2010–2019
Ia Outou Liua
Oketopa 2013


Ia Outou Liua

E tupu le liua moni ao faaauau pea ona outou galulue i aoaoga faavae tou te iloa e moni ma tausi poloaiga, i lea aso ma lea aso, i lea masina ma lea masina. 

Uso e ma tuagane, o se aafiaga faamaualalo le tu atu i lenei pulelaa lea na tutu ai le toatele o toa o lo’u olaga. Ou te fia faasoa atu ia te outou nisi o lagona o lo’u loto ma tuu sao atu aemaise lava i le autalavou.

O se tasi o toa maoae mai le Feagaiga Tuai o le perofeta-fitafita o Iosua. Na ia tuuina atu lenei valaaulia i le fanauga a Isaraelu, lea na ia taitaia: “Ina filifili ia o outou i le aso nei, po o ai tou te auauna i ai; … a o au nei ma lou aiga, matou te auauna ia Ieova.”1 O le tautinoga a Iosua o se faaaliga lea o le liua moni i le talalelei. Mo Iosua ma i tatou uma, e oo mai le liua i mataupu faavae o le talalelei e ala i le ola amiotonu i mataupu faavae o le talalelei ma faamaoni i a tatou feagaiga ma le Alii.

Ou te fia faasoa atu se tala o le liua mai le talafaasolopito o lou aiga e uiga i se isi a’u toa. O lona igoa o Agnes Hoggan, ma sa la liliu mai ma lona toalua i le Ekalesia i Sikotilani i le 1861. O le mafatia ai i le tele o sauaga i le latou atunuu, na la malaga mai ai i Amerika ma le la fanau. I le tele o tausaga mulimuli ane, na maliu ai le tane a Agnes ma nofo toatasi ai ma le fanau e toavalu e tausi ma sa galue malosi e fafaga ma faalavalava i latou. Sa faamanuiaina lana tama teine e 12 tausaga le matua o Isapela, e faigaluega tavini i se aiga mauoa e lē o ni tagata o le Ekalesia.

Sa nofo Isapela i le latou fale tele ma fesoasoani i le tausiga o le la fanau laiti. I se taui mo lana auaunaga, sa totogi ai i lona tina se tupe itiiti i vaiaso taitasi. E lei umi ae taliaina Isapela o se tasi o le aiga ma amata ona mauaina le tele o faamanuiaga lava e tasi, e pei o le faia o lesona siva, ofu i ofu mananaia, ma auai atu i tifaga. Na faaauau lenei maliliega mo le fa tausaga, seia oo ina ua siitia ese atu le aiga lea na galue ai Isapela i se isi setete. Sa faatupulaia lo la alolofa tele ia Isapela ma sa la talanoa atu i lona tina, o Agnes ma talosaga mo se faatagaga e vaetamaina ai o ia faaletulafono. Na la folafola atu o le a faaa’ogaina o ia i ni aoga lelei, vaai ia faaipoipo lelei, ma avea o ia o se tasi o suli e mauaina se vaega o a laua oa faatasi ai ma le la fanau moi. O le a faapena foi ona faaauau pea ona totogiina se tupe ia Agnes.

Sa faigata le filifiliga e fai a lenei tina mativa ua oti lana tane, ae sa lei faatuai lona tali mai. Faalogo i upu a le tama teine a lana tama, na tusia i le tele o tausaga mulimuli ane: “Afai e lei faamalosia o [ia] e lona alofa e fai atu leai, sa i ai la sana mafuaaga sili atu—sa ia malaga mamao mai Sikotilani ma sa oo i faigata ma faaosoosoga mo le Talalelei, ma na te le o faamoemoe, pe afai e talafeagai faaletagata, e faataga se tasi o ana fanau ina ia leiloa le mea sa ia sau mamao ina ia maua.”2 Sa faaaoga e le aiga mauoa soo se auala na mafai ona finau mai ai, ma sa oo lava ia Isapela sa tagiaue ma aioi mai ina ia faataga o ia e alu, ae sa tumau mausali pea ia Agnes. Atonu tou te mafaufau, i se lagona o Isapela e 16 tausaga faapea ua faaleagaina lona olaga.

O Isapela Hoggan o le tina matua lea o lou tina, ma ou te matuai faafetai mo le molimau ma le talitonuga lea na matua mu susulu i le loto o lona tina, lea sa lei faatagaina ai o ia e faafesuiai le auai o lana tama teine i le Ekalesia mo folafolaga faalelalolagi. I le aso, e faitau selau i latou na tupuga mai ia te ia o loo olioli i faamanuiaga o le auai o Agnes i le Ekalesia ma o ni suli o le faatuatua maua’a ma le liua i le talalelei.

