2010–2019
Jun saq’ehil rik’in li Tía Abuela xRose
Қазан 2015


Jun saq’ehil rik’in li Tía Abuela xRose

Naq teeb’eeq sa’ lee lemtz’unkil b’e re li wank jo’ tzolom, ninpatz’ naq li naq li paab’aal tixkawob’resi chixjunileb’ lee nums sa’ eeb’e.

Ex komon ixq ut amiiw raarookex inb’aan, nasaho’ inch’ool chi wank eerik’in anajwan, ut ninb’antioxin naq wan qik’in li qaraarookil profeet, li Awa’b’ej Thomas S. Monson. At Awa’b’ej, nakatqara. Naraho’ li qach’ool rik’in lix kamik li oxib’ li chaab’il qamiiw ut tz’aqal x’apostol li Qaawa’. Yooko chixk’oxlankil li Awa’b’ej Packer, li Elder Perry, ut li Elder Scoot; neqe’qara. Nokotijok choq’ re xjunkab’aleb’ ut ramiiweb’.

Junelik nawoyb’eni li ch’utam a’in re li jolomil ch’utub’aj-ib’—k’a’jo’ naq k’amb’il li Musiq’ej xb’aaneb’ li b’ich jwal ch’ina-us ut lix musiq’anb’il na’leb’eb’ li ixq. ninchaab’ilob’resiik rik’in li wank sa’ eeyanq.

Naq yookin chaq chixk’oxlankil li tinye raj eere anajwan, ink’oxlahom a’an chirix chanru kik’utuk li Kolonel. Jwal chaab’il chanru kiru chixk’utb’al li xnimal ru yaalalil rik’ineb’ li esilal moko ch’a’aj ta xtawb’aleb’ ru. Eb’ lix jaljookil ru aatin ke’b’oqok reheb’ lix tzolom chixk’ulb’aleb’ li yaal moko ka’aj ta wi’ rik’in xk’oxlahom, rik’in aj b’an wi’ xch’ooleb’. Jo’kan ajwi’ ke’xk’ut chiruheb’ chanru naq eb’ li na’leb’ maak’a’ roso’jik yookeb’ chi k’anjelak sa’ xyu’ameb’ rajlal kutan.1 Li qaraarookil Awa’b’ej Monson seeb’ ajwi’ xch’ool chi k’utuk rik’in li esilal xk’ulum sa’ xyu’am, a’aneb’ esilal li neke’xtoch’ qach’ool.2

Anajwan, laa’in ajwi’ tinwotz lin esil rik’in xyab’asinkil li reek’ahom inch’ool ut lix k’oxlahom ink’a’uxl rik’in jun seraq’. Nekexinb’oq chi ab’ink rik’in li Musiq’ej. Li Santil Musiq’ej texxtenq’a chixtawb’al li esil choq’ eere eejunes sa’ li jaljookil ru aatin a’in.

Li Tía Abuela xRose

Li esilal na’aatinak chirix jun ixqa’al, li xEva xk’ab’a’. Wan wiib’ li na’leb’ aajel ru tento teenaw chirix li xEva. Li xb’een a’an naq junlaju chihab’ wan re sa’ li esilal a’in. Li xkab’ a’an naq a’an chi yaal ink’a’ naraj xik chi wank rik’in li Tía Abuela xRose. Maajo’q’e. Ink’a’ ut.

A’b’anan lix na’ li xEva xik re sa’ b’anleb’aal ut aran taakanaaq chiru k’iila kutan chirix lix operación. Jo’kan naq xna’ xyuwa’ li xEva yookeb’ chixtaqlankil rik’in li xRose chiru li saq’ehil.

Sa’ xch’ool li xEva, wankatqeb’ k’iila mil li na’leb’ chirix k’a’ut naq moko us ta a’in. Xb’een, a’an naraj naxye naq moko taawanq ta rik’in xna’. Naraj ajwi’ naxye naq tento tixkanab’ lix junkab’al ut li ramiiw. Ut sa’ xraqik, ink’a’ ajwi’ naxnaw ru li xRose. A’an sa xch’ool rik’in b’ar wan anajwan.

