Na Muri ni iVakaro sa iKoya na Galala

Ena Siganisucu sa oti au a ciqoma kina e dua na iloloma uasivi ka kauta lesu mai e vuqa na vakanananu era semati vata. A solia vei au o luvei taciqu yalewa. E a tu vata kei na veika au a biuta tu mai ena neitou itikotiko makawa ena noqu a sa vakamau kau toki tani mai kina. Na iloloma sa ikoya na ivola lailai via damudamu kau taura tu qoka e ligaqu. Sa ikoya na ivola a soli vei ira na sotia YDE ka ra a curu ena mataivalu ena gauna ni iKarua ni iValu Levu. O au vakataki au dau raica vaka iloloma sara ga mai vei Peresitedi Heber J. Grant kei rau nona daunivakasala, J. Reuben Clark Jr. kei David O. McKay.

Ena imatai ni draunipepa ni ivola, eratou a vola tu kina na lewe tolu na parofita ni Kalou: “Na veika e dau yaco ena mataivalu e sega ni vakatara na neitou veitaratara vakayadua, vagauna kei iko, oqo ena matanavotu mai vua e dua e matataka na tamata yadua. Na neitou sasaga uasivi ka tarava sa ikoya me soli kivei kemuni na sotia eso na iwase ni ivakatakila ni gauna oqo kei na ivakamacala ni ivakavuvuli ni Kosipeli me na kauta mai vei kemuni, ena vanua cava ga o ni tiko kina, na vakavoui ni inuinui kei na vakabauta, me vaka tale ga na vakacegu, ivurevure ni vakacegu, kei na vakacegu ni yalo.”¹

Nikua eda sa tu ena dua tale na ivalu levu. Oqo e sega ni ivalu ni iyaragi ni mataivalu. Sa ikoya e dua na ivalu ni vakanananu, vosa, kei na ivalavala. Sa ikoya na ivalu kei ivalavala ca, ka sa levu cake sara kina na kena gadrevi meda veivakananumi ena ivakaro. Sa yaco me ivakarau matau mai na tamata e vakavuravura tu ga, ka vuqa na kena vakabauta kei na ivakarau era sa veicalati vata kei ira era sa tauyavutaka na Turaga Vakai Koya me yaga vei ira na luvena.

Ena ivola lailai via damudamu, ka toka tarava sara ga na ivola mai vei iratou na Mataveiliutaki Taumada, a toka kina e dua na “Vosa Cavuti Taumada kivei ira na Turaga era Veiqaravi Tiko,” kena iulutaga “Na Muri ni iVakaro sa iKoya na Galala.” Na ivola oqori e salavata toka kei na lawa ni mataivalu, ka “ra vakavinakataki ira kece ga era veiqaravi ena mataivalu,” vakakina na lawa vakalou.

E tukuni kina, “Ena vuravura kei lomalagi, talega, na vanua e veiliutaki tiko kina na Kalou, e tu na lawa—vakavuravura ka vakalomalagi, lawa … tawamudu—vata kei na so na veivakalougatataki kei na itotogi sega ni veisau rawa.”

Na iotioti ni vosa ena ivola e vakatabakidua ki na talairawarawa ki na lawa ni Kalou: “Kevaka o gadreva mo lesu tale kivei ira nomu daulomani ka sega ni madua, … kevaka mo na dua na tagane ka bula vakavuavuai—ia mo digova na lawa ni Kalou. Ena nomu cakava oqo sa na rawa kina vei iko mo na vakaikuritaka na galala isaulailai ko sa segata tiko mo taqomaka, e dua tale na kena rawa ni vakararavi vakavinaka cake kina eso tale, galala mai na ivalavala ca; ka sa dina sara ni ‘na muri ni ivakaro sa ikoya na galala.’”²

Na cava na vuna a sa rui dina kina vei au ena gauna o ya na malanivosa “na muri ni ivakaro sa ikoya na galala”? Na cava na vuna e vakaibalebale dina kina vei keda ena gauna oqo?

