2010–2019
Kumwail Solahr Wia Mehn Liki
October 2013


Kumwail Solahr Wia Mehn Liki

Nan Mwomwohdiso wet sohte me wia mehn liki oh me lekdekla. Ihte riatail ohl oh lih me mie.

Pali laud en kitail nan ehu ahnsou lelohngehr nan irair ehu me kapw ong kitail, me kitail kin sahn oh periki. Met wiawihiong aht peneinei sounpar limau samwalahro mwurin en President Monson eh kidohng ie malipilip I en wia emen Kaun Lapalap en Mwomwohdiso. Malipilip wet elehda aht peneinei en keseudahsang wasa kaselel me se pereniki oh kousoanehr loale daulih sounpar rieisek. Ngehi oh ahi pwoud tamatamante mwomwen nait serihkan ahnsou me re esehda kemwekid wet. Nait pwutako me sounpar 16 pakairki, “E sohte apwal. Kumwail kak kohla; I pahn mihmi!”

E ahpw mwadangete pwungkihla en iang kiht oh ni mehlel kasamwoh ahnsou mwahu kapw wet nan ah mour. Koukousoan nan wasa kapw erein sounpar kei eledahr ire katapan oh kaperen nan aht peneinei, mehlel pwehki sang ni koasoamw mwahu oh kadek en irail Souleng en Imwin Rahn Akan. Ni aht wie koukousoanehr nan wehi kei, se kalahnganikime miniminpene nanpwungen aramas akan en Koht pohn sampah uhdahn mehlel oh sansal.

Ahi malipilipo kahrehda ahi seiloaklahng wehi tohto oh pil elehiong ie I en kin kaunda mihting tohto. Ni ahi kin tetehk tohn ehuehu imwen sarawihkan, I kin kalapw kilang towehkan me wiliwilian wehi tohto, lokaia oh tiahk tohto. Ehu ire kaselel en atail irair en ahnsou en rongamwahu wet iei me e sohte irairdi ongete ehu wasa de ong ehu kahng en wehi kei. E kipe sampah pwon. E kaukaunopohng sapahldo lingan en sapwellimen Koht Iehroso sang ni eh ketiketkipene sapwellime serihkan sang ni keimw pahieu kan en sampah. 1

Mendahte eh wie lalaudila wekpeseng en tohn Mwomwohdiso wet, atail sohso sarawi kasohrelahr atail wekpeseng kan. Ni atail wia tohn Mwomwohdiso wet, kitail pidelongehr nan tehnpas en Israel. Kitail wialahr perien kei, sohsohki ni pahrek kadaudok ehute en pali ngehn. Koht inoukiongehr Eipraam me uwen me aledahr Rongamwahu wet pahn iang adankihla Eipraam, oh pahn wiahla kadaudoke, oh pahn keirda oh kapaiada ih oh wiahkihla arail pahpa. 2

Inou ehu wiawihongehr koaros me wiahla tohn Mwomwohdiso wet. “Eri … kumwail solahr wia mehn liki de tohn wehin liki, pwe met kumwail wialahr sapwellimen Koht pilipil me uhdahn tohn wehiteieu oh kisehn sapwellimen Koht peneinei.” 3

Lepin lokaia stranger kohsang lokaiahn Latin extraneus, me wehwehki “exterior” de sang likio. Ni oaralap, e kin doadoahk ong aramas emen me wia mehn liki pwehki kahrepe kei, pwehki sang ni uhdake, tiahk, madamadau kan de palien lamalam. Ni atail wia tohnpadahk en Sises Krais kei me nannantiong en mi nin sampah ahpw sohte wia kisehn sampah, ekei ahnsou kitail kin kehn me kitail mehn liki. Kitail, mwahusang me tohto, kin ese me ekei wenihmw kin kak ritidihsang irail akan me dene wia mehn liki.

Koht kupwurki kitail aramas ahnsou koaros en kin apwalih mwahu koaros me wia mehn liki de me pil kin mwomwen ehusoahng. Keilahn aio, mehn liki men kin ale soangen koasoamw ohte me liohdi men de seri me sohte ah pahpa nohno kin alehdi. Duwehte irail, mehn liki men kin mih nan kahpwal oh sohte sawasepe, oh ah mour kin pahsante epwel me e kin ale sang aramas en wasa me e mihmi ie. Mehn Israel kan alehdi kehkehlik me pid ire wet. “Kumwail nsenohkin irail duwehte amwail kin nsenohki riamwail mehn Israel kan, oh poakohng irail duwehte amwail kin poakohng pein kumwail. Kumwail en tamataman me kumwail wia mehn liki kei nan wehin Isip mahso.” 4

Nindoken Sapwellime mwehin kalohk pohn sampah, Sises wia karasaras en emen me daulihla mehlel pwukoa en koasoamw oh ehuong koaros. E ketin poakohng oh wauneki irail akan me lekdeklahr oh me irail akan me leme me re mour pwung kin waiki me samin.Irail ale soangen kasukuhl oh papah me duwehte dahme aramas teikan alehsang Reh.