A’b’an maak’a’ naxye jo’ k’ihal nawech’ok, ink’a’ taajalmanq li na’leb’ ak k’ulub’anb’il. Jo’kan naq li xEva kixch’utub’ li k’a’ru taak’anjelaq re ut xko’o rochb’een xyuwa’ sa’ rochoch li xRose.

Tz’aqal sa’ hoonal naq ki’ok li xEva sa’ li kab’l, ak kixnaw naq xik’ na’ilok re.

Jwal q’el chixjunil! Yalaq b’ar wankatqeb’ li najteril tasal hu, li meet jalaneb’ xb’onol, ut xkomon chik li meet nujenaqeb’ rik’in li k’a’ru na’ajman re b’ojok.

Li xRose sa’ junaatalil nawan sa’ rochoch; maajun wa kisumlaak. Maajun chik li rochb’een, ka’ajwi’ jun li miis li nawulak chiru xtawb’aleb’ li na’ajej q’axal taqenaq sa’ li kab’l re taahilanq aran chixka’yankil chixjunil li wan taq’a chanchan jun li hix yoo chi tz’okaak.

Chanchan ajwi’ naq li kab’l wan sa’ junaatalil. Li kab’l najt wan rik’in jun tenamit, sa’ jun na’ajej b’ar wi’ najt li junjunq li kab’l rik’in li jun chik. Maa’ani li juntaq’eet xchihab’ rik’in li xEva. A’an ajwi’ kixk’e li xEva chireek’ankil li junaatalil.

Sa’ xtiklajik, li xEva b’ayaq ajwi’ kixk’e reetal li xRose. Sa’ xb’een chixjunil, yoo chixk’oxlankil lix na’. Wan naq, kikana chi aj’o ru chiru q’ojyin, yoo chi tijok chi anchal li raam naq yoo chi usaak lix na’. Us ta ink’a’ kireek’a chi jo’kan sa’ xtiklajik, timil timil li xEva ki’ok chireek’ankil naq li Dios yoo chirilb’al lix na’.

Sa’ xraqik kiwulak resil naq chaab’il ki’el li operación, ut anajwan li xEva ka’ajwi’ tento taakuyuq toj sa’ xraqik li saq’ehil. A’ut, ay, q’axal xik’ ki’ilok re li kuyuk!

Rik’in naq ak tuqtu chik xch’ool chirix lix na’, li xEva ki’ok chixch’inak’eeb’al reetal li xRose. A’an jun li ixq nim xtib’el—nim chixjunil li wan re: lix yaab’ xkux, lix se’, ut lix na’leb’. Ch’a’aj chiru li eek’asink-ib’, a’b’an junelik yoo chi b’ichank ut se’ek naq yoo chi k’anjelak, ut nujob’resinb’il li kab’l rik’in xse’. Rajlal q’ojyin kichunla sa’ lix sofá, kixchap lix loq’laj hu, ut kiril ru chi kaw xyaab’ xkux. Ut naq yoo chirilb’al ru, wan naq kixye jun li aatin jo’ “Ay, a’an ink’a’ raj kixb’aanu!” malaj “Tinq’e raj yalaq k’a’ru re tinwanq raj aran!” malaj “A’an li na’leb’ q’axal ch’ina-us chik li na’ab’iman resil, pe yaal!” Ut rajlal q’ojyin naq xkab’ichaleb’ ke’wiq’la chire xch’aat li xEva re tijok, li xRose tixye li tij k’a’jo’ xchaq’alileb’ ru, yoo chixb’antioxinkil chiru lix Choxahil Yuwa’ li xik’anel xul ut eb’ li che’, lix k’ubsinkil li saq’e ut eb’ li chahim, ut li “chaab’ilal re li wank chi yo’yo”. Sa’ xch’ool li xEva naq li xRose kixnaw ru li Dios jo’ tz’aqal ramiiw.

