ena veisautaka kevaka walega me rawa ni lesu tale mai ko gauna.

Ena noqu vakasamataka na veika era kaya, au kurabui ena kena rawa ni dusimaki na noda bula ki na veika vinaka ni yavudei ni ivakavuvuli ni kosipeli i Jisu Karisito, ke da vakayacora.

E sega ni dua na ka vuni me baleta na ivakavuvuli ni kosipeli. Eda sa vulica ena ivolanikalou, eda sa veivosakitaka ena Wilivola ni Sigatabu, ka da sa rogoca vakawasoma mai na itutu ni vunau. Na ivakavuvuli vakalou oqo kei na kedra yaga e vakadodonu sara tu ga ka matata; era totoka, titobu sara, ka kaukauwa; ka rawa vakaidina me ra vukei keda ena noda levea na veigauna ni veivutuni mai muri.

E rairai na veivutuni kilai levu duadua era vakamacalataka na wawa mate sa ikoya na nodra diva mera a vakayagataka e levu cake na gauna kei ira era lomana.

Vakabibi o ira na turaga ena nodra dau osivaka raraba: “na nodra veivutunitaka vakalevu sara na nodra a dau vakayagataka vakalevu tu ga na nodra gauna e [veisiga] ena nodra … cakacaka.”³ E vuqa era sa calata na madigi mera taukena na ivakananumi kilai tani e dau yaco mai ena vakayagataki ni gauna vata kei na matavuvale kei na itokani. Era sa calata na vakatorocaketaki titobu ni isema vata kei ira ka ra vakaibalebale vakauasivi duadua kivei ira.

E sega li ni dina na noda sa dau osooso tu ga? Ka, sa ka ni rarawa dina meda tukuna, ni da dau tokara tu vakaitoka ni yaca vakaturaga na noda bula osooso, me vaka e dua na rawa-ka se ivakaraitaki ni noda bulataka tiko e dua na bula cecere sara.

Sega ni dina beka oya?

Au nanuma na noda Turaga ka iVakaraitaki, o Jisu Karisito, kei na Nona bula lekaleka ena kedra maliwa na tamata mai Kalili kei Jerusalemi. Au tovolea meu raitayaloyalotaki Koya ni vakusakusa tiko ki na soqoni se veitavi eso me qaravi me rawati kina e dua na ituvatuva ni veika bibi me vakacavari vakavinaka.

Au sega mada ni raica rawa.

Me kena isosomi, au raica na yalololoma kei na veikauwaitaki ni Luve ni Kalou ena bula vakainaki ni veisiga yadua. Ena Nona veimaliwai vata kei ira era tu wavoliti Koya, era vakila nodra vakabibitaki ka lomani. A kila o Koya na kedra yaga vakalou o ira na tamata a sotavi ira. A vakalougatataki ira, qaravi ira. A laveti ira cake ka vakabulai ira. A solia vei ira na isolisoli vakamareqeti ni Nona gauna.

Ena noda gauna, sa rawarawa meda lasutaka walega na noda vakayagataki gauna tiko vata kei ira tale eso. Ena noda tabaka ga e dua na itabataba, sa na rawa kina meda “sema” vata kei na udolu na “itokani” ka sega mada ga ni veirai kei na dua bulu vei ira. Na Tekinoloji e rawa me dua na ka veivakurabuitaki, ka sa yaga vakaidina sara ga keda veiyawaki kei ira na noda daulomani. Keirau tiko vakayawa sara vakaveiwatini mai vei ira na lewe ni neirau matavuvale vakamareqeti; ka dau vakila oya. Ia, au vakabauta ni da sega ni mua tiko ena sala dodonu, vakayadua se vakaisoqosoqo, ni da veitaratara kei ira na noda matavuvale se itokani vakavuqa ena talanoataki ni itaba lasa, veitavi lalai, se na noda semai ira na noda daulomani ena mataveilawa ni Initaneti. Au nanuma ni tiko na vanua me baleta na mataqali itaviqaravi vakaoqo, ia na cava na balavu ni gauna eda vakatara me vakayacori tiko kina? Kevaka eda sega ni solia na keda ituvaki vakamareqeti duadua kei na gauna tawawasei kivei ira era bibi vakaidina sara vei keda, eda na veivutunitaka ena dua na siga.

Meda sa walia mada ena noda vakamareqeti ira eda lomana ena noda tiko tikivi ira ga, ka vakayagataki gauna vakaibalebale vata kei ira, ka bucina cake vata eso na balolo ni vakanananu vivinaka.

