2010–2019
Fanga Kiʻi Meʻa Iiki mo Faingofua
ʻOkatopa 2013


Fanga Kiʻi Meʻa Iiki mo Faingofua

Tau tokoniʻi muʻa e niʻihi kehé ʻi he tui mo e ʻofa.

Siʻoku kāinga ʻofeina, ʻi he ngaahi uike siʻi kuohilí ne u ʻi he senitā akoʻanga fakafaifekau ʻi Mekisikou Sití ke vahevahe ha pōpoaki mo e kau faifekaú. Ne u aʻu atu mo hoku uaifí ʻi ha ngaahi houa lahi kimuʻa. ʻI heʻema vakai takai ki he ngaahi ngoue fakaʻofoʻofá mo e hala maʻa ʻo e MTC, ne faingofua pē ʻema fakatokangaʻi e fiefia ʻoku hā mei he fofonga ʻo e kau ʻeletā mo e sisitā kei talavou ʻe laungeau, pea ʻoku takitaha tukutaha ʻenau tokangá ke nau poto ʻi he lea fakafonua foʻoú mo ako ke houngaʻia lahi ange ʻi heʻene taumuʻa ko ha faifekaú.

ʻI heʻeku kiʻi tuʻu hifo ʻo mamata ki he meʻa fakaʻofoʻofá ni, ne u fakakaukau ki he ngaahi lea ʻa ʻAlamaá ʻi heʻene fekau hono foha ko Hilamaní ke ne tauhi ha hisitōlia ʻo hono kakaí ko ha konga ʻo e lekooti ne tuku kiate iá pea tauhi ke toputapu e ngaahi lekootí ni kotoa koeʻuhí he ʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe aʻu atu ia ki he puleʻanga, faʻahinga, lea, mo e kakai kotoa pē.

Ne talaange ʻe ʻAlamā kiate ia:

“Ko ʻeni te ke mahalo ʻapē ʻoku ou vale; kae vakai, ʻoku ou pehē kiate koe, ʻoku fakahoko ʻe he fanga kiʻi meʻa iiki mo faingofuá ʻa e ngaahi fuʻu meʻa lalahi; pea ʻoku hanga ʻe he ngaahi meʻa īkí ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻo veuveuki ʻa e potó.

“Pea ʻoku ngāue ʻa e ʻEiki ko e ʻOtuá ʻi he ngaahi founga ke fakahoko ai ʻene ngaahi taumuʻa maʻongoʻonga mo taʻengatá; pea ʻoku fakafou ʻi he ngaahi meʻa īkí hono veuveuki ʻe he ʻEikí ʻa e kau potó ʻo ne fakahoko ai ʻa e fakamoʻui ʻo e kakai tokolahi” (ʻAlamā 37:6–7).

ʻOku hanga ʻe he taʻe halaia mo e kei talavou ʻetau kau faifekaú ʻo fakafōtunga mai ha sīpinga lelei ʻo e founga ʻa e ʻEikí ʻa ia ko e kakai ʻoku anga fakatōkilalo te nau “fakaafeʻi ha niʻihi kehe ke nau haʻu kia Kalaisi ʻaki hono tokoniʻi kinautolu ke nau tali ʻa e ongoongolelei kuo toe fakafoki maí, ʻo fakafou ʻi he tui kia Sīsū Kalaisí mo ʻEne Fakaleleí, fakatomala, papitaiso, maʻu ʻa e foaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, pea kātaki ki he ngataʻangá” (Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí: Ko ha Fakahinohino ki he Ngāue Fakafaifekaú [2004], 1).”

ʻI heʻetau hoko ko e kāingalotu ʻo e Siasí ʻoku lava ke tau fai ha ngaahi meʻa iiki mo faingofua, ke “fakamahino ki he tokolahi hono taʻe totonu ʻo ʻenau ngaahi angafaí” mo tokoni ke ʻomi “kiate kinautolu ʻa e ʻilo ki honau ʻOtuá ki hono fakamoʻui ʻo honau laumālié” (ʻAlamā 37:8).

