Jun tz’aamahom reheb’ li ixq
Xb’aan li Awa’b’ej Russell M. Nelson
Awa’b’ej re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol
Ajb’il ru lee kawilal, xjalajik lee ch’ool, xxaqxookilal lee ch’ool, lee seeb’al chi jolomink, xchaab’ilal eena’leb’, ut xyaab’ eekux.
Ex Elder Rasband, Stevenson, ut Renlund, laa’o, lee komon, naqak’e jun sahil k’ulunik eere sa’ lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol.Naqab’antioxi re li Dios li k’utb’esinb’il na’leb’ naxk’e re lix profeet, li Awab’ej Thomas S. Monson.
Ex was wiitz’in, waqib’ po chaq anajwan naq xqach’utub’ qib’ sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’, maajun sa’ qayanq xqanaw li jalok li taa’uxmanq ut tohe’xk’e chi raho’k sa’ qach’ool chixqajunilo sa’ li Iglees. Li Elder L. Tom Perry kixk’e jun kawil esilal chirix lix aajelil ru li sumlaak ut li junkab’al li ink’a’ naru taa’isiiq sa’ xk’uub’ankil na’leb’ li Qaawa’. Ke’sach qach’ool chi numtajenaq naq yal junjunqeb’ li kutan chirix a’an, xqab’i resil lix yajel li sa’ junpaat chik kixxmaq’ xyu’am chiqu.
Us ta naq yoo chaq chi sachk lix kawilal li roq ruq’ li Awa’b’ej Boyd K. Packer, toj kixyal xq’e chi xik chi ub’ej sa’ xk’anjel li Qaawa’. Ra wan sa’ li abril xnume’, a’ut toj k’eek’o xch’ool chixyab’asinkil lix ch’olob’ahom naq toj yoo chi musiq’ak. Toja’ naq, yal 34 kutan chirix xkamik li Elder Perry, li Awa’b’ej Packer ajwi’ xnume’ xyu’am.
Maa’ani wan li Elder Richard G. Scott sa’ li jolomil ch’utub’aj toje xnume’, a’ut xaqk’oxla li xnimal ru xnawom xch’ool chirix li Kolonel li ak kixwotz sa’ naab’aleb’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ junxil. Ut yal kab’laju kutan chaq anajwan, li Elder Scott kib’oqe’ sa’ choxa ut kixjunaji rib’ rik’in lix raarookil Jeanene.
Xink’ul li usilal chi wank rik’ineb’ li was wiitz’in a’in chiru xnumikeb’ li roso’jik kutan reheb’, jo’kan ajwi’ chi wank rik’ineb’ xjunkab’al li Awa’b’ej Packer ut li Elder Scott ka’ch’inaq maji’ naq xe’nume’ xyu’am. Ch’a’aj chiwu chixpaab’ankil naq eb’ li oxib’ chi tz’aqal wamiiw a’in, chaab’ileb’ aj k’anjel chiru li Qaawa’, maa’ani chik wankeb’ sa’ qayanq. Nink’oxlaheb’ chi anchal inch’ool; ink’a’ ninru chixyeeb’al jo’ k’ihal.
Naq yookin chixk’oxlankil li k’a’ru xk’ulman, jun k’oxlahom li nakana wik’in, a’an li xink’e reetal rik’ineb’ li rixaq’il li toj yo’yookeb’. Ink’a’ naru nasachk sa’ inch’ool li tuqtuukil usilal xe’wan wi’ li Hermana Donna Smith Packer ut li Hermana Barbara Dayton Perry chire xch’aateb’ xb’eelom. Nujenaqeb’ li wiib’ chi ixq a’in rik’in li rahok, li yaal, ut li tz’aqal paab’aal.
Naq chunchu li Hermana Packer chixk’atq lix b’eelom sa’eb’ li roso’jik hoonal re xyu’am, yoo chi lemtz’unk rik’in li tuqtuukil usilal jwal nim ut naxq’ax ru chixjunil li na’leb’.1 Us ta naq a’an xk’e reetal naq xik xik re li rochb’een chiru 70 chihab’, a’an kixk’ut li tuqtuukilal re jun ixq nujenaq rik’in paab’aal. A’an chanchan jun li anjel, tz’aqal jo’ chanru wan sa’ li jalam-uuch a’in naq wankeb’ sa’ xk’ojob’ankil li Santil Ochoch re Brigham City, Utah.
Juntaq’eet li rahok ut li paab’aal li xwil rik’in li Hermana Perry. Tz’aqal xk’utun xk’eek’ookilal lix ch’ool rik’in lix b’eelom jo’ ajwi’ rik’in li Qaawa’, ut xtoche’ inch’ool xb’aan.