E dua tale na veivutuni era vakamacalataka na tamata sa ikoya na nodra sega ni yaco mera vaka na tamata era vakila ni rawa ka dodonu mera vaka. Ena nodra vakasamataka na nodra bula, era kila ni ra sega ni vakayacora na veika e rawa ni ra rawata, ni sa rui levu na ka era biu tu ka sega ni caka.

Au sega ni vosa tiko eke ena kena tosoi cake na rawati ni rawa-ka ena noda dui veimataqali cakacaka. Na toso ki liu oqori, veitalia ga na vakaitamera ni kena irairai ena vuravura oqo, e sega sara ga ni levu na kena iwiliwili ena ilakolako cecere tawamudu e waraki keda tu.

Ia, au vosa tiko ena noda yaco me tamata ka vinakata na Kalou, na Tamada Vakalomalagi, meda vakataka.

Eda yaco mai ki na vuravura oqo, me vaka e kaya na serekali, “sala ni o lagilagi”⁴ mai na dua na yalava ni bula mai liu.

E raica rawa na Tamada Vakalomalagi na ka eda rawa vakaidina ni yacova. E kila o Koya na veika e baleti keda ka da sega tu ni kila o ikeda vakaikeda. Ena noda gauna ni bula e vakauqeti keda o Koya meda vakayacora na inaki ni noda a buli ena vuravura oqo, meda bulataka na bula savasava, ka lesu yani ki na Nona iserau.

Na cava na vuna, eda vakayagataka kina vakalevu na noda gauna kei na noda icegu ena veika era sega ni tudei, sega na betena, ka sa rui vovodea? Eda besetaka li meda raica na lialia ni kena tovolei me vakayacori se rawati na veika e sega ni yaga ka vakalekaleka wale ga?

E sega beka vei keda na yalomatua meda “kumuna vata na [nomudou] iyau mai lomalagi, sa sega ni vakacacana kina na sarasara se na veveka, a sa sega ni ravabasuka kina na daubutako me butakoca”?⁵

Meda cakava vakacava oqo? Mai na noda vakamuria na ivakaraitaki ni i Vakabula, semati vata Nona ivakavuvuli ki na noda bula ni veisiga, ka lomana vakaidina na Kalou kei ira na noda itokani.

Eda na sega ni rawa ni cakava oqo ena noda yarataka na yavada, vakadigoca na kaloko se kudruvaka na veika me caka ena sagai ni bula vakatisaipeli.

Me baleta na bulataki ni kosipeli, e sega ni dodonu meda vaka na gonetagane ka tonia na itaukuku ni yavana ena wai qai kaya ni a lai sisili. Ni da luvena tagane ka luvena yalewa na Tamada Vakalomalagi, sa rawa meda rawata e levu cake sara na ka. Ena vuku ni ka oqori, na inakinaki vinaka era sa sega ni rauta. E dodonu meda cakava. Se bibi cake sara, e dodonu meda yaco meda vaka na ka e vinakata vei keda na Tamada Vakalomalagi.

Sa vinaka na noda dau wasea na noda ivakadinadina ni kosipeli, ia e vinaka cake na noda ivakaraitaki bula ni kosipeli sa vakalesui mai. Na noda nuitaka vakalevu meda yalodina ki na noda veiyalayalati e vinaka—ia ni da yalodina ki na veiyalayalati tabu, oka kina na bula savasava, saumi ni noda ikatini kei na isolisoli eso, vakamuri ni Vosa ni Vuku, ka qaravi ira era leqa tu—e vinaka cake sara. Na kacivaki ni noda na vakayagataka vakalevu cake na gauna ena masumasu vakamatavuvale, vulici ni ivolanikalou, kei na taucoko ni itaviqaravi vakamatavuvale e vinaka; ia na kena bulataki vakadodonu na veika oqo ena kauta mai na veivakalougatataki vakalomalagi ki na noda bula.

Na bula vakatisaipeli sa ikoya na sasagataki ni vakarokoroko kei na mamarau. Sa ikoya na sala ki na noda ituvaki ni bula vinaka duadua kei na marau.

