E Via Veivosoti na iVakabula

Ena gauna ni veiqaravi vakavuravura ni noda iVakabula, e vuqa era muri Koya, okati kina o ira na vunivola kei na Farisi, “mai na koro lalai kecega mai Kalili, … Jiutia, mai Jeruasalemi talega.”¹ E dua na turaga sa sega ni lako rawa, tauvi paralase tu a gadreva me vakabulai ka a kau mai ki na dua na soqoni levu, ia ni dredre me ra kauti koya voleka yani vua na iVakabula, era kauti koya na nona itokani ki na dela ni vale a tiko kina na iVakabula ka qai tukuci koya sobu ki ra. Ni laurai na ivakaraitaki ni vakabauta oqo, vata kei na dua na inaki cecere era sega ni kila na Nona dauvakarorogo, a kaya na iVakabula, “Ko iko, sa bokoci na nomu ivalavala ca.”²

E rairai vakurabuitaka na tamata na ka oqo, ka dina ga ni ivolanikalou e sega ni tukuna e dua na ka me baleta na ka a cakava, e rairai a vakananuma tiko kevaka a kila dina tiko na iVakabula na vuna a lako mai kina.

E kila na iVakabula ni vuqa na tamata era muri Koya me baleta na Nona caka mana cecere. Taumada a vukica na wai me waini,³ kauta tani na yalo velavela,⁴ ka vakabula na luvena tagane na turaga,⁵ e dua na vukavuka,⁶ na tinai wati Pita,⁷ kei na lewe vuqa tale.⁸

Ia o koya na turaga paralase oqo, e digitaka na Turaga me soli ivakadinadina ruarua kivei ira na dau muri Koya kei ira era sega ni vakabauta na Nona itavi kilai tani me vaka ni iVakabula kei vuravura. Nodra rogoca na vosa ni i Vakabula, o ira na vunivola kei na Farisi era sa tekivu me ra vakavuna ena kedra maliwa, na kena veivosakitaki na vakawaleni ni vosa vakacaca, me kena itinitini ni Kalou duadua ga e rawa me vosota na ivalavala ca. Ni vakila na nodra vakasama, a vosa vei ira na iVakabula ka kaya:

“A cava dou sa veinanuyaka ena lomamudou?

“A cava vei rau e rawarawa cake, me kaya, sa bokoci na nomu ivalavala ca; se me kaya, Mo tu cake, ka lako voli?”⁹

E sega ni waraka na kena isau mai vei ira, a tomana na iVakabula, “Ia mo dou kila kina ni sa rawata na Luve ni tamata e vuravura me bokoca na ivalavala ca, [sa qai vuki ko Koya vua na tauvi-paralase] Au sa kaya vei iko, Mo tucake, ka kauta na nomu imocemoce, ka lako ki na nomu vale.”¹⁰ A qai cakava vakakina!

Mai na caka mana ni veivakabulai vakayago, a vakadeitaka na iVakabula kivei keda taucoko na kaukauwa levu cake sara ni dina vakayalo oqo ka sega ni vakaiyalayala: na Luve ni Tamata e bokoca na ivalavala ca!

Ena kena sa ciqomi tu na dina oqo mai vei ira kece na vakabauta, e sega soti ni rawarawa me vakaraitaki sa ikoya na kena yaga ni veitokani dina: na iVakabula e bokoca na ivalavala ca “e vuravura” ka sega wale ga ena iOtioti ni Veilewai. E sega ni lako mai o Koya me vakabulai keda ena noda ivalavala ca.¹¹ E sega ni vakatara o Koya meda lesu tale ki na ivalavala ca sa caka oti.¹² Ia ni da sa veivutuni ka talairawarawa ki na Nona kosipeli, ena vosoti keda o Koya.¹³

Ena veivosoti oqo eda raica kina na kena rawa ni yaco kei na kaukauwa ni veivakabulai ni Veisorovaki ena duavata kei na loloma. Kevaka eda cakacakataka na noda vakabauta na Turaga o Jisu Karisito, na kena rawa ni yaco na kaukauwa ni Nona Veisorovaki e vakaukauwataki keda ena noda gagadre,¹⁴ kei na Nona kaukauwa ni veivueti e veivakasavasavataki keda ena noda “[biuta] tani na itovo vakayago.”¹⁵ Oqo e kauta mai na inuinui kivei keda kece, vakabibi kivei ira era vakila na kena yaco wasoma na malumalumu vakatamata e sa ulabaleta na kena rawa vua na iVakabula me veivuke ka veitaqomaki.

