Li Yuwa’b’ejil—li qeechanihom sa’ li junelik q’e kutan
Xb’aan laj Larry M. Gibson
Toje’ raqb’il xk’anjel jo’ xb’een tenq’ aj k’ehol na’leb’ sa’ li Jolomil Awa’b’ejil reheb’ Saaj Winq
Chixk’ulaq li junjunq qe lix tz’aqalil li rosob’tesihom li qaYuwa’ sa’ li yu’am a’in, ut chiqatz’aqob’resi ru lix k’anjel a’an ut lix loq’al a’an rik’in wank choq’ yuwa’b’ej re li qajunkab’al sa’ li junelik q’e kutan.
Wan jun na’leb li xk’ut lin yuwa’ chiwu naq saajin chaq. A’an xk’e reetal naq okenaqin chixraab’al li k’a’aq re ru re li ruchich’och’. Naq wan intumin, sa’ junpaat ninxik chi loq’ok, ut junelik ninloq’ k’a’aq re ru choq’ we laa’in.
Sa’ jun kutan, xinixk’am chixloq’b’al li ak’ xaab’. Sa’ xkaa tasal li nimla k’ayleb’aal, a’an xpatz’ we naq tin’ilok chiru jun li nimla ventaan rochb’een a’an.
“K’a’ru nakawil?” chan.
“Eb’ li kab’l, li choxa, eb’ li kristiaan,” chankin.
“Jarub’eb’?”
“K’iheb’!”
Chirix a’an xrisi chaq jun tumin sa’ xwex. Xk’e li tumin we, ut xpatz’, “K’a’ru a’in?”
Xinnaw naq xwil: “Jun dolar re plaat!”
Chiroksinkil li xzolok junxil sa’ tzoleb’aal xye, “Wi taaha’resi li tumin plaat a’an ut taajunaji rik’in junjunq chik li k’aj, taa’elq raj nitrato de plata. Wi ta taak’e nitrato de plata chiru li ventaan a’in, k’a’ raj ru taawil?”
Laa’in ink’a’ xinnaw, jo’kan naq xinixk’am chiru jun li nimla lem, ut xpatz’ we, “Anajwan k’a’ru nakawil?”
“Nawil wib’ laa’in.”
“Ink’a’,” chan, “li k’a’ru nakawil a’an li plaat, li naxsutq’isi aajalam-uuch. Wi ka’ajwi’ li plaat nakawil, laa’at aajunes taawil, ut jo’ jun tz’apleb’ t’ikr, tixtz’ap aawu chirilb’al chi saqen ru li junelikil eechanihom li xkawresi laa Choxahil Yuwa’ choq’ aawe.”
“Larry,” chan we, “maasik’ li k’a’aq re ru re li ruchich’och’ a’in; chasik’ b’an xb’een wa...li rawa’b’ejihom li Dios, ut xxaqab’ankil xwankil [lix] tiikilal, ut chixjunil li k’a’aq re ru a’in taak’ehe’q choq’ xtz’aqob’ eere.” (Lix Jaltesinkil ru li Santil Hu xb’aan laj Jose Smith, Mateo 6:38 [sa’ Mateo 6:33, ch’olob’anel aatin a]).
A’an xye we naq tink’uula li tumin a’an ut maajo’q’e tinsach. Rajlal sut naq tinwil, tento tink’oxla li junelikil eechanihom tixk’e lin Choxahil Yuwa’ we.
Laa’in xinra lin yuwa’ ut chan ru naq xinixtzol. Xwaj raj wank jo’ chanru a’an. A’an xraw sa’ inch’ool li wajom re tinwanq choq’ chaab’il yuwa’b’ej, ut chi anchal inch’ool nawaj xb’aanunkil jo’ kixb’aanu a’an.
Li qaraarookil profeet, li Awa’b’ej Tomas S. Monson k’iila sut xye naq li k’a’ru naqasik’ ru tixk’am chaq li k’a’ru taqak’ul, ut a’an li taqeechani sa’ li junelik q’e kutan (chi’ilmanq “Decisions Determine Destiny” [Church Educational System fireside, Nov. 6, 2005], 2; lds.org/broadcasts).
