2010–2019
Ko Hono Moʻui Fiefia ʻAki e Ongoongoleleí
ʻOkatopa 2014


Ko Hono Moʻui Fiefia ʻAki e Ongoongoleleí

Falala ki he mālohi fakahaofi ʻo Sīsū Kalaisí; tauhi ʻEne ngaahi fonó mo e ngaahi fekaú. ʻI hono fakalea ʻe tahá—moʻui fiefia ʻaki e ongoongoleleí.

Siʻoku tuofāfine, ngaahi kaungāmeʻa ʻofeina pea mo e kau ākonga monūʻia ʻa Sīsū Kalaisi, ʻoku ou lāngilangiʻia he faingamālié ni ke kau mo kimoutolu ʻi heʻetau fakaava ha konifelenisi lahi ʻe taha ʻa e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. ʻE fakataha ʻi he uike ka hoko maí ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá mo e Kau Taki Māʻolunga mo e kau taki fakalūkufua ʻo e ngaahi houalotú, pea ʻe hoko mai ai mo e ngaahi fakatahaʻanga ʻo e konifelenisi lahi fakaemāmani lahí ʻi he Tokonaki mo e Sāpate hono hokó. ʻOku ou fakamālō lahi ki hotau palōfitá, Palesiteni Tōmasi S. Monisoni, ʻi heʻene kole mai ke u fakafofongaʻi ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo lea ki he houʻeiki fafine ʻo e Siasí.

Naʻe ʻalu ʻeku fakakaukaú ʻi heʻeku fakakaukauʻi e meʻa ke u lea ʻakí, ki he kau fafine ne nau takiekina ʻeku moʻuí mo tokoniʻi au ʻi he ngaahi pole ʻo e moʻui fakamatelié. ʻOku ou fakamālō ki heʻeku kui fefiné ʻa ia naʻá ne ʻave hono kiʻi fāmilí ki he houalotu sākalamēniti ʻa e Siasí he ngaahi taʻu lahi kuo hilí. ʻOku ou fakamālō kia Sisitā ʻEuika, ko ha fineʻeiki Siamane teʻeki mali toulekeleka, ʻa ia ʻoku liliu faka-Pilitānia hono hingoá ko “Sisitā Taʻengata.” Ko ia naʻá ne fai ʻa e fakaafe lototoʻa mo fakaʻofoʻofa ko ʻení ki heʻeku kui fefiné. ʻOku ou mātuʻaki fakamālō ki heʻeku fineʻeikí, ʻa ia naʻá ne tataki siʻene fānau ʻe toko faá ʻi he faingataʻa ʻo e Tau Lahi ʻa Māmani Hono II. ʻOku ou toe fakakaukau foki ki hoku ʻofefiné, makapuna fefiné, pea mo e ngaahi toʻu tangata ʻo e kakai fefine faivelenga he kahaʻú te nau muiaki mai ha ʻaho.

Pea, ʻoku ou fakamālō taʻe-tūkua foki ki hoku uaifí, Helieta, naʻá ne fakaʻofoʻofaʻia ʻiate au ʻi heʻeku kei taʻu hongofulu tupú, fuesia e ngaahi kavenga homa kiʻi familí ko e faʻē, tuʻu mo au ko e uaifi, pea ʻofa mo tokanga ki heʻema fānaú, makapuná, mo e makapuna uá. Kuó ne hoko ko e ivi ʻi homau ʻapí he lolotonga ʻo e taimi tokamālié mo e tokatāmakí fakatouʻosi. ʻOkú ne ʻomi ʻa e fiefiá ki he moʻui ʻa kinautolu ʻoku nau ʻiloʻi iá.

Fakaʻosí, ʻoku ou fakamālō lahi kiate kimoutolu kātoa, ʻa e houʻeiki fafine ʻe lauimiliona he funga ʻo e māmaní kuo mou fai ha ngāue lahi fau ke langa ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá. ʻOku ou fakamālō atu kiate kimoutolu ʻi he ngaahi founga taʻefaʻalaua kehekehe kuo mou tataki, tanumaki, pea mo tāpuekina fakalaumālie ai kinautolu ʻoku mou feohí.