Rik’in hoonal, li xEva kixtaw jun sachb’a-ch’oolejil na’leb’: li xRose a’an tana’ li ani q’axal wi’chik sa xch’ool sa’ xyanqeb’ chixjunil li kristiaan nawb’il xb’aan!

A’ut, chan ta wi’ ru?

K’a’ ta wi’ ru taasaho’q wi’ xch’ool?

Maajun wa kisumla, maak’a’ li ralal xk’ajol, ut maajun li rochb’een, k’a’ajwi’ li miis, ut ch’a’aj chiru xb’aanunkil li kok’ k’anjel jo’ xb’akb’al xk’aamal xxaab’ ut li taqe’q toj sa’ xkab’ xk’ojaril li kab’l.

Naq xko’o sa’ tenamit, kixk’e li ninqi punit sa’ xjolom, jalaneb’ ut lemtz’unb’il xb’onoleb’. A’ut maa’ani kixse’e. Ke’xmololi b’an rib’ chixsutam xb’aan naq ke’raj raatinankil. Li xRose a’an jun aj tzolonel junxil, ut rajlal eb’ lix tzolom—anjwan ninqeb’ chik rik’ineb’ ralal xk’ajol—ke’xaqli sa’ b’e ut ke’aatinak rik’in. Ke’xb’antioxi re xchaab’ilal xn’aleb’ li kixtenq’aheb’ sa’ xyu’ameb’. Rajlal ke’se’ek. Wan naq ke’yaab’ak.

Naq yoo chi nume’k li saq’ehil, li xEva ki’ok chixnumsinkil xkomon chik xhoonal rik’in li xRose. Ke’el chi b’eek, ut li xEva kixtzol lix jalanil junjunq paay li xik’anel xul. Kixch’utub’ li ruuchinihom li pim ut kixyiib’ li mermelada rik’in xya’al li chiin. Kixtzol chirix xnach’in lix xikin’ixa’an li kixkanab’ lix tenamit, kixq’ax ru li nimla palaw, ut kib’eek chiru li helhookil ch’och’ re wank rik’ineb’ laj Santil Paab’anel.

Moqon li xEva kixtaw jun chik li sachb’a-ch’oolejil na’leb: moko ka’aj ta wi’ q’axal sa xch’ool li xRose wi’chik chiru yalaq ani, li xEva ajwi’ sa wi’chik xch’ool naq wan rik’in.

Sa’ junpaat yookeb’ chi nume’k li kutan re li saq’ehil anajwan. Rub’elaj naq kixk’e reetal li xEva, li xRose kixye naq haye’k re xq’ehil lix sutq’ijik li xEva sa’ rochoch. Us ta naq kiwan chiroyb’enkil ru li kutan a’an li xEva, anajwan ink’a’ chik kixnaw ma naraj sutq’iik. Kixk’e reetal naq chi yaal te’kanaaq sa’ xch’ool li kab’l q’axal q’el ut jalan a’in rik’in li mis ut lix raarookil Tía Abuela xRose.

Sa’ li kutan rub’elaj li kutan taawulaq wi’ lix yuwa’ re xxokb’al, li xEva kixpatz’ li patz’om li yoo chixk’oxlankil chiru tana’ jun xamaan: “At Tía Abuela xRose, k’a’ut naq jwal sa aach’ool?”

Li xRose kixka’ya toja’ naq kixk’am xb’e toj sa’ jun b’onb’il jalam-uuch li t’uyt’u chiru xtz’akul li rochoch. A’an jun maatan k’eeb’il re xb’aan jun chaab’il ramiiw.

“K’a’ru nakawil aran?” kixpatz’.

Кескін
Ixqa’al aj t’ehol b’e li yoo chi pisk’ok

Li xEva ak rilom chaq li jalam-uuch rub’elaj, a’b’an ink’a’ rilom chaq chi us. Jun ixqa’al tiqto rik’in aq’ej reheb’ laj tehol b’e li yoo chi pisk’ok chiru jun li b’e rax ru. Li pim ut eb’ li che’ q’axal raxeb’ ru. Li xEva kixye, “A’an xjalam-uuch jun ixqa’al. Nawil naq yoo chi pisk’ok”.

