O Se Taumafanafana faatasi ma Aunty Rosa Matua

O le tala e faatatau i se teineitiiti e igoa ia Eva. E lua ni mea taua e tatau ona e iloaina e uiga ia Eva. O le tasi, sa 11 ona tausaga i lenei tala. Ma o le isi, sa ia matuā lē fia manao lava e alu e nonofo faatasi ma lona aunty matua o Rosa. Matua leai. Leai lava.

Ae sa saunia le tina o Eva e faia sona taotoga lea sa manaomia ai se taimi umi e toe malosi ai. O lea sa auina atu ai e matua o Eva o ia e nonofo ma Aunty Rosa i le taumafanafana.

I le manatu o Eva, e faitau afe mafuaaga sa avea ai lenei mea ma manatu le lelei. Mo le tasi mafuaaga, o le a aluese ai mai lona tina. O le a tuua foi lona aiga ma ana uo. Ma le isi, na te lei iloaina lava Aunty Rosa. Sa toafimalie lava o ia i le mea sa i ai o ia, faafetai tele lava.

Ae sa le mafai e se finauga po o le ō i luga o mata ona suia le faaiuga. O lea sa teu ai e Eva lana atopa’u ma malaga ai loa ma lona tama i se malaga umi i le fale o Aunty Rosa.

Mai le taimi na tuvae ai Eva i totonu o le fale, sa ia inoino i ai.

Sa tuai mea uma! O vaega uma sa faatumulia i tusifaitau tuai, o atigifagu felanulanuai uigaese, ma pusa uga e tumu i mea su’i ula, lipine, ma faamau.

Sa nofo ai na o Aunty Rosa iina; e lei faaipoipo lava. E na o le pau le isi mea sa nofo ai iina o le pusi efuefu sa fiafia e sue se mea maualuga i potu uma ma taotooto ai iina, ma sioa ai i mea uma o i lalo ifo e pei o se taika fiaai.

E oo i le fale lava ia sa foliga mai na tuufua. Sa mamao lava i tua i se nuu maotua, i mea sa vāvā mamao ai fale. Sa leai ma se tasi e tupulaga ma Eva sa nofo i totonu o le afa maila. Sa faapena ai foi ona tuuatoatasi ma Eva.

O le taimi muamua sa lei gauai tele atu o ia ia Aunty Rosa. Sa tele lava ina mafaufau o ia i lona tina. O nisi taimi, sa le moe ai o ia i le po, ae tatalo ma lona loto atoa ina ia manuia lona tina. Ma e ui sa lei tupu vave i lena taimi, ae sa amata ona lagona e Eva o loo leoleoina e le Atua lona tina.

Mulimuli ane sa maua se tala ua faamanuiaina le taotoga, ma na o le pau le mea ua totoe nei mo Eva e fai o le onosai seia maea le taumafanafana. Ae oka sona le fiafia i le onosaiga!

I le toafimalie ai la o lona mafaufau e uiga i lona tina, sa amata ona matauina teisi e Eva ia Aunty Rosa. O ia o se tamaitai tinoese—o mea uma e uiga ia te ia sa uigaese: o lona leo, lana ataata, ona uiga. Sa le i faigofie mo ia ona fealuai i le fale, ae sa pesepese ma ataata i taimi uma a o ia galue, ma sa faatumulia ai le fale i lana ata. O po uma e saofai ai o ia i lona sofa mafiafia, toso mai i fafo ana tusitusiga paia, ma faitau leotele. Ma a o ia faitau, e na te faia lava ni faamatalaga i nisi taimi e pei o le “Oi, sa le tatau ona ia faia le mea lena!” po o le “Ta fia i ai lava i le mea le la!” po o le “E le o se mea sili ea lena mea ona matagofie ua e faalogo i ai!” Ma o afiafi uma a o la tootutuli uma ai i talaane o le moega o Eva e tatalo, e faia lava e Aunty Rosa ni tatalo sili ona matagofie, e faafetai ai i lona Tama Faalelagi mo manufelelei ma laau mananaia, o lagoto ma fetu, atoa ai ma le “ofoofogia o le ola.” Sa foliga atu ia Eva e peiseai sa iloa lelei e Rosa le Atua o se uo.

I le aluga o taimi, sa maua ai e Eva se mea ofoofogia: o Aunty Rosa o se tagata sa matua sili lea ona fiafia ua ia iloaina!

