Fare Bayul

Mulwol rog e bea sor fan ko cha’an ni bay u fithik dad ni bea gafugow, tomal nga but u fathik e kalngan, mowar, mo’omaw, ngea kirban’.

U lane 1971, kan dugliyeg ni guwan ko stake conferences nga Western Samoa, ngea ra ulung finigin yarmiy ni kab ba’ech ko stake u dakan e rea donguch nu Upolu. U tomuran nug fithed marngagen ma gamad chartered ngag ba sikoeki nib ba’achichig ni ngea fek mad ko rea donguch nu Savai’i ni nggu pinow niged e stake conference riy.Fare sikoeki i aw nga dekan ba k’ar nib ga’ yang u Faala ma bay ki sul e bin migid e mithig yaal ni ngea fulweg mad ko donguch nu Upolu.

Rofan ni nggu chuw gad u Savai’i, ma bea aw e n’uw. Gamad manang ni dabyog ni ngea aw fare sikoeki nga dakan fare k’ar nib munur, mere gamad yan u karo ko b’an ngael u tabanggin e rea donguch nam, iraram gin bay ba wo’an e sikoeki ni ma aw riy u dakan e lugoch ko ey. Kug son gad ngayan i mada’ ko nap, machane dariy e sikoeki ni yib. Tomuriy, ma gamad ring’aged marngagen ko redio ni bay e yiko, nge fare sikoeki e dabkiyog ngea changag. Mere gamad redio nag row ni rayog ning gubad u booch. Bay bea ni ngea mada nag mad u Mulifanua.

U nap’an ni gu palog gad ko gachath u Savai’i, fare captain ko fare 40 foot(12 m) booch i fiith fare mission president fan’ra bay e dengki rok. Tawa’athngin, ma bay, mere dag ngak fare captain. Ma gadad tha’abed e day nap’an 13-mile (21 km) nga Upolu nib meyko e day. Dari’ bagamad ni manang ni ke ‘aw bayang e yiko’ ko rea donguch nam, mere gamad bea soor ngay.

Gamad taw ko gachath u Mulifanua. Bay rebe wo’ nib achig radan u thilin e logoch. Ba magal u daken fare burey u talangin dape yan’ nge bin l’agruw e magal e gal’ fare wo’ nib achig. Napan ni yal’uweg e boch ni nge puluw rebe magal nga daken reb, ma rayog ni yal’uw fare boch ni nge thumur u fithike malang nib yoyowol nib k’iy u barba’ e wo’.

Mere kimus ni tareb e magal ni bay e re nap nam. Bay e lo’grow elders ni bea soon u tobon e gachoth ni nger mada’ niged gamad, machna ba sun’unp’an nig thaebed e dai. Tumuran bukum e awa ni ur sap nigew e booch, me yib e chuchuw ko fagal elders me yow mool, dar titiyan gow mere dar abueg gew e bi logrow fare magal, fare magal nib sobut. Mayn ni buch ni, fare woa’ u thilin e lugoch e dani tamilang.

Fare captain e yal’uweg fare boch ni rogon rayog rok nga pilwon fabin lang e magal u arow napan nibe koel rebi gothon e boch fare dingki u baken e bow, sap nag e malang nga m’on. Gamad be rung’ag e n’ew nib gaa’ nibe pil ko naa’. Napan ni gu chugur gad ni yag ni ngug guyed rad ko dingki, fare captain e tolul me yoeg ni ngan palog ni nge yag ni ngar guyed kanawo’en rad.

Tomuran ni ur gayew rogon wao’an row, me nang ni rib maomaw ni nger pir’egew e wo’. Kemus e na’an ni rayog ni nggu riin’ew e nggu guyew rogon ni nggu thap gad ko gachoth u Apia ni palafngin e 40 miles (64 km). Kug magawon gad nga gelngin e yoko’ ko fare thagith. Daki yib ngan’ug bang ni’ug moy riy nib lumar.

Kug mon’og gad ko bin somon e awa, darifan ni kari mus gelngin fare masin. Fare boch e be ‘aldabchay u daken e n’ew nib tolang me yani dugil nga daken e n’ew ni bay e parpalla riy u daken e day. Fare dada’ ko parpalla e rayog ni nge rurug fare boch ngea chuchugur ni nge pilpil u mo’om ngea sirgig u tobon u balay nga but.

