Se a Foi Se Mea e Avatu e le Tagata e Togiola A’i Lona Ola?

Na fesili le Faaola i Ona soo i le fesili lenei: “Se a foi se mea e avatu e le tagata e togiola a’i lona ola?”¹

O se fesili lenei na aoao mai e lo’u tama ou te mafaufau i ai ma le faaeteete i tausaga ua mavae. A o ou tuputupu a’e, sa tofi mai e o’u matua a’u feau e fai i le fale ma totogi mai se alauni ia te au mo lena galuega. Sa masani ona ou faaaogaina lena tupe, e sili laitiiti atu i le 50 sene i le vaiaso, ou te alu ai i le tifaga. O aso na o le tau o se pepa mo le tifaga sa na o le 25 sene mo se tamaitiiti e 11 tausaga. Ona totoe ai lea o le 25 sene e faaalu i lole laau, lea sa 5 sene i le lole. O se tifaga ma ni lole laau se lima! E leai se mea na sili atu nai lo lena mea.

Sa lelei mea uma seia oo ina atoa lo’u 12 tausaga. O le tutu ai i le laina i se tasi aoauli, sa ou iloa ane o le tau o le pepa tifaga mo se tagata e 12 tausaga le matua ua 35 sene, o lona uiga la, o le a leai isi lole laau e lua. O le le saunia lelei e fai lena ositaulaga, sa ou faapea ifo ai ia te a’u lava, “E tutusa lava ou foliga e pei o le vaiaso na te’a nei.” Na ou laalaa atu ma fai atu mo se pepa tifaga e 25-sene. Sa le’i emo le tali tupe ma sa ou faatauina au lole laau masani e lima ae le tolu.

O lo’u fiafia ai i lena mea na ausia, sa ou telea’i atu ai i le fale e faamatala i lo’u tama lo’u laki tele. A o o’u talatala atu i ai faamatalaga, sa leai sana tala na fai mai. Ina ua uma la’u faamatalaga, sa na ona tilotilo mai lava ia te a’u ma fai mai, “Atalii, e te faatauina atu lou agaga mo se limasene?” O ana upu sa tuia ai lo’u fatu e sefululua tausaga le matua. O se lesona sa le mafai ona galo ia te a’u.

O tausaga mulimuli ane sa ou fesiligia ai lena fesili e tasi i se Perisitua Mekisateko e le toaga i le Lotu. O ia o se alii lelei sa alofa i lona aiga. Ae peitai, sa le’i toe auai o ia i le lotu mo le tele o tausaga. Sa i ai sona atalii talenia sa taalo i se autaalo iloga e femalagaai ia latou tauvaga sa fai aoga taaloga ma taaalo i Aso Sa. Sa manumalo lena au i nisi o taaloga sue siamupini tetele. A o ma feiloai, sa faamanatu maia ia te ia e faapea, o le avea ai ma se tagata e umia le perisitua, sa folafola atu ia te ia, afai na te faalauteleina lana tautoga ma le feagaiga, o le a ia maua “o mea uma ua i ai i ai i [lo tatou] Tama o le a tuu atu ia te ia.”² Ona ou fesili atu lea ia te ia, “Pe sili atu le taua o le siamupini i le atunuu nai lo mea uma ua i ai i le Tama?” Sa ia fai mai lemu, “Ua ou iloa atu lou manatu” ma faia ai lea o se taimi tuupoina e feiloai ai ma lona epikopo.

O aso nei e ese le faigofie ona aafia i le malomaloa o le lalolagi—e ui i le lelei o tatou faamoemoega. Ua faamalosia i tatou e le lalolagi ina ia e “[vaai] i talaatu o le faailoga.”³ Sa fesili talu ai nei se tagata ia te a’u, “Pe e afaina lava se inu [ava] se tasi?” O mafai ona e iloa o le fesili lena a le fili? Sa fesili Kaino, “O ai le Alii e tatau ai ona ou iloa o ia?”⁴ ona maumau ai lea o lona agaga. O le tauamiotonuina o agasala laiti, e fiafia ai Satani. Mo se fagu susu,⁵ o se igoa na sese lona sipelaga,⁶ o se potoi areto,⁷ na fesuaiai ai talatuu ma tofi.

