Na Kaukauwa ni Matabete vei Cauravou Lailai

Ena 1878 a se yabaki 17 tiko kina o George F. Richards na tukaqu vakarua. Me vaka ga e dau yaco ena gauna o ya, sa tabaki oti tu me italatala qase. Ena dua na Sigatabu a tauvi tinana sara tiko e dua na mosi levu. Me vaka ga ni a sega ni tiko o tamana, a sureti sara o bisopi kei na so tale mera mai masulaki koya, ia e sega ni yaco e dua na vakacegu. Sa mani yaco, me vuki yani vei luvena o George ka kerei koya me tabaka na buredelana. A vola vakaoqo ena nona ivolaniveisiga, “Ni se tuturu tiko na wai ni mataqu ena vuku ni rarawa nei tinaqu vata kei na noqu vakarau vakayacora na veiqaravi oqo au se bera mada ni cakava vakadua, au a gole ki na dua na rumu kau laki tagi kina ka masu.”

Ni sa vakadeitaki koya mai, a tabaka sara na buradelai tinana ka vakayacora vua e dua na veimasulaki rawarawa sara. A qai vola e muri, “Sa mudu sara na mosi nei tinaqu ka yaco vua na vakacegu ena gauna mada ga au se tabaka tiko kina na buradelana.” A qai vola sara ena nona ivolaniveisiga na veika titobu sa laurai oqo. A kaya o koya ni dau vakila tu ga ena veigauna ni vuna a sega ni vakacegui kina o tinana mai na veimasulaki nei bisopi e sega ni baleta ni sega ni rokova na Turaga na veimasulaki nei bisopi ia sa baleta ga ni a gadreva na Turaga me nona na veimasulaki oqo e dua na cauravou, me vakavulica vua e dua na lesoni ni matabete ena tiko vei cauravou sa tautauvata ga na kaukauwa ni matabete e tiko vua e dua na turaga ena gauna e vakayacori kina ena ivalavala dodonu.

Ena bogi nikua au gadreva meu na vosa tiko baleta na kaukauwa oqo. Me vaka niu na vosa tiko vei ira na peresitedi ni kuoramu ni dikoni, na ivakavuvuli e veivosakitaki tiko sa baleti ira kece talega na itabagone ni Matabete i Eroni kei ira na nodra dui iliuliu, oka kina o ira na noda peresitedi ni kuoramu ni ivakavuvuli kei na ivukevuke ki na peresitedi ni kuoramu ni bete.

Niu a se peresitedi tiko kina ni kaulotu, au raica ni toso cake sara vakalevu na nodra bula vakayalo kei na kila vakaveiliutaki na cauravou ena yabaki era kaulotu tiko kina. Kevaka mada meda na cakacakataka vakavika na nodra yaunibula oqo ena gauna ni nodra Matabete i Eroni kei na yabaki ni kaulotu, ena vaka toka beka na irairai ni laini karakarawa o ni raica toka ena qaravu oqo. Au nanuma kina ni tolu tiko na idola bibi e vakavuna me yaco na tubu levu vakayalo ena yabaki ni nodra kaulotu: (1) eda se bera mada ni nuitaki ira na cauravou me vakataka oqo, (2) eda sa namaka tiko na veika cecere mera cakava ia ena loloma ga, kei na (3) noda vakavulici ira ka vakavulici ira tale me rawa ni ra vakayacora kina vakacecere na veika sa namaki tiko vei ira.

Ena rawa vua e dua mena taroga beka, “Na cava e sega ni vakayacori kina na ivakavuvuli vata ga oqo kivei ira na peresitedi ni kuoramu ni dikoni?” Kevaka me vakayacori oqo, ena rairai yaco sara vakatotolo na nodra tubu vakayalo ka na vakatoka na laini drokadroka ena qaravu. Me vakalekaleka ga, au na via vosa tiko ena sala ena rawa ni vakayagataka e dua na peresitedi ni kuoramu ni dikoni na veivakavuvuli oqo.

