2010–2019
Maroroi na Galala ni Digidigi, Taqomaki na Galala Vakalotu
Epereli 2015


Maroroi na Galala ni Digidigi, Taqomaki na Galala Vakalotu

Na kena vakayagataki ena yalodina na galala ni digidigi e vakatau ena kena tiko vei keda na galala vakalotu.

Oqo na Sigatabu ni Siganimate: na siga ni vakavinavinaka, vakananumi ka rokovi tiko kina na nona Veisorovaki na noda iVakabula o Jisu Karisito. Eda sokalou Vua, vakavinavinakataka na noda galala vakalotu, galala ni vakasoqoni vata, galala ni vosa, kei na noda dodonu isolisoli ni Kalou ni galala ni digidigi.

Me vaka era sa tukuna rawa tu na parofita me baleta na veisiga e muri oqo eda bula tiko kina, e lewevuqa era veilecayaki me baleta o cei o keda kei na cava eda vakabauta. Eso era “na dauveibeitaki vakailasu … [ka] daucati ira na tamata vinaka.”1 Eso tale era “vakatoka na ca me vinaka, kei na vinaka me ca; [kei na] butobuto me rarama, kei na rarama me butobuto.”2

Ni ra digitaka tiko o ira era vakavolivoliti keda na ivakarau me ra bokaca kina na noda vakabauta, sa dodonu me da kua ni guilecava ni digidigi savasava e tiki ni nona ituvatuva na Kalou me baleti keda kece na Luvena. Na ituvatuva tawamudu oya, ka a tukuni vei keda ena Matabose mai Lomalagi ena bula taumada, e oka kina na isolisoli ni galala ni digidigi.3

Ena Matabose Cecere oya, a vakayagataka kina o Lusefa, ka kilai me o Setani, na nona galala ni digidigi me saqata kina na ituvatuva ni Kalou. A kaya na Kalou: “Ni sa … vorati au ko Setani, ka segata me voroka na galala ni digidigi kau sa solia vua na tamata, … raica au sa lewa me vakasavi sobu.”4

Qai tomana ko koya: “Raica era sa muri koya e dua na ikatolu ni lewei lomalagi ena nodra lewa ga vakaiira.”5

Ena ka oqo, era sa vakayalia kina na nodra icavacava vakalou na luvena vakayalo na Tamada Vakalomalagi era a digitaka me ra cata na Nona ituvatuva ka muri Lusefa.

O Jisu Karisito, ni vakayagataka tiko na Nona galala ni digidigi, a kaya:

“Koi au oqo, mo ni talai au.”6

“Me yaco ga na lomamuni, ka me nomuni tikoga na vakarokoroko ka sega ni mudu.”7

O Jisu, ka vakayagataka na Nona galala ni digidigi me tokona na nona ituvatuva na Tamada Vakalomalagi, a digitaki ka lesi mai vei Tamada me noda iVakabula, sa tabaki rawa me mai qarava na isoro ni veivakaduavatataki me baleti keda kece. E vakakina, ni da vakayagataka na noda galala ni digidigi me da muria na ivakaro sa rawa kina vei keda me da kilai keda ka rawata na veivakalougatataki kece sara e tu vei Tamada Vakalomalagi—okati kina na madigi ni mai taukena e dua na yago, me da tubu, me da sotava na reki, dua noda matavuvale, ka vakaivotavota ena bula tawamudu.

Me da muria na ivakaro, eda gadreva me da kila na ivunau vakadonui ni Lotu me da kakua kina ni vagolei tani mai na veiliutaki nei Karisito ena itovo ni vakasama dau veiveisau ena tamata yadua.

Na veivakalougatataki eda marautaka tiko oqo e baleta ni da a digitaka me da muria na iVakabula ni se bera na bula oqo. Vei kemuni o ni rogoca tiko se wilika na vosa oqo, se o cei ga o iko ka vakacava tu na ivakarau ni nomu bula e liu, nanuma tiko oqo: e sega ni sa bera me da cakava tale na digidigi oya ka muri Koya.

Ena noda vakabauti Jisu Karisito, vakabauta na Nona Veisorovaki, veivutunitaka noda ivalavala ca, ka papitaisotaki, eda sa na qai rawata na isolisoli cecere ni Yalo Tabu. Na isolisoli oqo ena rawa kina na kilaka, veituberi kei na igu me da vulica ka rawata e dua na ivakadinadina, kaukauwa, veivakasavasavataki me rawai na ivalavala ca, kei na vakacegu kei na veivakayaloqaqataki me da yalodina tiko ena gauna ni vakatovolei. Na veivakalougatataki sega ni vakatauvatani rawa oqo ni Yalo ena vakalevutaka na noda galala kei na kaukauwa me da cakava na ka dodonu, ni “sa sereki ko koya sa tu vua na Yalo ni Turaga.”8

Ni da lakova na sala ni galala vakayalo ena veisiga e muri oqo, sa dodonu me da kila ni kena vakayagataki ena yalodina na galala ni digidigi e vakatau ena kena tiko vei keda na galala vakalotu. Eda sa kila oti tu ni o Setani e sega ni vinakata me noda na galala oqori. A vinakata me vakarusa na galala ni digidigi savasava mai lomalagi, oqo e vuravura sa beca, saqata, ka vakavurea tiko vakaukauwa sara na veilecayaki me baleta na galala vakalotu—na cava na kena ibalebale kei na kena yaga ki na noda bula vakayalo kei na noda vakabulai.