Ngaahi ʻOfefine ʻo e ʻOtuá

ʻOku ou fiefia ke ʻi he lotolotonga ʻo ha ngaahi ʻofefine tokolahi pehē ʻo e ʻOtuá. ʻI heʻetau hivaʻi ʻa e hiva “Fānau Au ʻa e ʻOtuá,” ʻoku ongo ki hotau lotó ʻa e fakaleá. ʻI heʻetau fakakaukau ki he foʻi moʻoni ko ʻeni—ko e fānau kitautolu ʻa ha mātuʻa fakalangí1—ʻokú ne ʻomi ha ongo ki hotau tupuʻangá ha taumuʻa, mo ha ikuʻanga.

ʻOku lelei ke manatuʻi ko e fānau maʻu pē koe ʻa e ʻOtuá. ʻE fakamālohia koe ʻe he ʻilo ko ʻení ʻi he taimi faingataʻa taha ʻo hoʻo moʻuí mo ne tataki fakalaumālie koe ke ke lavaʻi ha ngaahi meʻa kāfakafa. Neongo ia, ʻoku toe mahuʻinga pē ke manatuʻi naʻe ʻikai ko ha fakalāngilangi naʻá ke ngāueʻi ʻa e hoko ko ia ko e ʻofefine ʻo e ʻOtuá pe ʻe faifai ange pea mole meiate koe. Te ke hoko maʻu pē ko ha ʻofefine ʻo e ʻOtuá ʻo taʻengata. ʻOku ʻi ai ha fakaʻanaua māʻolunga hoʻo Tamai Hēvaní kiate koe, ka ʻoku ʻikai fakapapauʻi atu ho tupuʻanga fakalangí pē taha te ke maʻu ha tofiʻa fakalangi. Ne fekauʻi mai koe ʻe he ʻOtuá ki heni ke ke teuteu ki ha kahaʻu ʻoku maʻongoʻonga ange ʻi ha toe meʻa te ke lava ke makupusi.

ʻOku nāunauʻia mo fakaofo ʻa e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá kuo talaʻofa ki he kau faivelengá. ʻOku kau ai ʻa e “ngaahi taloni, ngaahi puleʻanga, ngaahi pule fakapilinisi, mo e ngaahi mālohi, ngaahi pule, ko e ngaahi māʻolunga mo e ngaahi loloto kotoa pē.”2 Pea ʻoku fie maʻu ʻo lahi ange ʻi ha tohi fāʻeleʻi fakalaumālie pe ha “Memipasipi Kaati ko e Fānau ʻa e ʻOtuá” ke feʻunga mo e ngaahi tāpuaki taʻe-fakatatauá ni.

Ka ʻoku tau aʻusia fēfē nai kinautolu?

Kuo ʻosi tali ʻe he Fakamoʻuí ʻa e fehuʻí ni ʻi hotau kuongá:

“Kapau ʻe ʻikai te mou tauhi ʻeku fonó ʻe ʻikai te mou lava ʻo maʻu ʻa e nāunau ko ʻení.

“He ʻoku fāsiʻi ʻa e matapaá, pea lausiʻi ʻa e hala ʻa ia ʻoku fakatau ki he hakeakiʻí. …

“… Ko ia, ke mou tali ʻeku fonó.”3

ʻI he ʻuhingá ni, ʻoku tau talanoa ai ki he fononga ʻi he hala ʻo e tuʻunga fakaākongá.

ʻOku tau talanoa ki he talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá.

ʻOku tau talanoa ki he moʻui fiefia ʻaki e ongoongoleleí, ʻaki hotau lotó, iví, ʻatamaí mo e laumālié kotoa.

ʻOku ʻAfioʻi ʻe he ʻOtuá ha Meʻa ʻOku ʻIkai ke Tau ʻIloʻi

Ka ʻoku ʻi ai hatau niʻihi, ʻoku ʻikai faʻa ongo fakafiefia maʻu pē ʻa e talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Tau vakai ki ai: mahalo ʻoku ʻi ai ha niʻihi ʻoku ngali faingataʻa pe ʻikai fuʻu fēfē ki ai—e ngaahi fekau ʻoku tau talia loto vēkeveke hangē ha kiʻi tamasiʻi, mo ha peleti meʻatokoni fakatupu moʻui lelei ka ʻoku fehiʻa ʻi he vesitapoló. ʻOku tau ʻūʻūnifo mo fakamālohiʻi kitautolu ke tau fai ia ka tau lava ʻo hoko atu ki ha ngaahi ʻekitivitī ʻoku fiemaʻua angé.

Mahalo te tau fakatokangaʻi ʻi he ngaahi taimi pehení, ʻoku tau fehuʻi ai kiate kitautolu, “ʻOku tau fuʻu fie maʻu moʻoni koā ke talangofua ki he ngaahi fekau kotoa ʻa e ʻOtuá?”