Ni karasepe, Sounkomouro sohte idawehn dahme kin wiawi nan Sapwellime ahnsouo oh kosoiong lihen Sameria men, peki en kihiong pihl. Eh ketidi oh koanoat rehn irail aramas sekeniken oh soun rik daksis kei. E sohte peikasal ni eh ketila, en sair oh kamwakelehda soumwahu tokutok men. Ni Eh ketin kepingahla pwoson me emen kaunen sounpei en Rom tungoaleniki, E mahsanih ong pokono, “Mehlel pwe I saikinte diarada nan Israel soangen pwoson wet.” 5

Sises kangoange kitail en idawehn kosonned en limpoak unsek, me wia ehu kisakis lap oh mehlel. E mahsanih:

“Eri keting da me kumwail pahn kasikasik sang rehn Koht ma kumwail pahn poakohngete irail kan me poakohng kumwail? Pwe sounrik daksis kan pil kin wia soahng wet!

“Oh ma ihte kompoakepahmwail kan me kumwail pahn kin rahnmwahwih, eri, kumwail sohte siksang meteikan, pwe mehn liki kan pil kin wia soahng wet.

“Eri, mourimwail en unsekla-duwehte ieias unsek en Samamwail me ketiket nanleng.” 6

Nan Mwomwohdiso wet, sohte me wia mehn liki oh me lekdekla. Ihte riatail ohl oh lih me mie. Dahme kitail wehwehki rehn Samatail Soutuk kin sewese kitail en kin kesempwaliki perien en ohl oh lih me konehng en mie nanpwungen ohl oh lih koaros pohn sampah.

Ehu ire sang nan pwuken soai Les misérables kasalehda ia mwomwen irail me kolokol priesthood en kin apwalih irail akan me dene mehn liki. Jean Valjean apwtehn kapidohi sang nan kalapwuhs. Pwangada sang seiloak reirei oh kereniong mehkihla ah men mwenge oh men nimpil, e lella nan ehu kisin kahnihmw oh rapahki wasa me e kak diar mwenge oh kommoaldie nihpwongo. Ahnsou me tohn kahnihmwo rongada me e lel wasao, irail, wad emen, ritingedi wenihmw en imwarail kan sang ih. Ohtel, wasahn kommoal oh kalapwuhs en wasao pil sohte men kasamwoh ih. E lekidekla, pekeusla, pakasarla. Kedekedeo, pwangada oh luwetala, e pwupwidi mwohn wenihmw en imwen pahdire me kin mih wasao.

Pahdireo wehwehki mehlel mouren Valjean, ahpw e lukehkihlong nan imwe aramas suwed menet kosoi kempoake pwukat:

“‘Kaidehn imwei met; met wia tehnpas en Sises Krais. Wenihmw wet sohte anahne ihs me pidelong en mie ede, ahpw en mie ah kahpwal. Mie ahmw kahpwal, ke men mwenge oh nim pil, komw pidelong. … Mie anahnepen I en ese edomwen? Pwe, mwohn ahmw ndaiong ie [edomwen] mie ehu edomw me I esehier.’

“[Valjean] pehdpeseng nan eh pwuriamwei.

“‘Mehlel? Komw wehwehki dahme re kin ekerkin ie?’

“‘Ehi,’ Pahdireo sapengki, kowe iei riei ohl.’” 7

Nan Mwomwohdiso wet, kaidehn kitail me ahniki ward kan oh pwihn en utuht kan. Sapwellimen Sises Krais. Mehmen me pidelong ong nan atail wasahn mihting kan anahne en nsenamwahu. Kesempwalpen pwukoahn kasamwoh aramas wie lalaudila. Sampah wet me kitail koukousoan loalle patpato nan irair en kiewek. Pwehki tohtohlan mehn peidaid, kamwahulahn mehn kair, oh ikiparpeseng en mehn kapai kan, sampah wialahr ehu lapalahn kousapw wasa me aramas oh wehi kan kin kak tuhpene, oh doadoahkpene mwahusang mahs.