Ma ink’a’ tento raj taqak’e qach’ool chirilb’al chi saqen ru li qajunelikil eechanihom, ut mas wi’chik li naraj li qaChoxahil Yuwa’ naq taqak’ul—li yuwa’b’ejil re junelik? Li qajunelikil eechanihom chixb’eresi chixjunil li naqasik’ ru. Us ta naru naq ch’a’aj li sik’ok ru a’in, li qaChoxahil Yuwa’ toxtenq’a.
Laa’in xintaw inna’leb’ chirix x’ajelil ru li saqen ruhil ilom a’in naq xin’ok, wochb’eeneb’ li walal, kab’laju ut oxlaju chihab’ xyu’ameb’, sa’ jun li carrera re 50/20. A’in naraj naxye b’eek 50 millas, a’an 80 kiloom, chiru jun may oor. Xootikla sa’ b’eleeb’ oor ewu, ut xoob’eek chiru chixjunil li q’ojyin, ut ka’ch’in chik ma chixjunil li kutan jun chik. Chiru b’elelaju oor xqatawasi qib’, a’ut xooru chixb’aanunkil.
Naq xoosutq’i sa’ kab’l, chi k’achk’o xoo’ok sa’ kab’l, b’ar wi’ li wixaqil ak xk’uub’ xtib’el li qawa li ch’ina-us rilb’al. Maak’a’ xqak’ux. Li walal li iitz’inb’ej kit’ane’ chi tawajenaq, sa’ jun chunleb’aal, ut li walal asb’ej xkub’e toj sa’ xb’een xtasal li kab’l ut xkut rib’ sa’ ch’aat.
Chirix hilank chiru junpaat, laa’in xinwulak rik’in li walal iitz’inb’ej, re tink’e reetal ma toj yo’yo.
“Ma sa wankat?” chankin re.
“Papa, mas ch’a’aj a’an, maajo’q’e xinb’aanu, ut maajo’q’e chik nawaj xb’aanunkil.”
Ink’a’ xwaj xyeeb’al re naq laa’in ajwi’ maajun wa chik tinb’aanu. Yal xinye re naq xsaho’ sa’ inch’ool naq xb’aanu li k’a’ru mas ch’a’aj. Xinnaw naq tixkawresi a’an choq’ re li k’a’ru chik ch’a’aj li tixk’ul sa’ lix yu’am. Ut chirix xyeeb’al a’an, xinye, “Walal, wan jun aatin tinye aawe. Naq nakatxik sa’ laa mision, maajun wa taa’ajmanq b’eek 50 millas chiru jun kutan.”
“Us, papa! Entonces tinxik.”
Rik’in li aatin a’an xnujak li waam rik’in sahil ch’oolejil.
Xinkub’e taq’a rik’in li walal li asb’ej. Xinyokla chixk’atq, ut xink’e li wuq’ sa’ xb’een. “Ma sa wankat?” chankin.
“Papa, a’an li mas ch’a’aj li xinb’aanu chiru chixjunil inyu’am, ut maamin, maamin tinb’aanu wi’chik.” Xtz’ap li rilob’aal, toja’ naq xte wi’chik ut xye, “Ka’ajwi’ wi taraj li walal.”
X’el xya’al wu naq xinb’antioxi lix chaab’ilal a’an. Xinye re naq xinnaw naq usaq wi’chik a’an chiwu laa’in jo’ yuwa’b’ej. Kinumta reek’ahom inch’ool, xb’aan naq sa’ xsaajil, a’an ak xk’e reetal naq jun li k’anjel q’axal nim re li tijonelil a’an li wank choq’ yuwa’b’ej. A’an ink’a’ kixxuwa ru li k’anjel ut k’ab’a’ej a’an, li k’ab’a’ej naraj li kDios naq taqoksi naq naqaatina. Xinnaw naq tento sa’ inb’een xk’uulankil chi lochlo lix xamlel li yuwa’b’ejil li naxamnak sa’ xch’ool li walal.