Gamad ‘palpal nib pithig e changag u but ni bod e manuw u dekan e hach, ma gamad bea kol mirichlan e booch nga paa’ mad ma tuguniay mad e ku look ni ged nga taban u balay ngi ayuweg mad u nap’an nge yib e day nga lane booch ma dabiyog ni gu mul gad nga wuru’. I thay paa’ i Brother Mark Littlefort me yon’ e booch ngainy aw nga downgin ba wasay u lane booch nib sobut u mirichlan e booch. Ke math loelgen, machna mirichlen e rea boech e ka ayuweg ni dani yog ngea maan’ nga orel.

Mere u tomuran, ma gamad kan boch nga mo’on me tabab i tamilang i yan u lane lugoch u Apia. Rib peth reb e booch nga reb ni kan ma’ag nga t’ab yang nger ayuwegew yow ni dabyog ni nger maan’ gow. Yed bo’or nib chuchugur nga tobon e gachoth. Gamad yan u thithilin row ni gamad bea gay rogon e girdii’ u dakan e booch rorad. Gamad yan nga Pesega, gilk’aded e mad romad, mere gamad yan nga Vailuutai nggu yarmiyed e stake nib ba’ech u rom.

Dagnang ko mini’e bea soon nag mad u dap e yaan’u Mulifanua. Dag gu pag rad ni ngen yog ngog. Mere rib riyul, ya fanra dari’ e bin sobut e magal, ma gamad ra maan’.

Bay u lane hymnbook rodad ba tang ni kariy kakrom ma ngathir yibea yoon, machinea rib tuuf rog.

Gu bea noon e daba’ nib soor fan ngomed e girdii’ ni kam malbach gad ma gamed bea sap nag fare magal nib sobut ni ngea paw’iy ni ngam suload.

Yimanang ni aram ko tobolngin, fare digur nima yim’ e ra mul nga fathik e denen. Dan dugliy ni gadad ra par ma dabid ngongliyed e oloboch ko reb e matochiyal fa reb.

“Ya girdii’ nibfekyath e to’ogor rok Got, ni ka’aram u nap’an e mul ni tay Adam, ma bayi paer riy ni aram rogon, madabi thil bi’id ma kemus ni fa’anra m’ag ir ko fare Kan ni Thothup, me pag e fekyath nge mang reb i girdii’en u dakean fare bayul rok’ Kristus ni ir Somoel.”²

Ko fare Churwo’ ni gaa’ Puluwon, gadad manang ni “dariy ban’en nib alit ni ra yog paer [u lan gil’elungun ku Got],”³ mere min pii’ reb e kanawo’ nii ngayog ni gubin e girdii’ ni ke denen ni ngea kalngan’ me yog ni ngen sul nged pired u pe’owchen e Chitamangdad nu Tharmiy biyay.

Ba Ta’ayuw, nga Tabayul, e kan mel’eg, baa’ ni ra par nib mangil numngin nap’an a yifas rok, dabi denen, me pii’ ir ni maligoch ko denen, ngea pulweg tabon e motochiyal, ngorad gubin ni ke m’ingaen’ nge kalngaen; mere kemus ma dakri’ baa’ ni rayog ni ngea pulweg tabon e motochiyal.”⁴

Sor fan ko tin ni baga’ fan ko fare Bayul, u lane babyor ku Alma e ked filed, “Ya rib t’uf ni thingar ni fal’eg ba bayul; ... ara gubin e gidii’ ma thingar ra m’aed ni dabisiy.”⁵

Fa’anra dan mu malfath, mere dani t’uf fare Bayul ngom. Fa’anra kam mu malfath, ni bod rogon gadad gubin, demturug fanra bachichig fa baga’, mere ribe tu’uf ni ngam gay ko uw rogon ni ngam thangthang ya ngayog ni dab kum par u fathik e limar nib machalbog.

“[Yesus Kristus] ir e tamilang nge fare yafos ko fayleng.”⁶ Fanra di fla’agned e sap rodad nga daken e tin ni fil, mere ran powey dad ko fare gachoth ko ayuw nib thothup.