Chiruheb’ li roso’jik hoonal re xb’eelomeb’, ut toj anajwan, eb’ li chaab’il ixq a’in neke’xk’ut li kawilal ut li kawil ch’oolej li junelik k’utb’il xb’aaneb’ li ixq li neke’xk’uula xsumwank.2 Moko naru ta xb’isb’al lix wankileb’ li ixq a’in, moko k’a’aj ta wi’ sa’eb’ li junkab’al, jo’kan aj b’an wi’ sa’ lix Iglees li Qaawa’, jo’ ixaqilb’ej, na’b’ej, ut na’chinb’ej; jo’ chaq’na ut ranab’ ut jo’ ikan na’b’ej; jo’ aj tzolonel ut aj jolominel; ut chi tz’aqal jo’ eetalil ut xaqxookil aj kolol re li paab’aal.3
Tz’aqal yaal a’in sa’ li junjunq chi k’ojlajik chalen chaq xkutankil laj Adan ut li xEva. A’ut eb’ li ixq sa’ li k’ojlajik a’in moko juntaq’eeteb’ ta rik’in li ixq re jalan chik, xb’aan naq li k’ojlajik a’in jalan rik’in li jun ch’ol chik.4 Li jalanil a’in naxk’am sa’ xkab’ichal reheb’ li k’a’ru kanab’anb’ilo xb’aanunkil ut li k’a’ru teneb’anb’il sa’ qab’een.
36 chihab’ chaq anajwan, sa’ li 1979, li Awa’b’ej Spencer W. Kimball kixye jun profeetil aatin jwal nim ru chirix lix wankileb’ li ixq li neke’xk’uula xsumwank sa’ lix Iglees li Qaawa’ sa’eb’ li kutan toj te’chalq. A’an kixye jo’ profeet: “Naab’al re lix k’ijik li Iglees sa’ roso’jikeb’ li kutan taak’ulmanq xb’aan naq eb’ li chaab’il ixq re li ruchich’och’… te’jilosiiq naab’aleb’ rik’in li Iglees. A’an a’in taak’ulmanq rik’in chanru naq eb’ li ixq re li Iglees yookeb’ chixk’utb’al li tiikil ch’oolej ut li chaab’il na’leb’ank sa’ xyu’ameb’ toj reetal naq taa’ilmanq naq jalaneb’ li ixq re li Iglees—q’axal saheb’ xch’ool—rik’in li ixq re li ruchich’och’ ”.5
Ex inkomon ixq raarookex inb’aan, ex qochb’een q’axal aajel eeru sa’ li roso’jikeb’ li kutan a’in, li kutan li kiril li Awa’b’ej Kimball, a’an anajwan. Laa’ex li ixq li kiril a’an! Lix saqalil ru eena’leb’, lee kutankil, lee rahom, lee chaab’il na’leb’, lix kawilal eech’ool, li yeeb’il cherix, lee paab’aal, ut lee tiikil yu’am te’xjilosiheb’ chi maak’a’jo’ rajlankileb’ li ixq re li ruchich’och’ rik’in li Iglees, rochb’eeneb’ ajwi’ lix junkab’al!6
Choq’ qe, lee ras eeritz’iin, ajb’il ru lee kawilal, xjalajik lee ch’ool, xxaqxookilal lee ch’ool, lee seeb’al chi jolomink, xchaab’ilal eena’leb’, ut xyaab’ eekux. Lix awa’b’ejihom li Dios moko tz’aqal ta ut maajo’q’e taatz’aqloq ru chi maaka’eb’ li ixq li neke’ok sa’ loq’laj sumwank, ut neke’xk’uula. Eb’ li ixq li neke’aaatinak rik’in xwankil ut xwankilal li Dios!7
Li Awa’b’ej Packer kixye:
“Ajb’ileb’ ru li ixq li ak xe’xk’uub’ rib’ ut li ixq li neke’xnaw li tuqub’ank. Ajb’ileb’ ru li ixq rik’in xseeb’al chi jolomink li neke’ru chi k’uub’ank ut b’eresink ut k’anjelak; eb’ li ixq li neke’ru chi tzolok, eb’ li ixq li neke’ru chi aatinak. …
“Ajb’ileb’ ru li ixq rik’in li maatan re tz’ilok ix, li neke’ru chirilb’al li k’a’ru yoo chi k’ulmank sa’ li ruchich’och’ ut neke’ru chixk’eeb’al reetal li b’arwan reheb’ maak’a’ aj-e malaj xiwxiw, maak’a’ reek’ li naxye li ruchich’och’ chirix”.8
Anajwan, tinye ajwi’ naq ajb’ileb’ ru li ixq li neke’xnaw xk’eeb’al chi uxmank li k’a’ru aajel ru rik’in xpaab’aaleb’ ut li neke’xkol lix saq’alil ru li junkab’al rik’in kawil ch’oolej sa’ jun li ruchich’och’ yaj rik’in li maak. Ajb’ileb’ ru li ixq li k’eek’ookeb’ xch’ool chixk’aak’alenkil li ralal xk’ajol li Dios sa’ li b’e re sumwank li naxik sa’ li kolb’a-ib’; eb’ li ixq li neke’xnaw xk’ulb’al xjunes li musiq’ejil na’leb’, li neke’xtaw ru li wankil ut li tuqtuukil usilal re li tiqib’aak sa’ li santil ochoch; eb’ li ixq li neke’xnaw xb’oqb’al lix wankil li choxa re xkolb’al ut xkawob’resinkileb’ li kok’al ut li junkab’al; eb’ li ixq li neke’k’utuk chi maak’a’eb’ xxiw.
