2010–2019
Budech er a Dersta el Chad: Ngkedel a Llemalt
April 2013


Budech er a Dersta el Chad: Ngkedel a Llemalt

Meng diak el iior er a ongarm er a klengar, le Tngakireng me a krasia er a Osobel a uchul, ea remelemalt a klengar tir a mo nguu a ngkedel a budech.

A dirk dilubech el teletael a mla rullak el mo melbedebek er a osisechakl el kirel a budech oumesingd sel ngerchelel a Jesus Kristo lolngeseu er a dersta er kid el mo nguu a diak a ulebengelel budech.

Eru el teletael er a ika el mereko el sesei el buil a kmal rirtechii a renguk. A kot, e ak milngedecheduch er a kemeldilel a Emilie Parker, mekreos el elolem a rekil ngalek el mlad lobengterir a relluich me a teim, luldimukl a teruich me a tetiu el mekekerei el ngalek, luleboes er a Newtown, Connecticut. Ak mlara klengitelreng lobengkel a telungalek er ngii e mlo melchesuar el kmo te betook a uaia bla lemochib er a budech. Ak mlo metik er a mesisiich el klaumerang er a rechad er a blil el Robert me a Alissa Parker.

Ongerung, ak mlo kebetech ngak me a eru el telael el mesisiich el chedal a Ikelesia er a Ivory Coast er a Abidjan.1Tirka el melekoi a tekoi er a French el chad er a West-African a mla ngara ringel er a teletael er a kerruul, klsoldau, me a eru el mekemad el mlo merek er a sera 2011. Eng di ak mlo melchesuar a budech er a delongelir.

Ngarngii a teletael el duubech el uaia le cheridii a budech er kid e rullid el kmal mo ngara ringel.

Ng techa obes er a mekngit el odechelakl el mlarngii er a September 11, 2011, er a kakerous el basio er a Beluu er a Merikel? Aikaikd el teletael a mekletkid el kmo ng sebeched el mereched el mo diak dolchesuar a budech me a selbechakl.

A kot el klou el sechal ngelekam me a bechil, el mle dioll er a ketengir, a kiliei el kmeed er a World Trade Center er a New York City er a taem er sel kot el skoki le sbechii er a North Tower. Te mlora bebul tial blirir e ulemes e mlo mechas a rengrir el rengrir eng meringel el aksident a mla duubech. Di mle telkib ete milsa ongeru el skoki el subechii er a South Tower. Te mocha medengei el kmo tia diak el aksident a mocha oumera el kmo a beluu er a Manhattan a ngara chelsel odechelakl. Tia er a le beriou a South Tower, e tial blirir a di mlo milkolk er a chetechat me tia el rokir el basio er. a Manhattan.

Meng rrau a rengrir el kmo ngera metemellang, e bekikl er a lmuut el odechelakl e te mle mereched el chemiis el mora selbechakl el basio e merola el mora Manhattan stake er a ikelesia el ngara Lincoln Center. A le bochang, ete miltik er a rebetok el chedal a Ikelesia er a Manhattan el dirrek el mla mo kldibel er a stake center. Te ulemekedong louchais er kemam el kmo te ngar ker. Ng mlo klou a renguk el kmo ngungil beserir e dimlak el mechas a renguk el kmo te ngar ker. A ocholt er chelecha el taem olisechakl el mo a stake er a Zion a omecheliu e mesebechakl er kid er a ses el eolt, me a kakaerous el odechelakl el mei er a beluulechad.”2

Ng dimlak el sebechir el mo remei el kmeed el tal sandei e kmal mlo mekngit a rengrir el kirir a re mlad, eng di tir a dimlak a ngera el kmal metemall er tir.