E rairai baleta noda sa vakatakila na kila ka ni keda itukutuku mai liu. Eda kila ni gauna a vakaraitaka kina na Kalou na Tamada Tawamudu na Nona ituvatuva kivei keda ena itekitekivu ni gauna, o Setani a vinakata me veisautaka na ituvatuva. A kaya ni na vakabulai ira kece ga na tamata. Ena sega ni yali e dua na yalo, ka sa yalodei o Setani ni rawa me vakayacora na nona vakatutu. Ia a sega ni ciqomi tiko na kena isau—na vakarusai ni galala ni digidigi ni tamata, ka dua na isolisoli a solia ka se solia tikoga oqo na Kalou (raica na Mosese 4:1–3). Me baleta na isolisoli oqo, a kaya o Peresitedi Harold B. Lee, “Me tarava yani na bula vakataki koya, sa isolisoli cecere duadua ni Kalou vua na tamata na nona galala.”³ O koya gona a sega ni vakawalena kina o Setani na galala ni digidigi ni tamata. Sa ikoya oqori, e dua na vuna levu duadua ka vakayacori kina na iValu mai Lomalagi. Na Qaqa ena iValu mai Lomalagi sa ikoya e dua na qaqa me baleta na galala ni digidigi ni tamata.

Ia, o Setani, e sega ni vakacegu. Nona ituvatuva taumada—na ituvatuva a vakayacora tiko me tekivu mai na gauna nei Atama kei Ivi—sa ikoya me temaki ira na turaga kei na marama, me rawa kina vua me vakadeitaka ni sega ni ganiti keda na isolisoli va-Kalou ni galala ni digidigi. E levu na vuna a vakayacora tu kina o Setani na veika a cakava. E rairai na kena kaukauwa duadua sa ikoya na veisausaumi, ka vinakata vakakina me vakalolomataki ira na turaga kei na marama, me vaka ni vakaloloma o koya. E sega ni dodonu vei keda meda taura vakamamada na nona segata vakaukauwa tiko o Setani me rawata. Na nona itavi ena ituvatuva tawamudu ni Kalou e vakavuna na “veibasai ni ka kece ga” (2 Nifai 2:11) ka vakatovolei noda galala ni digidigi. Na digidigi yadua e daru cakava e vakatovolei kina na noda galala ni digidigi—kevaka eda digia meda talairawarawa se talaidredre ki na ivakaro ni Kalou sa ikoya e dua na digidigi ena kedrau maliwa na “galala kei na bula tawamudu” kei na “tiko vakabobula kei na mate.”

Na yavudei ni ivunau oqo e vakavulici vakamatata ena 2 Nifai, ena wase e rua: “A ra sa sereki na tamata kece ga ena bula vakayago, ka sa soli vei ira na ka kece ga sa yaga vua na tamata. Era sa sereki me ra digitaka na galala kei na bula tawamudu ena vukui koya na Dauveisorovaki ni tamata kece ga, se me ra digitaka na tiko vakabobula kei na mate me vaka na nona veivakabobulataki kei na nona inaki na tevoro; raica sa segata ko koya me ra rarawa na tamata kece ga me vakataki koya. (2 Nifai 2:27).

Ena veisala e vuqa, sa dau veivaluvaluti tu ga kina na vuravura oqo e veigauna. Au vakabauta ni gauna eratou a vakauta mai kina vei au na Mataveiliutaki Taumada na noqu ivola lailai via damudamu, eratou lomaleqataka vakalevu e dua na ivalu levu mai na iKarua ni iValu Levu. Au vakabauta tale ga ni ratou nuitaka na ivola me na dua na isasabai ni vakabauta ni saqati Setani kei na nona mataivalu ena ivalu levu cake oqo—na ivalu me saqata na ivalavala ca—ka veiqaravi me dua na dauveivakadreti kivei au meu bulataka na ivakaro ni Kalou.