iMatai—nuitaka. Eda sa rawa ni nuitaki ira na noda peresitedi ni kuoramu ni dikoni ena ilesilesi cecere eso. Sa vakayacora tiko oqo na Turaga—e vakaraitaki oqo ena Nona lomasoli me solia vei ira na idola, e kena ibalebale na veivakadonui mera vakatulewa ka dusimaka na cakacaka ena nodra kuoramu. Me ivakadinadina ni veinuitaki oqo, eda sa kacivi ira kina na peresitedi ni kuoramu ni dikoni ena ivakatakila, sega ni baleta na nodra sa matua cake se dua tale na vuna vakaoqo. Na iliuliu yadudua ena Lotu oqo, oka kina o ira na peresitedi ni kuoramu ni dikoni, sa tu vei ira na dodonu, ka dodonu mera kila tiko, ni sa kacivi o koya ena ivakatakila e yaco mai. Ena vukei koya na veivakadeitaki oqo me kila ni Kalou sa nuitaki koya tiko ka tokoni koya talega.

Na ikarua kei na ikatolu ni isolisoli oqo e rau veisemati tiko—na nanamaki cecere kei na kena veivakavulici me ra vakayacora rawa kina. Au a vulica e dua na lesoni cecere ena gauna ni kaulotu: e dau yaco mera tubu cake se lutu sobu ki na ivakatagedegede ni nona nanamaki o peresitedi ni kaulotu, ka sa vakakina vei peresitedi ni kuoramu ni dikoni. Kevaka era na namaki walega mera veiliutaki ena soqoni ni kuoramu ka tiko ena soqoni ni komiti ni itabagone ni matabisopi, sai koya sara ga oqori era na cakava. Ia sa rawa vei kemuni na iliuliu mo ni vakarabailevutaka na nodra rai—o ya na rai ni Turaga. Ka cava e bibi kina na rai vakaoqo? Baleta ni vakarabailevutaki na rai ena vakarabailevutaki na veivakauqeti.

Sa kovuti tu ena veikacivi yadua ena Lotu oqo na dodonu ni kena ciqomi na ivakatakila. O koya gona, e dodonu mera kila na peresitedi ni kuoramu ni dikoni na nodra dodonu mera ciqoma na ivakatakila mera vakaturi ira nodra daunivakasala, na dodonu mera ciqoma na ivakatakila mera laki vueti mai o ira sa yali tu, kei na dodonu mera ciqoma na ivakatakila mera vakavulici ira kina na lewe ni kuoramu baleta na nodra itavi.

Na iliuliu vuku ena vakavulica vei ira na peresitedi ni kuoramu ni dikoni na ivakavuvuli oqori ka na veivuke ki na kena ciqomi na ivakatakila. Ni sa rawa vua me vakavulica vei ira na yalayala vakadeitaki ni Turaga: “Ia kevaka ko sa gumatua ena masu, ena vakatakila vei iko e vuqa na ka” (V&V 42:61). Sa dau lomasoli sara na Turaga me solia mai na ivakatakila. A sega beka ni tukuna vei Josefa Simici kei Oliver Cowdery, “Raica ko sa daumasuti au ka sa vakacegui iko kina na noqu Yalo Tabu” (V&V 6:14)? O koya gona ni na yaco oqo vei kemuni na peresitedi ni kuoramu ni dikoni. E lomani kemuni na Turaga ka gadreva me vakatakila vei kemuni na Nona nanuma kei na lomana. E rawa beka mo vakasamataka ni yaco vua na Turaga e dua na leqa me qai sega ni walia rawa? Au sega ni rawata. Baleta e nomu dodonu na ivakatakila, ka rawa ni vukei iko o Koya mo walia na veileqa kecega vaka-peresitedi ni nomu kuoramu kevaka mo na vakasaqara na Nona veivuke.

Sa rawa mo ni vakavulica na iliuliu totoka vei ira na peresitedi ni kuoramu ni dikoni ni ivakatakila e sega ni sosomitaka na cakacaka kaukauwa kei na sasaga yadudua. A taroga kina o Peresitedi Henry B. Eyring vei Peresitedi Harold B. Lee ena dua na gauna, “Meu na ciqoma vakacava na ivakatakila?” A sauma o Peresitedi Lee, “Kevaka o gadreva mo ciqoma na ivakatakila, mo laki sasagataka mada vakai iko.”¹ Ena rawa vua na iliuliu vuku me veivosakitaka vata kei nona peresitedi ni kuoramu ni dikoni eso na sasaga yadudua vakayalo me cakava me vakavakarau me vakaturi rau na nona daunivakasala. Ena gadrevi beka me taroga ka sauma na taro vakaoqo: O cei beka ena ivakaraitaki vinaka mena laveti ira cake na cauravou tale eso? Se o cei beka ena malele sara ki na nodra gagadre o ira era sotava tu na ibolebole duatani?