Ni vakarautaka e dua na madigi vua na iVakabula me vakararamataka noda vakasama,¹⁶ a vakataroga o Pita ena dua na gauna se me vica na gauna e dodonu me vosoti tacina kina ka qai taroga, “Me vaka vitu?” Sa sivia dina sara ga o ya. Ia na kena isau mai vua na iVakabula a dolava na sala vei keda meda kila na Nona yalololoma: “Au sa sega ni kaya vei iko, Me vakavitu wale ga: ia, Me vakavitusagavulu na vitu.”¹⁷

E lomani keda na Turaga ka vinakata meda kila na Nona yalogu me veivosoti. Sa sivia e 20 na gauna ena Vunau kei na Veiyalayalati, a kaya na Turaga kivei ira a vosa tiko kina o Koya, “Sa bokoci na nomu ivalavala ca,” se vosa vakatautauvata.¹⁸ E rauta ni veimama ni veika a yaco oqori, na vosa ni Turaga a vakatabakiduataki sara ga kivua na Parofita o Josefa Simici, eso na gauna e vosa duadua ga vua, so na gauna vei ira eso tale.¹⁹ Na imatai vei ira oqo a katoni ena 1830, na kena iotioti ena 1843. Oqori, ena loma ni vuqa na yabaki, a kaya vakavica na Turaga vei Josefa, “Sa bokoci na nomu ivalavala ca.”

Me vaka ni o Josefa a sega ni “vakayacora na veicala lelevu sara ka bibi,”²⁰ ena daumaka vei keda meda nanuma ni vica wale ga na ka e biu oqo, na “vakavitusagavulu na vitu” ni Turaga e sega ni yalana na veivosoti me vaka na bibi ni ivalavala ca.

Ena nona vosa kivei ira na italatala qase ena nodra soqoni mai Kirtland, a kaya na Turaga, “Au sa vakarota mo dou rawai vuravura; ia au na qai lomani kemudou.”²¹ Na Turaga e kila tu na noda malumalumu kei na veika ena yaco ena tawamudu “ni vuravura” mai vei ira na tagane kei na yalewa sega ni kilikili.²² O koya gona na vosa ena tikina oqo sa ikoya na Nona vakadonuya ni sa ikoya wale ga ena ivalavala dodonu ni Nona loloma e rawa kina me uasivi sara na noda “vorata na vuravura.” E rawa me vakatakilai vakacava na loloma o ya? A kaya o Koya, kivei ira na italatala qase vata ga e Kirtland, “Au sa vosota na nomudou ivalavala ca.”²³ E via veivosoti na iVakabula.

