2010–2019
Kosonned Keieu Lapo
October 2012


Kosonned Keieu Lapo

Kitail ahneki mour en wia tohnpadahk loaloapwoat en kihda ni kaskasalehda atail limpoak ong Kauno.

Mwein sohte ehu pwihn nan poadoapoad kan me I kin poakehla duwehte Wahnpoaron ehk emeno me luwehdi mwurinte pwoulahn Sounkomour en sampah. I lamalam ekei pak kitail kin manokehla uwen arail soakoahiek ansouo oh kin anahne pahsan Krais nan soahng koaros. Ong irail e mahsanih, “Ahnsou reirei me I ieiangkin kumwail, a kumwail saikinte ese ie?”1

Ahpw, uhdahn mehlel, me ong irail e saikinte itar Sapwellime ansou ong irail. Sounpar siluh sohte itar en malipe Pwihn en Wahnpoaron Ehk-riemen sang nanpwungen towe kapw kei, kapwungala arail sapwung en mahs, padahkihieng irail duwen kaselel en rongamwahu en Krais, oh kihdi irail en kelehpwki pwukoahu lao irail pil kamakamala. Mwekid kamasepwehk ieu met ong elder kapw pwukat.

Ahpw ni mehlel arail pahn kelehpwlahro. Sises kin kalapw song en ndahieng irail me e sohte pahn mihmihte rehrail ni paliwar kohkohlahte, ahpw re sohte kak wehwehki, de, re sohte men wehwehki soangen mwomwen mahsen kasaloh wo. Mark ntingiedi me:

“E padahkih sapwellime tohnpadahk kan, oh ndahieng irail, me Nein aramas pahn pengipengla rehn aramas akan oh re pahn kemehla; a mwurin rahn siluh e pahn iasada.

“Ahpw re sohte wehwehki dahme e mahsanihong irail; re pil masak kalelapak reh.”2

Eri, mwurin ansou mwotomwot me re kaskasukuhl oh me ahpwete tikitiksang me re kaukaunop, mehkot me re sohte leme wiawi, me re sohte kak kamehleleo mehlella. Arail Kaun oh Mwohnsapw, arail Sounkaweid oh Nanmwarki kalohpwuala. Sapwellime doadoahk en ni paliwar imwiseklahr oh Mwomwohdiso tikitik me nannanti me E ketin kauwada mwomwen lohdieng kepit oh kohkohlahng sohrala. Sapwellime Wahnpoaron Akan kadehdehda Ih ni irair en Eh kaiasadahr, ahpw met kapatapatehngete arail pwuriamwei. Ni arail mweinte kin medewe, “Dah kitail pahn uhd wia met?” irail eri uhd sohpeiong Piter, Wahnpoaron me keieu lapalap rehrail.

I peki kumwail en kupwure ahi pahn kawehwehda mahmahsenpene wet ni mwohmw ieu me sohte mih nan pwuhk sarawi kan. E mwomwen me Piter ndahieng irail met: “Rieiko, sounpar siluh nekiero me inenen kaselel. Sohte emen rehtail me kak pein medewehda uwen manaman oh sarawi me kitail iangehr nsenamwahuki. Kitail iangehr Sapwellimen Koht Iehroso kapakap, doadoahk, oh pil koasoaiengehr. Kitail iangiher alu, sengiseng, oh ni pwohng kansensuwedo, sohte me iang mwamwahieiki pahtou duwe ie. Ahpw met nekier. E kanekehlahr sapwellime doadoahk oh pil iasadahsangehr nan sousouo. E ketin koadoahkehdahr Sapwellime komour oh komourpatail. Met kumwail idek, “Dah me kitail en wia met?” Ihte me I kak ndahieng kumwail likin kumwail en pwuralahng amwail mour en mahs, ni popohl. Ngehi, I pahn kolahng laid. Mwein Wahnpoaron wenemen pwungkihdaoh nda, “Se pahn iang uhk.” Sohn, me iang mih wasao, ahpw ntingihedi me: “Irail eri kohieila oh karadahng pohn kisin pwoht pwoat.”3

Ahpw sohte seikarail. Tepin pwohng me re pwurala pohn leho, sohte me re koledi—sohtehte mwahmw men. M Ninsohrahno, ni ahr mwoarosalahr oh kilenglahngehr ni oaroahro, re kilangada aramas emen me kin lukuwerlahng irail oh nda: “Ser ko, mie seikomwail?” Wahnpoaron-ko-me-pwurehng-wiahla-soused ahpw kihda pasapeng me sohte soused kin men kihda, “Sohte” douluhl seikat, irail ndahla, oh me pil ahpwete kalok, aramaso lukuwerihkin irail “seri.”4

“Aramaso lukuwerlahng irail oh ndahieng irail en “kadaridi uhken ni palimaun en waramwailen; a kumwail ahpw pahn diarada,”5—oh sang ni lokaia mengei ko, irail mwadangete kasawiada ngilen ihs mwo. Sounpar te siluh mwowe ohl pwukat wie lalaid pwohn sehd wet te. Ni ansouo irail pil “laidier pwohng wasa lao rahnpeseng, ahpw sohte seikat,”6 pwuhk sarawio mahsanih. Ahpw iengerail mehn Kalilio pohn oaroahro likuwerlahng irail en kadaredi arail uhk kan, oh irail apiada “kiden mwahmw,”7 uwe me elehieng arail uhk ko en ohla, uwen eh kadirehla pwoht rioapwoato me re tepida kihrla.

