2010–2019
Aenōm̧m̧an an Juon Make: Ej Menin Nōbar kōn Kwojarjar
Eprōļ 2013


Aenōm̧m̧an an Juon Make: Ej Menin Nōbar kōn Kwojarjar

Kōnke Pinmuur eo an Rilo̧mo̧o̧r eo im An tiriam̧o, mour jim̧we enaaj nōbar kōn aenōm̧m̧an an juon make aaet men̄e kapo ko an mour.

Iminene ko raan kein raar kōm̧m̧an bwe in kōļmenļo̧kjeņ kōn katak eo kōn aenōm̧m̧an im eļaptata jerbal eo an Jisōs Kraist n̄an jipan̄ kōj kajjojo bōk aenōm̧m̧an eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧k an juon make.

Ruo men ko ilo jejjo allōn̄ ko rej m̧ootļo̧k raar kanooj un̄ir būruwō. M̧oktata, iaar kōnono ilo iien ilomej eo an Emili Parker, juon jiron̄ eaiboojoj jiljino iiō dettan eo ar mej ippān bar 25 ro jet, ekoba 19 ajri ro, ilo juon iien bu ekabūrom̧ōjm̧ōj ilo Newtown, Connecticut. Iaar būrom̧ōj ippān baam̧le eo an im kile bwe elōn̄ en ejako an aenōm̧m̧an. Iaar lo bwe ro jinen im jemen raar kajoor im tiljek Robert im Alissa Parker.

Kein karuo, Iaar ioon taujin in membōr ro retiljek an Kabun̄ in ilo Ivory Cost jikin eo ilo Abidjan1 Laļ en ilo West-African rej kōjerbal kajin French raar ioone apan̄, juon kumi in jarin ritariņae raar kien e, im ruo pata jem̧aanļo̧k ejem̧ļo̧k ilo 2011. Iaar lo aenōm̧m̧an ke iaar pād ippāer.

Ekkā an waļo̧k jet iien me ej jolo̧k aenōm̧m̧an eo ilo kōj im kōm̧m̧an bwe en lapļo̧k ad mijak.

Wōn juon emaron̄ melo̧klo̧k jodik ko renana me raar waļo̧k ilo Jebtōm̧ba 11, 2011, Ijoko jet ipeļaakin U.S? Men kein rekakememej kōj ewi m̧ōkajin en̄jake ko ad kōn aenōm̧m̧an im jokane eo maron̄ in kar jorrāān.

Ļikao eo nejim̧ro erūtto im kōrā eo ippān, ro raar kōtmene kōn lo̧tak eo an ajri eo nejier kein kajuon, raar jokwe jilu block ettoļo̧k jān World Trade Center ilo New York City ke baļuun eo kein kajuon eaa kūrāāj ilo North Tower. Raar etal n̄an bōro̧o̧j in m̧weo im̧weer im kar bwilōn̄ ke rej reilo̧k im lo raar ļōmņak eaar bajjōk baj juon akjitōn enana. Innām̧, raar loe baļuun eo kein karuo ekūrāāj ilo South Tower. Eaar m̧ōkaj aer jeļā bwe eaar jab akjitōn men eo im kar tōmak bwe jemettan in Manhattan em̧ōj jodiki. Ke South Tower eo ar rūm̧ļo̧k, abaatmen eo aer eaar kōbar kōn bwin̄aln̄al in mejatoto laļļo̧k n̄an m̧ōttan eo itulaļ in Manhattan.