“Yaal, a’an jun ixqa’al aj tehol b’e li yoo chi pisk’ok chi sa sa’ xch’ool” kixye li xRose. “Sa’ inch’ool naq naab’aleb’ li rahil kutan numsinb’ileb’ xb’aan laj tehol b’e. Ch’a’aj lix yu’ameb’—ink’a’ naru taqanaw ru. A’b’an sa’ li jalam-uuch a’in, saqen ru chixjunil ut wan li yo’onihom. Li ixqa’al a’in yoo chi pisk’ok, ut yoo chi xik chi ub’ej ut chi taqe’q”.

Ch’anch’o li xEva, jo’kan naq ink’a’ kixkanab’ chi aatinak li xRose ut kixye, “Ak naab’al wan sa’ li yu’amej li ink’a’ na’el chi us, jo’kan naq yalaq ani taaruuq taat’ane’q sa’ li rahil ch’oolejil. A’b’an ninnaweb’ ru li ani neke’xk’e reetal li sachb’a-ch’oolej re li yu’amej us ta moko na’el ta chi chaab’il chixjunil. Eb’ a’in, a’aneb’ li kristiaan q’axal saheb’ xch’ool nawb’ileb’ ru inb’aan”.

“A’ut”, chan li xEva, “ink’a’ naru xjalb’al li rahil ch’oolejil toj sahil ch’oolejil sa’ jun mutz’uk-u.”

“Ink’a’, maare ink’a’ chi jo’kan”, kise’ek li xRose, “a’ut li Dios ink’a’ koxyo’ob’tesi re taawanq xrahil qach’ool. Koxyo’ob’tesi b’an re taawanq xsahil qach’ool!3 Jo’kan, wi naqakanab’ qib’ chiru, A’an toxtenq’a chixk’eeb’al reetal li us, li saqen ru, ut li k’a’ru naxk’e li yo’onihom sa’ li yu’am. Ut chi yaal, taasaqeno’q ru li ruchich’och’. Ink’a’ nak’ulman sa’ jun mutz’uk-u, a’b’an chi yaal, jarub’eb’ b’i’ li usilal neke’k’ulman chi jo’kan? Jo’ nawil laa’in, li k’a’ru q’axal chaab’il, jo’ li kaxlan wa yiib’anb’il sa’ ochoch malaj li mermelada, kuyuk ut k’anjelak neke’raj.

Li xEva kixk’oxla chiru junpaataq ut kixye, “Maare ink’a’ saqen ru chi jo’kan choq’ reheb’ li ani ink’a’ tz’aqal re ru chixjunil sa’ xyu’ameb’ ”.

“At raarookil xEva, ma nakak’oxla chi yaal naq tz’aqal re ru inyu’am?” Li xRose kichunla chixk’atq li xEva sa’ li sofá. “Kiwan jun hoonal q’axal kika’chino’ wi’ inch’ool ut ink’a’ chik xwaj xik chi ub’ej”.

“You?” Eva asked. “Ma laa’at?” kixpatz’ li xEva.

Li xRose kireetali rik’in xjolom naq jo’kan. “Wankeb’ k’iila k’a’ re ru xwaj xb’aanunkil rik’in inyu’am”. Naq yoo chi aatinak, ki’ab’iik jun rahilal sa’ xyaab’ xkux li maajun wa rab’ihom li xEva. “Lix k’ihaleb’ ink’a’ ke’uxman. Naab’al sut xyot’e’ li waam . Jun kutan xink’e reetal naq inyu’am maajo’q’e taawanq jo’ chanru xwaj. A’an chaq jun rahil kutan. Yo’on wankin chixkanab’ankil li xik chi ub’ej ut tinkanaaq sa’ li rahilal”.

“K’a’ru xab’aanu?”