Me kua ni dua e nanuma ni dau yaco mai na veivosoti oqo ka sega na veivutuni. E dina, na Turaga a kaya, “Ko i au na Turaga, au sa vosoti ira era sa vakatusa vei au na nodra ivalavala ca, ka kerea me ra vosoti,” ka qai vakuria o Koya me baleta eso tale na ka e gadrevi “ki na caka cala mo dou mate kina.”²⁴ Me vaka ni Turaga “sa sega sara ni vakadonuya na ivalavala ca,”²⁵ ia e vakaduiduitaka o Koya na kena semati vata na bibi ni so na ivalavala ca. E vakarota o Koya ni na sega na veivosoti ena “vosa vakacacataka na Yalo Tabu.”²⁶ E kaya na bibi ni laba²⁷ ka vakamatatataka na bibi ni ivalavala ca ni veiyacovi me vaka na veibutakoci.²⁸ Me baleta na kena tokaruataki na bibi ni ivalavala ca ni veiyacovi, sa vakatakila o Koya ni rabailevu na dredre ena kena ciqomi na Nona veivosoti.²⁹ A qai kaya o Koya ni “ko koya sa ivalavala ca ni sa kila tu na ka dina, ena cudruvi vakalevu kina.”³⁰ Ia, ena Nona loloma, a vakatara o Koya na gauna me baleta na vakatorocaketaki mai na vakaukauwataki ni kena vakatotolotaki na veivakataucokotaki. Ena vuqa na ivalavala ca ka vakavuna na malumalumu mai na veika vakavuravura, ena wasoma ni noda veivutuni ka kerea na Nona veivosoti, ia ena vosoti keda o Koya ena veigauna kece ga.³¹

Ena vuku ni ka oqo, oi keda kece, okati kina o ira era tovolea vakaukauwa me ra valuta na itovo ni veivesuki vakayago me vaka na veika era vakayagataki cala se na iyaloyalo velavela kei ira na tamata era veivolekati, e rawa me ra kila ni Turaga ena kidava noda sasaga ena yalododonu ka na veivosoti ena yalololoma ni sa taucoko na veivutuni, “me yacova na vakavitusagavulu na vitu.” Ia e sega ni kena ibalebale oqo ni dua e rawa me lesu tale ena yalogu ki na ivalavala ca ka sega ni totogitaki kina.³²

Na Turaga e dau taleitaka na yaloda,³³ kei na vakabekataki ni vakabauta lasu e sega ni vakadonuya na ivalavala ca.³⁴ Ena itabagauna oqo a vakasalataka na Turaga e dua vei ira Nona dauveiqaravi na veibasai ni vakabekataki mai na nona tukuna, “Ia me cata sara [o koya] na nodra ivalavala na itokani i Nicolaitane kei na nodra cakacaka butobuto kece ga.”³⁵ O ira na Nicolaitane era lewe ni dua na vakabauta vakalotu makawa ka tu vei ira na veivakadonui me ra cakava na ivalavala ca ni veiyacovi mai na ivalavala dodonu ni loloma vakalou.³⁶ Oqo e sega ni vinakata na Turaga.³⁷ Na Nona yalololoma kei na loloma vakarisito e sega ni vakaiulubaletaki keda kina ena kena “sega ni cegu rawa na [yaloda]. Ka [da] sega ni muria na ivakavuvuli dina, ia dou sa rekitaka ga na itovo ca.”³⁸ Ia, ni da sa cakava oti na veika eda rawata,³⁹ Na Nona yalololoma kei na loloma vakarisito era sa ivurevure me rawa kina “ni caka ena kena gauna”⁴⁰ meda vorata na vuravura mai na kaukauwa ka rawa kina na Veisorovaki. Ni da vakasaqara ena yalomalua na isolisoli vakamareqeti oqo, “ena vakaukauwataki [keda] na veika eda sa malumalumu kina,”⁴¹ kei na Nona kaukauwa, sa rawa kina vei keda meda cakava na veika a sega ni rawa meda cakava vakataki keda.

Na Turaga e raica tu na rarama sa tu vei keda,⁴² na gagadre ni yaloda,⁴³ kei na noda ivalavala,⁴⁴ kei na gauna eda sa veivutuni kina ka vakasaqara Nona veivosoti, e veivosoti o Koya. Ena noda vakasamataka noda dui bula vakayadua kei na nodra bula o ira na noda daulomani kei ira noda itokani, e dodonu me tautauvata noda yalogu meda vosoti keda kei ira eso tale.⁴⁵