Rar po̧k kōn ta eo rar loe, im inepata eļan̄n̄e ear bar waļo̧k elōn̄ļo̧k kakkure, raar maron̄ tōparļo̧k jikin eo remaron̄ lo aenōm̧m̧an ie innām raar maron̄ in tōkeāk ļo̧k ilo Manhattan stake ilo Lincoln Center. Ke raar tōkeāk ļo̧k, raar lo lōn̄in membōr ro jet raar bar kōm̧m̧ane jokālet eo n̄an aen doon ilo stake center eo. Raar bar ko̧o̧ļetok kōm̧ im ba n̄an kōm̧ ijo rej pād ie. Iaar lukkuun m̧ōņōņō bwe raar pād lo jokne ak jab bwilōn̄ kōn jikin eo rej pād ie. Revelesōn eo raan kein rej katakin bwe stake ko ilo Zaion rej jikin kone im kōjparok jān lan̄, im jān jorrāān n̄e enaaj itok ilo aolepān laļ in. 2

Raar jab maron̄ jepļaak n̄an m̧weo m̧weer ium̧win elōn̄ļo̧k jen juon wiik im raar būromōj kōn jako eo an elōn̄ armej ro ejjeļo̧k ruweer, ak eaar ejjeļo̧k jorrāān eļap n̄an er.

Ilo lōmņak kōn iien rot kein, kar jelet eō eļap kōn katak oktak eo ikōtaan lan̄ ko im aenōm̧m̧an eo an laļ in im aenōm̧m̧an eo an juon make.3

Ilo lo̧tak eo an Rilo̧mo̧o̧r, em̧ōkaj an waļo̧k juon enjel n̄an kwaļo̧k nōbar Anij im kar kwaļo̧k, “Aiboojoj n̄an Anij ilo utiejtata, im aenōm̧m̧an, ioon laļ ippān armej raņ.”4

Mekarta, eaar lukkuun in kabūrom̧ōjm̧ōj men̄e ilo iien in eaorōk kōn lo̧tak eo an Nejin Anij, Herod kiin̄ kar kōm̧m̧an bwe en m̧an nin̄nin̄ ko ejjeļo̧k ruweer ilo Bethlehem.5

Anemkwoj in kālet eaorōk ilo karōk in m̧ōņōņō eo. Ej waļo̧k kōn iakwe, kaarmejete, eddōkļo̧k an juon make, im en̄jake ta eo ekkar n̄an eddōkļo̧k eo ad indeeo. Anemkwoj in kālet in ebarāinwōt kōm̧m̧an bwe aolep metak im en̄taan jej iooni ilo mour wabanban in, aaet n̄e kar waļo̧k jen men ko jejjab jeļā kaki im ejolo̧k kālet ko renana an ro jet. Tariņae eo Ilan̄ ar bōk jikin anemkwoj in kālet eo ad ilo kanniōk im eaorōk n̄an meļeļe jerbal in kwaļo̧k eo an Rilo̧mo̧o̧r ioon laļ in.

Āinwōt an waļo̧k ilo jepta in Matu, Rilo̧mo̧o̧r ar katakin Jon̄oulruo ro n̄an kile bwe mijen eo An eban bōk aenōm̧m̧an eo an mour in wabanban in. Kar jiron̄ ļo̧k Rijilōk ro n̄an leļo̧k kōjeram̧m̧an ko an aenōm̧m̧an n̄an aolepān imoko me renaaj loļo̧k ak kar kakkōl bwe renaaj “bwijin kidu wolf ko. … [im] armej otemjej renaaj kōjdate kom̧ kōn Eta: a eo ej kijenmej n̄an jem̧ļo̧kōn naaj lo̧mo̧o̧ren e.” 6 Juon naan eaorōk ej waļo̧k ilo eoon 34: “Jab ļōmņak bwe Ij itok bwe In jilkinļo̧k aenōm̧m̧an ioon laļ.” 7 Ealikar bwe aenōm̧m̧an eo an laļ in ejjab pād ilo tōre in kwaļo̧k eo an Kraist, im ejjab ilo kiiō.