ʻI ha taimi ʻe taha, ne u ʻaʻahi mo ha palesiteni fakasiteiki mo ha pīsope ki ha mēmipa māmālohi. Ne mau akoʻi ia, ʻi ha founga faingofua moʻoni, ʻo kau ki he ngaahi tāpuaki ʻo e Sāpaté. Ne mau fakahaaʻi kiate ia ʻemau ʻofa moʻoní. Naʻa ne pehē mai, “Ko e meʻa pē ne u fie maʻú ke haʻu ha taha ʻo abrazo,” pe fāʻofua mai kiate au. Ne u tuʻu hake leva ʻo fāʻofua ki ai. Ko e ʻaho hono hokó ko e ʻaho Sāpate. Ne haʻu e tokoua ko ʻení mo hono fāmilí kotoa ki he houalotu sākalamēnití.

Lolotonga ha faiako ʻaʻahi, ne talaange ʻe Maʻata ko ha mēmipa homau uōtí ki hoku uaifí mo hono hoá ke ʻoua naʻá na toe ʻaʻahi ange. Kuó ne fakakaukau ke ʻoua ʻe toe haʻu ʻo lotu. Ne kole ange ʻe ha taha ʻo e ongo faiako ʻaʻahí kia Maʻata pe ʻe lava ke nau hivaʻi fakataha ha foʻi himi ʻi he ʻaʻahi fakaʻosi ko ʻení, pea naʻá ne tali ia. Ne hoko ha meʻa makehe ʻi heʻenau hivá. Ne kamata ke fakafonu māmālie ʻe he Laumālié e lokí. Ne nau ongoʻi kotoa ia. Ne kamata ke molū e loto ʻo Maʻatá. Naʻá ne loʻimataʻia ʻo fakahaaʻi e ongo ʻo hono lotó ki heʻene ongo faiako ʻaʻahí. ʻI he taimi ko iá naʻá ne ʻilo ʻoku moʻoni e ongoongoleleí. Naʻá ne fakamālō leva ki heʻene ongo faiako ʻaʻahí ko e ʻaʻahi ne faí mo fakahā ʻene loto ke na toe ʻaʻahi angé. Talu mei ai mo ʻene tali fiefia kinaua.

Ne kamata maʻu lotu ʻa Maʻata mo hono ʻofefine kei talavoú ki he lotú. Ne na maʻulotu maʻu pē he ngaahi taʻu lahi, mo e ʻamanaki lelei ʻa Maʻata ʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe fili ai hono husepānití ke kau ki he siasí. Ne hoko e ʻaho ko iá he taimi ne ala ai e ʻEikí ki hono lotó, peá ne kamata ʻalu mo kinaua ki he lotú, pea pehē foki ki hona ʻofefine ʻe tahá. Ne kamata ke ongoʻi ʻe he fāmilí ni e fiefia moʻoni ʻoku maʻu mei he ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí ʻi honau ʻapí. Kuo ngāue faivelenga ʻa Maʻata ko ha palesiteni ʻo e Fineʻofá ʻi homau uōtí, pea kuo ngāue lelei hono husepānití ʻi ha ngaahi fatongia lahi ʻi he siteikí. Ne kamata kotoa ʻeni mei hano hivaʻi ha himi, ko ha kiʻi meʻa siʻisiʻi mo faingofua ka naʻe ongo moʻoni ki he loto ʻo Maʻatá.

Ne hoko ʻa Neamani ko e ʻeiki tau pule ki he kau tau ʻo e tuʻi ʻo Sīliá, ko ha tangata lelei, mālohi mo toʻa; ka naʻá ne kilia foki (vakai, 2 Ngaahi Tuʻi 5:1). Hili ha ʻikai ke maʻu ʻe Neamani ha faitoʻo ki hono kiliá mei he tuʻi ʻo ʻIsilelí, naʻá ne ʻalu ai ki he fale ʻo ʻIlaisa ko e palōfitá. Naʻe fekau atu ʻe ʻIlaisa ha tangata fekau kiate ia, ʻo pehē:

“ʻAlu ʻo kaukau ʻi Soatani ke liunga fitu, pea ʻe toe [hoko] mai ho kakanó, pea te ke maʻa ai.