ʻOku mahino ngofua ʻeku tali ki he fehuʻi ko ʻení:

Te u pehē ʻoku ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá ha meʻa ʻoku ʻikai ke tau ʻiloʻi—ha ngaahi meʻa ʻoku ʻikai ke tau lava ʻo mākupusi! Ko ʻetau Tamai Fakahēvaní ko ha taha Ia taʻengata ʻoku maʻongoʻonga ange ʻEne ngaahi aʻusiá, potó, mo e tokaimaʻanangá.4 ʻIkai ko ia pē, ka ʻokú Ne ʻofa, manavaʻofa, mo tokanga taʻe fakangatangata ki ha taumuʻa monūʻia pē taha: ke fakahoko ʻa ʻetau moui taʻe-faʻamaté mo e moʻui taʻengatá.5

Ko hono fakalea ʻe tahá, ʻoku ʻikai ngata pē ʻi Heʻene ʻafioʻi e meʻa ʻoku lelei taha kiate koé ka ʻokú Ne fie maʻu moʻoni koe ke ke fili ʻa e meʻa ʻoku lelei taha kiate koé.

Kapau ʻoku tui ho lotó ki he meʻá ni—kapau ʻokú ke tui moʻoni ko e misiona maʻongoʻonga ʻa ʻetau Tamai Hēvaní ke hākeakiʻi mo fakahīkihikiʻi ʻa ʻEne fānaú pea ʻokú Ne ʻiloʻi lelei taha e founga ke fai ai iá—ʻikai ʻoku ʻuhinga lelei ange ke tau pukenimā mo muimui ki Heʻene ngaahi fekaú, ʻo aʻu ki he ngaahi fekau ʻoku ngali faingataʻá? ʻOku ʻikai ʻapē tonu ke tau fakamahuʻingaʻi e ngaahi pou maama kuó Ne foaki ke taki kitautolu ʻi he fakapoʻuli mo e ngaahi faingataʻa ʻo e moʻui fakamatelié? ʻOku nau fakaʻilongaʻi ʻa e hala foki ki hotau ʻapi fakalangí! ʻOkú ke fakatoka ha fakavaʻe fakalangi ki hoʻo fakalakalaka taʻengata ko e ʻofefine ʻo e ʻOtuá, ʻi hoʻo fili e hala ʻo e Tamai Hēvaní pea te ne tāpuakiʻi koe he toenga hoʻo moʻuí.

Te u pehē, ko e konga e palopalemá, he ʻoku tau fakakaukau kuo lokaʻi ʻe he ʻOtuá e kotoa ʻo ʻEne ngaahi tāpuakí ʻi ha fuʻu tukuʻanga koloa ʻi he langí, ʻo ʻikai finangalo ke foaki mai kae ʻoua kuo tau talangofua ki ha ngaahi fie maʻu pau mo ha ngāue mahino kuó Ne fokotuʻu. ʻOku ʻikai teitei pehē ʻa e ngaahi fekaú ia. Ko hono moʻoní, ʻoku lilingi taʻetuku mai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi tāpuakí, ka ʻoku hanga ʻe heʻetau manavasiʻí, veiveiuá, mo e angahalá, ʻo taʻofi e ngaahi tāpuakí ni ke ʻoua ʻe aʻu mai, ʻo hangē ha fakamalú.

Ko ʻEne ngaahi fekaú ko ha ngaahi fakahinohino ʻofa mo ha tokoni fakalangi ke fakaava ʻa e faingamālié, ka tau lava ʻo maʻu e taumalingi taʻetuku mai e ngaahi tāpuaki fakalangí.

ʻOku fie maʻu ke tau tali, ko e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ʻoku ʻikai ko ha fuʻu lisi lōloa pē ia ʻo ha ngaahi fakakaukau lelei. ʻOku ʻikai ko ha “ngaahi filioʻi kākā ʻo e moʻuí” mei he ʻInitanetí pe ngaahi lea mei ha peesi tānakiʻanga fakamatala (pinterest board). Ko ha faleʻi fakalangi ia, naʻe makatuʻunga ʻi ha ngaahi moʻoni taʻengata, ne foaki ke ne ʻomi ʻa e “melinó ʻi māmani pea mo e moʻui taʻengatá ʻi he maama ka hoko maí.”6

Ko ia ʻoku ʻi ai ha fili ke tau fai. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ʻoku ʻi ai e fakakaukau ʻa e māmaní mo ʻenau ngaahi fakakaukau fakapoto feliuliuakí mo e ngaahi taumuʻa ʻoku taʻe-paú. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ʻoku ʻi ai e folofola ʻa e ʻOtuá ki Heʻene fānaú—ʻa Hono poto taʻengatá, ʻEne ngaahi talaʻofa paú, mo ʻEne ngaahi fakahinohino ʻofa ke tau foki ai ki Hono ʻaó ʻi he nāunau, ʻofa, mo e ngeia.