Chiru lin yu’am, osob’tesinb’il xb’aaneb’ li ixq kama’in. Li wixaqil ak kamenaq, li xDantzel, a’an chaq jun li ixq kama’in. Junelik ninb’antioxi lix wankil li kijalok re inyu’am sa’ chixjunjunqal xraqaleb’ inyu’am, jo’ lin k’anjel re xb’aanunkil li operacion re li ch’oolej.
58 chihab’ chaq anajwan kipatz’e’ we naq tinb’aanu jun li operacion rik’in jun ch’ina ixqa’al, li q’axal yaj rik’in jun yajel re li ch’oolej. Li ras kikam junxil xb’aan jun li yajel chanchan a’in. Lix na’ xyuwa’ ke’xpatz’ intenq’ankil. Kink’oxla naq maare ink’a’ us taa’elq, a’b’an kinye naq tinb’aanu chixjunil li tinruuq re xkolb’al xyu’am. Us ta kink’e inch’ool, kikam li ixqa’al. Moqon, eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej a’in ke’xkam jun chik lix rab’in wik’in, yal 16 po wan re, ut wan ajwi’ xyajel re li ch’oolej. Wi’chik, xmaak lix patz’om we, xinb’aanu jun li operacion. Li ixqa’al a’in kikam ajwi’. Q’axal kinraho’k rik’in li oxib’ chi kok’al li ke’kam sa’ li junkab’al a’in.
Kinsutq’i sa’ wochoch chi ra inch’ool. Kink’utb’e wib’ chiru li choxleb’aal ut kinyaab’ak chiru chixjunil li q’ojyin. Li xDantzel kikana chink’atq, chirab’inkil inyeehom chi k’iilasutinb’il naq maajo’q’e chik tinb’aanu jun operacion re li ch’oolej. Toja’ naq, sa’ li oob’ hoonal tana’ re eq’la, li xDantzel kinxka’ya ut kixpatz’ we rik’in rahok, “Ma tz’aqal li yaab’ak? Tiqib’ aawib’. Ayu sa’ li b’anleb’aal. Ayu chi trab’aajik! Tento taataw xkomon aana’leb’. Wi taakanab’ laa k’anjel anajwan, jalaneb’ tento te’nume’q chiru li raho’k re xtzolb’al li ak nakanaw laa’at”.
Ay, jwal ajb’il ru inb’aan lix na’leb’, xk’eek’ookilal lix ch’ool, ut lix rahom li wixaqil! Kinsutq’i sa’ trab’aaj ut kintzol xkomon inna’leb’. Wi ta li xDantzel ink’a’ kixwaklesi inch’ool, ink’a’ raj tinxik chi ub’ej rik’in xb’aanunkileb’ li operacion re li ch’oolej ut ink’a’ kawresinb’ilaqin raj re xb’aanunkil li operacion sa’ 1972 li kixkol xyu’am li Awa’b’ej Spencer W. Kimball.9
Ex komon ixq, ma nekek’e reetal xnimal ut x’aajelil ru lee wankilal naq nekeye li k’a’ru nanaq sa’ eech’ool ut sa’ lee k’a’uxl jo’ b’eresinb’ilex xb’aan li Musiq’ej? Jun chaab’il awa’b’ej re oqech kixye we resil jun ch’utam b’ar wi’ yookeb’ chi aatinak chirix jun ch’a’ajkilal q’axal nim. Naq yookeb’ chi na’leb’ank, kixk’e reetal naq maak’a’ xyeehom li awa’b’ej re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al sa’ li oqech, jo’kan naq kixpatz’ re ma wan xk’oxlahom. “Bween, wan ut”, chan. Toja’ naq kixwotz jun k’oxlahom li kixjal chi tz’aqal li ch’utam. Li awa’b’ej re oqech kixye, “Naq yoo chi aatinak li ixq a’an, li Musiq’ej kixch’olob’ chiwu naq a’an kixk’e jun xyaab’ kuxej re li musiq’anb’il aatin yooko chixsik’b’al sa’ li ch’utam”.