Dua na sala meda kilai keda ka vakatauvatani keda kina kei ira na itabatamata e liu sa ikoya ena dua na itagede makawa sara e kila na tamata—na iVakaro e Tini. Ena vuku ni veivakararamataki levu e vuravura, vakabibi na vuravura Jutia-Vakarisito, na iVakaro e Tini e ciqomi vakalevu duadua ka sotava tu mai na veiivakamacala ena maliwa ni vinaka kei na ca.

Ena noqu vakadidike, e va na iVakaro e Tini era sa tauri sara ga vakabibi nikua me vakatauvatani kei na veigauna e liu. Sa dau kena ivakarau, meda cata ka veilewaitaka na laba, butako, kei na lasu, ka da se vakabauta tiko ga na nodra itavi na gone kivei ira na nodra itubutubu.

Ia ni da raica vakalewe levu, eda sa dau vakamamadataka na vo ni ono na ivakaro:

• Kevaka eso na ivakaraitaki ni vakaliuci na veika vakavuravura, e sa tu sara ga vakaidina vei keda na “kalou tani” ka da vakaliuca vakalevu cake mai vua na Kalou dina.

• Eda dau vakamurimuri ira na tamata rogo, na ivakarau ni bula, na vutuniyau, vakakina, io, ena so na gauna na kedra ivakatakarakara se ivakaraitaki.

• Eda vakayagataka na yaca ni Kalou ena veimataqali sala kece sara ni veivakacacani, okati kina na noda qolou kei na noda vosavosa ca.

• Eda vakayagataka na Siga ni Vakacecegu me caka kina na qito levu duadua, e noda galala vinaka duadua, noda volivoli levu duadua, ka vakabibi na veika kece tale eso ka guilecava vakadua na sokalou.

• Eda vakayagataka me noda gauna marautaki ka ivakalasa na veiyacovi ena taudaku ni vakamau.

• Kei na kocokoco sa yaco me ivakarau matau sara ni bula. (Raica na Lako Yani 20:3–17.)

O ira na parofita mai na veitabagauna kece era sa veivakasalataki e veigauna ena saqati ni rua na ivakaro levu cake sara—na kena e semati ki na laba kei na veibutakoci. Au raica e dua na ka e rau tautauvata kina na ivakaro bibi e rua oqo—na vakabauta ni bula vakaikoya sa ikoya ena vakatau vua na Kalou kei na yagoda vakayago, na valetabu ni yago vakavuravura, e dodonu me buli ena loma ni iyalayala sa vakarautaka tu na Kalou. Me sosomitaka ena nona lawa vakai koya e dua na tamata na lawa ni Kalou ena sala cava ga ena bula sa ikoya na vakasamataki ni ka kei na ivalavala ca ena kena cecere duadua.

Na revurevu levu duadua ena kena vakalolovirataki na veika vakatabui ni vakamau e sa sauta tiko na veimatavuvale—sa veivakurabuitaki na totolo tikoga ni luluqa ni matavuvale. Ka sa vakavu leqa tiko na luluqa oqo ki na itikotiko raraba. Au raica tiko na ka e vuna sara tikoga kei na ka ena yaco. Ena gauna eda vakawalena kina na veiyalayala kei na noda dina vua na noda itokani ni vakamau, eda sa kauta laivi tiko na drega ka vauci vata tu kina na noda itikotiko.

E dua na sala yaga vakalevu me vakasamataki kina na ivakaro sa ikoya ni ra sa ivakasala loloma mai vua e dua na Tamada Vakalomalagi vuku, ka kila-kece tu na ka. Na Nona inaki sa ikoya na noda marau tawamudu, kei na Nona ivakaro sa ikoya na idusidusi a solia vei keda o Koya meda lesu tale Vua, sa ikoya na sala duadua ga eda na marau tawamudu kina. Sa bibi sara na noda itikotiko kei na matavuvale ki na noda marau tawamudu? Ena tabana e 141 ni noqu ivola lailai via damudamu, e kaya, “Sa dina sara ni noda lomalagi e ivakaraitaki vakalailai ni noda vale ena tawamudu.⁴