Met e pwurehngehr wiawi. “Ser ko,” me e ketin malipehkin irail ni pwung, mwadangete kadaredi arail uhko, oh “irail sohla kak apiada pwehki eh direkihla mwahmw.”8 Sohn ahpw ndahla me sansalehr “Kauno met.”9Piter, me kin pwurur, lusiei ni keilen pwohto.

Mwurin arail perepereniki arail pwurehng tuhwong Krais me iasadaho, mie mahsenpene nanpwungen Piter oh Sounkomouro me I leme wia ansoun wekidekla kesempwal nan mwehin kalohk en wahnpoaron akan oh ni mehlel ong pein Piter, me kamwakidada ohl kehlail menet ong mour kaselel en papah loaloapwoat oh kaun. Kilikilang wararail kisin pwoht mering kan, arail uhk mwei kan, oh diren mwahmw meh 153 me koaskoasok, Sises mahsanihong Sapwellime Wahnpoaron keieu lapalap, Piter, “ia duwe, ke poakohng ie laudsang mepwukat?” Piter eri sapeng, “Ei Maing ei Kaun; komw mwahngiher me I poakohng komwi.”10

Sounkomouro ahpw kin kilang nan mesen sapwellime tohnpadahko oh pwurehng mahsanihong Piter, “ia duwe, ke poakohngie?” Sousedo mweinte pwonopwoniki peideko eh kopwurupwuriengo, soused lapalapo eri pwurehng sapeng, “Ei Maing ei Kaun, komw mwahngiher me I poakohng komwi.”11

Sounkomouro ahpw pwurehng peideklang Piter, ahpw ni eh sohte pweiekdi ah kadeik kesilipak, “Piter, ke poakohngie?” Met Piter uhdahn soansuwedkidahr. Mwein e kin tamanda rahn te depe samwalahro eh kohieng peidek tohrohr pak siluh oh e sapeng ni kehlail—ahpw ni soh. De mwein e tepida medewe ma e sohte wehwehki peideko sang Sounpadahk Samano. De mwein e ropirop nan ah mohngiong, raparapahki kamehlel en pasapeng me e mwadangete kihdao. Sohte lipilipil ah pepehm, Piter nda kesilipak, “Maing ei Kaun, komw mwahngiher me I poakohng komwi.”12

Sises eri sapeng, (oh wasaht I pahn pwurehng pohnese ei pahn kihda pein ahi kawehwe me sohte ntingdi nan pwuhk sarawi) mweinte nin duwe met: “Eri Piter, dahme ke mihmihki wasaht? Dahme kitail mihmihki wasahkiset te, limwahn uhk pwukat te, kapwkapwurehieng koasoai wet te? E sou sansal ansouo oh e sou sansal met me ma I anahne mwahmw, I kak diar mwahmw? Dahme I anahne, Piter, iei tohnpadahk—oh I anahne irail kohkohlahte. I anahne aramas emen me pahn kamwonge nei sihpw akan oh doarehla nei sihmpwul kan. I anahne aramas emen en kalohk ahi rongamwahuo oh doarehla ahi lamalam. I anahne aramas emen me poakohng ie, uhdahn poakohng ie mehlel, oh poakohng dahme Samatail Nanleng poahngoangki kitail en wia. Atail iei kaidehn rohng luwet ehu. E sohte wia doadoahk tikitik ehu. E sohte wia paisuwed ieu; kaidehn sohte koapwoaroapwoarpe; e sohte pahn lekidekla nanpwungen me poadoapoad kesehla. Iei doadoahk en Koht Wasalapalahpie, oh e pahn wekidala sampah. Eri, Piter, keriapak oh dene keimwseklahn ansou, I pekipeki ken pwilikihdi mepwukat koaros, oh kohla padahk oh kadehde, doadoahk oh papah ni loaloapwoat lao lel rahn me re pahn wiahiong uhk soahngohte me re wiahiong ie.”

