2010–2019
Ia Faamalosi ma Loto Tele
Aperila 2014


Ia Faamalosi ma Loto Tele

Ata
Peresitene Thomas S. Monson

E tatau ia i tatou—ia i tatou uma—ona maua le lototele e faafetaiaia ai manatu lautele, le lototele e tu atu ai mo mataupu faavae.

Ou uso pele e, ua matagofie lava le toe faatasi ai foi ma outou. Ou te tatalo mo le fesoasoaniga a le lagi a o ou tali atu i le avanoa e lauga atu ai ia te outou.

E ese mai lenei Maota Autu mo Konafesi o loo i ai foi le isi faitau afe o le au perisitua o loo potopoto i falesa ma isi nofoaga i le lalolagi atoa. O loo i ai se mea ua fusia faatasi uma ai i tatou, aua ua faatuatuaina i tatou e tauave le perisitua a le Atua.

Ua tatou i ai iinei i le lalolagi i se vaitau ofoofogia i lona talafaasolopito. Ua toetoe lava a lē faatapulaaina o tatou avanoa, ae o loo tatou feagai foi ma le anoanoai o luitau, o nisi o na luitau e tulaga ese lava i o tatou vaitaimi.

Ua tatou ola i se lalolagi ua matua faateleina ai le lafoaia o tulaga faatauaina o amioga mama, ua tafilisaunoa ai i le agasala, ma ua siomia i tatou i faaosoosoga ia o ese mai le ala sa’o ma le vaapiapi. Ua tatou fetaiai ma osofaiga faifai pea ma faatosinaga taufaasese ua faatamaiaina ai amioga talafeagai ma taumafai ai e suitulaga i filosofia ma tu ma aga a se malo faalelalolagi.

Ona o nei luitau ma isi luitau, ua tatou fetaiai ai lava ma faaiuga e faia i taimi uma lea e mafai ai ona iloa lo tatou taunuuga. Ina ia mafai ona tatou faia ni faaiuga sa’o, e manaomia le lototele—le lototele e fai atu ai leai pe a tatau ai, le lototele e fai atu ai ioe pe a talafeagai ai, le lototele e faia ai le mea sa’o ona e sa’o.

Ona o tulaga faatonuina o malo i nei aso ua see ese vave mai tulaga faatauaina ma mataupu faavae ua tuuina mai e le Alii ia i tatou, o le a mautinoa lava le valaauina o i tatou e puipui mea ua tatou talitonu i ai. Pe o le a tatou maua ea le lototele e faia ai?

Sa saunoa Peresitene J. Reuben Clark Jr., o le sa avea ma se uso o le Au Peresitene Sili mo le tele o tausaga: “Ua i ai tulaga ua lagona ai e [tagata] e manatu ua ia i latou le faatuatua … e faapea, talu ai o le molimau atu i lo latou faatuatua atoa e ono mafua ai ona faifai atu a latou uo e le talitonu ia i latou, o lea latou te fetuunaia ai lo latou faatuatua, faaitiitia lona taua e ala i se faamalamalamaga e oo ai i se tulaga e faatamaia ai, pe faafoliga foi e teenaina. O ia tagata o ni tagata pepelo.”1 E leai se tasi o i tatou e fia ta’ua o se pepelo, ae pe o tatou mumusu ea e tautino atu lo tatou faatuatua i nisi tulaga?

E mafai ona tatou fesoasoani ia i tatou lava i lo tatou manao e faia le mea sa’o pe a tatou tuu i tatou lava i ni tulaga ma auai i gaoioiga lea e faatosinaina ai o tatou mafaufauga mo le lelei ma le tulaga e lagona ai le mafanafana o le Agaga o le Alii.

Ou te manatua lo’u faitauina i se taimi ua leva o le fautuaga a se tama na tuu atu i lona atalii ina ua alu ese atu e aoga i se mea mamao: “Soo se taimi lava e te i ai i se nofoaga e le tatau ona e i ai, alu ese! Ou te tuu atu foi ia te outou taitoatasi lea lava fautuaga e tasi: “Soo se taimi lava e te i ai i se nofoaga e le tatau ona e i ai, alu ese!”

