2010-2019
Ang Paanggid Parte sa Manugsab-og
April 2015


Ang Paanggid Parte sa Manugsab-og

Nagadepende sa kada isa sa aton ang maghimo sang mga ulunahon kag mga butang nga makapaayo sa aton duta kag makapabugana sang aton ani.

Ang mga halambalan para sa mga pamulong sa kabilogan nga konperensya gintalana —indi paagi sa kalibutanhon nga awtoridad apang paagi sa mga pagpabatyag sang Espiritu. Madamo nga mga halambalan ginapanugyan paagi sa kalibutanhon nga mga ginakabalak-an naton tanan. Apang kasubong nga si Jesus walâ magtudlo kon paano malutos ang kalibutanhon nga mga kabudlay ukon pangpulitika nga pagpamigos sa Iya panahon, Siya masami nga nagahatag sang inspirasyon sa moderno nga mga alagad agud maghambal parte sa kon ano ang sarang mahimo sang mga sumulunod Niya agud mapabag-o ang aton kaugalingon nga mga kabuhi sa paghanda sa aton nga makapauli sa aton langitnon nga puluy-an. Ginpabatyag ako sa paghambal parte sa bilidhon kag wala nagalubad lipas sa panahon nga mga tudlo sa isa ka paanggid ni Jesus.

Ang paanggid parte sa manugsab-og isa sa pila ka mga paanggid nga nasulat sa tatlo ka malip-ot nga mga libro sang Ebanghelyo. Ini isa man sa mas diutay pa nga mga paanggid nga ginpaathag ni Jesus sa mga disipulo Niya. Ang binhi nga ginsab-og amo “ang pulong sang ginharian” (Matthew 13:19), “ang pulong” (Mark 4:14), ukon “ang pulong sang Diyos” (Luke 8:11)—ang mga panudlo sang Manunudlo kag sang mga alagad Niya.

Ang nanarisari nga mga duta kon diin ang mga binhi nagtupa nagapakita sang tuhay nga mga paagi kon diin ang katawhan magbaton kag magsunod sining mga tudlo. Busa ang mga binhi nga “nagtupa sa kilid sang banas” (Mark 4:4) wala makalab-ut sa kalibutanhon nga duta kon diin ang mga ini sarang nga magtubo. Ang mga ini kasubong sa mga tudlo nga nagtupa sa matig-a sang tagipusuon ukon di-handa. Ang akon mensahe para sa aton nga mga nagpanaad nga mangin mga sumulunod ni Cristo. Ano balá ang ginahimo naton parte sa mga panudlo sang Manluluwas samtang kita nagapangabuhi?

Ang paanggid parte sa manugsab-og nagapaandam sa aton nahanungod sa mga kahimtangan kag kinaugalian nga sarang magpugong sa bisan kay sin-o nga nakabaton sa binhi sang ebanghelyo sa pagbunga sang isa ka maayo nga ani.

I. Batuhon nga Duta, Walâ sing Gamot

Ang pila ka binhi “nagtupa sa batuhon nga duta, kon diin ini may diutay nga lupa; kag sa gilayon ini nag-ulhot, bangud ini wala sang nagakaigo nga duta: gani nga sang ang adlaw nagbutlak, ini nasilaban; kag bangud wala ini sang gamut, ini nalaya” (Mark 4:5–6).

Si Jesus nagpaathag nga ini nagalaragway sa yadto “nga, sang sila nakabati sa pulong, gilayon ginbaton ini nga may kasadya,” apang bangud sila “wala makaangkon sang gamot sa ila mga kaugalingon....sang nag-abot ang kalisdanan ukon pagpamigos bangud sang pulong, gilayon sila nasaklaw” (Mark 4:16–17).