Wekideklahn sampah pwukat kapwaiadahr sapwellimen Koht Lapalahpie pilahn akan. Kapokonpene en Sapwellime me pilipilda kan sang keimw pahieu kan en sampah sohte kin wiawi kaidehnte sang atail kin kadarala misineri kan ong wasa dohkan, ahpw sang ni kohlongodohn aramas kan sang wasa dohkan ong nan atail kahnihmw oh wasahn kousoan kan. Tohto, ni arail sohte wehwehki, Kauno kin kahluwadohng wasa me re kin kak rong rongamwahuo oh patohdo pahn Kupwure.

Kakete mwurin met aramas me pahn uhd wiliakapw ong rongamwahuo nan ahmw wardo pahn wia mehmen me komw sohte wehwehki de pil karanih. Komw mwein kak esehki sang ni mwomweh kan, ah lokaia, mwomwen ah likou, de pohn kili. Aramas menet mwein keirda nan ehu pelien lamalam tohrohr, ahneki ehu soangen tiahk oh mour.

Nsenohki tehk aramas wia ehu en priesthood pwukoa kesempwal. Pwihn en Priesthood en Aaron oh Melkisedek anahne en kin ehuong pwihn utuht kan me kin mih pahn kaweid en pisop pwe ren kak wehwehki me aramas koaros kin kasamwodo ni limpoak oh kadek. Sounpadahk en peneinei oh sounpadahk en pas kan anahne mwasahn pwe en dehr mie me kin manoknokla de lekidekla.

Kitail anahne sawaspene pwehn kauwada ngenen miniminpene nan atail ward oh prans kan. Ehu karasaras en miniminpene unsek iei me mie nanpwungen aramas akan en Koht mwurin en Krais ketila Amerika. Dahme ntingdi kose me sohte mehn Laman, de pil mehn ia; ahpw irail koaros wialahr ehu, sapwellimen Krais, oh me pahn sohsohki wehin Koht. 8

Miniminpene sohte kak mie ma kitail pohnsehse de katohrehsang towehkan me ehusoahng de luwet oh miniminiongete aramas me duwehte kitail. Pal-lahsang met, miniminpene kin miehda sang ni atail kin kasamwoh oh papah irail akan me kapw oh ahneki anahn tohrohr kan. Towe pwukat wia kapai ehu ong Mwomwohdiso oh kin kihiong kitail ahnsou mwahu en papah mehn mpatail kan oh kamwakelehda mohngiongitail kan.

Eri, riei ohl akan, e wia amwail pwukoa en pengila oh tehk irail me pwarada ni wenihmw en amwail tehnpas akan en Mwomwohdiso. Kasamwohkinirail kalahngan oh sohte peirin. Ma mie me kumwail sehse lelewei nan amwail mihting kan, kasamwoh irail oh luke irail en mwohndi rehmwail. Menlau kasamwoh irail mahs pwe ren kak kehn limpoak oh dehr awi lao irail kohdo rehmwail.

Mwurin ahmw tepin kasamwo irail, medewe wiepe me komw pahn kak doula seweseirail. I rong me nan ehu ward, mwurin lih saleng pon riemen ara pepdaisla, lih kadek limpoak riemen me wia tohn Pwihn en Sawas en Lih medewehda ira en esehla en me saleng pon lokaia pwe ira en kin kak koasoaieng souleng kapw ko. Meid kaselel karasaras en limpoak ong riatail ohl oh lih kan nan rongamwahuo!

I kadehde me sohte mehn liki rehn Samatail Nanleng. Sohte mehmen me ah tungoal mour sohte kesempwal ong Ih. Duwehte Piter, I kadehde me Koht sohte kin lipilipilki aramas: ahpw nan wasa koaros mehmen me kin lemwiki Ih, oh pil wiewia me pwung; kin kenkenla Reh.” 9

I kapakapki me ni ahnsou me Kauno ketikihpene Sapwellime sihpw kan ni rahno, E pahn mahsanihong emenemen kitail, “Ni ei mehn keiru men, kumwail ahpw kasamwoielong nan imwamwail kan.

Kitail pahn ndahiong Ih, “Iahd me se patohwan komwi mehn keiru men se ahpw kasamwohkomwihlong nan imwat akan?”

Oh E pahn sapeng kitail, “Kumwail en ese pwe soahng koaros me kumwail wiahiong emen riei me tikitik pwukat, ngehi me kumwail wiahiong.” 10

Ni mwaren Sises Krais, ahmen.