E manaomia ona maua e i tatou uma taitoatasi le lototele. O aso uma o o tatou olaga e manaomia ai le lototele—e le mo na o mea e tutupu i le taimi lava lena, ae o le tele o taimi pe a tatou faia ai ni faaiuga pe tali atu i tulaga o siomia ai i tatou. Fai mai le tusitala Sikotilani o Robert Louis Stevenson: “E itiiti lava ni molimau o faatinoga lototele i aso uma. Ae o lou lototele e malualii e ui lava e leai se tasi o uunaiaina oe ia lototele pe viia foi lou igoa.”2

E tele ituaiga o lototele. Sa tusia e le tusitala Kerisiano o Charles Swindoll: “O le lototele e le na o le malaetau e tupu ai … po o le pueina ma le lototoa o se gaoi i totonu o lou fale. O tofotofoga moni lava o le lototele e tele ina leleoa. O tofotofoga patino ia, e pei o le tumau i le faamaoni pe a leai se tasi o tilotilo mai, … e pei o le tu na o oe pe a le malamalama isi ia te oe.”3 Ou te faaopoopo atu e faapea o lea lototele patino o loo aofia ai foi le faia o le mea sa’o e tusa lava pe tatou te fefefe, i le puipuia o o tatou talitonuga ma e tusa foi pe faifai mai ai tagata ia i tatou, ma le faatumauina o na talitonuga e tusa lava pe faamatauina ai le ō ese o uo po o le faaletonu ai o o tatou tulaga faaleagafesootai. O le e tu mausali mo le mea sa’o e tatau ona faamatauina i nisi taimi i le faitioina ma le inosiaina.

A o ou tautua ai i le Neivi a le Iunaite Setete i le Taua Lona Lua a le Lalolagi, sa ou aoao ai i galuega lototoa, o faataitaiga o le toa, ma faataitaiga o le lototele. O se tasi o ia faataitaiga e le mafai ona galo ia te au o le lototele leleoa o se aliivaa e 18 tausaga le matua—e le o se tasi o lo tatou faatuatuaga—o le sa le matamuli tele e tatalo. Mai le 250 o alii i le militeli, sa na o ia lava le tagata e tootuli i po uma i talaane o lona moega [e tatalo], a o faifai ma tauemu atu i ai ē sa le talitonu [i le Atua]. Sa punou pea o ia, ma tatalo atu i le Atua. Sa lei fefe lava o ia. Sa lei popole lava o ia. Sa ia te ia le lototele.

Sa ou faalogo i se faataitaiga e lei mamao tele atu e uiga i se tasi na foliga mai ua leai se lototele patino. Sa faamatala mai e se uo se sauniga faamanatuga faaleagaga ma faatupu faatuatua sa la faatasi ai ma lona toalua i le latou uarota. O se alii talavou sa ia umia le tofi o le ositaulaga i le Perisitua Arona sa ootia ai loto o le faapotopotoga atoa a o ia saunoa e uiga i upumoni o le talalelei ma le olioli o le tausiaina o poloaiga. Sa ia tuuina atu se molimau faamaoni ma ootia a o ia tu ai i le pulelaa ma foliga mama ma mamalu i lona ofutino paepae ma le fusiua.

Mulimuli ane i lena lava aso, A o tietie mai lenei tamaitai ma lona toalua i le pitonuu, sa la vaaia ai lenei lava alii talavou lea sa ia matua musuiaina i latou i ni nai itula na muamua ai. Peitai, o le taimi la lea, ua matua ese atoa le ata lea ua ia faaali mai a o ia savali ai i tafatafā ala o loo ofuina ni ofu le talafeagai—ma o loo ulaina se sikareti. Sa le gata ina matua le fiafia tele ma faanoanoa la’u uo ma lona toalua, ae sa matua le mautonu lava i laua pe faapefea ona ia matua faatalitonuina i latou o ia o se tagata lelei i le sauniga faamanatuga ae faafuasei ona foliga mai i se isi tagata ua matua ese atoa.