Ano ang nagatuga sa mga manugpalamati nga “wala makaangkon sang gamot sa ila mga kaugalingon”? Ini ang kahimtangan sang bag-o nga mga miyembro nga nahaylo lamang sa mga misyonero ukon sa madamo nga makahalaylo nga mga kinaiya sang Simbahan ukon sa madamo nga maayong mga bunga sang pagkamiyembro sa Simbahan. Bangud wala naangot sa pulong, kon ang kabudlay nagaabot sila sarang masilaban kag malaya. Apang bisan yadtong nagdalagku sa Simbahan —dumaan nga mga miyembro —sarang madanlog sa isa ka kondisyon kon diin sila wala sang gamot sa ila mga kaugalingon. Nakilala ko ang pila sa mga ini —mga miyembro nga wala sang mapag-on kag nagapabilin nga pagkahaylo sa ebanghelyo ni JesuCristo. Kon kita wala maangot sa mga tudlo sang ebanghelyo kag naanad sa pagsunod sa mga sulundon sini, ang bisan sin-o sa aton sarang nga may nangin matig-a nga tagipusuon, nga amó ang batuhon nga duta para sa espirituhanon nga mga binhi.

Ang espirituhanon nga pagkaon ginakinahanglan para sa espirituhanon nga kaluwasan, labi na sa isa ka kalibutan nga nagapalayo sa pagpati sa Diyos kag sa di-mabag-ong kamatuoran sang husto kag sayop. Sa panahon nga ginadumalahan sang Internet, nga nagapadamo sa mga mensahe nga nagasupak sa pagtuo, dapat naton dugangan ang aton panahon sa espirituhanon nga kamatuoran agud mapabakod ang aton pagtuo kag magpabilin nga nakaangot sa ebanghelyo.

Batan-on nga katawhan, kon ina nga panudlo daw sa tuman ka pangkabilogan, yari ang isa ka tuhay nga halimbawa. Kon ang simbolo sang sakramento ginapasa kag kamo naga-text ukon nagahutikanay ukon nagahampang sang bideyo nga hampang ukon nagahimo sang bisan ano pa nga nagapaiway sa inyo mga kaugalingon sang kinahanglanon nga espirituhanon nga pagkaon, kamo nagautod sang inyo espirituhanon nga gamot kag nagapakadto sa inyo mga kaugalingon padulong sa batuhon nga duta. Ginahimo ninyo ang inyo mga kaugalingon nga mahuyang padulong sa pagkalaya kon masugata ninyo ang kasakit subong sang pagkaisahanon, pagpamahog, ukon pagyaguta. Ini nagakadapat man sa mga may edad.

Ang isa pa ka sarang mangin manugpatay sang espirituhanon nga mga gamut---nga ginpadasig sang teknolohiya karon apang indi pinasahi sa ini---amo ang makitid nga panan-aw sa ebanghelyo ukon sa Simbahan. Ining panan-aw nga limitado nagatumod sa isa ka tuhay nga doktrina ukon sulundon ukon ginalantaw nga kakulangan sang isa ka pinuno kag nagabaliwala sa dakung talan-awon sang plano sang ebanghelyo kag sa kinaugalingon kag kinaandan nga mga bunga sang ani sini. Si Presidente Gordon B. Hinckley naghatag sang maathag nga paglaragway sa isa ka dagway sining makitid nga panan-aw. Ginhambalan niya ang isa ka mga manugpalamati sa BYU nahanungod sa mga komentarista pangpulitika nga “nagadabdab sa kaakig” sa bag-o lang natabo nga inugbalitang hitabo. “Gamit ang natun-an nga kahanasan, ginbubo nila ang maaslom nga langgaw sang pagpang-insulto kag pagpangakig. … Pat-ud,” siling niya sang ulihi, “ini ang panahon kag lugar sang batid gid nga manugsuyop sang atsara.” 1 Sa pagkatuhay, ang mangin pat-ud nga naangot sa ebanghelyo, dapat kita nga mangin hagan-hagan kag natimpla sa pagsaway kag dalayon nga magpangita sa mas malapad nga panan-aw parte sa halangdon nga buluhaton sang Diyos.