Ih eri sohpeilahng Wahnpoaron ko koaros, Ih mwein nda mehkot duwe met: “Kumwail duwehte sounnting ko oh parisih ko? Duwehte Erod oh Pailet? Kumwail sou wiahki, duwe irail, me doadoahk wet pahn mehla pwehki ahr kemeiehla? Kumwail sou medewe, duwe irail, me lohpwuo oh metehko oh sousouo iei imwilahn koaros oh emenemen pahn pwurala ni peren wiewia dahme re wiewia mahs? Serihko, ahi mour oh ahi limpoak sohte sair mohngiongumwail kan loalasang met?”

Riei ohl oh lih kempoake kan, I sohte uhdahn wehwehki duwen irair me kitail pahn ahniki ni Rahn en Kadeiko, ahpw I pahn pwuriamwei mehlel ma mie ansou nan koasoaio, Koht sohte pahn idek rehtail lokaiahkohte me Krais idek rehn Piter: “Ke poakohng ie?” I leme E pahn men ese nan atail koledi soahng kan me inenen sohte poatoapoat, inenen souitar, oh ekei pak wehwehki soahng kan duwehte seri, kitail koledi ehu te kosonned, tepin kosonnedo oh me keieu lap nanpwungarail koaros—“Ke en poakohng Kauno, omw Koht, sang nan kapehdomw unsek, ni ngenomw unsek, ni omw kehl koaros unsek, ni loalomw unsek.”13 Oh ma ni soangen ansouo kitail kakete lohteng ndahla, “Maing ei Kaun, komw mwahngiher me I poakohng komwi,” eri E pahn mwein katamankinkitail me mwohmw lapalap en limpoak iei ansou koaros loaloapwoat.

Sises mahsanih “ma kumwail poakohng ie, a kumwail pahn kapwaiada ei kosonned akan.”14 Eri mie mehn mpatail en kapaiada, seri en sile, me semwehmwe en kamarahda, oh mehlel en doarehla. Mie sapwung kan me kitail anahne kapwungala, mehlel kan en ehukihda, oh me mwahu en kapwaiada. Ni mwotomwot, kitail ahniki mour en tohnpadahk loaloapwoat en kihda ni kasale atail limpoak ong Kauno. Kitail sohte kak oh sohte pahn pwurala. Mwurin ehuong Iehros ieias en Koht ieias, sohte mehkot pahn pwurehng duwe mahs. Kalohpwualao, Tomwo, oh Iasadao en Sises Krais kin wia tepidahn mour en souleng, kaidehn imwi. Iei mehlel wet, irair mehlel wet, me mweidehng mehte depe soused-me-wiahla-Wahnpoaron sang Kalili ni eh sohte sinakoke ieu de kedilahs pwoat”15 ren kohkohsang arail uhk ko pak riau oh kohla kihieng lipwen poadoapoad en sampah me kitail momour ie met.

I kadehde sang kapin mohngiongie, iangahki kehl en ngenie, ong koaruhsiehn me kak rong ngileie me kih kan en wahnpoaron kopwurupwurdohr pohn sampah, oh re dierek nan Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn Akan. Ong irail akan me iang kiht ansou kis ahpw dohla, kupwuriki pilada ekei te soahng kan sang kamadipw en Kopwurupwurdohu oh pwilikihdi luhwen kamadipwo, I nda me I periki me kumwail sohpai nihpwong reirei oh uhk sohte kanenge. Malipilipo iei en pwurodo, en kin mehlel, en poakohng Koht, oh en kihda sawas. I iangahki nan malipilipo en loaloapwoat tengeteng ong misineri koaros me pwurasangehr ah misin me kesihnenehr nan wasahn pepdais oh kolada peh nda, “Sang ni mweimwei me I alehdihsang Sises Krais.”16Mweimweio iei mehn wekidala erein mour en me pepdaislao, ahpw uhdahn e pil koasoandi en pil wekidala kumwail erein. Ong me pwulopwul kan en Mwomwohdiso me wie kekeirda ong misin kan oh tehnpas sarawi kan oh pwopwoud, se nda: “Poakohng Koht oh wie mwakelekel sang ni nta oh dihp en dih wet. Kumwail ahniki doadoahk ehu me laud mehlel, me ahpwete sansalda nan pakair kaselel me President Thomas S. Monson wiahda nihmenseng en aio. Samamwail Nanleng kasik amwail loaloapwoat oh amwail limpoak ni pali kan koaros en amwail mour.”

Ong koaros me kak rong ngileie, kepitien Krais kin peidihdo ansou koaros, oh peipeidek rehn emenemen kitail, “Ke poakohngie?” Oh I sapengki ni ei weliandi emenemen kitail, ni wahu oh ngenie, “Ei, maing aht Kaun, se poakohng komwi.” Pwehki atail towehdahr doadoahk wet,17 kitail sohte pahn sohpeila mwuri lao doadoahk wet imwisekla oh atail poakohng Koht oh mehteikan kaunda sampah. Ni mwaren Sises Krais, ahmen.