Ilo kōmeļeļe eo an Irooj kōn Doctrine and Covenants, jet pedped ko relukkuun in aorōk kar kwaļo̧ki. N̄an armej ro rejjab ukwelo̧k, Jetōb eo An (Jetōbin Kraist), eo kar leļo̧k n̄an aolep armej ro rej itok n̄an laļ in,8 naaj jab aolep iien pād ippān armej.9 Barāinwōt, aenōm̧m̧an naaj bōkļo̧k jen laļ in10Rikanaan ro raar kwaļo̧k bwe aenōm̧m̧an eaar ilo m̧ool ar bōk jān laļ in.11Lucifer eaar jab liāb im ej kōjerbal kajoor ko ilo laļ in.12

Ikdelel eo ewāppen an armej em̧m̧an ijoko jabdewōt eaar aolep iien naaj wōr aenōm̧m̧an ilo laļ in. Jejjab aikuj in ebbwer n̄an bōk kōttōpar in. Ak, Būreejtōn Joseph F. Smith eaar kwaļo̧k, “jamin maron̄ itok n̄an laļ in jetōb in aenōm̧m̧an im iakwe … m̧ae ro nejin armej renaaj bōk m̧ool im enaan ko an Anij … im kile kajoor im mālim eo an eo ekwojarjar.”13

Jej lukkuun kōjatdikdik im jar kōn aenōm̧m̧an eo an laļ in, ak ej jerbal eo ad kajjojo im baam̧le ko bwe jej bōk kain aenōm̧m̧an in me ej kejolet kōj me ar kallim̧ur kake kōn mour jim̧we. Aenōm̧m̧an in ej juon menin letok kar kallim̧ur kake jen mijen im en̄taan eo an Kraist.

Pedped in ej kwaļo̧k kōmeļeļe eo ekadu ilo Doctrine and Covenants, eo ej ba bwe jej aikuj in ekkatak bwe ro rej kōm̧m̧ani jerbal ko rejim̧we renaaj bōk jolet in aenōm̧m̧an ilo laļ in im mour indeeo ilo laļ eo ej itok.14

Būreejtōn John Taylor eaar kwaļo̧k bwe aenōm̧m̧an ejjab wōt ilo ikdelel, ak “ej menin letok in Anij.”15

Aenōm̧m̧an eo me Ij kōnono kake ejjab juon men bajjōk. Ej juon kōlaajrak in m̧ōņōņō eo em̧wilaļ im jetōbin lem̧ōņōņō.16

Būreejtōn Heber J. Grant eaar kōmeļeļeik aenōm̧m̧an eo an Rilo̧mo̧o̧r ilo wāween in: “Aenōm̧m̧an eo An enaaj jolo̧k ad metak, letok inem̧m̧an im jokne n̄an ro rej en̄taan ilo ānbwiin im ilo jetōb, eo ej ejaak ilo ad, juon iakwe n̄an armej ro ad me renaaj kobrak ad kōn jokne im m̧ōņōņō.” 17 Ilo kweilo̧k ko aō ippān jinen im jemen Emilie Parker, aenōm̧m̧an eo an Rilo̧mo̧o̧r eaar jolo̧k metak ko aer im ej jipan̄ jolo̧k bōro ko aer rerup. Ealikkar bwe ālkin wōt bu eo, Brother Parker eaar kwaļo̧k jeorļo̧k bōd n̄an armej eo ar bu. Āinwōt an Būreejtōn Grant kar ba, aenōm̧m̧an eo an Rilo̧mo̧o̧r emaron̄ “jolo̧k kōjdāt ko ad.” Ekajet ej an Irooj.

Armej ro Rekwojarjar ilo Ivory Coast, ilo iien abwilōn̄lōn̄ eo ilo laļ en aer, raar lo aenōm̧m̧an n̄an pedped im mour wōt kōn ko̧jpeļ eo an Jisōs Kraist kōn jerbal in menmenbwij an baam̧le im jerbal in tampeļ kōn rūtto ro aer.18

Jej aolep kōņaan aenōm̧m̧an. Aenōm̧m̧an ejjab wōt jokne ak tariņae, ire, jum̧ae, im aetiwerōk. Aenōm̧m̧an ej itok jān jeļā bwe Rilo̧mo̧o̧r ejeļā wōn kōj, ejeļā bwe ewōr ad tōmak ilo E, jej iakwe E, jej kōjparok kien ko An, aaet im eļaptata ilo an mour in jolo̧k apan̄ ko im kabūrom̧ōjm̧ōj ko. Irooj eaar uwaak e jar eo an Rikanaan Joseph Smith ilo Liberty im leļo̧k kaenōm̧m̧an:

Nejū, aenōm̧m̧an en pād ilo am̧; apan̄ eo am̧ im en̄taan ko am̧ renaaj ak rej an jidik iien;

Innām, eļan̄n̄e kwonaj niknik nan jemlokin, Anij enaaj kotak eok. 19

Kememej, “Anij e jab Anij in airuwaro, a in aenōm̧m̧an.”20 N̄an ro rej oktaklok jen Anij, rejab lo aenōm̧m̧aan. Jaar aolep bōk kuņaad ilo kweilo̧k eo ilan̄ me kar letok anemkwoj in kālet kōn mour wabanban, jeļā bwe enaaj wōr metak ilo mour wabanban in im aaet jerata ko renana kōnke armej ro renaaj kōm̧m̧ane men eo nana ilo anemekwoj in kālet eo aer. Jej meļeļe bwe emaron̄ kōm̧m̧an bwe jen illu, pok, m̧ōjņo̧, im jaorōk. Ak jebarāinwōt jeļā bwe Pinmuur eo an Rilo̧mo̧o̧r emaron̄ anjo̧ im ņa wōņāān aolep kūrbalōklōk an mour wabanban in im bōktok aenōm̧m̧an. Elder Marion D. Hanks ewōr juon naan ej eddāp ilo dipin m̧weo imōn jen Ugo Betti: “N̄an tōmak ilo Anij ej n̄an jeļā bwe aolep kien ko naaj jokin wōt juon, im bwe enaaj wōr mour eo me jab lukkuun jeļā kake.”21

Ta menin jipan̄ ko an aenōm̧m̧an? Elōn̄ rej pukot aenōm̧m̧an ilo wāween ko an laļ in, eo ejamin naaj wōr im ban tōprak. Aenōm̧m̧an ejjab waļo̧k kōn m̧weie, kajoor, ak bun̄bun̄.22 Aenōm̧m̧an ejjab waļo̧k n̄an kapukot lem̧ōņōņō. Ejjeļo̧k iaan men kein emaron̄, men̄e kajieon̄ in pukot bun̄bun̄, ejaake jabdewōt m̧ōņōņō ak aenōm̧m̧an eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin.

Emma Lou Thayne ej kajjitōk juon kajjitōk ejjejet “Ia inaaj oktaklok n̄ane n̄an aenōm̧m̧an? Ewi aō inem̧m̧an n̄e kein jipan̄ ko jet rej kemour eō?”23 Uwaak eo ej Rilo̧mo̧o̧r, eo ej jipan̄ eo im aenōm̧m̧an. E ej “Irooj in Aenōm̧m̧an.”24

Ewi wāween ad pād epaake Rilo̧mo̧o̧r eo? Kōttāik kōj make im̧aan Anij, jar aolep iien, ukwelo̧k jān jerawiwi ko, deļo̧n̄ ilo dānin peptaij kōn juon bōro erup im jetōb ettā, im erom rikaļoor ro rem̧ool an Jisōs Kraist kōn jon̄ak ko rem̧m̧an an wānōk me ej kejolet kōn aenōm̧m̧an.25 Ālkin an Kiin̄ Benjamin kar leļo̧k ennaan eo an kōn Pinmuur eo an Jisōs Kraist, jarlepju eo raar wōtļo̧k n̄an ioon laļ. “Kōn Jetōb ōn Irooj eaar wanlaļtak ioer, im raar bōk jeorļo̧k in jerawiwi ko aer, im kar wōraer aenōm̧m̧an im bōklekōt, kōnke kar tōmak eo eļap aer ilo Jisōs Kraist.”26 Ukwelo̧k im mour jim̧we ej letok juon bōklekōt me ewōr aenōm̧m̧an ie,eo eaorōk n̄an lem̧ōņōņō27 N̄e ewōr juon bōd eo eļap, jeorļo̧k bōd ej menin aikuj n̄an kōro̧o̧ltok aenōm̧m̧an.28 Bōlen ejjeļo̧k men n̄an keidi ippān ļo̧k aenōm̧m̧an eo me ej itok n̄e juon armej ej en̄taan kōnke jerawiwi ko reiokļo̧k (jetōb) eo ilo e, kōn kōjeram̧m̧an ko an Pinmuur eo. Bar juon al in jar eo ebun̄bun̄ ej kwaļo̧k. “Inaaj door aō eddodo ioon Neen im bōkļo̧k juon al.”29