Ex inraarookil komon ixq, maak’a’ naxye k’a’ru lee b’oqb’al, b’ar wankex wi’ sa’ lee yu’am, aajb’il ru lee k’oxlahom, lee na’leb’, ut lee musiq’anb’il aatin. Aajb’il ru naq tex’aatinaq chi kaw xyaab’ eekux sa’ li ch’utam re li teep ut li oqech. Ajb’il ru naq li junjunq li ixq sumlajenaq na’aatinak jo’ “jun tz’aqal rech aj k’anjel li natenq’an ”10 naq nekexjolomink lee junkab’al rochb’een lee b’eelom. Sumlajenaq malaj ink’a’, laa’ex wan eerik’in li seeb’al ut li xnimal ru nawom li eek’ulum jo’ maatan rik’in li Dios. Laa’o li winq ink’a’ naru taqab’aanu li nekexru chixb’aanunkil laa’ex.
Naqanaw naq li xnimal ru ut roso’jikil b’aanuhom sa’ chixjunil li yo’ob’tesink, a’an li ixq!11 Ajb’il ru lee kawilal!
Toj taanimanq li hobok chirix li Iglees, lix tzol’leb’, ut chanru naqayu’ami li qayu’am. Xmaak a’in naq ajb’ileb’ ru li ixq rik’in k’ojk’ookil xnawomeb’ chirix lix tzol’leb’ li Kristo ut li taaroksi li nawom a’an re k’utuk ut xtenq’ankil xk’iresinkil jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak.12 Ajb’ileb’ ru li ixq li neke’ru chixk’eeb’al reetal li b’alaqil na’leb’, yalaq chanru naxk’ut rib’. Ajb’ileb’ ru li ixq li neke’xnaw roksinkil li wankil li k’eeb’il xb’aan li Dios reheb’ li neke’xk’uula xsumwank ut li neke’xwotz li k’a’ru neke’xpaab’ rik’in xkawilal xch’ool ut rik’in li tz’aqal rahok. Ajb’ileb’ ru li ixq li juntaq’eet xkawilaleb’ xch’ool ut xna’leb’eb’ rik’in li Qana’ Eva.
Ex inraarookil komon ixq, maak’a’ naxq’ax x’aajelil ru lix jalajik eech’ool choq’ re lee junelikil yu’am. Li tiikil ru xyu’am li ixq jalb’ileb’ xch’ool ut li neke’xk’uula xsumwank—li ixq jo’ chanchan inraarookil ixaqil li xWendy— q’axal wi’chik taa’k’ehe’q reetal sa’ li po’ob’il ruchich’och’ a’in ut chi jo’kan taa’ilmanq jo’ jun yu’amej wan xjalanil, a’ut rik’in sahil ch’oolejil.
Jo’kan naq anajwan nin’elajink reheb’ lin komon ixq sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan naq te’xik chi ub’ej! Chapomaq lee tz’aqal na’aj sa’ lee rochoch, sa’ lee k’aleb’aal, ut sa’ lix awa’b’ejihom li Dios—q’axal wi’chik chiru ak eeb’aanuhom junxil. Nin’elajink cheru naq teek’e chi tz’aqloq ru lix profeetil aatin li Awa’b’ej Kimball. Ut ninyeechi’i eere sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo naq rik’in xb’aanunkil a’in, li Santil Musiq’ej taanimob’resinq re lee wankilal q’axal wi’chik!
Ninch’olob’ xyaalal li Qaawa’ Jesukristo ut lix wankil li natojok-ix, nakolok, ut nasantob’resink. Jo’ jun reheb’ lix apostol, ninb’antioxi eere, ex inraarookil komon ixq, ut nekexwosob’tesi re teetaw xtz’aqalil eeteram, re teenujob’resi xb’ixb’al lee yo’obtesinkil, naq chi laqlo li quq’ toob’eeq sa’ li loq’laj k’anjel a’in. Sa’ komonil tootenq’anq sa’ xkawresinkil li ruchich’och’ choq’ re li Xkab’ Xk’ulunik li Qaawa’. Chirix a’in ninch’olob’ xyaalal, jo’ jun lee ras eeritz’iin, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.