2010–2019
Qasik’aq paab’ank
April 2015


Qasik’aq paab’ank

Li Kolonel naxwotz lix evangelio jo’ jun saqen re xk’amb’al lix b’e aniheb’ te’xsik’ xpaab’ankil ut xtaqenkil.

Sa’ li po enero toje’ xnume’, li xSailor Gutzler, jun ch’ina ixqa’al wuqub’ chihab’ xyu’am, rochb’een xjunkab’al ke’el chaq sa’ li ch’och’ Florida ut xkoheb’ sa’ li ch’och’ Illinois sa’ jun li so’sol ch’iich’. Lix yuwa’ yoo chixb’eresinkil li so’sol ch’iich’. Chirix naq kiq’ojyino’ li kutan, kipo’e’ li so’sol ch’iich’ ut kit’ane’ sa’ xchamal li q’ojyin sa’eb’ li tzuul taq’a re Kentucky ut kikana chi xulxu sa’ xb’een xuwajel ch’och’. Chixjunileb’ ke’kam, ka’ajwi’ li xSailor ink’a’. A’an kixtoq xb’een li ruq’. Kixtoch’ rib’ chi naab’al ut kixsach lix xab’. K’a’jo’ li ke kixkuy, kixnumsi jun kehil hab’ chiru li q’ojyin aran Kentucky—ut li xSailor yal junes wan sa’ xb’een jun k’osb’il wex, lix po’ot ut jun lix calcetin re xtz’apb’al li roq.

Kixb’oqeb’ lix na’ ut lix yuwa’, a’b’anan maa’ani kisumenk. Rik’in xkawil xch’ool ki’ok chi b’eek chi maak’a’ lix xab’ chiru li pim re xsiqb’al xtenq’; kixnumsi li kok’ roq ha’ ut eb’ li jukulal, ut kinume’ b’ar wankeb’ li k’ix. Sa’ xb’een jun li ch’ina tzuul, li xSailor kiril sa’ najtil jun li saqen, ut chirix naq kib’eek sa’ q’ojyin ut sa’ li pim, kiwulak sa’ li rochoch re jun chaab’il winq li ink’a’ naxnaw ru ut kixtenq’a. Chi jo’kan naq kixkol rib’ li xSailor. Sa’ junpaat kik’ame’ sa’ jun nimla b’anleb’aal re tixk’ul lix tenq’ re taa’usaaq.1

Li xSailor kikole’ xb’aan naq kiril sa’ najtil jun saqen ut kixyal xq’e chi wulak toj aran—us ta xuwajel li b’e, li nimla rahilal kixnumsi, ut eb’ lix toch’olal kixk’ul. Moko naqataw ta ru chanru kiru xb’aanunil li k’a’ru xb’aanu sa’ li q’ojyin a’an. Li k’a’ru b’i’ naqanaw naq a’an kiru rilb’al sa’ li najtil saqen jo’ jun na’leb’ kixk’e rib’ chiru re naq taakole’q. Wan xyo’onihom. Kixtaw kawil xch’ool chixb’aanunkil, chi maak’a’ naxye chanru wan chaq a’an, taaruuq xtawb’al xkolb’al rib’ sa’ li saqen a’an.

Moko naab’alo ta taqanumsi li nimla rahilal li kixnumsi li xSailor. A’b’an chiqajunilo laa’o, sa’ jun k’amok malaj sa’ jun chik, tento taqanumsi li qamusiq’ejil yamyookil ch’och’ ut taqachap li ch’a’ajkil b’eek rik’in li qeek’ahom. Sa’ li hoonal a’an, maak’a’ naxye wi nim xchamal li q’ojyin malaj naqeek’a naq toosub’e’k sa’ xsachik li qayo’onihom, wi naqasik’, taawanq junelik jun musiq’ejil saqen taalemtz’unq, yooq xk’eeb’al qayo’onihom naq tookole’q ut li qatuqtuukilal. Li saqen a’an nachal chaq rik’in li Kolonel, lix saqen li ruchich’och’.