Būruwō ej lan̄lōn̄ n̄e ij kile ilo tōre in ad jon̄oul taujin in likao ro ad, jiron̄ ro, im senior mijenede ro rej bōk kūr eo n̄an pinej jenkwan ad Irooj im Rilo̧mo̧o̧r Jisōs Kraist, rej kōnono kōn jepļaaktok in ko̧jpeļ eo eaenōm̧m̧an n̄an laļ, juon armej im juon baam̧le ilo juon wōt iien—jerbal eo ewāppen ej bōktok aenōm̧m̧an in n̄an ajri ro nejin Jemedwōj Ilan̄.

Kabun̄ in ej juon jikin kone ijo rikaļoor ro an Kraist rej bōk aenōm̧m̧an. Jet armej ilo laļ in rej ba rej mour in jetōb ak rejjab mour in kabun̄. En̄jake jetōb ej juon bun̄tōn ne eo em̧m̧an jinoin. Ijoke, ej ilo Kabun̄ eo jej kwaļo̧k jerbal in jem̧jerā, katak, im najdik er jān em̧m̧an eo an naan in Anij. Men eo eaorōktata, ej mālim eo an priesthood ilo Kabun̄ in me ej letok kain̄i ko rekwojarjar im bujen ko me rej liāpe baam̧le ko ippān doon im kōkarbab kōj kajjojo n̄an jepļaak n̄an Anij Jemed im Jisōs Kraist ilo laļ eo eutiej tata. Kain̄i kein rebōktok aenōm̧m̧an kōnke rej ieokļo̧k bujen ko ippān Irooj.

Tampeļ ko rej ijo elōn̄ kain̄i kein rekwojarjar rej kōm̧m̧an ie im rej barāinwōt juon kein jipan̄ in aenōm̧m̧an in jokne jān laļ in. Jikin pukot aenomman ko jen lal in. Ro rej loļo̧k meļan ko an tampeļ ak kōppopo ilo m̧akūtkūt ko ilo juon tampeļ ej aje, ebarāinwōt en̄jake aenōm̧m̧an in. Ij kememej juon en̄jake elukkuun em̧m̧an. Kōppeļļo̧k eo an Fiji Temple im aje eo eaar bar letok n̄an eō juon en̄jake ilo kōļmenļo̧kjeņ eo aō. Eaar wōr kien jum̧ae, rikawadon̄ ro raar tile im ko̧o̧te Suva ilo Downtown, bōk im̧ōn Kweilo̧k ko im dāpij kien eo. Lal en maron̄ kar kien e jān jarin tariņae eo. Jarin tariņae eo an Fiji eaar letok n̄an Kabun̄ in mālim n̄an an armej ro kuk ippān doon n̄an aje m̧weo ilo juon kumi eo edik n̄an aje. Membōr ro aolep ilo Kabun̄ in raar jab kuk ippān doon kōn n̄ūrbōktak kōn jokne eo aer. Eaar tampeļ eo de eo ar aje jen kar Nauvoo Temple me ar jeļm̧ae jekjek ko reppen.

Juon armej kar kūr tok n̄an iien kōppeļļo̧k eo ear juon kōrā in Hindu eo eman im ej inen riindian, ej juon uwaan raan kōm̧m̧an kien eo kar moktata kalbuji ak kar bar kōro̧lo̧k kōnke e kōrā.

Ilo celestial room eo, anemkwoj jān nana ko an laļ in, eaar jan̄ ke ej kwaļo̧k en̄jake ko an aenōm̧m̧an me reim̧we e. Eaar en̄jake Jetōb Kwojarjar in inem̧m̧an im kar kam̧ool kwojarjar eo an tampeļ eo.