ʻOku ʻaʻau ʻa e filí!

ʻOku tokanga mai ʻa e Tupuʻanga ʻo e tahí, ʻoneʻoné, pe ngaahi fetuʻu taʻe-faʻalauá kiate koe he ʻahó ni! ʻOkú Ne tuku atu ʻa e founga taupotu ki he fiefiá, melinó, mo e moʻui taʻengatá!

Kuo pau ke ke loto fakatōkilalo, tui, mo ʻai kiate koe ʻa e huafa ʻo Kalaisí, fekumi kiate Ia ʻi he lea mo e ngāue, mo “tuʻu [ʻaliʻaliaki] ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá ʻi he taimi kotoa pē pea ʻi he meʻa kotoa pē, pea ʻi he feituʻu kotoa pē.”7

Ko e ʻUhinga ʻo e Talangofuá

Ko ʻene mahino pē kiate koe ʻa e natula totonu ʻo e ʻOtuá mo ʻEne ngaahi fekaú, ʻe mahino lelei ange ai kiate koe mo e taumuʻa fakalangi ʻo hoʻo moʻuí. ʻI he meʻá ni, ʻe liliu ai e ʻuhinga ʻokú ke muimui ai ki he ngaahi fekaú, pea ʻe hoko ia ko e holi ʻo ho lotó ke ke moʻui fiefia ʻaki e ongoongoleleí.

Hangē ko ʻení, ko kinautolu ʻoku nau lau e maʻulotu he ngaahi houalotu ʻa e Siasí ko ha founga fakafoʻituitui ia ke fakalahi ai ʻenau ʻofa ki he ʻOtuá, ʻoku nau maʻu ha nonga, felangakihakeʻaki, kumia e Laumālié, mo fakafoʻou ʻenau tukupā ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí, te nau maʻu ai ha aʻusia māʻolunga ange ʻiate kinautolu ʻoku tangutu noa pē ʻi ha sea [ʻo e falelotú]. Kau fafine ʻoku matuʻakimahuʻinga ke tau ō ki heʻetau ngaahi houalotu ʻo e Sāpaté, ka ʻoku ou tui pau ʻoku tokanga ange ʻetau Tamai Hēvaní ki heʻetau tuí mo e fakatomalá ʻi he fika ʻo e maʻulotú.

Ko ha sīpinga ʻeni ʻe taha:

Ne toki puké ni siʻa faʻē ʻa ha ongo kiʻi tamaiki kei iiki he huhunú. ʻIo, naʻe ʻikai foki fuoloa kuo toe puke mo ʻene ongo kiʻi tamaikí. Naʻe fuʻu lahi fau e fatongia ʻo e faʻē kei siʻí ni ke tauhi ia mo ʻene ongo kiʻi fānaú. Pea ko hono olá, ne hoko e fale masaní ʻo fele mo taʻe maau mo maveuveu. Ne fokotuʻuna e peleti ʻulí he fufuluʻanga ipú, pea fokotuʻuna mo e fō ʻulí he feituʻu kotoa pē.

Lolotonga siʻene fefaʻuhi mo e fānaú heʻena tangí—pea loto ke tangi mo iá—kuo fai mai ha tukituki ʻi hono matapaá. Ko ʻene ongo faiako ʻaʻahí ia. Naʻá na lava ʻo fakatokangaʻi e siʻi faingataʻaʻia ʻa e faʻeé ni. Naʻá na lava ʻo fakatokangaʻi hono falé, mo hono peitó. Naʻá na lava ʻo ongoʻi e tangi ʻa e fānaú.

Kapau ne tokanga taha pē ongo fafiné ni ki he fakahoko ʻo ʻena ʻaʻahi fakamāhiná, naʻá na mei ʻoange pē ki he faʻeé ni ha peleti kūkisi, talaange ne nau ʻofa mai ki ai he ʻikai ʻalu ange ki he Fineʻofá he uike kuo ʻosí, mo fai ange ha lea peheni, “Toki talaange kapau ʻe ʻi ai ha meʻa te ma lava ʻo fai!” Peá na lue fiefia atu leva, ʻo fiefia he kuo toe pēseti ʻe 100 ʻa e māhina ko iá.