Xk’eeb’al reetaleb’ li musiq’ejil saqen a’an jalan wi’ rik’in rilb’al li ruchich’och’il saqen. Xtawb’al ru li musiq’ejil saqen re li Kolonel nachal rik’in li qajom chi paab’ank. Li Dios naraj naq laa’o, xb’een wa, taqaj paab’ank. “Wi taaʼajq eeru ut teewaklesi lee reekʼahom, ut teekʼanjela yal ta jun miin raqal li paabʼaal, naxk’ut laj Alma li profeet, “relik chi yaal, wi yal ta naru cheru rajbʼal paabʼaank, kanabʼomaq chi kʼanjelak eerikʼin lee rajom aʼin, toj reetal naq nekexpaabʼan toj bʼar nekexru chixkʼeebʼal xnaʼaj jun raqal [li] raatin [re li Kolonel]”.2

Li xb’oqb’al laj Alma re naq choopaab’anq ut chiqakanab’ naq “taaruuq taawanq xnaʼaj” sa’ li qach’ool li raatin li Kolonel, nachal sa’ li qak’a’uxl naq li paab’aank ut naq wanq qapaab’aal na’elajink naq laa’o toosik’oq ut took’anjelaq. Teneb’anb’il sa’ qab’een “[ajsink] ut [xwaklesinkil] li qaweek’ahom”. xb’een wa naqapatz’ naq toj maji’ neke’xk’e qe; xb’een wa naqasik’ naq toj maji’ naqataw; xb’een wa nokotoch’ok naq toj maji’ neke’xte; toja’ naq neke’xk’e qe li yeechi’ihom a’in: “Xbʼaan naq yalaq ani natzʼaaman, nakʼuluk; ut li ani nasikʼok, natawok; ut chiru ani natochʼok, taateemanq”3.

Moko ka’ch’in ta ajwi li naxtz’aama li Kolonel chiru lix k’anjel naq kiwan sa’ li ruchich’och’, naq kiraatinaheb’ li yookeb’ chi ab’ink ut maak’aheb’ xpaab’aal:

“Wi ink’a’ ninb’aanu xk’anjel lin Yuwa’, mineepaab’.

“A’b’anan, wi ninb’aanu, us ta ink’a’ nikineepaab’ laa’in, paab’omaq li k’anjel ninb’aanu. Chi jo’kan teek’e reetal ut teenaw chi junajwa naq li Yuwa’b’ej wank wik’in ut laa’in wankin rik’in li Yuwa’b’ej”.4

Rajlal kutan, chiqajunilo naqak’ul jun yalb’a-ix; a’an li yalok-ix re li qayu’am: ms taqasik’ xpaab’ankil ut xkanab’ankil naq lix saqen lix evangelio taak’iiq chiqasa’ laa’o, malaj taqatz’eqtaana chixpaab’ankil ut too’elajinq chi b’eek chiru li q’ojyin?Li Kolonel naxwotz lix evangelio jo’ jun saqen re xk’amb’al lix b’e aniheb’ te’xsik’ xpaab’ankil ut xtaqenkil.

Chirix li rahilal kixk’ul, li xSailor toj wan k’a’ru tixsik’. Kiru raj xsik’b’al chi kanaak chixk’atq li so’sol ch’iich’ sa’ li q’ojyin, xjunes ut rik’in xiw; a’b’an wan chiru jun najtil q’ojyin ut taa’ok chi kub’eeq li ke. Kixsik’ jalan chik li b’e. Kitak’e sa’ jun li tzuul, ut aran kiril jun saqen sa’ xnajtil.

Timil timil, naq yoo chixtawb’al lix b’e sa’ li q’ojyin chirix li saqen, li saqen kixnima lix saqenkil. Jo’kan ajwi’, nink’oxla naq kiwan hoonal b’ar wi’ ink’a’ naril. Maare kisach chiru naq wan sa’ jun jul, malaj chirixeb’ li che’ ut eb’ li pim, a’b’an a’an yoo chi xik chi ub’ej. Rajlal naq naril li saqen, wan sa’ lix ch’ool naq yoo chi xik sa’ li yaal b’e. Toj maji’ naxnaw chi tz’aqal k’a’ru li saqen naril, a’b’an moko xkanab’ ta lix b’e b’ar wi’ naxnaw naq taawulaq, kaw sa’ xch’ool ut naroyb’eni naq taaril wi’chik us ta yooq chi xik sa’ xjayal. Rik’in xb’aanunkil, a’an kixkol xyu’am.

Li qayu’am chanchan ajwi’ a’an. Maare wanq li hoonal b’ar wi’ naqek’a naq toch’b’ilo, ak lub’luuko, malaj naaqil naq q’ojyin ut ke li qayu’am. Maare wanq hoonal b’ar wi’ ink’a’ naqil junaq saqen sa’ li najtil ut q’axb’il wu. Wi wan qach’ool chi paab’ank, wi naqaj paab’ank, wi naqasik’ paab’ank, chi jo’kan naq lix k’utum li Kolonel ut li kixk’ut chiqu toohe’xk’ut li b’e naxik chi ub’ej.