Jo’ yuwa’b’ej, xin’ok chixk’oxlankil chi mas wi’chik li raatin li Kolonel:
“Li K’ajolb’ej maak’a’ naru tixb’aanu xjunes rib’; ka’ajwi’ li naril chi xb’aanunkil li Yuwa’b’ej, a’an li naxb’aanu li K’ajolb’ej” (Jwan 5:19).
“Maak’a’ ninb’aanu injunes wib’, ninye b’an li k’aru kixk’ut chiwu li Yuwa’b’ej” (Jwan 8:28).
Ninra li wank choq’ b’eelomej ut yuwa’b’ej—ut naq sumsuukin rik’in jun xrab’in li Dios sik’b’il ru. Ninra a’an. A’an a’in li mas nasaho’ wi’ inch’ool sa’ inyu’am. Sa’ li q’ojyin a’an, xwaj naq eb’ li oob’ chi walal ut li ranab’ junelik te’ril wik’in li sahil ch’oolejil li nachal rik’in li junelikil sumlaak, li yuwa’b’ejil, ut li junkab’al.
Ex yuwa’b’ej, nink’oxla naq ak xerab’i li aatin, “Junelik jultika li evangelio, ut naq taa’ajmanq, oksi li aatin”. Wulaj wulaj yookex chixk’utb’al chiruheb’ lee ralal k’a’ru li wank choq’ yuwa’b’ej. Yookex chixk’eeb’al xk’ojob’ankil li tasal tenamit li taachalq. Eb’ lee ralal te’xtzol chan ru li wank choq’ b’eelomej ut choq’ yuwa’b’ej, rik’in rilb’al chan ru naq nekeb’aanu li k’anjel a’in. Chi jo’kan ninpatz’:
Ma neke’xnaw chanru naq nakara ut naka’oxloq’i lix na’eb’, ut chanru naq nakara li wank choq’ xyuwa’eb’?
Eb’ a’an te’xtzol chan ru te’wanq rik’in li rixaqileb’ ut lix kok’aleb’ rik’in rilb’al chanru nakatwan laa’at rik’in li junjunq reheb’ jo’ chan ru raj taawanq lix Choxahil Yuwa’.
Rik’in rilb’al aab’aanuhom, te’xtzol chan ru roxloq’inkil, xnimankil ru, ut xkolb’al rix li ixqilal.
Sa’ laa wochoch, taaruuq te’xtzol chanru xjolominkil lix junkab’aleb’ rik’in rahok ut tiikilal. Taaruuq te’xtzol chanru xk’eeb’al li k’a’ru taak’anjelaq chiru lix junkab’aleb’—re li yu’am a’in ut re li musiq’ej (chi’ilmanq “Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’,” Ensign malaj Liahona, Nov. 2010, 129).
Ex was wiitz’in, chi anchal xkawilal li waam, nintz’aama naq teek’oxla li patz’om a’in: Ma neke’ril lee ralal naq yalb’il eeq’e chixb’aanunkil li k’a’ru taraj lix Choxahil Yuwa’ naq te’xb’aanu eb’ a’an?
Nawaj raj naq “hehe’ ” teeye. Wi ink’a’, naru teejal eerib’, a’ut tento teetikib’ anajwan. Ut ninch’olob’ cheru naq lee Choxahil Yuwa’ texxtenq’a.
Anajwan, ex saaj winq li k’a’jo’ nekexinra, yookex chixkawresinkil eerib’ chixk’ulb’al li Tijonelil re Melkisedek, chixk’ulb’aleb’ li loq’laj sumwank sa’ li santil ochoch, chixb’aanunkil eek’anjel ut eeteneb’ankil re xik sa’ jun li mision, ut chirix a’an, chi ink’a’ b’ayb’il chi mas, chi sumlaak sa’ li santil ochoch rik’in jun xrab’in li Dios, ut chi wank eejunkab’al. Chirix a’an tento teejolomi lee junkab’al sa’ li k’a’ru re li musiq’ej, chi b’eresinb’il xb’aan li Santil Musiq’ej (chi’ilmanq Tz’ ut S. 20:44; 46:2; 107:12).
Xinpatz’ re naab’al li saaj winq chiru chixjunil li ruchich’och’, “K’a’ut naq wankat arin?”