II. Mga Tunok: Ang mga Sugyot Sining Kalibutan kag ang Pagkamalimbongon sang mga Manggad

Si Jesus nagtudlo nga “ang pila ka mga binhi nagtupa sa tunga sang mga tunok, kag ang mga tunok nagtubo, kag naglambong sini, kag ini wala nagpamunga” (Mark 4:7). Ginpaathag Niya nga ang mga ini amo “ang nakabati sa pulong, kag ang mga sugyot sining kalibutan, kag ang pagkamalimbongon sang mga manggad, kag ang mga kailigbon sang iban pa nga mga butang nagsulod, naglambong sa pulong, kag ini nangin di-mabungahon” (Mark 4:18–19). Ini pat-ud nga paandam nga dapat naton tanan mabantayan.

Pagahambalan ko sing una ang pagkamalimbongon sang mga manggad. Kon diin man kita sa aton espirituhanon nga pagpanglakaton---kon ano man ang kahimtangan sang aton pagkahaylo—kita tanan ginasulay sini. Kon ang mga pag-inugali ukon mga ulonahon nakaangot sa pagkuha, paggamit, ukon pagpanag-iya sang pagkabutang, ginatawag naton ini nga pagkamateryalismo. Tuman na ka madamo ang nahambal kag nasulat parte sa pagkamateryalismo gani diutay lamang ang ginakinahanglan nga igadugang diri. 2 Yadtong nagapati sa ginatawag nga relihiyon sang pagkamanggaranon nagaantus sa pagkamalimbongon sang mga manggad. Ang pagpanag-iya sang manggad ukon daku nga sweldo indi marka sang langitnon nga pabor, ukon ang pagkawala sang mga ini indi ebidensya sang di-pagpabor sang langit. Sang ginsilingan ni Jesus ang isa ka himpit nga sumulunod nga siya sarang magpanubli sang kabuhing walay katapusan kon igahatag lamang niya ang tanan nga iya ginaangkon para sa imol (tan-awa ang Mark 10:17–24), wala Niya ginakilala ang malaut sa pagpanag-iya sang mga manggad apang ang malaut sa pag-inugali sinang sumulunod parte sa mga ini. Subong nga nabal-an naton tanan, si Jesus nagdayaw sa Maayong Samaritano, nga naggamit sang amó man nga kuwarta sa pag-alagad sa isigkatawo niya subong sa gingamit ni Hudas agud luiban Siya. Ang gamut sang tanan nga malaut indi ang kuwarta apang ang pagpalangga sang kuwarta (tan-awa ang 1 Timothy 6:10).

Ang Libro ni Mormon nag-asoy sang isa ka tion sang ang Simbahan sang Diyos “nagsugod nga maupang sa iya sini pag-uswag” (Alma 4:10) bangud “ang katawhan sang simbahan nagsugod sa … pagpahamtang sang ila mga tagipusuon sa mga manggad kag sa walay pulos nga mga butang sang kalibutan” (Alma 4:8). Kon sin-o man ang may pagkabugana sang mga butang materyal may katalagman nga mangin “mabalong” sang manggad kag iban pa nga mga pagkabutang sang kalibutan. 3 Ina nagakadapat nga panugod sa masunod nga mga panudlo sang Manluluwas.

Ang pinakadi-hilmon nga mga tunok nga makalambong palayo sa bunga sang pulong sang ebanghelyo sa aton mga kabuhi amo ang kalibutanhon nga mga pwersa nga gintawag ni Jesus ang “mga sugyot kag manggad kag mga kaayawan sining kabuhi” (Luke 8:14). Ang mga ini tuman ka madamo agud ihambal. Ang pila ka mga halimbawa nagakaigo.

Sa isa ka okasyon si Jesus nagsaway sa Iya pinunong Apostoles, nagsiling kay Peter, “Ikaw isa ka kasaklawan sa akon: bangud wala mo madamilan ang mga butang nga iya sang Diyos, apang yadtong iya sang katawhan” (Matthew 16:23; tan-awa man ang D&C 3:6–7; 58:39). Ang magdamil sa mga butang sang katawhan nagakahulugan sang pagpahamtang sa mga sugyot sining kalibutan nga nauna sa mga pagkabutang sang Diyos sa aton mga binuhatan, mga ulunahon, kag sa aton panghunahuna.