“Chiru jun hoonal, maak’a’ xinb’aanu. Yal josq’in. Chanchanin jun li xik’ob’aal xul”. Toja’ naq kise’ek b’ayaq, a’ut moko nim ta jo’ lix se’ naxb’aanu rajlal. “‘Maak’a’ inchahimal chankin naab’al sut sa’ inch’ool. A’ut, chirix jun hoonal xink’e reetal jun na’leb’ li kijalok re lin yu’am”.

“K’a’ru a’an?”

“Li paab’aal,” kixye li xRose naq yoo chi se’ek. “Xintaw li paab’aal. Ut li paab’aal ut li yo’onihom ke’xk’e we xkawilal inch’ool naq junaq kutan tintaw ru chixjunil, naq rik’in li Kolonel, chixjunil li k’a’ru ink’a’ us taajalmanq ut us taa’elq. Chirix a’an, kiwil chiwu naq li b’e moko numtajenaq ta rik’in li rahilal ut li poks jo’ xink’oxla. Kin’ok chixk’eeb’al reetal li lemtz’unkil rax ut li kaq li naxamnak, ut xinye wib’ naq wan li tento tinsik’ ru—tinruuq raj tinxulub’ injolom ut tinb’eeq chi timil chiru lix b’ehil li toq’ob’ank-ib’, malaj ut taaruuq taawanq yal ka’ch’inaq inpaab’aal, tinruuq chixtiqib’ankil wib’ rik’in li aq’ej ch’ina-us ut li xaab’ re xajok, ut tinpisk’ok chi ub’ej chiru xb’ehil li yu’am, yookin chi b’ichank sa’ li b’e”. Anajwan lix yaab’ xkux yoo chi pisk’ok chanchan li ixqa’al sa’ li jalam-uuch.

Li xRose kixye’ li ruq’ chiru li meex ut kixchap lix loq’laj hu. “Ink’a’ nink’oxla naq xwan inyajel re rahil ch’oolejil—Ink’a’ nink’oxla naq anihaq yal taa’aatinaq re elk aran. A’b’an ninnaw chi tz’aqal naq xwaatina wib’ toj reetal xweek’a li rahil ch’oolejil! Jo’kan, xinnumsi junjunq li kutan aak’ab’eb’ ru, a’ut chixjunil lin xik’il k’a’uxl ut wiib’ank ch’oolej ink’a’ te’xjal raj a’an—k’a’ajwi’ ke’xb’aanu naq q’axal wi’chik ink’a’ us li wankin wi’. Li paab’aal chirix laj Kolonel kixk’ut chiwu naq maak’a’ naxye li k’a’ru kik’ulman junxil, taaruuq taawanq sahil ch’oolejil sa’ xraqik li resil lin yu’am”.

“Chan ru nakanaw a’an?” kixpatz’ li xEva.

Li xRose kixsik’ jun perel sa’ li Santil Hu ut kixye, “Naxye arin:

“Li Dios … tixk’ojob’ xmuheb’aal sa’ xyanqeb’, ut a’anaqeb’ lix tenamit ut a’anaq li Dios rik’ineb’.

“‘Tixchaqihob’resi chixjunil lix ya’aleb’ ru, ut ink’a chik taawanq kamk, chi moko yaab’ak, chi moko japok e malaj rahilal, xb’aan naq li najter ruchich’och’ ak xnume’k ’”.4

Li xRose kixka’ya li xEva. Nim lix se’ naq kihasb’ak, ut rik’in jun q’unil xyaab’ xkux kixye, “A’an li na’leb’ q’axal ch’ina-us chik li na’ab’iman resil, pe yaal?”

Q’axal ch’ina-us ut, kixk’oxla li xEva.

Li xRose kixsik’ jalan chik li perel ut kixk’ut jun li raqal chiru li xEva re rilb’al ru: “Li ink’a’ ilb’il ru, li ink’a’ ki’ab’iik, chi moko kik’oxlaak sa’ xch’ool li winq, a’an li kixkawresi li Dios choq’ reheb’ li neke’rahok re”.5

“Rik’in naq q’axal chaq’al ru li toj taachalq”, kixye li xRose, “k’a’ut naq xikenaq xch’ool yalaq ani rik’in li ak xnume’ malaj li yoo chi uxmank anajwan li ink’a’ kik’ulman jo’ na’ajman?”

