Li ab’ink chiru li qatiikilal

Li q’ojyin re junkab’al li hermana Perry ut laa’in yooko chaq xb’aanunkil rajlal lunes sa’ q’ojyin chi ka’ch’in yoo chi k’iik. Sa’ li ochoch wanko wi’ xe’nume’ chi wank li was, lix ko’, li ras lix Barbara ut jun li rikaq’ rochb’een lix b’eelom. Toja’in li hoonal naq wan li wosob’tesinkil naq wankeb’ lin junkab’al chi nach’ qik’in chalen naq ka’ch’inin chaq. Chalen chaq aran, lin junkab’al xe’wan chaq sa’ jun li b’e rik’ineb’ naab’aleb’ li rech’alal lix junkab’al lin na’. Li rochoch lin yuwa’chin Sonne kiwan chixk’atq li qe ut sa’ xyi xnim li saq’e, ut li re li wikan Emma chixk’atq xtz’e li saq’e. Ut sa’ xyi li xtz’e li saq’e re li b’e kiwan li wikan Josephine, ut sa’ xyi li releb’aal saq’e re li b’e kiwan li wikan Alma.

Chiru lin kach’inal, sa’ li qajunkab’al xqajunaji qib’ chi us rik’ineb’ li qech alal rajlal kutan ut xqawotz naab’al li hoonal chi k’anjelak, b’atz’unk ut xqanumsi li hoonal chi ch’utch’u. Ink’a’ jwal xooru xb’aanunkil li qaxulil junelik xb’aan naq eb’ li qana’ junpaat neke’xk’e reetal. Li qawanjik anajwan jalan chik, li junjunq re li qajunkab’al wankeb’ sa’ jalan jalanq li na’ajej. Ut wi wanqo raj chi nach’ b’ayaq chiqib’il qib’, rajlal moko qech kab’al ta qib’. Jo’kan, nink’oxla naq li ka’ch’inal ut jo’ chanru wankin anajwan a’an jun raqal li choxa naq wankeb’ li wech alal chi wank nach’ qik’in. Nak’anjelak we re xjultikankil rajlal lix wanjik chi junelik li ch’utam sa’ junkab’al.

Sa’ lin ch’ajomal chaq, kinjunaji wib’ chi us rik’in lin yuwa’chin. Laa’in li asb’ej chi us sa’ lin junkab’al, kiwisi li saqb’ach sa’ li hab’alq’e ut sa’ saq’ehil xink’aak’ale li pach’aya’ re li qochoch, re lin yuwa’chin ut reheb’ ajwi’ wiib’ li wikan. Lin yuwa’chin rajlal nachunla chire li ochoch naq laa’in yookin chixyok’b’al li pach’aya’. Naq nikinraqe, nikinchunla sa’ li eeb’ sa’ rokeb’aal li ochoch ut ninseeaq’ik rik’in; eb’ li hoonal a’an ninjultika chi jwal raaro inb’aan.

Jun li kutan xinpatz’ re lin yuwa’chin chanru naq tinnaw wi laa’in yookin chixb’aanunkil li us, xb’aan naq sa’ li qayu’am yalaq k’aru li nachal. Jo’ chanru naxb’aanu chaq a’an, kinixsume rik’in jun li seraq’ re lix yu’am sa’ lix ch’och’.

A’an kixk’ut chiwu chanru xkawresinkileb’ li kawaay re te’k’anjelaq sa’ junajil. A’an kixch’olob’ naq eb’ li kawaay tento junelik te’xnaw ani neke’b’eresin re. Jun li k’anjelob’aal re xb’eresinkil ut xk’amb’al xb’e jun li kawaay a’an li laas ut li k’aam sa’ re. Wi jun reheb’ a’an ink’a’ naraj xpaab’ankil re li nab’eresin, ink’a’ taaruuq chi k’anjelak chixk’atq li jun. Li junjunq reheb’ a’an tento te’k’anjelaq chixk’atq li jun re naq juntaq’eet te’xkelo li iiq re xk’amb’al chi ub’ej.

Anajwan qatz’ilaq rix lix k’utum lin yuwa’chin naq kiroksi li eetalil a’in. Ani laj b’eresinel reheb’ li kawaay? Lin yuwa’chin kixye naq a’an li Qaawa’. A’an li ani wan jun li rajom ut jun lix k’uub’anb’il na’leb’. A’an ajwi’ li nakawresin ut naxk’uub’eb’ li kawaay. Jo’kan ajwi’ a’an nayo’ob’tesin reheb’ li junjunq chi kawaay. Laj b’eresinel naxnaw li k’a’ru us, ut lix yaalal re naq li kawaay tixnaw naq junelik naxb’aanu li us a’an xpaab’ankil ut xtaaqenkil laj b’eresinel.

