2010–2019
Talitali Lelei ki he Konifelenisí
ʻOkatopa 2014


Talitali Lelei ki he Konifelenisí

ʻI heʻetau fanongó, ʻofa ʻe ongo ki hotau lotó pea tupulaki ʻetau tuí.

Siʻi kāinga, ʻoku ou fiefia lahi ke talitali lelei kimoutolu ki he konifelenisi maʻongoʻongá ni ʻi he māmaní. ʻOku tau fakataha ʻi ha ngaahi feituʻu kehekehe he funga ʻo e māmaní ke fanongo mo ako mei he kau tangata mo e kau fafine ne tau hikinimaʻi ko e Kau Taki Māʻolunga mo e kau ʻōfisa māʻolunga ʻo e Siasí. Kuo nau kolea e tokoni ʻa e langí ʻi he ngaahi pōpoaki te nau fakahokó, pea kuo nau maʻu ha tataki fakalangi fekauʻaki mo e meʻa ke lea ʻakí.

ʻOku fakaʻilongaʻi ʻe he konifelenisí ni ʻa e taʻu 90 ʻo hono fakamafola fakaletiō ʻo e konifelenisi lahí. Naʻe fuofua fakamafola fakaletiō ʻa e ngaahi fakatahaʻanga ʻo e konifelenisí ʻi ʻOkatopa 1924, ʻi he kautaha KSL ʻa e Siasí. ʻOku toe fakaʻilongaʻi foki ʻe he konifelenisí ni ʻa e taʻu 65 hono fakamafola fakatelevīsone ʻo e konifelenisí. ʻI he konifelenisi lahi ʻo ʻOkatopa 1949, ne fuofua fakamafola fakatelevīsone ai ʻa e ngaahi fakatahá ʻi he ʻēlia Sōlekí kotoa ʻi he televīsone KSL.

ʻOku tau fakamoʻoniʻi e ngaahi tāpuaki ʻo e mītia fakaonopōní ʻi hono fakafaingamālieʻi e kāingalotu ʻo e Siasí ke nau mamata mo fanongo ki he konifelenisi lahí. ʻOku fakamafola e ngaahi fakataha ʻo e fakaʻosinga uike ko ʻení ʻi he televīsoné, letioó, keipoló, fetuʻutaki fakasatelaité, mo e ʻInitanetí, kau ai mo e ngaahi meʻangāue toʻotoʻó.

Lolotonga ʻa e māhina ʻe ono talu mei heʻetau fakataha fakaʻosí, kuo ʻosi fakatapui ai ha temipale foʻou ʻe taha pea toe fakatapui mo e taha kehe. Naʻe fakatapui ʻe Palesiteni Teita F. ʻUkitofa ʻa e Temipale Footi Lotateila Folōlitá. Ne fakahoko ha polokalama faiva fakaʻofoʻofa ʻa e toʻu tupú ʻi he ʻaho kimuʻa pea fakatapuí. Naʻe fakatapui leva ʻa e temipalé ʻi he ʻaho hono hokó ko e Sāpate ʻaho 4 ʻo Meé, ʻi ha sēsini ʻe tolu.

Ko haku faingamālie ʻi he uike ʻe ua kuo hilí ke toe fakatapui ʻa e Temipale ʻOkiteni ʻIutaá, ʻa ia ne fuofua fakatapui ʻi he 1972 ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita. Ne fakahoko ha faiva fakafonua maʻongoʻonga ʻi he ʻaho kimuʻa pea toe fakatapuí, pea ʻi he fuʻu tokolahi ʻa e toʻu tupu ne kaú naʻe fakahoko leva ha taimi faiva kehekehe ʻe ua, ʻo kehekehe ʻa e kau faivá. Ko e fakakātoá, ne kau ai ha toʻu tupu ʻe toko 16,000. Naʻe fakahoko ʻa e polokalama toe fakatapuí ʻi he ʻaho hono hokó, pea kau ai ha tokolahi ʻo e Kau Taki ʻo e Siasí, fakataha mo e kau taki ʻo e ngaahi houalotú, palesiteni temipalé, hono ongo tokoní, mo honau ngaahi uaifí.

ʻOku kei lele-ʻi-matangi ʻetau langa temipalé. ʻE fakatapui ʻi he māhina ka tuʻú ʻa e Temipale Fīniki ʻAlesona foʻoú, pea ʻi he taʻu kahaʻú, ʻi he 2015, ʻoku tau ʻamanaki ke fakatapui pe toe fakatapui ha temipale ʻe nima, pea mahalo ʻe toe lahi ange, kae makatuʻunga pē heʻenau ʻosí.

Hangē ko ʻeku fakahā ʻi ʻĒpelelí, ka ʻosi kotoa hono langa mo fakatapui ʻa e ngaahi temipale ne ʻosi fanongonongó, ʻe ʻi ai hatau ngaahi temipale ʻe 170 ʻoku ngāue he funga māmaní. Koeʻuhí ʻoku mau nofotaha ʻi he feinga ke fakaʻosi ʻa e ngaahi temipale ne ʻosi fakahā ki muʻá, ʻoku ʻikai ke mau fakahā ai ha langa ʻo ha ngaahi temipale he taimí ni. Neongo ia, ka ʻi ai ha ngaahi fie maʻu mo maʻu ha ngaahi konga kelekele ʻi he kahaʻú, ʻe fanongonongo leva ha ngaahi temipale kehe.

ʻOku kei tupulekina pē Siasí. Kuo tau fakalaka ʻeni ʻi he toko 15 miliona tupú pea ʻoku kei tupu tokolahi pē. ʻOku kei laka atu taʻe tuka pē ʻetau polokalama ngāue fakafaifekaú. ʻOku ʻi ai haʻatau kau faifekau ʻe toko 88,000 tupu ʻoku lolotonga ngāue, ʻo vahevahe ʻa e pōpoaki ʻo e ongoongoleleí ki he māmaní. ʻOku mau toe fakamahino atu ko e ngāue fakafaifekaú ko e fatongia fakataulaʻeiki ia, pea ʻoku mau poupouʻi atu ʻa e kau talavou moʻui taau mo malava kotoa pē ke ngāue fakafaifekau. ʻOku tau fakahoungaʻi foki siʻi kau finemui ʻoku ngāue fakafaifekaú. ʻOku nau fakahoko ha tokoni lahi fau, neongo ʻoku ʻikai ke nau haʻisia ki he fekau tatau ke ngāue ʻo tatau mo e kau talavoú.

ʻOku ou fakaafeʻi kimoutolu heni ke mou tokanga ki he kau tangata mo e kau fafine ʻe lea he ʻahó ni pea mo ʻapongipongi ʻi heʻetau ngaahi fakataha ʻo e konifelenisí. ʻOku ongoʻi ʻe kinautolu kotoa ne kole ke leá ko e fatongia lahi ke fai ʻeni. Pea ʻi heʻetau fanongó, ʻofa ʻe ongo ki hotau lotó mo tupulaki ʻetau tuí, pea ʻoku ou fai ʻeni ʻi he loto fakatōkilalo, ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.