Meʻa mālie, he ko e ongo fafiné ni ko e ongo ākonga moʻoni ʻa Kalaisi. Naʻá na fakatokangaʻi e ngaahi fie maʻu hona tokouá pea fakaʻaongaʻi hona ngaahi talēnití mo e ngaahi taukei kehekehé. Naʻá na fakamāʻopoʻopo ʻa e felé, ʻomi ha maama mo ha nonga ki he ʻapí, pea telefoni ki ha kaungāmeʻa ke ne ʻomi ha ngaahi koloa naʻe fie maʻu lahi. Ko e taimi naʻe faifai pea ʻosi ai ʻena ngāué peá na fakalea ka na fokí, naʻe loʻimataʻia ʻa e faʻē kei talavoú ni—ko e loʻimata ʻo e houngaʻia mo e ʻofa.

Talu mei ai, mo e liliu e fakakaukau ʻa e faʻē kei talavoú ni ki he faiako ʻaʻahí. Naʻá ne pehē, “ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku ʻikai ko ha fika pē au ke fakaʻilongaʻi ʻi ha lisi ngāue ʻa ha taha.”

ʻIo, ʻoku fie maʻu e kau faiako ʻaʻahí ke nau faivelenga ʻi hono fai ʻenau ʻaʻahi he māhiná, kae ʻoua naʻa ngalo ai e ʻuhinga mahuʻinga taha ʻoku muiaki he fekau ko ʻení: ke ʻofa ki he ʻOtuá mo ho kāingá.

Ko e taimi ʻoku tau ʻai ai e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá mo ʻetau tafaʻaki ʻi hono langa Hono puleʻangá ke hangē ha meʻa ke fakaʻilongaʻi ʻi ha lisi ngāué, ʻoku mole ʻiate kitautolu ʻa e uho ʻo e tuʻunga fakaākongá. ʻOku mole ʻiate kitautolu ʻa e tupulaki ʻoku maʻu mei hono moʻui fiefia ʻaki e ngaahi fekau ʻa ʻetau Tamai Fakahēvaní.

ʻOku ʻikai fie maʻu e fononga ʻi he hala ʻo e tuʻunga fakaākongá ke fakamamahi. ʻOku “melie hake [ia] ʻi he meʻa melie kotoa pē.”8 ʻOku ʻikai ko ha kavenga ia ke fakamafasiaʻi kitautolu. ʻOku ʻai ʻe he tuʻunga fakaākongá ke fiefia ange hotau laumālié mo fakafiemālieʻi hotau lotó. ʻOkú ne ueʻi fakalaumālie kitautolu ʻaki e tuí, ʻamanaki leleí, mo e ʻofá. ʻOkú ne fakafonu hotau laumālié ʻaki e maama ʻi he taimi ʻo e fakapoʻulí mo e nonga he taimi ʻo e mamahí.

ʻOkú ne ʻomi kiate kitautolu ha mālohi fakalangi mo ha fiefia tuʻuloa.

Ko Hono Moʻui Fiefia ʻAki e Ongoongoleleí

Siʻoku ngaahi tuofāfine ʻi he ongoongoleleí, tatau ai pē pe ʻokú ke taʻu 8 pe 108, ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku ou fakaʻamu ke mahino moʻoni mo ke ʻilo:

ʻOku ʻofeina koe.

ʻOkú ke mahuʻinga ki hoʻo mātuʻa fakalangí.

ʻOku ʻafioʻi koe ʻe he Tupuʻanga taʻe-fakangatangata mo taʻengta ʻo e māmá mo e moʻuí! ʻOkú Ne ʻafioʻi koe.

ʻIo, ʻoku ʻofeina koe ʻe he ʻOtuá he ʻahó ni pea maʻu ai pē.

ʻOku ʻikai ke Ne toki ʻofeina pe toki ʻofaʻi koe hili haʻo ikunaʻi ho ngaahi vaivaí mo e ʻulungaanga koví. ʻOkú Ne ʻofa kiate koe he ʻahó ni mo mahino kakato ho ngaahi faingataʻaʻiá. ʻOkú Ne ʻafioʻi hoʻo fetuʻutaki kiate Ia ʻi he lotu loto moʻoni mo fakaʻānauá. ʻOkú Ne ʻafioʻi e taimi ne ke piki ai ki hoʻo māmá mo e tui vaivaí—pea naʻa mo e lotolotonga ʻo e taulōfuʻu e fakapoʻulí. ʻOkú Ne ʻafioʻi hoʻo faingataʻaʻiá. ʻOkú Ne ʻafioʻi hoʻo mamahí he taimi ʻokú ke tōnounou pe taʻemalava aí. Ka ʻokú Ne kei ʻofa pē ʻiate koe.

