2010–2019
Ni Gole Mada Mai
Epereli 2013


Ni Gole Mada Mai

Me da vakasaqaqara vagumatua ena ivolanikalou, tuvalaka vakainaki na nomu bula, vakavuvulitaka na dina ena ivakadinadina, ka qarava na Turaga ena loloma.

Vakarua ena veiyabaki e vaka me dau tukuna tiko mai vei keda na Vale ni Koniferedi vakasakiti oqo, ena domona dau veivakauqeti, “Ni gole mada mai na matabete kece.”1 E dua na itovo ni yalo e dau tiko ena soqoni ni matabete ena Lotu.

Ena bogi nikua e udolu vakaudolu vei keda e vuravura taucoko era veiqaravi tiko ena vukuna na Turaga me vaka ni ra Nona daukaulotu. Me vaka au tukuna ena noqu itukutuku ena mataka nikua, ena gauna oqo era sa tu ena buturara ni kaulotu e sivia na 65,000 na daukaulotu, ka udolu vakaudolu tale era sa wawa tu me ra curu yani ki na koronivuli ni kaulotu se sa cakacakataki tiko na nodra kerekere. Eda lomani ira ka vakacaucautaki ira era sa tu vakarau ka nanamaki me ra veiqaravi.

E sega ni tu ena ivolanikalou e dua na ivakaro bibi cake, e dua na itavi e veivauci cake, e dua na idusidusi e vakadodonu cake mai na ivakaro a solia na Turaga sa vakaturi cake mai na mate ena nona a rairai e Kalili vei iratou na tinikadua na tisaipeli. E kaya kina o Koya:

“O koya mo dou qai lako ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua kecega ka papitaisotaki ira ena yaca ni Tamamudou, kei na Luvena, kei na Yalo Tabu:

“Vakavulici ira me ra vakabauta na ka kece kau a vosa kina vei kemudou: ka mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou ena veisiga kecega, ka yacova na ivakataotioti kei vuravura.”2

Na ivakaro vakalou oqo, kei na kena yalayala lagilagi, sa noda kabasi nikua me vaka ena ituvuka ni gauna. Na cakacaka ni kaulotu e dua na ivakatakilakila ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Sa dau vaka tu mai kina ena veigauna kece; ka na vakatikoga kina me tawamudu. Me vaka a tukuna na Parofita o Josefa Simici, “Mai na veika kece sara sa tukuni oti, sa itavi cecere ka bibi duadua oya na kaburaki ni Kosipeli.”3

Ena loma ga ni rua na yabaki leleka, era sa na vakaotia na nodra veiqaravi o ira kece na daukaulotu tudei era veiqaravi tiko oqo ena mataivalu vakaturaga ni Kalou ka ra lesu yani ki na nodra veivale kei ira na nodra daulomani. Vei ira na italatala qase, o ira me ra sosomitaki ira era tiko oqo ena bogi nikua ena Matabete i Eroni ni Lotu. Kemuni na cauravou ni sa vakarau tu mo ni lako yani. O ni sa vakarau tu mo ni cakacaka? O ni sa vakarau tu mo ni veiqaravi?

Na kena vinaka duadua, na cakacaka ni kaulotu e gadrevi kina e dua na veisau levu ena nona ivakarau ni bula e dua. E gadrevi kina na cakacaka vakabalavu kei na yalodina cecere, na solibula sega ni nanumi koya ga kei na masu vagumatua. Me na tauci kina na vuana, na kaulotu ena yalodina ena kauta mai na reki tawamudu ka na drodro tiko mai ena bula taucoko oqo ka yacova yani na tawamudu.

Na bolebole me da tamata cakacaka yaga vakalevu cake ena nona were ni vaini na Turaga. Oqo e baleti keda kece, se cava ga na noda yabaki ni bula, ka sega ni baleti ira ga era vakarautaki ira tiko me ra daukaulotu tudei, baleta ni sa noda itavi yadua me da wasea na kosipeli i Karisito.

Meu vakatura mada e dua na kena icakacaka ka na vakadeitaki kina na qaqa: taumada, vakasaqaqara vagumatua ena ivolanikalou; ikarua, tuvalaka vakainaki na nomu bula (ka, meu vakuria, tuvalaka na nomu bula me kua ni vakalatilati na nomu yabaki); ikatolu, vakavuvulitaka na dina ena ivakadinadina; kei na ikava, qarava na Turaga ena loloma.

Me da vakasamataka mada na va na kena icakacaka.

Taumada, vakasaqaqara vagumatua ena ivolanikalou.

Na ivolanikalou e vakadinadinataka na Kalou ka tu kina na vosa ni bula tawamudu. Sa yaco me ra yavu ni noda itukutuku.