Ia, meda sa nakinaki, meda muria na i Vakabula ka cakacaka vagumatua meda yaco meda vaka na tamata eda a buli meda vaka. Meda vakarorogo ka talairawarawa ki na veivakauqeti ni Yalo Tabu. Ni da vakayacora vaka kina, ena vakaraitaka vei keda na Tamada Vakalomalagi na veika eda se bera tu ni kila me baleti keda. Ena vakacaudreva o Koya na sala eliu ka tadolava na matada meda raica na veitaledi eda sega tu ni kila se nanuma eda taukena.

Na levu ga ni noda gumatua ena sala vakalou kei na mamarau, na lailai ni rawa meda na veivutunitaka na ka ca mai muri. Na levu ga ni noda vakararavi ki na loloma ni iVakabula, na levu ni noda na vakila ni da sa tiko ena sala e gadreva taumada vei keda na Tamada Vakalomalagi.

E dua tale na veivutuni vei ira era kila ni ra sa vakarau mate e rawa me veivakurabuitaki sara. Era diva mera a dau vakamarautaki ira vakalevu cake.

Dau vakawasoma na noda dau sikalutu ena veivakacalai ni so na ka e rawa ni da yacova yani ka na kauta mai vei keda na marau: ituvaki vinaka cake ni matavuvale, ituvaki vinaka cake vakailavo, se na itinitini ni dua na bolebole ni veivakatovolei.

Na noda sa qase tiko ga mai, na levu ni noda railesuva ka kila ni sega sara ga na betena se me vakatulewataka na noda mamarau na ituvaki e tautuba.

Sa ka bibi ga o keda. Sa vakatau vei keda na noda mamarau.

O iko vata kei au na itinitini ni vakatulewa ena nodaru dui bula mamarau.

O au kei na watiqu o Harriet, keirau dau taleitaka na vodo basikeli. E ka taleitaki ni da tu e tautuba ka marautaka na totoka ni veika bula. E tu ga na neirau sala taleitaki ni vodo basikeli, ia keirau sega ni kauwaitaka vakalevu sara na yawa ni vanua keirau lakova se na totolo ni neirau toso me vakatauvatani kei ira na dauvodo basikeli tale eso.

Ia, au dau nanuma ena so na gauna ni dodonu me keirau dau bau veisivisivi toka. Au nanuma ni keirau na rawata na gauna vinaka ena neirau vodo vakatotolo cake, kevaka wale ga keirau cakacaka vakaukauwa tale vakalailai. Ka so na gauna au cakacala vakalevu niu dau vakalasikata na vakasama oqo vua na watiqu totoka.

Na nona ciqoma na mataqali vakatutu vakaoqo e dau veinanumi, matata sara, ka vakadodonu. E matadredredre ka kaya, “Dieter, daru sega ni veisivisivi tiko, oqo e dua na ilakolako. Marautaka na kena gauna.”

E dina sara o koya!

So na gauna ena bula oqo, eda sa rui dau vakanamata vakalevu ki na icavacava ni laini ka da calata na rekitaki ni kena ilakolako. Au sega ni dau vodo basikeli vata kei na watiqu baleta na noqu nanamaki talei ki na kena icavacava. Au vodo baleta na ka au lakocuruma ena noqu tiko vata kei koya e dau kamikamica ka taleitaki.

E sega beka ni ka lialia na noda dau vakase-va na gauna kamikamica ka rekitaki eda sotava oti baleta na noda dau kauwaitaka vakawasoma na gauna era na cava kina?

Eda dau vakarorogo li ki na ivakatagi totoka ka waraka na kena rorogo me seyavu yani meda qai vakatara ni da taleitaka vakaidina? Sega. Eda vakarorogo ka sema ki na rorogo yadua, moimoi ni vakatagi kei na malaude ni kena vakayagataki.

Eda dau masu li ena cavuti ga ni “emeni” se na nanumi ga ni kena icavacava? E sega sara. Eda masu me rawa ni da voleka ki vua na Tamada Vakalomalagi, meda ciqoma Nona Yalotabu ka vakila na Nona loloma.

E sega ni dodonu meda waraka meda qai marau ena gauna eda yacova kina eso na lalawa-ka mai liu, ka qai kila ni marau e wavoliti keda tu ga—ena gauna taucoko! E sega ni inaki ni bula me qai dau taleitaki ga ni sa cava. “Oqo na siga sa lesia ko Jiova … ,” vola na Daunisame. “Eda na reki ka marau kina.”⁶

Kemuni na taciqu kei na ganequ, veitalia se vakacava na keda ituvaki, veitalia na noda bolebole se veivakatovolei, sa tu eso na ka ena veisiga yadua meda marautaka vakalevu ka da karona. Era tu eso na ka ena veisiga yadua me kauta mai na vakamuduo kei na reki kevaka walega eda na raica ka taleitaka.