Sel kumtab aika el eru el teletael, e ak mo meringel lomdasu er a klekakerous er a budech er a beluulechad me sel budech er a reng er a dersta el chad.3

Sera taem er a cherellel Osobel, ea seked er a rengara babeluades e uleldanges er a Dios e melekoi el kmo, “Klebkall le bora ngarbab el Dios, eabudech,le bora beluulechad, el mora rokiu el chad.”4

Eng di, ng mekngit a rengud el melekoi el kmo tiaikid el chetengakl el taem ruruiul er a lemechell a Ngelekel a Dios, ea Herod el mle king a mle uchul a kodellir a rebetok el tolechoi er a Bethlehem.5

A mimokl el melilt a klou er a chelsel a uldasu er a deureng. Ng uchul a beltikelreng, mo chuarm, okerulel a klechad, me a klubeled el kirel tial omerael el de ngarngii. Tial omelilt a dirrek el uchul a ringel me a ongarm el bo dechebangel er tial klengar, luldimukl er a ikel tekoi el duubech el diak de sal medengei uchul me a dirrek el mekngit lomelilt er a rebebil er a rechad. Sel Mekemad er a Babeluades a milsebechakl er a mimokl lomelilt er kid e klou a belkul el kirel a klemedengei er kid er a urerel Osobel er a beluulechad.

El uai ikel llechukl er a teruich el bliongel er a Mateus, a Osobel a dilu er a re Teruich me a Terung el kmo a Urerel er tial beluuelchad a diak bol kedmeklii a cherrungel el budech er tial klengar. A re Apostol a mlo ngerchelir el meche klengeltengat er a budech er a ikel obliid el bo loldingel e ulemeklatk el kmo “te mo teloi er a ogami [ea] rebetok el chad a mo ouketui er tir el kirel a ngklek: eng di ngike el outekangel el mora ulebongel a mo suobel.”6Ea klou a belkul tekoi a ngara bades 34: “Lak momdasu el kmo ak mlei loba budech el mei er a beluulechad.”7Ng bleketakl el kmo a budech er a beluulechad a dimlak el ngarngii er a taem er a Kristo, e dirrek el diak er chelechang.

A uchelel a tekingel a Rubak el ngara Doctrine and Covenants, a ngarngii a bebil er a meklou a belkul el osisechakl. Mo er tirkel chad el diak louchel a rengrir er a kngterir, a Reng er Ngii (el Reng er a Kristo), el mora rebek el chad el mei er a beluulechad,8a diak el blechoel lobengkel a chad.”9E dirrek el budech a mo dibus er a beluulechad.”10A Reprofet a mla kmu el kmo a budech a mlengai er a beluulechad.11Ea Diablong a dirkak el merenged e ngarngii a klisichel er tial beluulechad.12

Sel melemalt el reng er a rungil chad er a ngii di el ker a di mla skel e melemolem el skel a budech er a beluulechad. Ng diak el kired el kimer el kirel tial moktek. Eng di, a President Joseph F. Smith a ulsisechakl el kmo, “Ng diak el sebechel mor ngii sel reng er a budech me a beltikelreng er a beluulechad … el di merekmo a chad lenguu a Dios me a mera el klemechel a Dios …, e le kebkellii a chedaol klisichel me a urerel.”13

Kede blak a rengud el meluluuch el kirel a budech el mora beluulechad, eng di ng chelsel a dersta el chad me a telungalek e kid a metik er sel budech el ngii a telbiil el ngkedel a llemalt. Tiaikid el budech a telbiil el sengk er a urerel me a tngakireng er a Osobel.