Rik’in k’a’ru najuntaq’eetiman lix b’ak’inkil ut li k’aam re xaqab’ank re lin yuwa’chin? Sa’ li hoonal a’an xink’oxla, jo’ ajwi’ nink’oxla anajwan, naq lin yuwa’chin yoo chixk’utb’al chiwu sa’ li hoonal a’an xtaaqenkil li eek’ahom naxk’e qe li Santil Musiq’ej. Sa’ lix k’a’uxl li b’ak’leb’ ut li xaqab’anel a’an sa’ musiq’ej. Jun li kawaay na’ab’in, li wan sa’ xyanqeb’ li jun ch’uut li kawaay kawresinb’ileb’, ka’ajwi’ kiraj jun lix tiikinsinkil xb’aan laj b’eresinel re re naq tixb’aanu li k’a’ru taaraj tixb’aanu. Li tiikisiik a’in a’an lix q’unil xyaab’ xkux li Qaawa’ naq nokoraatina. Xb’aan roxloq’inkil li xtaql li qach’ool, maajun sut naqab’i li hasb’ a’an chi jwal kaw.

Eb’ li winq ut li ixq li ink’a’ te’xk’e rib’ chirab’inkil lix q’unal hasb’ li Musiq’ej rajlal te’xtzol, jo’ chanru naq kixtzol li alalb’ej tz’eqtaananb’il, rik’in li rahilal nachal naq ink’a’ noko’ab’in ut nokowan chi tz’eqtz’o. Ka’ajwi’ chik naq li rahilal kixtuulanob’resi li alalb’ej tz’eqtaananb’il “[kiq’aj] chi yaal” ut kirab’i lix hasb’ li Musiq’ej b’ar wi’ kiyehe’ re naq taaq’ajq sa’ rochoch lix yuwa’ (chi’ilmanq sa’ Lucas 15:11–32).

Jo’kan naq li k’a’ru kixk’ut chiwu lin yuwa’chin a’an naq junelik wanq lin ch’ool xk’ulb’al lix q’unal hasb’ li Musiq’ej. A’an kixk’ut chiwu naq junelik tink’ul li hasb’ a’an naq tintikib’ xik sa’ junaq li b’e ink’a’ us ut moko wanq ta lin maak jwal ch’a’aj wi nink’ulub’a naq li Musiq’ej tixk’am lin b’e sa’ lin yu’am.

Jo’ chanru naqil sa’ Santiago 3:3: “Chek’e reetal, laa’o naqak’e sa’ reheb’ li kawaay li xxaqab’ankil, re naq te’ab’inq chiqu, ut chi jo’kan naqab’eresi li xjunxaqalileb’ ”.

Tento taqeek’a li qaxaqab’ankil sa’ musiq’ej, us ta jwal ka’ch’in lix hasb’ laj Tzolonel, tento wanq qach’ool xjalb’al chixjunil li qab’e. Re naq usaqo sa’ li qayu’am, tento taqak’ut chiru li qamusiq’ ut li qajunxaqalil chi k’anjelak sa’ junajil re ab’ink chiru lix taqlahom li Dios. Wi naqak’e qaxik chirab’inkil lix q’unal hasb’ li Santil Musiq’ej, a’an naru naxjunaji ru li musiq’ej ut li tib’elej sa’ jun li k’anjel ut toxk’am sa’ li qana’aj maak’a’ roso’jik chi wank rik’in li qaChoxahil Yuwa’.

Sa’ roxil lix raqalil li paab’aal, naqatzol lix aajelil ru li ab’ink: “Laa’o naqapaab’ naq sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo, chixjunileb’ li winq neke’ru chi kole’k, rik’in ab’ink chiru li chaq’rab’ ut k’ojob’anb’il k’anjel re li Evangelio”.

Li k’a’ru kixk’ut we lin yuwa’chin chirix li ab’ink sa’ li eetalil re li ch’uut chi kawaay naraj jun li teneb’ahom sa’ qab’een, naraj naxye, jun li paab’aal tz’aqal re ru sa’ laj b’eresihom re li ch’uut chi kawaay. Jo’kan naq, li k’utum li kixk’e lin yuwa’chin naraj ajwi’ naxye lix b’een xb’eenileb’ na’leb’ re li Evangelio: paab’al chirix li Jesukristo.