Na ivunau ni matavuvale kei na vuvale a vakaukauwataki wale ga oqo ka sa cecere na kena vakamatatataki kei na kena vakaukauwataki e “Na Matavuvale: Ai Vakaro Ki Vuravura Raraba.” E vakaraitaka na itutu tawamudu ni matavuvale ka qai vakamacalataka na kena isema ki na sokalou ena valetabu. Na iVakaro e vakaraitaka talega na lawa e vakadeitaka na marau tawamudu ni matavuvale, me vakaoqo, “Me qai dau vakayagataki wale ga na isolisoli oqori ni vakatubukawa vei ira na tagane kei na yalewa era sa vauci oti ena ivau vakalawa ni veiwatini.”⁵

E vakatakila na Kalou kivei ira Nona parofita ni tu na ivakavuvuli vivinaka ka dina. Na ivalavala ca ena ivalavala ca tu ga. Na talaidredre ki na ivakaro ni Turaga ena vakuwai keda mai na Nona veivakalougatataki. Ena laurai votu na veiveisau tiko ni vuravura ena veigauna, ia na Kalou, na Nona ivakaro, kei na veivakalougatataki yalataki ena sega ni veisau. Era na tudei tu ka sega ni veisau. O ira na turaga kei na marama era ciqoma vaka isolisoli mai vua na Kalou na nodra galala ni digidigi, ia na nodra galala me ra vakayacora na ka ga era vinakata,vakakina na kena isau, na nodra marau tawamudu e lako mai ena talairawarawa ki na Nona lawa. Me vaka a vakasalataka o Alama na luvena tagane dau lakosese o Korianitoni, “Ko na sega ni kune marau ena nomu ivalavala ca” (Alama 41:10).

Ena gauna oqo ni Vakalesuitale mai na taucoko ni kosipeli, e sa vakatakila tale vei keda na Turaga na veivakalougatataki yalataki ena noda talairawarawa ki na Nona ivakaro:

Eda wilika ena Vunau kei na Veiyalayalati 130:

“Raica sa virikotori tu mai lomalagi na ivakaro ni sa bera ni buli na vuravura oqo; ia sa vakayavutaki kina na veivakalougatataki kece ga—

“Ia ni da sa muria e dua na ivakaro, ena vakalougatataki keda na Kalou ena ka sa yalataki tu kina” (V&V 130:20–21).

E dina ni sega ni dua tale na ivunau e vakamacalataki vakaukauwa cake ena ivolanikalou mai na ivakaro ni Turaga ka ra sega ni veisau rawa, kei na kedra isema ki na noda marau ka tiko vinaka vakatamata yadua, vakamatavuvale, ka vakakina ena itikotiko. Era tu na ivakavuvuli vinaka. Na talaidredre ki na ivakaro ni Turaga ena dau vakuwai keda tu ga mai na Nona veivakalougatataki. Era sega ni dau veisau na veika oqo.

Ena dua na vuravura sa kataremoremo kina na kabasi ni bula savasava, e sega ni dodonu me lomalomaruataki na vakalesuitale mai ni kosipeli i Jisu Karisito, vakakina na iteki kei na tabanalevu, na matavuvale, se na kena lewenilotu vakayadua. E sega ni dodonu meda digitaka ga na ivakaro eda nanuma ni bibi ka taqomaka ia meda ciqoma na ivakaro kece ni Kalou. E dodonu meda tu vakadua ka tudei, me taucoko noda nuidei ena nona sega ni dau veiveisau na Turaga ena duavata kei na taucoko ni vakabauta na Nona yalayala.

Meda dau dua tu ga na rarama ena delana, ka ivakaraitaki ni maroroi ni ivakaro ka a se sega vakadua ka sega vakadua talega ni veisau. Me vaka ga na kena vakauqeti vakaukauwa na wiliki ni ivola lailai oqo vei ira na YDE dauveiqaravi me ra bula savasava tikoga kina ena gauna ni ivalu, me o keda talega, ena ivalu ni gauna oqo, meda bikeni ki vuravura taucoko ka vakabibi vei ira na luve ni Kalou era vakasaqara tiko na veivakalougatataki ni Turaga. Au vakadinadinataka oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.