E va na vatunitutu ni galala vakalotu e dodonu vei keda na Yalododonu Edaidai me da vakararavi kina ka taqomaka.

iMatai na galala me da vakabauta. E sega ni dodonu me vosabeci, vakacacani, se bololaki mai vei ira na tamata yadua, se matanitu e dua ena vuku, ni ka e vakabauta me baleta na Kalou. Oqo e ka ni tamata yadua ka bibi sara. E dua na ivakaro taumada ni noda vakabauta me baleta na galala vakalotu e tukuna vaqo:

“Ni na qai cici vinaka ga e dua na matanitu kevaka sa vakasamataki vakavuku na kena lawa ka muri vakadodonu, ia me soli na galala ki na tamata yadua. …

“… Sa itavi ni turaganilewa me vakadreta me kakua ni beci na lawa, ia e sega ni nona itavi me lewa na loma ni tamata [se] me kakua ni via laki tarova na galala ni tamata yadua.”9

Na galala bibi ni vakabauta oqo sa vakadinadinataka na Veimatanitu Cokovata ena kena iVakaro Raraba ni Dodonu Vakatamata kei na veilawa talega ni veimatanitu me baleta na galala vakatamata.10

Na ikarua ni vatunitutu ni galala vakalotu sai koya na galala me da wasea na noda vakabauta kei na veika eda vakadinata kei ira tale eso. Sa vakaroti keda na Turaga, “Ia mo ni vakavulica [na kosipeli] vei ira na luvemuni … ni kemuni sa tiko ena nomuni vale.”11 A kaya talega vei ira na Nona tisaipeli, “Dou lako yani ki vuravura taucoko ka vunautaka na itukutuku vinaka kivei ira na tamata kecega.”12 Ni da itubutubu, daukaulotu tudei, ka lewenilotu daukaulotu, eda vakanuinui ki na galala vakalotu me rawa kina ni da vakavulica na nona ivunau na Turaga ena noda veimatavuvale ka vakakina ki vuravura raraba.

Na ikatolu ni vatunitutu ni galala vakalotu sai koya na galala me tauyavutaki na isoqosoqo vakalotu, e dua na lotu, ka sokalou ena yalogalala kei ira tale eso. Na ikatinikadua ni yavu ni vakabauta e tukuna, “Keimami vakabauta ni dodonu me soli na galala me da dui qarava kina na Kalou Kaukauwa me vaka na dodonu ni tamata yadua, ia me soli ena galala oqori me dui lewa kina na ivakarau ni nodra lotu, na vanua me ra sokalou kina kei na kalou me ra lotu vua.” Na itukutuku ni dodonu ni tamata e vuravura kei na vuqa na yavu ni vakavulewa ni veimatanitu era tokona na ivakavuvuli oqo.

Na ikava ni vatunitutu ni galala vakalotu sai koya na galala me da bulataka na noda vakabauta—na galala me bulataki na ka eda vakabauta sega walega e vale kei na valenilotu ia ena veivanua raraba eso. E vakaroti keda na Turaga me da kakua walega ni masu vuni13 ia me da lako talega yani ka “caudre vakakina na [noda] rarama ena matadra na tamata, me ra raica na nomudou ivalavala vinaka ka vakarokorokotaka na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.”14

Eso era dau cudruvaka ni da vakaraitaka e matanalevu na noda lotu, ia o ira saraga na tamata era dau cikevaka me ciqomi raraba na nodra nanuma kei na ivalavala e vakavuqa ni sai ira e dau berabera na nodra ciqomi ira eso tale na vakabauta vakalotu era gadreva me ciqomi na nodra nanuma kei na ivalavala. Sa totolo sara na torosobu tiko ni ivakarau ni kena rokovi na rai vakalotu ena kena sega na veiciqomi vakamatatamata kei na politiki me baleti ira na tamata lotu kei na veisoqosoqo.