Vunautaka na Noqu Kosipeli e tukuna na dredre ni kena vorati na ivakarau ni vesuki vakayago ka vakauqeti ira na iliuliu ni matabete kei ira na lewenilotu me ra “kakua ni kidacala se yalolailai” kevaka era kila ni so na dauvakatataro se lewenilotu vou era sotava tiko na dredre ena vuku ni veileqa oqo. E daumaka, noda sa vakasalataki meda “vakaraitaka tiko ni ra na yalodei tiko ena vukudra o ira oqori, ka ra sega ni dauvakalelewa … [me ra raica] ni oqori e dua ga na leqa lailai ka na sega ni dede sa na vinaka cake tale.”⁴⁶ E rawa beka meda cakava vakalailai vata kei ira na luveda se lewe ni matavuvale ka ra vakaleqai tiko ena veileqa vata oqori, ena nodra sega ni dei ka ra sa lakosese tu mai na sala ni bula savasava? Era gadreva vakaidina na noda tudei, vosota, kei na loloma—ka vakakina, noda veivosoti.

Ena koniferedi raraba ni Okotova se qai oti wale ga oqo, a vakasalataka o Peresitedi Monson:

“E dodonu meda nanuma tiko ni rawa ni veisau na tamata. E rawa ni ra vakanadakuya na itovo ca. E rawa ni ra veivutuni mai na ivalavala ca.…

“… E rawa ni da vukei ira me ra lako sivita na nodra malumalumu. Meda tara cake na taledi ni nodra raica na tamata, sega ena kedra ituvaki ena gauna oqo ia na kedra ituvaki ena vanua e rawa ni ra yacova yani.”⁴⁷

Ena dua na koniferedi taumada ni Lotu, tautauvata kei na koniferedi oqo, a kaya na Turaga vei ira na lewenilotu:

“ Au sa kaya vakaidina vei kemudou; dou sa savasava; ia dou sa sega ni savasava taucoko sara; …

“Ia era sa ca kecega na tamata e e mataqu.…

“… Raica eso vei kemudou sa cala vakaidina e mataqu, ia au sa vosota na nomudou malumalumu.”⁴⁸

Na Nona itukutuku e tautauvata ga nikua.

E kila na Tamada Vakalomalagi na veika eda sotava tiko, ni da sa ivalavala ca kece ga na tamata ka “sega ni yacova na ka e vakarokorokotaki kina na Kalou”⁴⁹ ka dau yaco tiko ga. Sa tala mai ko Koya na Luvena, o koya e “kila na malumalumu ni tamata; ia sa vakaukauwataki ira tale ga sa temaki me ra kakua ni rawai.”⁵⁰ Na Luvena e vakavulici keda meda “daumasu tiko ga me kakua ni rawai [keda] na vere.”⁵¹ A tukuni vei keda meda “masut[a] [na Kalou] me lomani; kemudou, raica sa kaukauwa sara ko Koya me veivakabulai.”⁵² Sa vakaroti keda na iVakabula meda veivutuni⁵³ ka veivosoti.⁵⁴ E dina ga ni veivutuni e sega ni ka rawarawa, ena noda sasaga e vu ni yaloda taucoko meda talairawarawa ki na Nona kosipeli, e solia o Koya na yalayala oqo: “Au sa kaya vakaidina vei iko; e dina [o] sa ivalavala ca, ia sa vuabale sara na noqu bilo ni loloma [vei iko]. Raica au na sega ni muduki [iko] tani sara; io au na lomani ira tale ga ena siga ni noqu cudru.”⁵⁵ E via veivosoti na iVakabula.

Ena veimacawa na Mormon Tabernacle Choir sa tekivuna nona kakaburaki veivakauqeti ena vosa veivakauqeti ni serenilotu kilai vinaka nei William W. Phelp na “Vueta Cake Nai Vunau.” E sega soti ni kilai vinaka na vosa veivakacegui ena ika va ni qaqana:

Au sureti kemuni mo ni nanuma ka vakabauta na vosa ni Turaga ka vakabauti Koya ki na veivutuni.⁵⁷ E lomani iko o Koya. E via veivosoti. Au vakadinadinataka ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.