E vakabibitaki ena lewenivuli vaka-Lotu na ivolanikalou tabu, e parokaramutaki ka cicivaki ena sasaga ni veisoli itukutuku. Eda sa vakayaloqaqataki talega, me da vulica e veisiga na ivolanikalou vakatamata yadua ka vakakina vakamatavuvale.

Au na tukuna ga e dua na idusidusi ka na yaga sara vakatotolo ki na noda bula. Ena iVola i Momani, na ika 17 ni wase ni Alama, eda wilika kina na itukutuku ni nona reki o Alama ni raici iratou tale na luvei Mosaia ka kila ni ratou se tudei tikoga ena dina. E tukuna vei keda na kena itukutuku ni “Io sa kaukauwa sara na nodratou vakabauta na ivakavuvuli dina; eratou sa tamata yalomatua ka dau wilika vagumatua na ivola tabu, me ratou kila kina na vosa ni Kalou.

“Ia e sega ni o koya walega oqori; eratou sa gumatua sara ena masumasu kei na lolo, ka sa tu vei iratou na yalo ni parofisai, ka ratou tukuna na veika ena yaco, ia ni ratou sa vunau, eratou sa vunau ena kaukauwa kei na ilesilesi ni Kalou.”4

Kemuni na veitacini, ni vakasaqaqara vagumatua ena ivolanikalou.

iKarua ena kena icakacaka: tuvalaka vakainaki na nomu bula.

E rairai sega beka ni dua na itabatamata gone me sotava na ivakarau rabailevu ni vakatulewa me vakataki ira na itabagone nikua. Me vakatulewataki na vuli, na kaulotu, kei na vakamau. Vei ira eso ena okati talega kina na veiqaravi ena mataivalu.

Me tekivu totolo na vakavakarau ki na kaulotu. Me ikuri ni vakavakarau vakayalo, na itubutubu yalomatua ena vakarautaka na sala me rawa kina vua na luvena gonetagane me tekivutaka nona ilavo ni kaulotu. E rawa talega ni vakayaloqaqataki ni toso tiko na gauna me vulica e dua na vosa vou me rawa kina, kevaka e ganita, me vakayagataki na nona kila ka vakavosa. Sa qai yaco mai na siga lagilagi oya ni rau na sureta na cauravou oqori na bisopi kei peresitedi ni iteki me ratou veitalanoa. Sa vakadeitaki na kilikili ni bula; sa na vakaleweni na vakatutu ki na kaulotu.

E sega tale ni dua na gauna era na waraka ka vakaraica toka kina ena nanamaki na lewe ni matavuvale na daukaumeli kei na waqanivola ka tiko kina na itikotiko ni vakaumeli na 47 East South Temple, Salt Lake City, Utah. Sa yaco mai na ivola; e vuabale na yalo ni nanamaki; wiliki na veikacivi. E vakavuqa ni vanua e lesi kina ena yawa sara mai vale. Se evei ga na vanua, na kena isau mai vua na daukaulotu talairawarawa sa vakarau tu vakavinaka e dau tautauvata ga: “Au na laki veiqaravi.”

Sa tekivu na vakavakarau ni lako. Kemuni na cauravou, au nuitaka o ni na vakavinavinakataka na solibula era dau vakayacora ena yalogalala na nomuni itubutubu me rawa kina ni o laki veiqaravi. Ena tokoni kemuni na nodra cakacaka, vakayaloqaqataki kemuni na nodra vakabauta, ka na tutaki kemuni na nodra masu. Na kaulotu e cakacaka ni matavuvale. E dina ni tawasei keda na rabailevu ni vanua se na wasawasa, ena duavata na yalo.

Kemuni na veitacini, ni o ni tuvalaka vakainaki na nomuni bula, mo ni nanuma ni sega ni yalani ga na nomuni madigi ni kaulotu ena gauna o ni kacivi tiko kina. Vei kemuni o ni veiqaravi ena mataivalu, na gauna vaqori e rawa ka dodonu me gauna vinaka sara. Ena veiyabaki yadua era dau kauta mai na noda cauravou vakaunifomu e vuqa na yalo ki na matanitu ni Kalou ena nodra rokova na nodra matabete, bulataka tiko na ivakaro ni Kalou, ka vakavulica tiko vei ira tale eso na nona vosa vakalou na Turaga.

Kakua ni vakawalena na nomu galala ni kaulotu ena gauna o segata tiko kina na nomu vuli. Na nomu ivakaraitaki vaka-Yalododonu Edaidai ena dau wanonovi, vakarautaki, ka vakavuqa ni dau vakatotomuri.

Kemuni na veitacini, se cava ga na nomu yabaki ni bula, se cava ga na nomu ituvaki, au vakauqeti kemuni mo ni tuvalaka vakainaki na nomuni bula.