Tial osisechakl a selaod er a chelsel a Doctrine and Covenants, el kmo ng kired el mo medengei el kmo tirkel meruul a melemalt el omeruul a mo nguu a ngkedir er a budech er tial beluulechad me a sel tara klengar el merael mei.”14

A President John Taylor a ulsisechakl el kmo a budech a diak di el soad, ng “sengk er a Dios.”15

A budech el kusaod er ngii a diak el kora di kedeb a temel budech. Ng sel melemolem el dmolech el deureng me a cheledaol semecheklel a reng.16

A President Heber J. Grant a smodii a budech er a Osobel er tiakid el teletael: “A budech er Ngii a sobechakl a ringel er kid, e meskid ongelaod er a reng, choroid a ngasechereng, e rullii er a chelsel a rengud a beltikelreng el mora rebebil el mekekii a chelsel a rengud er a budech me a deureng.”17Sera kaseues ngak me a rechad er a blil a Emilie Parker, ea budech er a Osobel a mla sobecheklii a ringel er tir e olngeseu el mesumech a chelsel a rengrir. Ng klou a belkul bo dodengei el mo uriul er a boes, ea Brother Parker a ulechotii a klausubes el mora ulemoes. El uaia tekingel a President Grant, a budech er a Osobel a “choroid a ngasechereng er a rengud.” A kerkeriil a ngerchelel a Rubak.

A Resanto er a Ivory Coast, er a taem er a mekemad er a belurir, a miltik er a budech lokiu a otireklir er a ebangkelio er a Jesus Kristo loumesingd a klaumera er tir er a ureor er a reksi er a telungalek me a ureor er a templo el kirir a rebeldekir.18

Kede rokui el soad a budech. A budech a diak di el belkul a kmo kede ngara selbechakl malechub eng diak de ngara chelsel a mekemad, uldikel, odechelakl, me a ultok. A budech a mei lokiu a klemedengei el kmo a Osobel el ngii a medengelkid, e medengei el kmo ngarngii a klaumera er kid er Ngii, e betik a rengud er Ngii, e oltirakl a Llechul, luldimukl aikel taem el de ngara chelsel a ongarm me a ringel. A nger er a Rubak el mora Profet Joseph Smith er a le ngara Liberty Jail a meskid ongelaod.

A Dios a dilu er a Joseph, el Ngelekel, me le bo er ngii a budech er a rengul; ele ringel me a ongarm el le ngara chelsel a kmal di kedeb el taem.

Ea, lsekum e ngii el [Joseph] a outekangel, ea Dios a mo nguu el mo er bab.”19

Molatk, a Dios a diak el uchul a rraureng ng bai [uchul] a budech.”20Tirkel diak el kengei er a Dios, a diak el betik er a budech. Kid el rokui el mla er sel miting er a babeluades el mlo uchul a mimokl el omelilt, el mle medengei el kmo ng mo er ngii a ringel er a klengar er a beluuelchad me a dirrek el kerior el mekngit lomelilt er a rechad a uchul. Kede mle medengei el kmo tia sebechel mo ngasechereng, rrau a rengud, diak el sebeched el mekerang, e oberaod. Eng di kede dirrek el mle medengei el kmo a Tngakireng er a Osobel a mo sobecheklid e smuld aika el rokui el diak el tabesul er a klengar e meskid a budech. A Elder Marion D. Hanks a ngarngii a llechukl el tekoi el ngara kboub er a blil lulluches er ngii a Ugo Betti: “A mo oumera er a Dios a mo medengei el ko a rokui el llach a mo tabesul, e mo er ngii a kmo ngera el ungil mo duubech.”21

Ngera uchul a budech? ?Betok a osiik er a budech loba teletael er a beluulechad, el ngii a dimlak e diak el sebechel ngoriakl. A budech a diak ko betik er ngii er a iilteet, klisiich, malechub a deruchall.22A budech a diak ko betik er ngii er a ikel soal a rengum, kmo ngera el osongel, malechub e lomilil. Ng diak a tara ika el sebechel, luldimukl a msal ngmai a betook er ngii, eng di diak el bo luchul a deureng me a budech.