Pe a tatou mafaufau i le fesuiaiga o le limasene po o le suega siamupini a le atunuu i o tatou olaga, e mafai a lē o le ta’uamiotonuina o a tatou amioga, e pei o Kaino, po o le saili foi e usitai i le finagalo o le Atua. O le fesili o loo i o tatou luma e le o le, po o tatou faia mea e tatau ona faasa’oina, aua o loo tatou faia i taimi uma lava. Ae, o le fesili o le, pe o le a tatou “faaseesee ese” pe “faamaea” le valaau i o tatou loto e fai le finagalo o le Tama?⁸

E fiafia le Alii i lo tatou amiotonu ae ua fetalai mai ia faaauau pea ona tatou salamo ma gauai atu. I le Tusi Paia tatou te faitau ai, o se taulealea sa tausia poloaiga, ma mauoa sa ifo atu i luma o le Faaola ma fesili po o le a le mea e tatau ona ia faia e maua ai le ola faavavau. Na ia savali ese ma le faanoanoa ina ua fetalai atu le Faaola, “E tasi le mea e le o ia te oe: … faatau atu au mea uma.”⁹

Ae peitai, o se isi foi alii mauoa ae faalelalolagi, o le tupu aoao o sa Lamana, le tama o Lamonae, o lē sa fesiligia foi lea lava fesili e tasi e uiga i le ola e faavavau, sa faapea mai: “O le a se mea ou te faia ina ia mafai ai ona fanauina o a’u i la le Atua, ina ia seia ese ai i fafo lenei agaga leaga mai lo’u fatafata, ma ou maua ai lona Agaga[?]…. O le a ou lafoai i lo’u malo, ina ia mafai ona ou maua lenei olioli tele.”¹⁰

Tou te manatua le tali na tuuina atu e le Alii i le tupu e ala i Lana auauna o Arona? “Afai e te salamo i au agasala uma, ma ifo i lalo i luma o le Atua, ma valaau atu i lona suafa i le faatuatua, ma le talitonu o le a e maua, ona e maua lea o le faamoemoe ua e naunau i ai.”¹¹

Ina ua malamalama le tupu i le ositaulaga na manaomia ai, sa faamaualalo o ia ma fao ona tatalo atu lea, “Le Atua e, … o le a ou lafoai ese a’u agasala uma ina ia ou iloa oe.”¹²

O le fesuiaiga lenei o loo finagalo ai le Faaola mai ia i tatou: e tatau ona tatou lafoai uma a tatou agasala, tele pe laiti, mo le taui a le Tama o le ola faavavau. E tatau ona tatou faagalo i tala faafiaamiotonu, ‘alofaga, faamatalaga, mea e punipuni ai, faatuutuu, foliga, faamaualuga faaletagata, mafaufauga faamasino atu, ma le faia o mea i a tatou lava auala. E tatau ona vavaeese i tatou mai mea uma faalelalolagi ae tauave i o tatou luga foliga o le Atua i o tatou mata.¹³

Uso e ma tuafafine, ia manatua o lenei tiute e sili atu nai lo na o le le faia o mea leaga. Faatasi ai ma se fili e le o malolo, e ao ai foi ona tatou galulue ae le na o le nofonofo i “le sioa le mautonu.”¹⁴ O le tauaveina o foliga o le Atua o lona uiga o le feauaunaa’i. E i ai mea o loo tatou faia e sese ma agasala o le le faia, ma e tatau ona tatou aloese mai ia agasala uma.

A o avea au ma se peresitene o le misiona i Aferika, sa aoaoina ai a’u e faavavau i lenei upumoni maoae. Sa ou agai atu i se fonotaga ae ou vaaia se alii talavou sa na o ia, sa tagi lotulotu i autafa o le alatele. Sa faapea mai se leo i totonu ia te a’u, “Tu e fesoasoani i le tamaitiiti le la.” Pei o le vave sa ou faalogoina ai lenei leo, i sina sekone lava sa ou manatu ifo ai: “E le mafai ona e tu. O le a e tuai ai. O oe o le taitai pulefaamalumalu ma e le mafai ona e savali aua e te oo atu ua e tuai.”

Ina ua ou taunuu atu i le falelotu, sa ou toe faalogoina foi lea lava leo, “Alu e fesoasoani i le tamaitiiti lena.” Sa ou tuuina atu loa le ki o la’u taavale i se tagata o le Ekalesia e suafa ia Afasi ma fai atu i ai e alu e aumai le tamaitiiti ia te a’u. Pe a ma le 20 minute mulimuli ane, ae ou faalogoina le popo mai o lo’u tauau. Sa i fafo le tamaitiiti.