Li apóstol Pablo kixk’ut: “ A’an, b’i’, li paab’aal a’an xtoonal li k’a’ru na’oyb’enimank; a’an xkawub’ li ink’a’ na’ilmank ru” (Hebreos11:1). Jo’kan naq laj Pablo kiroksi li reetalil laj Abel, Enoc, Noe ut aj Abraham re xk’utb’al chirix li paab’aal. Kixk’ojob’ rib’ sa’ li resil laj Abraham, xb’aan naq laj Abraham a’an lix yuwa’il reheb’ laj tiikilal.

“Sa’ xk’ab’a’ li xpaab’aal laj Abraham, naq kib’oqe’, kixpaab’ chi xik sa’ li na’ajej li tixk’ul choq’ re, ut ki’el chi ink’a’ naxnaw b’ar ta yoo chi xik.

“Sa’ xk’ab’a’ li xpaab’aal kiq’axonk sa’ li ch’och’ yeechi’inb’il chaq ut kib’eek jo’ aj numel sa’ ab’l aj ch’och’…

Sa’ xk’ab’a’ ajwi’ li xpaab’aal lix Sara, us ta ak xnume’ xq’ehil, kixk’ul xwankil re wank chi na’b’ejil, xb’aan naq naxnaw naq paab’ajel li kiyeechi’ink re. (Hebreos 11:8–9, 11).

Naqanaw naq xb’aan laj Isaac, ralal laj Abraham ut xSara, kik’ehe’ re laj Abraham jun li yeechi’ihom, li yeechi’ihom reheb’ li ralal xk’ajol “kama’ xk’ihaleb’ li chahim chiru choxa, kama’ li samahib’ chire li palaw” (chi’ilmanq li raqal 12; chi’ilmanq ajwi’ Genesis 17:15–16). Jo’kan naq, kiyale’ lix paab’aal laj Abraham rik’in jun yale’k li maajun wa taqak’oxla raj naab’al qe laa’o.

Naab’al sut nink’oxla sa’ lin ch’ool li resil laj Abraham ut aj Isaac, ut toj maji’ nintaw ru chi tz’aqal re ru lix tiikilal chi moko li ab’ink kixb’aanu laj Abraham. Maare naru tink’oxla sa’ xxokb’al li k’a’aq re ru chi tiik wu naq nin’el q’ela, a’b’an, chanru naq xru chi b’eek rochb’een li ralal aj Isaac, chiru oxib’ kutan toj sa’ li tzuul Moriah? Chanru naq xe’xk’am li si’ re xlochb’al li xam sa’ xb’een li tzuul? Chanru naq xyiib’ li artal? Chan ru naq kixb’ak’ laj Isaak ut kixk’ojob’ sa’ li artal? Chanru naq xch’olob’ chiru naq a’an li mayej? Ut chanru naq kixk’ul lix kawresinkil re xwaklesinkil li ch’iich’ re xkamsinkil li ralal? Lix paab’aal laj Abraham kixk’e lix wankilal re xtaaqenkil li Dios chi tz’aqal ru tojo’ naq kiwulak xhoonal li sachb’a-ch’oolej naq jun li anjel ki’aatinak toj sa’ li choxa ut kixye re naq kixnumsi li yale’k. Chirix a’an, lix anjel li Qaawa’ kixka’suti li yeechi’ihom re lix sumwank aj Abraham.

Nink’e reetal naq li xyalb’al qaq’e re taawanq qapaab’aal chirix li Jesukristo ut too’ab’inq wan naq ch’a’ajaq choq’ reheb’ junjunq li komon chiruheb’ li jalaneb’ chik. Ak’ xinnume’ chiru naab’al chihab’ re xnawb’al naq us ta wan jalan jalanq xna’leb’eb’ li kawaay ut, jo’kan naq, junjunq moko ch’a’aj ta malaj jwal ch’a’aj xk’aaytesinkileb’, lix jalanileb’ li kristiaan jwal nim chi us chiru a’an. Li junjunq qe laa’o a’an jun ralal malaj jun xrab’in li Dios, ut wan jun xchaab’il esilal chirix lix yu’am rub’elaj naq kooyo’la jo’ ajwi’ sa’ ruchich’och’. Jo’kan naq, jalan jalanq lix yiib’ankil li k’a’ruhatq naqak’ul. Jo’kan ajwi’, nintaw ru naq ak re li qayu’am re yale’k ut rilb’al li ink’a’ us ut, li jwal aajel ru, lix aajelil ru rajlal li xkab’ xb’eenileb’ na’leb’ re li evangelio, a’an li jalb’a-k’a’uxlej.