Uo talavou e, ua tatou ola i taimi faigata, ma o faaiuga ua tuuina atu tou te faia i aso taitasi, e oo lava i itula, e i ai ni taunuuga faavavau. O faaiuga tou te faia i o outou olaga i aso taitasi e fuafua i ai le mea o le a tupu ia te outou mulimuli ane. Afai e le o maua sau molimau maua’a ma ma mausali ma se talitonuga maumaututu o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai o le malo lea o le Atua i le lalolagi, o le taimi la lenei ua tatau ai ona faia soo se mea ina ia maua ai lena talitonuga maumaututu. O le faatuai ona faia o lena taumafaiga lea e manaomia ina ia maua ai lena ituaiga talitonuga maumaututu e ono lamatia ai lou agaga.

O le liua moni e sili atu nai lo le mauaina o se malamalama i mataupu faavae o le talalelei ma ua sili atu foi nai lo le mauaina o se molimau i na mataupu faavae. E mafai ona maua se molimau o le talalelei e aunoa ma le ola ai. O le liua moni o lona uiga o le tatou faatinoa lea o mea ua tatou talitonu i ai ma faatagaina e fai ai “se liuga tele i totonu o i [tatou], po o i totonu o o [tatou] loto.”3 I le tamaitusi o le Faamaoni i le Faatuatua, tatou te aoao ai faapea “o le liua o se faagasologa, e le o se mea e tupu i se taimi e tasi. E te liua ona o se taunuuga o au taumafaiga amiotonu e mulimuli i le Faaola.”4 E alu ai se taimi, taumafaiga, ma galuega. Sa malosi le talitonuga maumaututu a le tina matua o lou tina faapea na sili atu le taua o le talalelei mo ana fanau nai lo mea uma e ofoina atu e le lalolagi i oa ma le manuia ona sa ia ositaulaga, onosaia, ma ola ai i le talalelei. Na tupu lona liua i le ola ai i mataupu faavae o le talalelei ma le ositaulagaina mo na mataupu faavae.

E tatau ona tatou oo i lena lava faagasologa e tasi pe afai tatou te mananao i lena lava ituaiga o tautinoga. Na aoao mai le Faaola, “Ai se tasi e fia fai lona finagalo, e iloa ai e ia le mataupu, pe mai le Atua pe ou te tautala fua lava au.”5 O nisi taimi tatou te taumafai ai e fai agai i tua. Mo se faataitaiga, atonu tatou te faia le auala lenei: O le a ou fiafia e ola i le tulafono o le sefuluai, ae e tatau ona ou iloa muamua pe moni. Atonu foi tatou te tatalo ina ia maua se molimau i le tulafono o le sefuluai ma faamoemoe o le a faamanuia i tatou e le Alii i lena molimau ae tatou te lei faatumuina lava se lisiti o le sefuluai. E le faapena le auala e fai ai. O loo faamoemoe le Alii ia i tatou ina ia faatino le faatuatua. E tatau ona tatou totogi ma le faamaoni e le aunoa se sefuluai atoa ina ia maua ai se molimau i le sefuluai. E faatatau lenei lava mamanu e tasi i mataupu faavae uma o le talalelei, pe o le tulafono o le legavia, o le mataupu faavae o le tauagafau, o le Upu o le Poto, po o le tulafono o le anapogi.

Ou te fia faasoa atu se faataitaiga o le ala e fesoasoani ai ia i tatou le ola ai i se mataupu faavae ina ia liua i lena mataupu faavae. Sa avea au o se tamaitai talavou i le vaitau o le 60 ma e na o au le teineitiiti lotu i lau aoga maualuga. Sa avea lea ma se vaitaimi o fetauaiga na iloga i le teenaina o uiga mama masani, faaaogaina o fualaau oona, ma le mafaufau faapea “fai soo se mea e te loto i ai”. O le toatele o au uo o ni tagata lelei ae sa faigofie ona gauai atu i faafiafiaga o lenei uiga fou, lea sa avea lava o se uiga le mama tuai. Na faamamafa mai ia te au e ou matua ma faiaoga i le lotu le taua o le taulimaina ma le faaaloalo o lou tino, tausia o se mafaufau mama, ma le mea sili o na mea uma, o le aoao e faalagolago i le poloaiga a le Alii. Sa ou faia se faaiuga o le a ou aloese mai mea sa ou iloa o le a i ai ni pia ma tapaa ma fualaau oona. O lona uiga ou te le auai i ni pati, ma e seasea ou tafao faamasani. O le faaaogaina o fualaau oona na avea ma se mea taatele i tagata talavou, sa leiloa tele le tulaga lamatia i na taimi e pei o le vaitaimi lenei. O le toatele o au uo na mulimuli ane pagatia i aafiaga tumau mai fualaau oona ia na faaletonu ai mafaufau po o le saisaitia i vaisu ogaoga. Sa ou faafetai i le aoaoina i lou aiga ina ia ola i le Upu o le Poto, ma sa ou maua se molimau loloto i lena mataupu faavae o le talalelei ao ou faatinoa le faatuatua ma ola ai. O le lagona lelei lea na oo mai ia te au mai le ola ai i se mataupu faavae moni o le talalelei, o le Agaga o le Agaga Paia na faamaonia mai ia te au e moni lena mataupu faavae. O le taimi lena e amata ai ona tupu le liua moni.