Sa pe a ma le 10 tausaga lona matua. Sa matou iloa ane ua maliu lona tama, ae o lona tina sa i le falepuipui. Sa nofo o ia i se nofoaga e sili ona matitiva o Accra i se tagata na vaaia o ia, o le sa fafagaina o ia ma maua ai se mea e moe ai. Ina ia maua lena tausiga, sa ia faatauina atu ni i’a faala i le alatele. Ae ina ua uma lea aso o faatauga, ina ua ia tago i lana taga sa ia tau ai i se pu. Sa leiloa uma lana tupe na maua. Sa vave ona ma iloaina ma Afasi afai e foi atu o ia e aunoa ma le tupe, o le a ta’u o ia o se pepelo, atonu foi e sasa ai, ona tuli ese ai lea e alu i le auala tele. O lena lava taimi o le popole lea na ou muai vaai ai ia te ia. Sa ma faatoafilemuina lona fefe, totogi atoa atu lana tupe na leiloa, ma toe ave o ia i le fale o le tagata na tausia o ia.

A o o’u alu i le fale i lena afiafi, sa ou iloaina ai ni upumoni taua se lua. Muamua, e leai se isi taimi na ou iloaina ai e silafia e le Atua i tatou taitoatasi ma o le a Ia le tuulafoaia lava i tatou; ma lona lua, sa ou iloa e tatau ona tatou gauai atu i le leo o le Agaga ma “ō loa lava”¹⁵ po o fea lava na te aveina i ai i tatou, e ui i lo tatou fefefe po o le faigata.

I se tasi aso sa fesili atu ai le au soo i le Faaola po o ai ua sili i le malo o le lagi. Sa Ia fetalai atu ia i latou ia liua, lotomaualalo, ma usiusitai e pei o tamaiti laiti. Ona Ia fetalai atu lea, “Ua sau le Atalii o le tagata e faaola i le [ua] leiloa.”¹⁶ O lena fuaiupu e tasi sa Ia faamatalaina ai la tatou misiona. E tatau ona tatou o atu i lē e laveai—i le ua leiloa, i le mulimuli, ma le faatauvaa. E le lava le aloese mai le agasala; e ao ona tatou “mafatia i lona satauro”¹⁷ ma “ia auai ma le naunautai,”¹⁸ fesoasoani i isi ia liua. Faatasi ai ma le agaalofa ma le alofa tatou te opo ai i le atalii faamaumauoa,¹⁹ tali atu i tagi a tamaiti matuaoti ua le maua se mapusaga ma aioiga a i latou o i le pouliuli ma le faanoanoa,²⁰ ma mafatiaga o aiga puapuagatia. Na saunoa Elder Neal A. Maxwell, “E le manaomia e Satani ona fai tagata uma ia pei o Kaino po o Iuta. … Na pau lava le mea na te manaomia o le maua lea o tagata malolosi … e manatu ia i latou lava o ni tagata atamamai i mea o le lalolagi ma e le patino ni itu e tutu ai.”²¹

Ina ua mavae se konafesi faalesiteki talu ai nei, sa sau se alii talavou ma fesili mai ia te au, “E alofa le Atua ia te au?” Ia faamautinoa e le aunoa e o tatou olaga o le auauna atu, e leai se tasi e tuulafoai e le Atua.

O le fesili, “Se a foi se mea e avatu e le tagata e togiola a’i lona ola?” E manao Satani ia tatou faatau atu o tatou ola mo lole laau ma siamupini o le lalolagi. Ae ui o lea, o loo valaau mai le Faaola ia i tatou, e aunoa ma se tau, e lafoai a tatou agasala, ia tauave i o tatou luga Ona foliga, ma momoli atu i totonu o loto o i latou e mafai ona tatou aapa atu i ai. O lenei mea e mafai ai ona tatou maua mea uma o i ai i le Atua, lea ua ta’u mai ia i tatou e sili atu lava nai lo oa uma o lenei lalolagi.²² E mafai lava ona e vaai faalemafaufau i ai?

I sa’u malaga lata mai nei i Nikarakua, sa ou matauina ai se maa vane i totonu o le fale faatauvaa o se aiga sa matou asia. Sa faitauina, “O la’u molimau o la’u meatotino aupito faapelepele lea.” E faapena foi ia te a’u. O la’u molimau o le oa lea o lo’u agaga, ma e i le faamaoni o lo’u loto, ou te tuuina atu ia te outou la’u molimau o le ekalesia lenei o le Ekalesia moni a le Atua, o lo tatou Faaola o lona faaao lea ma e taitaia e ala mai i Lana perofeta filifilia. I le suafa o Iesu Keriso, amene.