Jo’kan ajwi’ yaal naq li lix kutankileb’ chaq lin yuwa’chin, moko ch’a’ajeb’ ta chaq ru li kutan a’an, sa’ xsik’bal li us ut li ink’a’ us. Us ta junjunq li komon jwal seeb’eb’ xch’ool ut ninqeb’ xk’a’uxl naru neke’xk’oxla naq li qakutankil, anajwan jwal ch’a’aj, ut jwal ch’a’aj xyiib’ankil li ch’a’ajkilal, moko ninpaab’ ta a’an naq wankeb’ sa’ li yaal. Ninye b’an, naq li k’a’ru jwal ch’a’aj anajwan naraj li na’leb’ moko ch’a’aj ta, jo’ li sumenk kixk’e we lin yuwa’chin re lin patz’om xink’e re chirix chanru naq tinnaw xjalanil li us ut li ink’a’ us. Ninnaw naq li ninyeechi’i eere anajwan a’an jun li na’leb’ ka’ch’in li maare ink’a’ taa’usaaq choq’ reheb’ chixjunil, a’b’an ninye xyaalal naq nak’anjelak chi us choq’ we laa’in. Ninyeechi’i eere laa’ex ut nekexinb’oq xyalb’al jo’ chanru xinye ut wi teeb’aanu, ninye eere naq texk’am xb’aanunkil li us naq sutsuuqex sa’ li k’a’ru nachal ut teek’ul xsumenkil re lee patz’om li naxsacheb’ li wankeb’ xna’leb’ ut li neke’xye rib’ naq chaab’ileb’ xna’leb’.

Jwal chi rajlal naqak’oxla naq li ab’ink naraj naxye naq yal taqakanab’ qib’ ut ink’a’ naqak’oxla lix taqlahomeb’ malaj li k’a’ru neke’xye li wank xwankilal chi jolomink. Sa’ xyaalalil, sa’ chixjunil li rilb’al, li ab’ink a’an jun xk’utum li qapaab’aal sa’ li chaab’il na’leb’ ut lix wankil li nim xwankil, a’an li Dios. Naq laj Abraham kixk’ut lix tiikilal ut ki’ab’in chi tiik chiru li Dios, tojo’ re naq kitaqlaak xmayejankil li ralal, li Dios kixkol rix. Jo’kan ajwi’, naq naqak’ut li qatiikilal naq noko’ab’in, sa’ xraqik, li Dios tixkol qix.

Li ani yaal neke’xpaab’ rib’ juneseb’ ut ka’ajwi’ neke’xtaaqe lix taql xch’ooleb’ ut li k’a’ru neke’raj, jwal raqrookeb’ wi naqajuntaq’eetiheb’ rik’ineb’ li neke’taaqen re li Dios ut wan li rokeb’aaleb’ sa’ li chaab’il na’leb’, wankilal ut maatan. Nayeeman chaq naq jun li kristiaan li ka’ajwi’ naxk’oxla rib’ moko nawulak ta chi najt. Li ab’ink chi tiik ut qajunes qib’ moko naraj ta naxye naq majel xkawil qach’ool. A’an li naqak’ut wi li qapab’aal chirix li Dios ut naqak’ulub’a xk’ulb’al lix wankilal li choxa. Li ab’ink a’an jun li b’aanuhom, jun li b’aanuhom sa’ xyanq li qanawom ut lix wankil maak’a’ roso’jik ut li chaab’il na’leb’ ut li q’axal nim xwankil li Dios. Chirix lix k’utum lin yuwa’chin, a’in jun li b’aanuhom xnawb’al ru lix hasb’ li Musiq’ej ut xtaaqenkil laj b’eresinel.

Chowulaq reechaninkil li sumwank ut riyajil laj Abraham xb’aan li qatiikilal ut naqnaqa k’ul li k’ojob’anb’il k’anjel re li Evangelio K’ojob’anb’il wi’chik. Ninye eere naq li osob’tesinkil re li yu’am chi junelik wan choq’ reheb’ li ani tiikeb’ ut neke’ab’in. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.