Na aoao mai e le perofeta o Moronae i le Tusi a Mamona, “Ou te fia faaali atu i le lalolagi o le faatuatua o mea ia ua faamoemoe i ai ae ua le vaaia; o le mea lea, aua tou te masalosalo ona ua outou le vaaia; auā tou te le maua se molimau seia uma ona tofotofoina o lo outou faatuatua.”6 I se lalolagi lea e avea le vave faamalieina ma ona faamoemoega, ua tele lava ina tausalaina soo i tatou i le faamoemoe i se taui e aunoa ma le galue mo lena mea. Ou te talitonu o loo tau mai e Moronae ia i tatou e tatau ona tatou faia muamua le galuega ma faatino le faatuatua e ala i le ola ai i le talalelei, ona tatou maua lea o le molimau i le moni o lena mea. E tupu le liua moni ao faaauau pea ona outou galulue i aoaoga faavae tou te iloa e moni ma tausi poloaiga, i lea aso ma lea aso, i lea masina ma lea masina.

O se taimi faamamaluina lenei e avea ai ma talavou i le Ekalesia. O outou tagata ua muamua auai i le mataupu aoaoina a le autalavou o le Sau, Mulimuli Mai ia te Au, lea o se tasi o ona faamoemoega autu lo outou liua i le talalelei a Iesu Keriso. Ia manatua lelei e tusa lava po o le a le tulaga musuia o i ai o outou matua ma taitai o le autalavou, “o loo ia te outou [le] matafaioi patino mo lou lava liua. E leai se tasi e mafai ona liua mo oe, ma e leai foi se tasi e faamalosia oe ia liua.”7 E tupu le liua pe a tatou filiga i le faia o a tatou tatalo, suesueina o a tatou tusitusiga paia, auai i le lotu, ma ia agavaa e auai i sauniga o le malumalu. E oo mai le liua ao tatou faatinoa ia mataupu faavae amiotonu na tatou aoaoina i totonu o tatou aiga ma le potuaoga. E oo mai le liua ao tatou ola i ni olaga mama ma paia ma fiafia i le mafutaga a le Agaga Paia. E oo mai le liua ao tatou malamalama i le Togiola a Iesu Keriso, talia o Ia o lo tatou Faaola ma Togiola, ma faaaogaina le Togiola i o tatou olaga.

O le a fesoasoani lou liua patino ia te oe ao e sauni e osi feagaiga i le malumalu, auauna atu i se misiona, ma faatulaga lou lava aiga i le lumanai. A liuaina oe, o le a maua se manao e faasoa atu i isi mea ua e aoaoina, ma o le a faateleina lou mautinoa ma le tomai e molimau atu ai i isi faatasi ma se talitonuga maumaututu ma le mana. O lenei manao e faasoa atu le talalelei i isi ma le mautinoa e molimau atu ma le lototoa o ni taunuuga masani ia o le liua moni. Na aoao atu e le Faaola ia Peteru, “Pe a liua mai oe, ona e faamalosia ai lea i ou uso.”8

Manatua Iosua, le perofeta-fitafita? Sa le gata ina liua o ia lava, ae na ia galue ma le le faavaivai e oo i le iuga o lona olaga e aumai le fanauga a Isaraelu i le Atua. Tatou te faitau i le Feagaiga Tuai: “Ua auauna Isaraelu ia Ieova i aso uma o Iosua.”9 O se tagata ua liua moni e aumaia le mana o le Togiola ma maua le faaolataga mo lona lava agaga ona aapa atu lea e faaaogaina se uunaiga malosi i luga o i latou e iloaina o ia.

O le ola i le talalelei ma tutu i nofoaga paia e le o se mea faigofie pe toafilemu i taimi uma, ae ou te molimau atu e tauia! Na fautuaina e le Alii Ema Samita ina ia “tuu ese mea o lenei lalolagi, ma saili mo mea o se lalolagi sili atu ona lelei.”10 Ou te masalo e le mafai ona tatou amata vaai faalemafaufau atu i le ofoofogia o na “mea o se [lalolagi] sili atu ona lelei!

Ou te molimau atu e i ai so tatou Tama Faalelagi alofa o ona faanaunautaiga silisili o le fesoasoani ma faamanuia mai ia i tatou ia tatou taumafaiga ina ia ola ai i le talalelei ma ia liuaina. Na manino lava Lana fetalaiga faapea o Lana taulaiga ma le galuega autu o lo tatou “tino ola pea ma le ola faavavau.”11 Ua Ia finagalo e toe avatu i tatou i le aiga i Lona afioaga. Ou te molimau atu a tatou faatinoina ia aoaoga faavae o le talalelei ma faatinoina i aso uma, o le a tatou liua ma o le a avea ma auala e ausiaina ai le tele o le lelei i o tatou aiga ma le lalolagi. O lau tatalo ia faamanuiaina i tatou ia tatou taumafaiga i aso uma ina ia ausia lena sini, i le suafa o Iesu Keriso, amene.