Naga-ampo kita sa “mga kaayawan sining kabuhi” (1) kon kita na-adik, sa diin nahalitan ang bilidhon nga dulot sang Diyos nga amó ang pagpili; (2) kon kita natiplang paagi sa diutay nga mga kalingawan, nga nagapalayo sa aton halin sa mga butang nga may importansya sa katubtuban; kag (3) kon kita may panghunahuna nga hatagan sing dalayon, nga nagahalit sa kinaugalingon nga paglambo nga ginakinahanglan agud mangin takos kita sa aton padulungan sa katubtuban.

Nalutos kita sang “mga sugyot...sining kabuhi” kon kita indi na makahulag bangud sa kahadlok sang palaaboton, nga nagapugong sa pagpasulong naton sa pagtuo, nga nagasalig sa Dios kag sa Iya mga promisa. Baynte-singko anyos nga nagligad ang akon halangdon nga manunudlo sa BYU nga si Hugh W. Nibley naghambal parte sa mga katalagman sang pag-ampo sa mga sugyot sang kalibutan. Ginpamangkot siya sa isa ka interbyu kon bala ang mga kahimtangan sang kalibutan kag ang katungdanan naton sa pagpalapta sang ebanghelyo magbuhat nga halandumon ang magpangita sang posible nga paagi nga “mangin mainabi-abihon sa kalibutan sa kon ano man nga ginahimo naton sa Simbahan.”4

Ang sabat niya: “Ina amo ang bug-os nga istorya sang Simbahan, sugod pa sadto, indi bala? Kinahanglan nga luyag mo ang makasaklaw diri, luyag mo ang magbaton sang risgo. Dira sina ang pagtuo nagaabot. ... Ang aton panaad kontani isa ka pagtilaw, ini kontani mangin mabudlay, ini kontani indi nagakabagay suno sa mga kasugtanan sining kalibutan.”5

Ining ulonahon sang ebanghelyo ginpamatud-an sa campus sang BYU sang pila lamang ka bulan nga nagligad sang halangdon nga pinuno sang Katoliko, si Charles J. Chaput, ang pinunong obispo sang Philadelphia. Sa paghambal parte sa “mga kabalak-an nga kinaandan sa mga komunidad sang LDS kag Katoliko,” subong sang “parte sa pag-asawahay kag panimalay, ang kinaiya sang aton sekswalidad, ang pagkabalaan sang kabuhi sang tawo, kag ang ginakinahanglan gid nga kahilwayan sang relihiyon,” nagsiling siya:

“Luyag ko ipatumod liwat ang importansya sang tunay nga pagtuman sang kon ano nga ginapatihan naton. Ina kinahanglan gid nga ulonahon—indi lamang sa aton kinaugalingon kag panimalay nga mga kabuhi apang sa aton man mga simbahan, sa aton pangpulitika nga mga pagpili, sa aton mga transaksyon sa negosyo, sa aton pagtratar sa imol; sa iban nga mga pulong, sa tanan naton nga mga ginahimo.”

“Ari kon ngaa ina importante,” ang padayon niya. “Magtuon sa inagihan sang Katoliko. Kami nga mga Katoliko nagapati nga ang amon palangakuan amó ang mangin manug-impluhensya sa katilingban. Apang may yara sang mapino nga linya sa tunga sang manug-impluhensya sa katilingban, kag ang maimpluhensya sang katilingban.”6

Ang pagpaandam sang Manluluwas batok sa pag-angkon sa mga sugyot sining kalibutan nga maglambong palayo sa pulong sang Diyos sa aton mga kabuhi pat-ud nga nagahangkat sa aton agud maghimo sang aton mga ulunahon nga piho—ang aton mga tagipusuon nahamtang—sa mga sugo sang Diyos kag sa pagpamuno sining Simbahan Niya.