“Ka naʻe ʻita lahi ʻa Neamani, pea ʻalu ia, mo ne pehē, Vakai, naʻá ku pehē ʻe au, te ne [hū mai] kituʻa kiate au, pea tuʻu, ʻo ne ui ki he huafa ʻo [e ʻEiki] ko hono ʻOtuá, mo ne ala ʻaki ʻa hono nimá ki h[oku kiliá] mo ne fakamoʻui ai ʻa e kiliá. …

“Pea naʻe fakaofi atu ʻa ʻene kau tamaioʻeikí kiate ia, mo nau lea kiate ia, ʻo pehē, ʻEku tamai, ka ne tala ʻe he palōfitá ke ke fai ha meʻa lahi, ʻikai kuó ke fai ia? kae muʻa hake ʻeni, ʻa ʻene pehē mai kiate koe, Kaukau, pea te ke maʻa ai?

“Pea naʻá ne toki ʻalu hifo, mo ne kaukau ia ʻo liunga fitu ʻi Soatani, ʻo hangē ko e lea ʻa e tangata ʻa e ʻOtuá: pea naʻe toe hoko mai kiate ia ʻa hono kakanó, ʻo hangē ko e kakano ʻo ha tamasiʻi siʻi, pea naʻá ne maʻa ai” (2 Ngaahi Tuʻi 5:10–11, 13–14).

Kuo fakaafeʻi kitautolu ʻe hotau palōfita ko Palesiteni Tōmasi S. Monisoní, ke tau ʻalu atu kotoa ʻo fakahaofi hotau kāingá. Naʻá ne pehē: “ʻOku fie maʻu ʻe he māmaní hoʻo tokoní. ʻOku ʻi ai ha ngaahi vaʻe ke fokotuʻu maʻu, nima ke pukepuke, ʻatamai ke poupouʻi, loto ke ueʻi, mo ha laumālie ke fakahaofi. ʻOku fakatatali mai e ngaahi tāpuaki ʻo ʻitānití maʻau” (“To the Rescue,” Liahona, July 2001, 57).

ʻOku ou fakamoʻoni atu ʻoku tatali mai kiate kitautolu ha tokolahi ʻo kinautolu ʻoku nau fie maʻu ʻetau tokoní. ʻOku nau mateuteu ke tokoniʻi mo fakahaofi kinautolu ʻe honau kāinga lototoʻá ʻi ha ngaahi founga iiki mo faingofua. Kuó u fakaʻaongaʻi ha ngaahi houa lahi ke ʻaʻahi ki he kāingalotu māmālohi ʻo e Siasí ʻa ia kuo fakamolū ʻe he ʻEikí honau lotó, mo nau mateuteu he taimí ni ke tali ʻetau ngaahi fakamoʻoní mo ʻetau ʻofa moʻoní. ʻI heʻetau tokoni mo fakaafeʻi kinautolú, ʻe vave leva ʻenau foki ki he Siasí.

Tau ala atu ʻo tokoniʻi e niʻhi kehé ʻi he tuí mo e ʻofá. Tau manatuʻi muʻa e palōmesi ʻa e ʻEikí:

“Pea kapau te mo ngāue ʻi homo ngaahi ʻahó kotoa pē ʻi hono kalanga ʻaki ʻo e fakatomalá ki he kakaí ni, pea ʻomi, ʻa e foʻi laumālie ʻe toko taha pē kiate au, hono ʻikai ke lahi pehē fau ʻa hoʻomo fiefia fakataha mo ia ʻi he puleʻanga ʻo ʻeku Tamaí!

“Pea ko ʻeni, kapau ʻe lahi ʻa hoʻomo fiefia mo e foʻi toko taha kuó mo ʻomi kiate au ki he puleʻanga ʻo ʻeku Tamaí, hono ʻikai ke lahi hoʻomo fiefiá ʻo kapau te mo ʻomi ʻa e ngaahi laumālie tokolahi kiate au!” (T&F 18:15–16).

ʻOku ou fakamoʻoni ki he ʻofa e ʻEikí Heʻene fānaú kotoa. ʻOku ou ʻilo ʻokú Ne moʻui pea ko Ia hotau Huhuʻí. ʻI he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.