Ia ena ikatolu ni kena icakacaka, vakavuvulitaka na dina ena ivakadinadina.

Talairawarawa ki na nona ivakasala na iApositolo o Pita, ka a veivakauqeti: “Mo dou vakarau tiko mo dou tukuna vua na tamata yadua sa tarogi kemudou, na vu ni inuinui sa tu ena lomamudou.”5 Laveta cake na domomudou ka vakadinadinataka na ituvaki dina ni Lewetolu Vakalou. Kacivaka na nomu ivakadinadina me baleta na iVola i Momani. Vakadewataka na veidina lagilagi ka totoka era tu ena yavu ni veivakabulai.

Ena noqu a veiqaravi tu vakaperesitedi ni kaulotu mai Kenada rauta ni sivia e 50 na yabaki sa oti, a qoroya na levu kei Toronto e dua na daukaulotu ka cavutu mai na dua na itikotiko lailai. E lekaleka na kena ibulibuli ia e balavu ena nona ivakadinadina. Sega ni dede ena nona yaco yani, rau lako sara kei na nona itokani ki na vale nei Elmer Pollard mai Oshawa e Ontario, Canada. Ni lomani rau na cauravou ena nodrau lako tiko mai na dua na vale ki na dua tale, ena kaukauwa ni cagi kei na ucacevata, a sureti rau na daukaulotu ki nona vale o Mr. Pollard. Erau tukuna vua na nodrau itukutuku. A sega ni yalona kina. A mani tukuna vei rau me rau lako ka kakua ni lesu tale yani. Na iotioti ni nona vosa vei rau na italatala ni rau biuta mai na nona varada e tukuni ena veivakalialiai: “E sega ni rawa ni drau tukuna vei au ni drau vakabauta dina ni parofita ni Kalou o Josefa Simici!”

A sogo mai na katuba. Erau muria sobu yani na sala na italatala. A vosa na cauravou mai lomanivanua vei nona itokani: “I Elder, daru sega ni sauma na vosa nei Mr. Pollard. E tukuna ni daru sega ni vakabauta ni parofita dina o Josefa Simici. Daru lesu tale ka wasea vua na nodaru ivakadinadina.” Taumada a vakataratutu na daukaulotu matua cake ia a qai vakadonuya me tomani nona itokani. A tarai rau na rere ni rau torova yani na katuba erau a vakasevi mai kina. Erau tukituki, sotavi Mr. Pollard, sotava e dua na gauna mosimosi, oti, ena qaqa e solia mai na Yalotabu, a vosa na daukaulotu se bera ni levu na ka e kila: “I Mr. Pollard, o tukuna ni keirau sega ni vakabauta ni parofita dina ni Kalou o Josefa Simici. Au vakadinadinataka vei iko ni a parofita dina o Josefa. A vakadewataka dina na iVola i Momani. A raica na Kalou na Tamana kei Jisu na Luvena. Au kila.”

Ena dua na gauna e muri, a qai tucake o Mr. Pollard, sa Baraca Pollard nikua, ena dua na soqoni ni matabete ka tukuna, “Au a sega ni moce rawa ena bogi ko ya. E voqa tikoga e daligaqu na vosa ‘E parofita ni Kalou o Josefa Simici. Au kila. Au kila. Au kila.’ Ena siga ka tarava au qiriti rau na daukaulotu ka kerea me rau lesu tale mai. Na nodra itukutuku, sala vata kei na nodrau ivakadinadina, e veisautaka na noqu bula kei na bula ni noqu matavuvale.” Kemuni na veitacini, ni vakavuvulitaka na dina ena ivakadinadina.

Na iotioti ni kena icakacaka me da qarava na Turaga ena loloma. E sega ni dua na isosomi ni loloma. O ira na daukaulotu qaqa era dau lomana na nodra itokani, nodra iliuliu ni kaulotu, kei ira na tamata vakamareqeti era dau vakavulica. Ena ikava ni wase ni Vunau kei na Veiyalayalati, e vakotora kina na Turaga na ivakarau me rawa kina na vakaitavi ena veiqaravi oqo. Me da vakasamataka mada e vica ga na tikina:

“Ia koi kemudou kece sa lesi mo dou qarava na cakacaka ni Kalou, mo dou qaravi Koya ena yalomudou taucoko, na nomudou kaukauwa taucoko kei na nomudou nanuma kecega, io me kunei ni dou sa sega ni cala ena mata ni Kalou ena siga mai muri. …

“Ia sa kilikili me lesi ki na cakacaka oqo ko koya sa tu vua na vakabauta, na inuinui, na yalovinaka kei na loloma, ia na ka kecega sa kitaka, sa vakacaucautaka kina na Kalou, sa kilikili kina me qarava na cakacaka.