Ang mga halimbawa sang Manluluwas sarang makapahunahuna sa aton sining paanggid bilang paanggid nahanungod sa mga duta. Ang kaayuhon sang duta nagasalig sa tagipusuon sang kada isa sa aton nga nakabaton sa binhi sang ebanghelyo. Sa pagbaton sang espirituhanon nga mga panudlo, ang pila ka mga tagipusuon matig-a kag di-handa, ang pila ka mga tagipusuon batuhon halin sa di-paggamit, kag ang pila ka mga tagipusuon nahamtang sa mga pagkabutang sang kalibutan.

III. Nagtupa sa Maayong Duta kag Nagpamunga

Ang paanggid sang manugsab-og nagtapos sa paglaragway sang Manluluwas parte sa binhi nga “nagtupa sa maayong duta, kag nagpamunga” sa sarisari nga kadamuon (Matthew 13:8). Paano kita maghanda sang aton mga kaugalingon nga mangin inang maayo nga duta kag makaangkon sang maayong ani?

Si Jesus nagpaathag nga “ang maayong duta amo sila, nga sa katampad kag maayong tagipusuon, sa pagkabati sa pulong, naghupot sini, kag nagpamunga upod sa pagpaumod” (Luke 8:15). Naangkon naton ang binhi sang pulong sang ebanghelyo. Depende sa kada isa sa aton ang maghimo sang mga ulunahon kag mga butang nga makapaayo sa aton duta kag makapabugana sang aton ani. Dapat magtinguha kita nga mangin mapag-on nga naangot kag nahaylo sa ebanghelyo ni JesuCristo (lantawa ang Colossians 2:6–7). Maangkon naton ining pagkahaylo paagi sa pangamuyo, pagtuon sa kasulatan, pag-alagad, kag sa dalayon nga pag-ambit sa sakramento agud pirme nga makaupod naton ang Espiritu Niya. Dapat man naton pangitaon inang daku nga pagbag-o sang tagipusuon (lantawa ang Alma 5:12–14) nga nagabaylo sa malaut nga mga handom kag makinaugalingon nga mga huyog, sang pagpalangga sang Diyos kag luyag nga mag-alagad sa Iya kag sa Iya mga anak.

Nagapamatuod ako sa kamatuoran sining mga butang, kag nagapamatuod ako sa aton Manluluwas, si JesuCristo, nga ang mga panudlo nagapakita sang alagyan kag ang Pagpasag-uli Niya nagahimo sini tanan nga sarang mahimo, sa ngalan ni JesuCristo, amen.

Notes

  1. Gordon B. Hinckley, “Let Not Your Heart Be Troubled” (Brigham Young University devotional, Oct. 29, 1974), 1; speeches.byu.edu.

  2. See, for example, Dallin H. Oaks, “Materialism,” chapter 5 in Pure in Heart (1988), 73–87.

  3. I am indebted to Elder Neal A. Maxwell for this memorable image (see “These Are Your Days,” Ensign, Oct. 2004, 26).

  4. James P. Bell, in “Hugh Nibley, in Black and White,” BYU Today, May 1990, 37.

  5. Hugh Nibley, in “Hugh Nibley, in Black and White,” 37–38.

  6. Charles J. Chaput, “The Great Charter at 800: Why It Still Matters,” First Things, Jan. 23, 2015, firstthings.com/web-exclusives/2015/01/the-great-charter-at-800; see also Tad Walch, “At BYU, Catholic Archbishop Seeks Friends, Says U.S. Liberty Depends on Moral People,” Deseret News, Jan. 23, 2015, deseretnews.com/article/865620233/At-BYU-Catholic-archbishop-seeks-friends-says-US-liberty-depends-on-moral-people.html. Archbishop Chaput also said that “some of our best Catholic institutions have either lost or greatly softened their religious identity. … Brigham Young is an extraordinary university … because it’s a center of learning enriched by its religious identity. Never lose that” (“The Great Charter at 800”).