Ni sa kaukauwa cake tikoga na ile me da cuva ki na ivakatagedegede vakavuravura eso, laiva na noda galala vakalotu, ka vakawalena na noda galala ni digidigi, vakasamataka mada na veika e vakavuvulitaka na iVola i Momani me baleta na noda itavi. Ena ivola i Alama eda wilika kina me baleti Amelakai, e dua na tamata “ilawaki qaseqase” ka “itovo ca sara” ka segata me nodra tui na tamata ka me “vakaleqa na nodra dodonu kei na galala ka nona inaki me vakacacana na lotu ni Kalou.”15 Era a vakavulici mai vua na Tui o Mosaia me ra vakarogoya na domodra ena vuku ni veika era nanuma ni dodonu.16 O koya “era sa soqoni vata vakaiwasewase na tamata ena vanua taucoko, era sa lako na tamata yadua ki na ito era vinakata, na ito i Amelakai se na ito kadua, ia sa kaukauwa ka bulabula sara na nodra veiqati.”17

Ena veivosaki oqo, sa rawa kina vei ira na lewe ni Lotu kei ira tale eso me ra lako vata mai, vakila na yalo ni duavata, ka vakauqeti ena Yalo Tabu. “Ia era sa lewa na lewenivanua me kakua ni nodra tui ko Amelakai.”18

Ni da tisaipeli i Jisu Karisito sa noda itavi me da cakacaka vata kei ira e tautauvata noda vakabauta, me da vakarogoya na domoda ena vuku ni veika e dodonu. Me da kakua sara ni tukuna se vakaibalebaletaka mada ga ena veika eda cakava ni da vosa tiko ena vuku ni Lotu, ia eda sa sureti ena noda itutu vakalewenivanua, me da wasea na noda dui ivakadinadina ena yalodina kei na loloma—“na tamata yadua me vaka [na nona] nanuma.”19

A kaya na Parofita o Josefa Simici:

“Au sa douvaka meu kaya kina ki lomalagi niu sa tuvakarau talega meu mate ena noqu taqomaka na nona dodonu e dua na lewe ni lotu Presbyterian, e dua na Lotu Papitaiso, se dua na tamata vinaka ni dua tale na matalotu; na ivakavuvuli vata ga ena dau butuka sobu na nodra dodonu na Yalododonu Edaidai ka na butuka sobu na nodra dodonu na Lotu Katolika Vakaroma, se dua tale na matalotu e sega tu ni dau rogo se malumalumu sara me ra taqomaki ira.

“Na noqu daulomana na bula galala sa vakauqeta na yaloqu—oya na galala vakatamata kei na galala vakalotu ki na kawatamata kecega.”20

Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa noda itavi me da taqomaka na galala tabu kei na dodonu oqo ena vukuda kei ira na noda kawa. Na cava e rawa ni daru cakava?

Taumada, me da kila. Mo kila na veika eso e yaco tiko ena nomu itikotiko ka na rawa ni vakaimawe ki na galala vakalotu.

iKarua, o iko vakataki iko e rawa ni o duavata kei ira tale eso era duavata kei keda ena kena tutaki na galala vakalotu. Ni cakacaka vata me taqomaki na galala vakalotu.

iKatolu, bulataka na nomu bula me ivakaraitaki vinaka ni veika o vakabauta—ena vosa kei na ivalavala. Na ivakarau ni noda bulataka noda lotu e bibi cake sara mai na veika eda na tukuna me baleta na noda lotu.

Sa toro voleka sara mai na iKarua ni Nona Lako Mai na noda iVakabula. Me da kakua ni lokuyara ena inaki cecere oqo. Nanumi Kavetani Moronai ka a vakarewataka na itawake ni bulagalala ka volai kina na vosa “Me ivakananumi ni noda Kalou, na noda lotu, na noda galala kei na noda veisaututaki, io me baleti ira na watida kei na luveda.”21 Me da nanuma na kena isau mai vei ira na tamata: ni ra vakayagataka nodra galala ni digidigi, “era sa cici mai vua” ka yalataka me ra vakaitavi.22

Kemuni na taciqu kei na ganequ, kakua ni taubale! Cici! Cici mo rawata na veivakalougatataki ni galala ni digidigi ena nomu muria na Yalo Tabu ka vakayagataka na galala sa solia vei keda na Kalou me da cakava na Lomana.

Au wasea na noqu ivakadinadina digitaki ena Siganimate digitaki oqo ni a vakayagataka o Jisu Karisito na Nona galala ni digidigi me cakava na lomana na Tamada.

Me baleta na noda iVakabula, eda lagata, “Na Nona dra sa tiri mai; Yaloqu me savai.”23 Ia ni vakayacora vakakina, sa noda kina na madigi tawavoli rawa “me da digitaka na galala kei na bula tawamudu” ena mana kei na veivakalougatataki ni Nona Veisorovaki.24 Me da digitaka ena galala me da muri Koya nikua kei na veigauna kecega, Au masuta ena Yacana tabu, io ko Jisu Karisito, emeni.