Rilo̧mo̧o̧r eo ej kein jipan̄ eo em̧ool an aenōm̧m̧an. Men̄e apan̄ ko an mour, kōnke Pinmuur eo an Rilo̧mo̧o̧r im An tiraim̧o kake, mour jim̧we enaaj kōjolet kōj kōn aenōm̧m̧an eo an juon make. Ilo karōk ilo ijo rej kōm̧m̧an Kejota eo Āliktata, Rilo̧mo̧o̧r eo ar kallim̧uri Rijilōk ro An bwe renaaj jeram̧m̧an kōn “Ri kainem̧m̧an, E Jetōb Kwojarjar” innām kwaļo̧k naan kein raorōk: “Aenōm̧m̧an Ij likūti ņa ippemi, Aō aenōm̧m̧an Ij lewōj n̄an kom̧, jab an laļ lewōj n̄an kom̧, Ij lewōj n̄an kom̧.”30 Innām m̧okta jān Jar eo An: “Men kein Iar kōnono n̄an kom̧, bwe ilo N̄a kom̧win bōk aenōm̧m̧an. Ilo laļ kom̧ij en̄taan; a kom̧win m̧ōņōņō; Iar bōk anjo̧ ioon laļ.”31

Eliza R. Snow eaar je unin kōnono in eaiboojoj:

Kotak būruwōm̧ im nōbar Anij;

En jab bōjrak am̧ lan̄lōn̄.

Men̄e kāen̄tantan ko rej ajeded,

Kraist ear ba, “Ilo N̄a kom naj aenōm̧m̧an.”32

Ij kam̧ool ilo etan Jesos Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. Ruo kweilo̧k ko raar kōm̧m̧an ilo Abidjan ilo Jabōt, Pāpode 10, 2013; 9,693 raar kweilo̧k tok—619 iaer raar jab membōr in Kabun̄ in. Oran aolep membōr ro ilo Ivory Coast ej 19,000.

  2. Doctrine and Covenants 115:6.

  3. Naan in Aenoman eukoktak meļeļein ilo kajin Greek im meļeļeinļo̧k wot bojrak, jab wōnm̧aanļo̧k ak an jako kauwōtata eo ikotaan ruo rijumae. Ilo Hibru naan in eļapļo̧k an dibakbak meļeļe eo an im jet iien ej meļeļein iakiakwe im karuwainene. Aenōm̧m̧an ej juon “enjake eo ej itok ippān armej ilo wōt kilan im wāween ko ekar n̄an ankilan Anij” (Howard W. Hunter, ilo Conference Report, Oct. 1966, 14–17).

  4. Luk 2:14; meļeļe ko kobaitok

  5. Lale Matu 2:16 bar lale Rosa Douthat, “The Loss of the Innocents,” New York Times, Dec. 16, 2012, 12.

  6. Matu 10:16, 22.

  7. Matu 10:34.

  8. Lale Doctrine and Covenants 84:46.

  9. Doctrine and Covenants 1:33.

  10. Doctrine and Covenants 1:35.

  11. Būreejtōn Woodruff eaar ba men in ilo 1894 im bar ilo 1896. Lale The Discourses of Wilford Woodruff, ed. G. Homer Durham (1946), 251–52; bar lale Marion G. Romney, ilo Conference Report, Apr. 1967, 79–82.

  12. Bar lale Joseph Fielding Smith,Antone tok Ekajet eo, Brigham Young University Kōnono ko ilo iiō eo (Mar. 21, 1967), 5–6. Bōtab āinwōt an Elder Neal A. Maxwell kar kwaļo̧k. “Emaron̄ wōr aenōm̧m̧an ilo kōj men̄e emōj bōk aenōm̧m̧an jen lal in … [im] ‘men otemjej[rej] limotak’” (“Behold, the Enemy Is Combined,” Ensign, May 1993, 79).