A tekoi er a cheliteklel a Emma Lou Thayne a oker a kmal ungil ker: “Ak metik er a budech er ker? Ngar ker ongelaod Sel bo lak a rokui el ngeso el ngosukak?”23A nger a Osobel, el ngii a uchul e moktek er a budech. Ngii a “Prince er a Budech.”24

Kede mekera el melemolem el kmeed er a Osobel?Mo ngariou a rengud el mora Dios, blechoel meluluuch, ouchel a rengud er a kngtid, nguu a techolbechelid loba klengariou el reng me a ouchel reng, e mo mera el chedal a Jesus Kristo a ngii a kmal ungil okesiu er a llemalt lobengkel a budech el ngii a mo ngkeded.25Uriul er a King Benjamin er a ldu klemechel kirel a Tngakireng er a Kristo, ea rechad a di mlo biou er a chutem. “A Reng er a Rubak a mlei er tir, me te mlo mui er a deureng, e mla nguu a ngbetel a kngterir, meng mlo er ngii abudech er a rengrir,, leng mle mesisiich a klaumera er tir er a Jesus Kristo.”26A ouchel el reng me a kiei el ngara llemalt a uchul abudech er a rengud, el ngii a klou a belkul er a klengar kid.27Sel bla mtemelii a klou el tellemall, ea klekombesar a klou a belkul el mo uchul a budech.28Ng locha diak a ngera el mo mengaisisiu er sel budech el denguu sel dengai a kngtid me a telmelled el msa Rubak e dolengit a klengeltengat er a Tngakireng. El uai sel tara kmal ungil chelitakl er a Ikelesia el kmo, “Ak ngmai a berraod er ngak el loiit er ngii e merael ngara omengitakl.”29

Ng dmeu a renguk sel kudengei el kmo chelecha el sils ea reteruich el telael el ngeasek el sechal, me a redil, me a remeklou chad el obekel a misionari el mla kongei okedong el mo omtechei er a Rubak e Osobel, el Jesus Kristo. Tir oba mla moluut el ebangkelio er a budech el mora beluulechad, el tal chad me a tal telungalek er a tal taem—el ureor er a llemalt el uchul tia el budech el mora rengelekel a Chedam er a Babeluades.

A Ikelesia a basio el tirkel loltirakl er a Kristo a mo nguu a budech. Bebil er a rengeasek er a beluulechad a omes er tir el chedaol eng di diak el chedal a kelchelid. Omelchesiu el chedaol a ungil bakes. Eng di, ng chelsel a Ikelsia e kid a kasisiich, mosisechakl, e ngmai a ungil tekingel a Dios. E sel kot el ngaruchei, a ngerachel er a priesthood er a Ikelesia el meskid a chedaol ruoll me a telbiil el omak a telungalek e mo uchul a dersta er kid a lmuut el mora Dios el Chedam me a Jesus Kristo er a rengedel a celestial. Aika el chedaol ruoll a meskid a budech ele ikang a yaksok er a Rubak.

A templo a ngii a basio el betook el chedaol ruoll a mekedmokl e dirrek el uchul a blil a budech er tial beluulechad. Tirkel mora maori er a templo malechub ete ngara open house er a templo a dirrek el melchesuar a budech. A kmal dirk dobedebekii a tal teletael er a Fiji Temple me a oterkekle.l Ng mlarngii a kora ultok er a kabelment, el mlo uchul a mekngit me a rechorech er a rechad er a beluu er a Suva, el ngiluu tia lomekedecheraol er a Parliament e milngesimer er a rechad lulebdechem. Tial beluu a mlara cheungel a dereder er a klsoldau. A klsoldau er a Fiji a milsa Ikelesia kekerei el techall el mengidb er a rechad el kirel tial open house me a kmal di mle mekesai el chad el mora tial oterkeklel a templo. Tirka el chedal a ikelesia a mlo diak lebong le te mle bekikl el metemall. Ng kmal di chimo el oterkeklel a templo el uaise el teletael er a kot el Nauvoo Temple el dirrek el mlara chelsel meringel el teletael.

A tara chad el mlei er tial open house a klebokel el mechas er a Hindu el chad er a Indian, el chedal a parliament el ngii a mle chelsimer eng di mlo sebechel merael ele ngii el mle redil.