Toj anajwan, maajun xye, “Re xtzolb’al chanru li wank choq’ yuwa’b’ej, re naq kawresinb’ilaqin chixk’ulb’al chixjunil li k’a’ru re lin Choxahil Yuwa’.”
Chiqatz’il rix lee k’anjel sa’ lix Tijonelil laj Aaron, jo’ wan sa’ li tasal 20 re Tzol’leb’ ut Sumwank. K’ehomaq reetal li teereek’a laa’ex naq ninye li teneb’ank a’in jo’ tento taa’uxq sa’ lee junkab’al.
“[Xb’oqb’aleb’ chixjunil lee junkab’al] chi chalk rik’in li Kristo” (raqal 59).
“[Xk’aak’alenkileb’] junelik, ut wank rik’ineb’ ut xk’eeb’al xkawilaleb’ ” (raqal 53).
“Jultikank aatin, k’utuk, ch’olob’ank, waklesink ch’oolej, ut [xkub’sinkileb’ xha’]” li ani wankeb’ sa’ lee junkab’al (raqal 46).
“Relajinkil reheb’ naq che’tijoq rik’in xyaab’eb’ xkux ut sa’ muqmu ut naq te’xb’aanu chixjunil li teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ sa’ li junkab’al” (raqal 47).
“Rilb’al naq maak’a’aq maa’usilal sa’ [lee junkab’al], chi moko li kawil aatin li jun rik’in li jun chik, chi moko li tik’ti’ik, yoob’ank aatin, chi moko maa’usilank” (raqal 54).
“Rilb’al naq [lee junkab’al] tixch’utub’ rib’ chi kok’ aj xsa’ ” (raqal 55).
Tenq’a lee yuwa’ sa’ lix k’anjel jo’ yuwa’b’ej. K’e xkawilal eena’ rik’in lix wankil li tijonelil naq maa’ani lee yuwa’ (see raqal 52, 56).
Naq napatz’man, xk’ojob’ankil “xkomoneb’ chik aj tij, aj tzolonel, ut aj tenq’anel” sa’ lee junkab’al (raqal 48).
Ma maawa’ a’in lix k’anjel ut lix teneb’ankil jun yuwa’b’ej?
Xb’aanunkil eek’anjel sa’ lix Tijonelil laj Aaron nekexxkawresi laa’ex saaj winq choq’ re li yuwa’b’ejil. Li hu Mi deber a Dios naru nekexxtenq’a chixtzolb’al ut chixb’aanunkil li k’a’ru na’ajman re xtzolb’al eek’anjel. Taak’anjelaq choq’ k’amol b’e cheru wi nekesik’ li rajom xch’ool lee Choxahil Yuwa’, ut wi nekek’uub’ chan ru naq teeb’aanu.
Lee Choxahil Yuwa’ xexxk’am chaq sa’ li kutan a’in choq’ re jun xnimal ru k’anjel, li taawanq toj chi junelik. Taraj naq tex’iloq chi saqen, ut teetaw ru k’a’ru li k’anjel a’an. A’an lee Yuwa’, ut junelik naru texxik rik’in a’an re xk’ulb’al eeb’eresinkil.
Ninnaw naq li qaChoxahil Yuwa’ nokoxk’oxla chiqajunqal, ut naq wan jun xk’uub’anb’il na’leb’ re taaruuq taqataw li qeechanihom re junelik. A’an kixtaqla li Ralal jun chirib’il, li Jesukristo, re qatenq’ankil chi numtaak sa’ xb’een li qamajelal rik’in lix tojb’al ix li maak. A’an xoorosob’tesi rik’in li Santil Musiq’ej re tixk’ut li yaal, tooroochb’eeni, ut tixk’am qab’e toj sa’ li qajunelikil eechanihom wi naqak’e qib’ chiru. Li junjunq qe chixk’ulaq xtz’aqalil li rosob’tesihom li qaChoxahil Yuwa’ sa’ li yu’am a’in, ut chiqak’e chi uxmank lix k’anjel a’an ut lix loq’al a’an rik’in wank choq’ yuwa’b’ej re li qajunkab’al sa’ li junelik q’e kutan. Sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo (Chi’ilmanq Moises 1:39), amen.