  13. Teachings of Presidents of the Church: Joseph F. Smith (1998), 400.

  14. Doctrine and Covenants 59:23.

  15. Teachings of Presidents of the Church: John Taylor (2001), 151.

  16. Jān Greek eo etto tok nan raan kein ad, Naan kein—Mōņōņō im aenōm̧m̧an—ļap meļeļein, ajeded, ak erom juon wōt jab ilo wōt melele eo an ak bareinwot ilo wāween kakpilōklōk ko n̄an mour kein ad. Lale David Malout, The Happy Life: The Search for Contentment in the Modern World 2011)Bar lale lo̧o̧k in etale eo kōn book eo an Mr. Malout, Ilo R. Jay Magill Jr., “How to Live Well,” Wall Street Journal, Jan. 26–27, 2013, C6.

  17. Teachings of Presidents of the Church: Heber J. Grant (2002), 226.

  18. Jilu ian Stakes ko lalem ilo Ivory Coast rej ilubwilijin ko 25 ilōn̄ tata ilo Kabun̄ in ilo oran ritto ro [jakemanlok] etan baam̧le ko n̄an kain̄i ko an tampeļ,” im bwe Stale eo ilo Cocody Coted’ Ivory ej ilōn̄ tata.(C.Terry Warner and Susan Warner, “Rijilok ej lolok Ivory Coast, Ej bwilon kōn jetōb eo ejej uaan,” Church News in Kabun, Mar. 3, 2013, 4,14). Kōn an jarjar abbōlo̧n̄lo̧n̄ ko ilo tarinae im ilo an tampeļ eo epaak tata 12 awa kin bus ilo Accra, Ghana, ej juon menin bwilōn̄ eo ewōr tōprak eo ej letok aenōm̧m̧an n̄an armej ro im baam̧le ko.

  19. Doctrine and Covenants 121:7–8. Bureejten Herold B. Lee ear katakin: “Innām jej aikuj kokaal, jej aikuj jelmae malejon̄ n̄an maron̄ kam̧ool kōn maron̄ im kajoor ko ilo kōj” (Teachings of Presidents of the Church: Harold B. Lee [2000], 208).

  20. 1 Korint 14:33.

  21. In Marion D. Hanks, “A Loving, Communicating God,” Ensign, Nov. 1992, 63.

  22. Lale Jeffrey R. Holland, For Times of Trouble (2012),79, Elder Holland ej katakin bwe “jeramōl eo emōl emaron̄ ļapļo̧k an kakkure jetōb in armej eo jen wāween ko jet ijjelo̧kin jerawiwi make.” Ak kōjerabal jāān ilo jim̧we emaron̄ kōm̧m̧an aenōm̧m̧an.

  23. “Where Can I Turn for Peace?” Hymns, no. 129.

  24. Aiseia 9:6.

  25. John Greenleaf Whittier ej kalikkare: “Lolorjake wewen am mour. Jab jerbal wōt ilo raan im bon̄ ej bokļo̧k jen eok aenōm̧m̧an eo am” (“Conduct [From the Mahabharata],” ilo The Complete Poetical Works of John Greenleaf Whittier [1802], 484).

  26. Mosaia 4:3; meļeļe eo kar kobaiktok, bar lale Marion G. Romney, ilo Conference Report, Apr. 1967, 79–82.

  27. En̄jake ej kampōj eo ilowaad ej jitōn̄ļo̧k n̄an aenōm̧m̧an. Ej emourur kōn iiet tata ruo un ko: Meram in Kraist, Manje eo eaibojoj tata nejin Jemedwōj Ilan̄ (lale Doctrine and Covenants 88:6–13; 93:2, im menin letok eo an Holy Ghost (lale Doctrine and Covenants 39:6).

  28. Ruo wāween ko n̄an joļo̧k bōd ko remenin aikuj n̄an bōktok aenōm̧m̧an n̄an ro rejerawiwi—juon jān ritōl ro routiej an Kabun̄ eo an Irooj, im jān Irooj make. [Lale Mosaia 26:29.]” (Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball [2006], 41).

  29. “How Gentle God’s Commands,” Hymns, no. 125.

  30. Jon 14:26–27.

  31. Jon 16:33 .

  32. “Though Deepening Trials,” Hymns, no. 122.