Chelsel a delmerab er a celestial, el cheroid er a uldikel er a beluuelchad, eng mocha tmaut el lemangel e ouchisa er a budech el ngii omelchesiu er ngii. Ng mlo melchesuar Chedaol Reng el mengelaod er ngii e ouchais el kirel a cheledaol teletelel a templo.

A Osobel a uchul a mera el budech.Ng uaisei el ngarngii a ringel er a klengar, eng di Tngakireng er a Osobel me a krazia er Ngii, me a melemalt el klengar a mo ngkedel sel budech er a dertsa el chad. Sel teletael el milkedmokl er a taem er a Passover, ea Osobel a mle yaksok er a reapostol er Ngii el kmo te mo mukngeltengat er a “Ongelaod, el ngii a Chedaol Reng” e dilu aikakid el tekoi: “Budech ak beskemiu, budech er ngak ak beskemiu: el diak el beluulechad a meskemiu, ngak a meskemiu.”30Ea uchei er sel mle Ngii a mle Nglunguchel eng dilu el kmo: “Aika el tekoi a bla kdu er kemiu, el ngokui ngak e ko mo nguu a budech. Cheslel a beluulechad e ko mo obangel a ringel: eng di bo lungil a rengmiu; ak mla mo kats er a beluulechad.”31

A Eliza R. Snow a milluches el kirel tial tekoi:

A rengum bol ngara odanges el mora Dios;

Lak bo lak a deureng er kau.

A loberk a ringel er a beluulechad,

A Kristo a kmo, “Ngokiu ngak e ko mo nguu a budech.”32

Aika kuuchais el ngara ngklel a Jesus Kristo, amen.

Uleklatk

  1. Eru el ongdibel a mla er ngii er a beluu er a Abidjan er a Sunday, February 10, 2013; 9,693 el chad a mla er ngii—619 a dimlak el chedal a Ikelesia. A iidisir a rechedal a Ikelesia el ngara Ivory Coast a 19,000.

  2. Mesa Doctrine and Covenants 115:6.

  3. A tekoi elbudech a kakerous a belkul. A rechad er a Greek a kmo ulebongel, terbengel, malechub eng mo diak a mekngit el blekeradel lokiu orrimel. Ea Hebru a telkib el bleketakl a belkul ea lebebil eng di olchotel omereng el saul. A budech a dirrek el “teletael el mora chad lokiu a ulterekokl el blekeradel el bla lekedmokl a Dios.” (Howard W. Hunter, “Where Is Peace?” in Conference Report, Oct. 1966, 14–17.

  4. Lukas 2:14; smisichii a belkul.

  5. MesaMateus 2:16; dirrek el mesa Ross Douthat, “The Loss of the Innocents,” New York Times,Dec. 16, 2012, 12.

  6. Mateus 10:16, 22.

  7. Mateus 10:34.

  8. Mesa Doctrine and Covenants 84:46.

  9. Mesa Doctrine and Covenants 1:33.

  10. Mesa Doctrine and Covenants 1:35.

  11. A President Woodruff a millekoi er sera 1894 me a dirrek el1896. Mesa The Discourses ofWilford Woodruff, ed. G. Homer Durham (1946), 251–52; dirrek el mesa Marion G. Romney, er a Conference Report, Apr. 1967, 79–82.

  12. Mesa Joseph Fielding Smith,The Predicted Judgments,Brigham Young University Speeches ofthe Year (Mar. 21, 1967), 5–6. Eng di a,Elder Neal A. Maxwell a dilu el kmo, “Ng sebeched el metik er a budech el diak el iior er a kmo a budech a mla mengai er a beluuelchad … me a ‘rokui eltekoi [a] kautok’” (“Behold, the Enemy Is Combined,”Ensign,May 1993, 79).