Yoo xk’a’uxl li xEva. “Oyb’eni wan”, chan. “Ma yookat chixyeeb’al naq li sahil ch’oolejil naraj naxye yal xyo’oninkil li sahil ch’oolejil li taachalq moqon? Ma wan chixjunil xsahil qach’ool yal sa’ li junelik q’e kutan? Ma ink’a’ naru naq taak’ulmanq b’ayaq anjawan?”

“Ay, naru b’i’ a’an!” chan li xRose. “At raarookil ixqa’al, anajwan a’an jun raqal re li junelik q’e kutan. Moko k’a’aj ta wi’ taatiklaq toj reetal naq ak kamenaqo! Li paab’aal ut li yo’onihom te’xte xnaq’ aawu re rilb’al li sahil ch’oolejil nak’eeman chawu.

“Ninnaw jun tz’iib’anb’il aatin li naxye, ‘Li junelik a’an yiib’anb’il rik’in li anajwan’.6 Ink’a’ xwaj naq lin junelik yiib’anb’ilaq rik’in aak’ab’ ut li xiwak re li ‘anajwan’. Ut ink’a’ xwaj xyu’aminkil sa’ raak’ab’il jun tz’aptz’ookil kab’l, chixk’uxuxinkil ruch we, xtz’apb’al xnaq’ wu, ut xkuyb’al chi ra inch’ool toj sa’ li k’ahil roso’jik. Li paab’aal kixk’e we li yo’onihom na’ajman re yu’amink chi sa sa’ inch’ool anajwan!”

“K’a’ru xab’aanu chirix a’an?” kixpatz li xEva.

“Xink’anjela inpaab’aal chirix lix yeechi’ihom li Dios rik’in xnujob’resinkil inyu’am rik’in li k’a’ re ru aajel ru. Xkohin sa’ tzoleb’aal. Xintzolok. A’an kixk’am inb’e rik’in jun li trabaaj li xinra”.

Li xEva kixk’oxla li na’leb’ a’in chiru junpaataq ut kixye, “A’b’anan chi yaal jun li yu’am latz’ ru, moko a’an ta li xatxk’e chi saho’k sa’ aach’ool. Wankeb’ naab’aleb’ li latz’eb’ ru ut moko saheb’ ta sa’ xch’ool”.

“Chan pe ru naq jwal chaab’il aana’leb’ us ta toj ka’ch’inat?” kixpatz’ li xRose. “Tz’aqal yaal li nakaye. Ut lix k’ihaleb’ li kristiaan a’in li latz’eb’ ru ut ra sa’ xch’ooleb’, sachenaq sa’ xch’ooleb’ li jun na’leb’ li q’axal aajel ru sa’ chixjunil li ruchich’och’—li k’a’ru kixye li Jesukristo naq wan sa’ xyi lix evangelio”.

“Ut k’a’ru a’an?” kixpatz’ li xEva.

“A’an li rahok—li tz’aqal rahok narahok wi’ li Kristo”, chan li xRose. “Il, chixjunil li jun ch’ol chik sa’ li evangelio—chixjunil li k’a’ru teneb’anb’il ut li aajel ru ut li tento —nokohe’xb’eresi rik’in li rahok. Naq naqara li Dios, naqaj k’anjelak chiru. Naqaj wank jo’ chanru A’an. Naq naqara li qas qiitz’in, naqakanab’ chixk’oxlankil junelik li qach’a’ajkilal ut naqatenq’aheb’ chi numtaak sa’ xb’een lix ch’a’ajkilaleb’ a’an”.7

“Ut a’an li nokohe’xk’e chi saho’k sa’ qach’ool?” kixpatz’ li xEva.