Pea ʻokú Ne ʻafioʻi hoʻo ngaahi lavameʻá; neongo ʻoku ngali ko ha meʻa siʻi kiate koe, ʻokú Ne tokaʻi mo fakamahuʻinga kinautolu taki taha. ʻOkú Ne ʻofa ʻiate koe ʻi hoʻo tokoni ki he niʻihi kehé. ʻOkú Ne ʻofa ʻiate koe ʻi hoʻo ala atu ʻo tokoni ʻi he fua e kavenga mamafa ʻa e niʻihi kehé—pea naʻa mo e taimi ʻokú ke kei fekuki ai mo haʻaú.

ʻOkú Ne ʻafioʻi e meʻa kotoa pē fekauʻaki mo koe. ʻOkú Ne ʻafioʻi lelei koe—ʻokú Ne ʻafioʻi ho tuʻunga totonú. Pea ʻoku ʻofa ʻiate koe—he ʻahó ni pea maʻu ai pē!

ʻOkú ke pehē ʻoku tokanga nai ʻetau Tamai Hēvaní pe ʻoku lelei hoʻo teuteu ho matá, valá, ʻulú, mo ho ngeʻesi nimá? ʻOkú ke pehē ʻoku liliu ho mahuʻinga kiate Iá ʻo fakatatau mo e tokolahi ʻoku nau muimuiʻi koe he Instagram pe Pinterest? ʻOkú ke pehē ʻokú Ne fie maʻu nai ke ke loto hohaʻa pe loto mamahi kapau ʻe taʻe-tali pe poloka koe ʻe ha taha he Facebook pe Twitter? ʻOkú ke fakakaukau nai ʻoku ʻi ai haʻane kaunga ho matamataleleí, lahi ho kofú, pe manakoá ki ho mahuʻingá ki he Tokotaha naʻá Ne fakatupu ʻa e ʻunivēsí?

ʻOku ʻikai ngata pē ʻEne ʻofa ʻiate koe ʻi he tuʻunga ʻokú ke ʻi ai he ʻaho ní, ka ʻi hoʻo toe hoko ko ia ko e tokotaha nāunauʻia pea mo e māmá, ʻokú ke malava ai pea mo maʻu ha holi ke aʻusiá.

ʻOkú Ne finangalo ke ke aʻusia ho ikuʻangá ʻo laka ange ʻi he meʻa ʻokú ke mafakakaukauʻí—ke ke foki ki ho ʻapi fakalangí mo e lāngilangi.

ʻOku ou fakamoʻoni ko e founga ke lavaʻi ai ʻení ko hono hilifaki ʻa e ngaahi fakaʻamu siokitá mo e ngaahi holi taʻefeʻungá ʻi he ʻōlita ʻo e feilaulaú mo e ngāue tokoní. Kau fafine, fakafalala ki he mālohi fakahaofi ʻo Sīsū Kalaisí; tauhi ʻEne ngaahi fonó mo e ngaahi fekaú. Ko hono ʻai ʻe tahá—moʻui fiefia ʻaki e ongoongoleleí.

ʻOku ou fakatauange ke mou aʻusia ha tuʻunga foʻou mo māʻolunga ange ʻo e ʻofa lelei ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻomou moʻuí; ke mou maʻu ʻa e tuí, lotó, mo e tukupā ke ako e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, mataʻikoloa ʻaki ia ʻi homou lotó, mo moʻui fiefia ʻaki e ongoongoleleí.

ʻOku ou palōmesi atu ʻi hoʻomou fai iá, te mou toki ʻiloʻi homou tuʻunga lelei tahá—ʻa homou tuʻunga moʻoní. Te ke toki ʻilo ʻa hono ʻuhinga moʻoní ke hoko ko e ʻofefine ʻo e ʻOtua taʻengatá, ko e ʻEiki ʻo e māʻoniʻoni kotoa pē. ʻOku ou fakamoʻoniʻi ʻeni mo tuku ʻeku tāpuakí kiate kimoutolu ʻi heʻeku hoko ko e ʻAposetolo ʻa e ʻEikí, ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.