  13. Teachings of Presidents of the Church: Joseph F. Smith(1998), 400.

  14. Mesa Doctrine and Covenants 59:23.

  15. Teachings of Presidents of the Church: John Taylor(2001), 151.

  16. A re Greeks er a irechar el mei er chelechang, ea ika el tekoi el—durengme a klungiolel a reng—a bla le sodii, mingii, e choudur a belkul e dirrek el ngodechii sel ulekrael er ngii el kirel aklengar kid. Mesa David Malouf,The Happy Life: The Search for Contentment in the Modern World(2011). Dirrek el mesa hong er a Mr. Malouf’s, er a R. Jay Magill, “How to Live Well,”Wall Street Journal,Jan. 26–27, 2013, C6.

  17. Teachings of Presidents of the Church: Heber J. Grant(2002), 226.

  18. A kldei er a ikel stake er a Ivory Coast a bebil er aikel kot el ngarabab el lluich me a eim el stakes er a Ikelsia er tirkel meklou el chad [ lodars] a ngakl el kirel chedaol ruoll er a temple, ea Cocody Cote d’ Ivoire Stake a kot el ngarbab (R. Scott Lloyd, “Elder Cook ’Impressed with Exceptional Spirit,’”er a Ivory Coast,“ Church News,Mar. 3, 2013, 4, 14). Sera taem er a mekemad el kot el kmeed el temple a teruich me a eru el mail a cheridel lokiu lokiu a bas er a Accra, Ghana, e tiang a meral ongasireng el klauemrang el uchul a budech er a dersta el chad me a telungalek.

  19. Mesa Doctrine and Covenants 121:7–8. President Harold B. Lee a ulsisechakl, “A leuaisei, e kid a kired lobiich; ng kired el mora skeng el uchul eng mocholt a klisiich el ngar kid” (Teachings ofPresidents of the Church: Harold B. Lee [2000], 208).

  20. 1 Korinth 14:33.

  21. Er a Marion D. Hanks, “A Loving, Communicating God,”Ensign,Nov. 1992, 63.

  22. Mesa Jeffrey R. Holland, For Times of Trouble(2012), 79. A Elder Jeffrey R. Holland olisechakl el kmo, “a mera el chelebuul a locha sebechel klou a letemellii er a reng er a chad er a ngii di el ngerang eng di diak el kelngit.” Eng di a melemalt el usbechel a udoud a sebehcel oisisii a budech.

  23. “Where Can I Turn for Peace?”Chelitakl, no. 129.

  24. Isaia 9:6.

  25. John Greenleaf Whittier a smodii er a betengel: “Bom kerekikl el kirel a klengar kau. Lak moruul a tekoi er allomes el mo uchul ea lekebesengei eng diak molchesuar a budech” (“Conduct [From the Mahabharata],” er aThe Complete Poetical Works of John Greenleaf Whittier[1802], 484).

  26. Mosiah 4:3; smisichii a belkul; dirrek el mesa Marion G. Romney, er a Conference Report, Apr. 1967, 79–82.

  27. A llomes a sel ngara dertsa el chad loldubech el tir el bedul a budech. Ng mekedmokl lokiu a eru el teletael: Llomes er a Kristo, mengai er a chedma me a chedil el mlara Chedam er a Babeluades (mesaDoctrine and Covenants 88:6–13; 93:2), me a sengk er a Chedaol Reng (mesaDoctrine and Covenants 39:6).

  28. “Eru el teletael er a klausubes a kirel mekedmokl el mo uchul a budech el mora chad—a chimong a ngara chad loba ngerachel er a Ikelesia er a Rubak, ea chimong a ngara Rubak. [Mesa Mosiah 26:29.]”(Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball[2006], 41).

  29. “How Gentle God’s Commands,”Chelitakl, no. 125.

  30. Johanes 14:26–27.

  31. Johanes 16:33.

  32. “Though Deepening Trials,”Chelitakl, no. 122.