Uso e, o outou ea o le tagata lava e tasi i soo se mea o outou i ai ma i soo se mea foi o outou faia—le tagata lea e finagalo le Tama Faalelagi e avea ai outou ma le tagata ua outou iloa e tatau ona avea ai outou?

I se faatalanoaga na lolomiina i se mekasini a le malo, sa talosagaina ai se alii taalo paseketipolo i le taamilosaga lauiloa o le American NCAA, o Jabari Parker, o se tasi o le Ekalesia, ina ia faasoa atu se fautuaga sili na ia maua mai i lona tama. Sa tali atu Jabari, “Sa fai mai [lo’u tama], Ia tutusa lava lou tagata i le pogisa ma lou tagata i le malamalama.”4 O se fautuaga taua lea, uso e mo i tatou uma lava.

Ua faatumulia a tatou tusitusiga paia i faataitaiga o ituaiga o lototele o loo manaomia e i tatou taitoatasi i aso nei. Sa faaali mai e le perofeta o Tanielu le lototele silisili e ala i le tu atu mo le mea sa ia iloaina e sa’o ma e ala i le faaali atu o le lototele e tatalo ai, e ui lava sa faamatauina i le oti lona faia o lena mea.5

O le lototele sa faamatalaina ai le olaga o Apinati, e pei ona faaali mai i lona naunautaiga e ofo atu lona ola i lo le faafitia o le upumoni.6

Pe le o uunaiaina ea i tatou i olaga o le autau talavou e 2000 a Helamana, o e na aoaoina ma faaalia le manaomia o le lototele e mulimuli ai i aoaoga a matua, ina ia mama ma paia?7

Masalo o tala taitasi nei mai tusitusiga paia ua taualuga i le faataitaiga a Moronae, o le sa i ai le lototele e tumau ai i le amiotonu e oo i le iuga.8

I lona olaga atoa, sa tuuina mai ai e le Perofeta o Iosefa Samita ni faataitaiga le mafaitaulia o le lototele. O se tasi o mea matuia na tupu, o le taimi na saisai faatasi ai o ia ma isi o le usoga i filifili—mafaufau i ai i le lokaina faatasi i filifili—ma taofia i totonu o se tamai fale e lei maea ona fau sa sosoo ma le fale faamasino i Richmond, Misuri. Sa tusia e Parley P. Pratt o le sa falepuipui faatasi ai, e uiga i se tasi po patino: “Sa matou taooto e pei o matou momoe seia oo ina tea le vaeluapo, ma sa matua tiga o matou taliga ma loto, a o matou faalogologo atu mo le tele o itula i tauemuga mataga, o upu masoa, o upu faifai matuia ma gagana mataga a leoleo.”

Sa faaauau le tala a Elder Pratt:

“Sa ou faalogo pea seia oo ina ou matua inoino, faateia, ma lē fiafia, ma na matua faatumulia i lagona o le ita ua faamaoniaina lea sa ou le manofo ai i lo’u fia tu atu i luga e aoai ia leoleo; ae sa leai lava [sa’u] tala ia Iosefa, po o se isi lava, e ui sa ou taoto i ona talaane ma iloa o loo ala o ia. Ae sa faateia ona ia tu ae i luga, ma tautala atu i se leo o faititili, sa pei foi o se tagi a se liona, ma fai atu i le manino na mafai ona ou manatuaina ai upu nei:

“‘FIFILEMU. … I le suafa o Iesu Keriso ou te aoai ai outou, ma faatonu outou ia fifilemu; O le a ou le ola lava i se isi minute e faalogo atu i na ituaiga o gagana. Tuu nei na tala, a leai o outou po o au e oti NEI LAVA!’”