Me kena itinitini ni sa rawa vua na iliuliu vuku oqo me vakavulica vua na sala me kila ka cakacaka ena gauna e yaco mai kina na ivakatakila. Eda sa bula donuya tiko oqo na vuravura e vakaivalavala kaukauwa, ka totolo sara na bula ka sa kena ivakarau tu me ramase na kena cina ka voqa levu na kena ivosavosa. Ia e dodonu me kila o cauravou oqo ni oqo na itovo tudei kei vuravura, e sega ni itovo ni Turaga. A sucu na iVakabula ena ikanakana ni manumanu tawa kilai; a vakayacora o Koya na cakacaka cecere duadua ka sega ni vakatauvatani rawa ena itukutuku ni veigauna taucoko ena dua na were e vakanomodi, ka ciqoma o Josefa na iMatai ni Raivotu ena dua na veikau vakatikitiki. A yaco mai vua na Kalou na isau ni masu ena domo lailai sa rogo vinaka—na yalo sautu se veivakacegui, na yalo me caka vinaka, na veivakararamataki—eso na gauna sa vaka na sorenikau lalai ni vakanananu kevaka me qai rokovi ka susugi cake ena tubu me vaka na veidamanu lelevu vakayalo. Eso na gauna na vakasama se vakanananu vakaoqo ena rawa me vakayaco-ka vei kemuni na peresitedi ni kuoramu ni dikoni mo ni vakatura me daunivakasala se lesia e dua na cauravou e luluqa tiko vakalotu ena gauna oqo.

Ena vica na yabaki sa oti keitou a vakauqeti na mataveiliutaki ni iteki, me keitou kaciva e dua na turaga vinaka me vunivola ni iteki. Ena gauna ya a se via luluqa toka kina na nona mai Lotu. Keitou sa kila tiko, ni kevaka mena ciqoma o koya na veikacivi, ena totoka sara na nona cakacaka.

Keitou sa mani kacivi koya ki na itutu, ia a sauma mai, “Sega, au vakabauta niu sega ni rawata.”

A yaco sara mai e dua na vakanananu. Au a kaya, “Ia, au vakabauta ni sa na qai sega tu na vunivola ni iteki e Glendale.”

Kurabui, ni sauma mai, “Na cava o ni tukuna tiko mai? E dodonu me dua na nomudou vunivola ni iteki.”

Au a sauma, “O ni vinakata beka me kacivi e dua tale me mai vunivola ni iteki vakabibi ni sa vakauqeti keitou oti na Turaga mo ni sa kacivi?”

“Sa donu,” a kaya mai, “Au sa na taura.”

A cakava vakakina. Era sega walega ni vuqa na turaga ia era na vuqa talega na cauravou era na vakaio ki na veikacivi ni ra sa kila ni kacivi ira tiko na Turaga ka sa gadrevi ira kina na Turaga.

Tarava mo ni vakatakila vei peresitedi ni kuoramu ni dikoni ni dua na ka sa namaka tiko vei koya na Turaga o ya me laki vueti ira mai na sa yali tu, o ira sa luluqa tu kei ira era sega ni lewenilotu. Sa vakaraitaka kina na Turaga na iusutu ni Nona ilesilesi ena ivakarau oqo: “Ni sa lako mai na Luve ni tamata me vakabulai koya sa yali” (Maciu 18:11). Kevaka me sa qai vakaliuca tiko na iVakabula mera laki vueti mai na yali tu, kevaka me sa vakaliuca o Peresitedi Thomas S. Monson me vakayacora vakakina, ni sa vakaraitaka oqo ena nona bula taucoko, sa qai dodonu beka me da vakaliuca vakakina oi keda na iliuliu yadudua, o ira na peresitedi ni kuoramu ni dikoni ena Lotu oqo mera vakayacora vakakina? Sa iusutu ni noda veiliutaki, ni sa tiki bibi ni noda cakacaka vakalotu, na kena buebue tiko, na yalo ni gugumatua, kei na yaloqaqa tikoga mera laki vueti mai na yali tu ka kauti ira lesu mai.