Bin dalip e lik’ngin e mich i ga’ar, “Ba mmich u wun’mad ni bachan e Bayul ni pi Kristus, ma gubin e gidii’ ma rayog ni ngar peteged e yafos ni manemus u daken e motochiyal ni unfol riy ni gubin nge machiben Gospel e.”⁷

President Joseph F. Smith i fil: “Gidii’ e dabyog ngea n’ag fan e denen rok; dabyog ni nger be’ech ni ged yad ko wangen ko fare denen. Gidii’ e rayog ngea talag e denen me ngongliy e mangil gubul i yan, u n’umngin nap’an nib mat’aw e ngongol rorad u pe owchen Somoel ni rogon ni ke dugliy. Machna ch’an ni yiloweg e tin kireb ngak’ ngea bea’, miturug nib momaw ni nger yiloweg ged yad rorad? Ko fare bayul ku Yesus Kristus fare denen ko cha’an ni ke kalngan e ran luk nag; darifan ni rib rowrow machna ran ngongliy ngea wachwach ni bod e batey [mu guy koIsaiah 1:18]. Ireray e michmich ni kan pii’ ngom .”⁸

Dad nanged ko uw rogon ni muguliy fare Bayul. Machna gadad manang ni fare gafugow ni tay Yesus u daken e kuruth e kabang ko tatamdag ni tabab u Gethsemane—rea tag’il e gafgow nam eb thothup—me yani may nga daken e birey nu Galgotha.

Ke yiloy Luke:

“Ma aram me yan rorad nga orel ni bod pal’afngin ba malang nnin’, me yan i ragbug nga but’ nge meybil.

“Me ga’ar, Chitmag, fa’anra bea m’agan’um ngay ma ga fek e re kap ney ngam chweg rog: machane gathi tin nib m’agan’ugngay e ngam rin’, ya tin nib m’agan’um ngay.

“Mere mu’ug ba engel ngak u tharmiy, me pi’ gelngin.

U fithik e re thamtham nem ni tay ni gowa kan chuchuy nga but’ e ri tay ir riy ko meybil; ma athuw u downgin e bod yu mey i racha’ ni be map’ nga but.”⁹

Num’ngin nap’an ni rayog ni nggog, kemus ni tareb marngagan fare Tabayul ni yog ko thin rok ko mang i buch rok u fithik e athamgil u Milay’ u Gethsemane. In ni yiloy u lan fare yi’iy:

“Ere, gag, Got, u fithik e bilig t’ay ni gubin, ni dab ranod u fithik e bilig t’ay ni fa’an yad ra kalngan’;

“Machane fa’anra dab ra kalngan’ gad ma yad ra yan u fithik e bilig t’ay ni boed gag;

“Bin ngan e bilig t’ay ni buch rog, k’argon Got, ni thabi gel, nibe t’on ni bochan e amith, me lul’ e racha’ ko gubin e mut’uft’uf u doew.”¹⁰

U lane yafas rom mabay yungiyal’ ni kam man nga yu yang ni susun e dab man ngay nge ngongoliy banen ni susun ni damu rin’. Fa’an mu sap nga orel ko denen, ra yani roborran magara nang e gapas ni ni yib ko kanawo’en e kalngan’ nib mug’ul.

Demutrug ko mang denen rodad ni bay, demutrug gelngin e ngongol rodad ni ke amith nag rad, ma tagan e rayog ni ngan chuweg. Me gag, sana bin th’abi fel e thin u lane scripture e napan ni yog Somol, “Ere, cha’en nike kalngan’ ko denen rok, ire cha’ ni yira n’ag fan rok, me gag, fare Somol, dab ku lemnag.”¹¹

Ireray e michmich ko fare gospel ku Yesus Kristus nge fare Bayul: ni ngan feke cha’an keyib, cha’an ra un, me ta’rad nga fithik e tin nge buch rorad ya nge yani tomur ko yafas rorad, rayog ni nga ranod u thilin e veil ni kar kalngan’gad ko denen rorad ma kur maluk gad ko racha’ ku Kristus.¹²

Ireram e n’an ni bea riin’ e Girdii’ ko tin Tomur e Ran u fayleng i yan. Ireram fare tamilang ni gamad og nag ko pich’an ni yed bay u fithik e limar ma ker soor gad nga byang. Demturug gin yang ni bea yan e members fa tamichib riy, mulwol romad e ta’ab mich ngea ‘athap u dakan fare Tabiyul Yesus Kristus.

President Joseph Fielding Smith kea yiloy ba tang ko fare hymns “Does the Journey Seem Long?” Ir e fagar rog nib tu’uf. Bay u langgin ba michmich ni fan ko pich’an ni yad ba gay rogon ni nger fol gad ko michib ko fare Tabiyul:

U fithngan Yesus Kristys, amen.