O Iosefa, sa “tu sao i luga i se mamalu uiga ese,” e pei ona faamatalaina e Elder Pratt. Sa lokaina o ia i filifili, e aunoa ma se auupega, ae sa to’a ma malualii o ia. Sa ia tepa atu i lalo i leoleo matatau o e na faapupuu atu i se tulimanu pe ua meīa ifo i ona vae. O nei alii sa foliga le puleaina na aioi mai mo lana faamagaloga ma sa lei toe pisa lava.9

E le o faatinoga uma o le lototele e maua ai sea taunuuga mataina pe faafuasei, ae o lototele uma e aumaia ai le filemu o le mafaufau ma se malamalama ua puipuia le mea sa’o ma le upumoni.

E faigata ona tumau i le faamaoni i ou tulaga faatonuina pe afai o loo fua au amioga i manatu fesuisuiai pea ma mea ua malilie i ai isi. O loo manaomia le lototele o se Tanielu, se Apinati, se Moronae, po o se Iosefa Samita ina ia mafai ai ona tatou pipiimau ma le mausali i mea ua tatou iloa e sa’o. Sa latou maua le lototele e faia ai le mea sa faigofie ae o le mea sa sa’o.

O le a tatou fetaiai uma ma le fefe, lagonaina o le tauemuina, ma taia foi i e faasagatau mai. E tatau ia i tatou—ia i tatou uma—ona tatou maua le lototele e faafetaiaia ai manatu lautele, le lototele e tu atu ai mo mataupu faavae. O le lototele, e le fetuunaia, e aumaia ai faamanuiaga o le faamaoniga a le Atua. E avea le lototele ma se amio mama e ola ma faatosina pe a manatu i ai ua le na o se naunautaiga e oti ma le mamalu ae o se naunautaiga foi ia ola mama. A o tatou agai pea i luma, ma tatou taumafai e ola e pei ona tatau ai, o le a mautinoa lava tatou te mauaina le fesoasoani mai le Alii ma mafai ona maua ai le mafanafana i Ana afioga. Ou te fiafia i Lana folafolaga o loo tusia i le tusi a Iosua:

“Ou te le tuua lava oe, ou te le tuulafoai lava ia te oe. …

“… Ia e faamalosi, ma loto tele; aua e te fefe, aua e te mata’u; aua o Ieova lou Atua o loo ia te oe i mea uma e te alu i ai.”10

Ou uso pele, faatasi ai ma le lototele o o tatou talitonuga, e tatau ona tatou tautino atu, faatasi ma le Aposetolo o Paulo, “Aua ou te le ma i le tala lelei ia Keriso.”11 Ma, i lena lava lototele e tasi, ia tatou mulimuli ai i le fautuaga a Paulo: “Ia fai oe ma faaaoao i e ua faatuatua, i le upu, ma le amio, ma le alofa, ma le loto, ma le faatuatua, ma le le gaoia.”12

O fetauaiga matautia e oo mai ma toe mou atu, ae o le taua o loo tauina mo agaga o tagata e faaauau pea e le faamutaina. E pei lava o se valaau manino, ua faapena le oo mai o le afioga a le Alii ia te oe, ia te au, ma e o umiaina le perisitua i soo se mea: “O le mea lea, ia tuu atu nei i tagata taitoatasi e aoao lona tiute, ma galue i le tofi ua tofi i ai o ia, i le filiga atoa.”13 Ona avea lea o i tatou ma “tupu ma ositaulaga,”14 ua tuufaatasia i le faamoemoega ma ua faaeeina i le mana mai luga.15

Tau ina ia tuua e i tatou taitoatasi lenei nofoaga i le po nei ma le naunautaiga ma le lototele e fai atu ai, faatasi ma Iopu o anamua, “[A o] i ai foi i o’u pogaiisu le mānava, … ou te le faateaina lava la’u amio sao.”16 Ou te tatalo faamaulalo ia tatou faia faapea i le suafa o Iesu Keriso, lo tatou Alii, amene.