De dodonu beka meda rai vakalailai ena matada ka vakalevu cake ena yaloda. Au taleitaka na cavuvosa: “E dua e raica sara vakamatata ena lomana walega. E sega ni raica na mata e dua na ka e yaga.”⁷

Eda sa vakaroti meda “vakavinavinakataka na ka kecega.”⁸ E sega beka ni vinaka cake meda raica e matada kei na lomada na veika lalai mada ga e rawa ni da vakavinavinakataka, mai na kena vakalevulevui na veisaqasaqa ena ituvaki ni gauna oqo?

A yalataka na Turaga, “Ia ko koya sa vakavinavinakataka na ka kece ga sa soli vua, ena vakalougatataki; ia ena soli vua na veika kece ga e vuravura; ia ena yadrau ka sivia.”⁹

Kemuni na taciqu kei na ganequ, ena vakaitamera ni veivakalougatataki ni Tamada Vakalomalagi, na Nona lomasoli ena yavu ni veivakabulai, na dina vakalou ni vakalesuimai ni kosipeli, kei na totoka e vuqa ena ilakolako vakayago oqo, “e sega li ni kilikili me datou marau?”¹⁰

Meda sa nakita meda marau se cava ga na keda ituvaki.

Ena dua na siga eda na taura na ikalawa sega ni levei rawa ka takoso mai na vuravura oqo ki na kena e tarava. Ena dua na siga eda na railesuva na noda bula ka lomatarotarotaka se a rawa ni da vinaka cake, vinaka cake ena vakatulewa, se na vakayagataki vakayalomatua ni noda gauna.

Me levei eso na veivutuni titobu ni bula, e sa gadrevi me caka eso na inakinaki vakayalomatua nikua. Ia, meda:

• Saga vagumatua mo vakayagataka vakalevu na gauna vata kei ira eda lomana.

• Saga vagumatua me yaco mo rawa ni vakataka na tamata e vinakata na Kalou meda vakakina.

• Saga vagumatua mo kunea na marau, se cava ga na keda ituvaki.

Sa noqu ivakadinadina ni vuqa na veivutuni titobu ni mataka e rawa ni na tarovi ena nona vakamuri na iVakabula nikua. Kevaka eda sa ivalavala ca se caka cala—kevaka eda a cakava na veidigidigi ka da sa veivutunitaka tiko ena gauna oqo—sa tu na isolisoli vakamareqeti ni Veisorovaki i Karisito, ka na rawa kina meda vosoti. E sega ni rawa ni da lesuva tale na gauna ka veisautaka na ka sa oti, ia e rawa ni da veivutuni. Na iVakabula e rawa ni tavoya tani na wainimata ni veivutuni¹¹ ka kauta tani na icolacola ni noda ivalavala ca.¹² Na Nona Veisorovaki sa vakatarai keda meda biuta vakatikitiki na veika sa oti ka toso ki liu ena liga savasava, yalosavasava,¹³ kei na sasaga ni caka vinaka ka yaco vakabibi meda vinaka cake sara.

Io, sa toso vakatotolo sara tiko na bula oqo; sa seyavu vakatotolo tiko na noda veisiga; ka vakarerevaki mai o mate ena so na gauna. Ia, na yaloda ena bula tiko ga ka na qai semati ki na yagoda vakaturicake ena dua na siga, me ciqoma na lagilagi ni tawamate rawa. Au wasea na ivakadinadina bibi ni baleta na yalololoma i Karisito, eda na bula taucoko tale ka tawamudu. Me baleta na noda iVakabula ka Dauveivueti, ena dua na siga eda na kila vakaidina ka rekitaka na ibalebale ni vosa “ia sa vakaotia sara ko Karisito na bati gaga nei mate.”¹⁴

Na gaunisala ni kena rawati na noda ivotavota vakalou me vaka ni da luvena tagane ka luvena yalewa na Kalou sa ka tawamudu. Kemuni na taciqu kei na ganequ, kemuni na itokani lomani, sa dodonu meda sa tekivu lakova na gaunisala oya nikua; sa sega ni rawa meda vakawalena e dua na siga. Sa noqu masu ni da na sega ni waraka me yacova ni da vakarau mate meda qai vulica vakaidina meda bula. Ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.