A kaya kina e dua na cauravou a sikovi mai vei ira na nona lewe ni kuoramu: “E veivakakurabuitaki nikua … na nodra yaco mai e 30 na tamata ki na noqu vale. … E vakavuna sara ga meu sa gole ki lotu nikua.” Mena rawa vakacava vua e dua na itabagone me cakitaka na loloma kei na veikauwaitaki vaka o ya?

Au malaude niu rogoca e vuqa na kedra italanoa na peresitedi ni kuoramu ni dikoni era sa ciqoma rawa na rai oqo ka ra sa vakavulica vakataucoko se vakatikina tiko na lesoni ena nodra soqoni ni kuoramu. Ena vica na macawa sa oti au a tiko ena dua na kalasi ni kuoramu ni dikoni. A vakavulica tiko e dua na cauravou yabaki 12 e dua na lesoni 25 na miniti baleta na Veisorovaki. A tekivuna ena nona tarogi ira na nona icaba dikoni se cava mada na Veisorovaki. Oti a qai wasea eso na ivolanikalou vakaibalebale cake ka taroga eso na veika momona, ka ra sauma mai. Ia ena nona kila ni se vo levu tu na gauna ka sa vakacagau na lesoni, sa vakavukui sara ka rairai a vakaroti taumada mai vei tamana me tarogi ira na iliuliu era tiko e kea na taro cava era a tarogi kina baleta na Veisorovaki ena gauna ni nodra kaulotu kei na cava era a kaya lesu. A qai tinia ena nona ivakadinadina. Au a vakarorogo ka kurabui dina. Au a vakananuma lo toka, “Au sega ni vakasamataka rawa e dua na gauna au a bau solia kina e dua na tiki bibi ni lesoni vakaoqo niu se cauravou tiko ena Matabete i Eroni.” Eda rawa ni laveta cake na ivakatagedegede kei na rai baleti ira na cauravou oqo, ka ra na vakaio mai kina.

Kemuni na iliuliu ko ni na laveti ira cake vakauasivi sara na peresitedi ni kuoramu ni dikoni oqo ena gauna mo ni laiva kina mera veiliutaki ka mo ni kalawa mada mai muri ena buturara o ya. Ko ni na vakarabailevutaka vakauasivi na nomuni veikacivi sega ena soli ni dua na lesoni cecere ia ena nomuni vukei ira mera solia e dua na lesoni cecere; sega ena nomuni vueta mai e dua ia ena nomu vukei ira mera vueta e dua.

E dau tukuni tu: kakua ni vakamatea vata kei iko na ivakatagi e tiko e lomamu. Sa vakakina na noqu via tukuna vei ira na iliuliu qase, ni kakua ni cegu ni se tiko ga vei kemuni na kila ni veiliutaki. Vakavulici ira na noda itabagone ena veimadigi kecega; vakavulica vei ira na ivakarau ni kena vakarautaki na lewenibose, na ivakarau ni kena liutaki na soqoni ena dodonu kei na veilomani, na sala mena vueti kina e dua, na sala mo vakarautaka ka solia e dua na lesoni veivakauqeti, kei na sala ni kena ciqomi na ivakatakila. Oqo ena raici kina na nomu gugumatua—na iyausoli ni veiliutaki kei na veika vakayalo o sa mai vakatikora ki na yalodra kei na vakasama na cauravou oqo.

Kevaka mo ni vakarabailevutaka na nomuni veikacivi oi kemuni na peresitedi ni kuoramu ni dikoni, sa na yaco mo ni iyaya ni cakacaka ena liga ni Kalou ena gauna oqo, ni matabete e tiko vei cauravou lailai sa tautauvata ga kei na kaukauwa ni matabete ni turaga ni vakayacori ena ivalavala dodonu. Ena gauna mo ni sa qai vakayacora kina na nomuni veiyalayalati ni valetabu ka yaco mo ni daukaulotu ka iliuliu ni Lotu ena veisiga ni mataka, sa na yaco mo ni kila na sala e ciqomi kina na ivakatakila, na sala ni kena vueti mai e dua, kei na sala me vakavulici kina na ivakavuvuli ni matanitu ena kaukauwa kei na lewa. Sa na qai yaco mo ni itabagone ena itutu vakaulumatua vakaturaga. Au sa vakadinadinataka na veika oqo ena yaca i Jisu Karisito, sai Koya na iVakabula kei na Dauveivueti kei vuravura, emeni.