“Io me tu vua na vakabauta, na ivalavala vinaka, na vuku, na ivalavala malua, na vosota, kei na veilomani vakaveitacini, io me daulotu, dauloloma ka gugumatua.”6

Mo ni tarogi kemuni yadua mada ko ni rogoca tiko na domoqu “A tubu cake beka na noqu vakabauta, noqu ivalavala dodonu, noqu kila-ka, na noqu vakalou, noqu loloma nikua?”

Ena nomu veiqaravi yalodina mai vale se e veivanua tani, ena yaco beka mo lomani ira vakalevu duadua na yalo o a vukea na nodra vakabulai.

Ena vuqa na yabaki sa oti erau a lako mai ki noqu valenivolavola na noqu itokani lomani, o Craig Sudbury kei tinana, o Pearl, ni vakarau tiko me laki kaulotu ena Tabana ni Kaulotu na Australia Melbourne o Craig. A sega ni lako mai o Fred Sudbury, na tamai Craig. Ena ruasagavulu kalima na yabaki yani i liu a vakamautaki Fred o tinai Craig, ia e sega ga ni duavata kei koya ena nona taleitaka na Lotu, io a sega ni lewena.

A tusanaka vei au o Craig na nona loloma titobu ka taucoko me baleti rau na nona itubutubu kei na nona vakanuinui, me yaco, e dua na sala, me na tara kina na yaloi tamana na Yalotabu ka dolava na yalona ki na kosipeli i Jisu Karisito. Au masuta na veivakauqeti me baleta na sala e rawa ni vakataucokotaki kina na gagadre oya. A yaco mai na veivakauqeti, au mani kaya vei Craig, “Qarava na Turaga ena yalomu taucoko. Talairawarawa ki na nomu ilesilesi tabu. Vola e veimacawa e dua na ivola vei rau na nomu itubutubu, ena so na gauna volavola ga vakatabakidua vei Ta, me vakila na levu ni nomu lomani koya, ka tukuna vua na vuna o dau vakavinavinakataka tu kina ni o luvena.” A vakavinavinaka vei au, ka rau mani biuta yani na noqu valenivolavola kei tinana.

Au a sega tale ni raici tinai Craig me rauta ni 18 na vula, ni lesu mai ki na noqu valenivolavola, ena yatuvosa cacavukavuka ni luluvu, a kaya vei au, “Sa voleka ni rua qo na yabaki na nona lako ki kaulotu o Craig. E sega vakadua ni bau cala ena dua na macawa na nona ivola vei keirau. Ena dua na gauna lekaleka se qai oti ga oqo, a tu ena imatai ni gauna na watiqu o Fred, ka vakidacalataki au ka vakurabuitaki keimami kece ena nona tukuna ni sa lewa me sa lewena na Lotu. A vakaraitaka ni keirau na lako ki Ositerelia me laki sotavi Craig ni sa oti na nona kaulotu me rawa kina ni yaco o Fred me iotioti ni nona papitaiso o Craig ena nona gauna ni kaulotu tudei.”

E sega ni dua na daukaulotu me balavu cake vei Craig Sudbury, ena nona vukea yani na tamana ki loma ni wai vakayawa sara mai Ositerelia, ni yaco tu e dibina na wai, laveta cake na ligana ki na sikuea, cavuta na veivosa bibi oya: “I Frederick Charles Sudbury, sa lesi au ko Jisu Karisito, meu papitaisotaki iko ena yaca ni Tamana, kei na Luvena, kei na Yalo Tabu.”

Sa rawata nona qaqa na loloma. Qarava na Turaga ena Loloma.

Kemuni na veitacini, me da vakasaqaqara vagumatua ena ivolanikalou, tuvalaka vakainaki na nomu bula, vakavuvulitaka na dina ena ivakadinadina, ka qarava na Turaga ena loloma.

Na iVakatawa uasivi sara ni yaloda, na daukaulotu ka vueta na kawatamata, sa solia vei keda na Nona veivakadeitaki vakayalo:

“Ia kevaka drau sa vunau tiko ena nomudrau bula taucoko ka sa saumaki mai kina e dua na tamata, sa na vuabale sara na nomudrau marau ena matanitu i Tamaqu!

“Ia kevaka sa vuabale na nomudrau marau ni drau sa vakabula mai e dua ki na matanitu i Tamaqu, sa na uasivi sara na nomudrau marau kevaka drau sa vakabula rawa e lewe vuqa!”7

Ena Vukuna o Koya e cavuta na vosa oqo, au solia kina na noqu ivakadinadina: O Koya na Luve ni Kalou, na noda Dauveivueti, ka noda iVakabula.

Au masuta me da dau rogoca tikoga na Nona veisureti malua, “Ko iko mo muri au.”8 Ena yacana tabu—io na yaca i Jisu Karisito na Turaga—emeni.