Qasik’aq paab’ank

Jo’ chanru naq li xSailor toj kixpaab’ naq tixtaw xkolb’al sa’ li najtil saqen a’an, tento ajwi’ laa’o taqasik’ xteeb’al li qaam chiru li choxahil xyaalal li Kolonel—chiru lix junelik saqen ut li ruxtaan chi k’irtesink. Eb’ li profeet chiruheb’ lix q’ehil kutan ke’xk’e xkawil qach’ool, ut jo’kan ajwi’ ke’xpatz’ qe naq taqapaab’ li Kristo. Li raatineb’ re xwaklesinkil qach’ool naxk’ut jun xb’eenil na’leb’: moko minb’il ta wu rik’in li Dios chi paab’ank. Ruuchil a’an, nokoxb’oq chi paab’ank naq naxtaqlaheb’ li yo’yookil profeet ut apostol re naq tootzole’q, naq naxk’e qe eb’ li loq’laj hu ut naxk’ut qab’e rik’in lix Musiq’. Wan sa’ qab’een naq laa’o taqasik’ xk’ulb’al lix musiq’ejil b’oqom, sik’b’al ru rik’in li musiq’ejil uhej li musiq’ejil saqen nokoxb’oq wi’. Xk’eeb’al qach’ool re paab’ank a’an li jwal nim ru chi sik’ok u taqab’aanu. A’an naxjal chixjunil chik li k’a’aq re ru taqaj xb’aanunkil.

Li Dios ink’a’ naxmin qu chi paab’ank chi moko chixpaab’ankil lix chaq’rab’, us ta a’an wan li xtz’aqal rahom re qosob’tesinkil. A’b’anan toj nokoxb’oq chixpaab’ankil— xkʼanjelankil yal ta jun miin raqal li paabʼaal ut xkʼeeb’al xnaʼaj jun raqal li raatin—toj yaal sa’ li kutan a’in. Jo’ kixye li Kolonel, “Ut laaʼin ninchʼolobʼ xyaalal naq li Yuwaʼbʼej naxtaqlahebʼ chixjunil li winq, yalaq bʼar, chixjalbʼalebʼ xkʼaʼuxl ut chinpaabʼankil laaʼin”5.

Li paab’ank ut xch’olob’ankil xyaalal ut li paab’aal moko yal junes ta jun tz’iib’anb’il raqal chi na’leb’. Ink’a’ nak’ulman yal junes qik’in yalaq jo’q’e. Li paab’ank a’an jun li na’leb’ naqasik’ xb’aanunkil—naqayo’oni, nokok’anjelak re xk’ulb’al, ut naqaq’axesti qamayej re xk’ulb’al. Moko tooruuq ta chi wulak chixpaab’ankil li Kolonel ut lix evangelio chi maak’a’ qajom xb’aanunkil, jo’ chanchan naq ink’a’ tootijoq ut ink’a’ taqatoj liqa lajetqil wi maak’a’ qajom xb’aaunkil. Naqasik’ chi anchal qach’ool chi paab’ank, jo’ chanchan ajwi’ naqasik’ xpaab’ankil xkomon lix taqlahom.

Qak’ehaq chi k’anjelak li paab’ank

Xb’een wa, li xSailor ink’a’ naru xnawb’al wi li k’a’ru yoo chixb’aanunkil naq yoo chaq chi b’eek sa’ li pim taak’ame’q chixkolb’al rib’. Sachenaq chaq ut toch’enaq chaq; q’ojyin chik ut ke chaq. A’b’an xkanab’ chirix li na’ajej b’ar wi’ ke’t’ane’ ut ki’ok chi b’eek rik’in xyo’onihom naq taakole’q, yoo chi xik chi ub’ej chi k’achk’o toj reetal naq kiril sa’ najtil li saqen. Ut naq kiril, kixyal xq’e chi anchal xch’ool re naq tixjilosi rib’ rik’in li saqen, jultiko’k chaq re li k’a’ru kiril.