Li xRose kise’ek, lix naq’ ru nujob’resinb’il rik’in xya’al. “Hehe’, at inraarookil. A’an li k’a’ru nokohe’xk’e chi saho’k sa’ qach’ool”.

Maajo’q’e chik juntaq’eet

Sa’ li kutan jun li xEva kixq’alu li xRose ut kixb’antioxi re chixjunil li xb’aanuhom. Kisutq’i rik’in lix junkab’al ut li ramiiw ut li rochoch ut li rech kab’al.

A’b’anan maajo’q’e chik juntaq’eet a’an.

Naq yoo chi nimank li xEva, rajlal kixk’oxla li raatin li xRose. Li xEva kisumla, kixk’irisiheb’ xkok’al, ut chiru k’iila chihab’ kixnumsi lix chaq’al ru yu’am.

Jun kutan, naq yoo chi xaqliik sa’ rochoch, chirilb’al jun li jalam-uuch re jun ixqa’al tiqto rik’in aq’ej reheb’ laj tehol b’e li yoo chi pisk’ok chiru jun li b’e rax ru, kixk’e reetal naq ak juntaq’eet xchihab’ rik’in li xRose chiru li chaq’al ru saq’ehil junxil.

Кескін
Ixqa’al aj t’ehol b’e li yoo chi pisk’ok

Naq kixk’e reetal a’in, kireek’a naq yoo chi nimank jun chaq’al ru tij sa’ xch’ool. Ut li xEva kib’antioxin xb’aan lix yu’am, lix junkab’al, lix evangelio li Jesukristo k’ojob’anb’il wi’chik, ut xb’aan li saq’ehil a’an li kik’ulman junxil naq li xRose8 kixk’ut li paab’aal, li yo’onihom, ut li rahok chiru.9

Jun Osob’tesink

Ex inraarookil komon ixq, inraarookil amiiw sa’ Kristo, nawoyb’eni naq junaq na’leb’ sa’ li esilal a’in xtoch’ok re lee ch’ool ut xsaq’enob’resi re lee raam. Ninnaw naq yo’yo li Dios ut naq A’an nekexxra li junjunq eere.

Naq teeb’eeq sa’ lee lemtz’unkil b’e re li wank jo’ tzolom, ninpatz’ naq li naq li paab’aal tixkawob’resi chixjunileb’ lee nums sa’ eeb’e; naq li yo’onihom tixte xnaq’ eeru rik’ineb’ li loq’alil kawresinb’il choq’ eere xb’aan li Dios; ut naq li rahom choq’ re li Dios ut chixjunil li ralal xk’ajol tixnujob’resi lee raam. Jo’ jun xApostol li Qaawa’, ninkanab’ a’in, jo’ xnawom inch’ool ut jun li osob’tesink, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Chi’ilmanq, Matteo 13:24–30; 18:23–35; 20:1–16; 22:1–14; 25; Lukas 10:25–37; 15:11–32.

  2. Chi’ilmanq, Thomas S. Monson, “Guided Safely Home,” Ensign malaj Liahona, noviembre re 2014, 67–69; “Love—the Essence of the Gospel,” Ensign malaj Liahona, mayo re 2014, 91–94; “We Never Walk Alone,” Ensign malaj Liahona, noviembre re 2013, 121–24; “Obedience Brings Blessings,” Ensign malaj Liahona, mayo re 2013, 89–92.

  3. Chi’ilmanq 2 Nefi 2:25.

  4. Apokalipsis 21:3–4.

  5. 1 Korintios 2:9.

  6. “Forever—is composed of Nows,” sa’ Final Harvest: Emily Dickinson’s Poems, sel. Thomas H. Johnson (1961), 158; chi’ilmanq ajwi’ poetryfoundation.org/poem/182912.

  7. Chi’ilmanq Lukas 9:24.

  8. “Often the prickly thorn produces tender roses” (Ovid, Epistulae ex Ponto, book 2, epistle 2, line 34; “Saepe creat molles aspera spina rosas”).

  9. Chi’ilmanq Moroni 7:42.