Laa’o ajwi’ tento taawanq qayo’onihom naq taqataw li musiq’ejil saqen rik’in naq naqak’ulub’a li paab’ank sa’ xna’aj li wiib’anq ch’oolej. Li qab’aanuhom a’an naxk’ut li qapaab’al ut nawulak chi wank jo’ xxe’il li qapaab’aal. Naqasik’ paab’ank naq nokotijok ut naq naqil ruheb’ li loq’laj hu. Naqasik’ chi paab’ank naq naqakuy qasa’, naq naqa’oxloq’i li hilob’aal kutan, naq nokoloq’onink sa’ li santil ochoch, ut naq naqil ruheb’ li loq’laj hu. Naqasik’ chi paab’ank naq naqakub’si qaha’ ut naq noko’okenk sa’ li loq’laj wa’ak. Naqasik’ paab’ank naq naqajal qak’a’uxl ut naqayal qaq’e chixsik’b’al naq naqajal qak’a’uxl ut naqasik’ xkuyb’al qamaak ut li choxahil rahom li nak’irtesink.

Meekanab’ eerib’ chi q’axek eeru

Wan naq, li musiq’ejil usaak chanchan naq yoo chi xik timil timil malaj wan naq naab’eek ut wan naq ink’a’ nab’eek. Wan kutan naqeek’a tana’ naq xqasach li k’a’ru ak xqab’ehi, naq xqasach qana’leb’ malaj li qayalb’al chixtawb’al li Kolonel moko nak’utun ta. Wi nekereek’a chi jo’ka’in, b’aanuhomaq usilal, meekanab’ eerib’ chi q’axe’k eeru—maajun wa. Chiwanq eepaab’al chirix A’an ut lix evangelio ut chirix lix Iglees. Chexb’eek jo’ chanru lee paab’aal a’an. Naq wanq lee hoonal b’ar wi’ nekeril naq lee saqen yoo chi ka’ch’in’ok, kanab’omaq naq lee yo’onihom chirix lix rahom ut lix usilal li Kolonel, li natawman sa’ lix evangelio ut sa’ lix Iglees, taanumtaaq sa’ xb’een li nawiib’an wi’ eech’ool. Chi yaal ninye eere naq A’an naraj eek’ulb’al sa’ junpaat. Naq taanume’q li kutan teeril naq xechap li chaab’il b’e. Lix kawilal eech’ool chixpaab’ankil A’an texrosob’tesi chi nimanb’il ru ut chi junelik.

Eb’ li osob’tesihom re li paab’aank

Week’ahom li rahok aj uxtaan re li Kolonel sa’ lin yu’am. Ak xinsik’ naq kinnume’ sa’ lin q’ojyinal ut A’an kixye’ li ruq’ rik’in lix saqen nak’irtesink. Jun chiruheb’ li nimla sahil ch’oolejil sa’ lin yu’am a’an lin xikik wochb’een li wixaqil, li xKathy, re xch’utub’ankil qib’ rik’ineb’ li komon re li Iglees sa’ yalaq b’ar re li ruchich’och’. Eb’ li chaab’il hoonal naqach’utub’ wi’ qib’ kixk’ut we lix rahom li Dios li wan choq’ qe. Kixk’ut we lix nimal ru maak’a’ roso’jik naq wanq qasahil ch’oolejil, naq narosob’tesi li aniheb’ neke’xsik xtaaqenkil lix k’utum li Qaawa’ Jesukristo. Kintzol naq xpaab’ankil A’an ut lix wankil aj tojol ix a’an li yaalal b’e tooruuq wi’ xtawb’al “li tuqtuukilal saʼ li ruchichʼochʼ aʼin ut li junelik yuʼam saʼ li ruchichʼochʼ toj chalel”.6

Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesukristo a’an li yo’leb’aal re li saqen ut li yo’oninhom choq’ qe chiqajunil. Nintz’aama naq chiqajunil taqasik’ xpaab’ankil A’an. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.

Eb’ li Raqalil

  1. Chi’ilmanq Lindsey Bever. “How 7-Year-Old Sailor Gutzler Survived a Plane Crash.” Washington Post, 5 re enero, 2015, washingtonpost.com; “Girl Who Survived Plane Crash Hoped Family ‘Was Just Sleeping,’” 4 re enero, 2015, myfox8.com; “Kentucky Plane Crash: Four Killed,. Little Girl Survives” 4 re enero, 2015, news.com.au; “Young Girl, Sole Survivor of Kentucky Plane Crash,” Associated Press, 3 re enero, 2015, jems.com.

  2. Alma 32:27; K’eeb’il xkawil li aatin.

  3. 3 Nefi 14:8; chi’ilmanq ajwi’ raqal 7.

  4. Jwan 10:37–38.

  5. 3 Nefi 11:32.

  6. Tzol’leb’ ut Sumwank 59:23.