Ae e faapefea ona tupu lena mea?

O le a se mea sa tatau ai ona ia fiafia i ai?

Sa lei faaipoipo o ia, sa leai sana fanau, sa leai se tasi na la nonofo faatasi vagana ai lena pusi taufaafefe, ma sa faigata ia te ia ona fai ni mea faigofie e pei o le nonoaina o ona seevae ma le savali atu i luga o le faasitepu.

A alu o ia i le taulaga, na te faia ni pulou sesega lapopoa faamaasiasi tagata. Ae sa lei toē i ai ni tagata. Peitai, sa latou siosio ia te ia ma mananao e talanoa atu ia te ia. Sa avea Rosa ma se faiaoga, ma sa fai ma mea masani mo tamaiti sa aooga ia te ia—ia ua matutua nei ma fai a latou lava fanau—le talanoa ma ia. Sa latou faafetai atu ia te ia mo le avea ai ma se faatosinaga lelei i o latou olaga. Sa tele ina latou taliē. O nisi taimi sa latou fetagisi ai.

A o faagasolo le taumafanafana, sa faaalu pea le tele o taimi o Eva faatasi ma Rosa. Sa la o i ni savaliga uumi, ma sa aoao ai e Eva le eseesega i le va o le manulele o le sparrow ma le finch. Sa ia tauina mai meli vao ma fai ia siamu mai moli. Sa ia aoao e uiga i le tinamatua o lona tinamatua sa tuua lona nuu moni faapelepele, ma folau atu i atuvasa, ma savalia fanua valevalenoa ina ia faatasi ai ma le Au Paia.

E lei pine ae maua e Eva se isi mea mata’ina: sa le gata o Aunty Rosa o se tasi o tagata sili ona fiafia ua ia iloa, ae ua faapena foi Eva ia, sa fiafia atu i soo se taimi la te faatasi ai.

Ua televave nei ona mou atu aso o le taumafanafana. E mulia’i ai ona ia iloa, sa fai atu Aunty Rosa e le toe mamao ae oo i le taimi e toe foi atu ai Eva i lona aiga. E ui sa tulimatai atu Eva i lena taimi talu mai le aso na ia taunuu ai, ae ua ia le mautonu nei po o a ni ona lagona i lea mea. Sa ia iloa o le a ia misia moni lava lenei fale tuai uigaese faatasi ai ma le pusi e taumulimuli solo faapea ai ma lona aunty pele o Rosa.

I le aso a o lumanai ai le taunuu atu o lona tama e piki mai o ia, sa fai atu ai e Eva le fesili ua leva ona tuufesili ai mo le tele o vaiaso: “Aunty Rosa, aisea e te matua fiafia ai?”

Sa tilotilo atu Aunty Rosa ia te ia ma le toto’a ona taitai atu lea o ia i se atavali sa tautau i le potu i luma. O se meaalofa mai se uo pele talenia.

“O le a se mea o e vaaia i lena ata?” sa ia fesili ai.

Ata

Teineitiiti paionia o loo osooso

Sa matauina muamua e Eva le atavali, ae na te lei vaai toto’a moni i ai. O se teineitiiti o loo ofu i se ofu paionia o loo osooso i luga o se ala susulu lanumoana. Sa matua lanulauava le vao ma laau. Sa fai atu Eva, “O se atavali o se teineitiiti. E foliga mai o loo osooso.”

“Ioe, o se teineitiiti paionia o loo osooso fiafia,” sa fai atu ai Aunty Rosa. “Ou te manatu sa tele lava ni aso pogisa ma lē fiafia mo paionia. Sa faigata lo latou olaga—e le mafai ona tatou mafaufauina. Ae i lenei atavali, e susulu mai ai le faamoemoe i mea uma. O lenei teineitiiti o loo osooso ma le olioli, ma o loo oso agai i luma ma luga.”

Sa le magagana Eva, o lea sa faaauau ai Aunty Rosa, “O loo lava mea e le sa’o i le olaga, o lea e mafai ai lava ona oo soo se tasi i se vaito’a o le masalosalo ma le faanoanoa. Ae ou te iloa ni tagata, e oo lava i ni mea ua lē taulau, latou te taulai atu i mea ofoofogia ma vavega o le olaga. O nei tagata o tagata sili ia ona fiafia ua ou iloa.”

“Ae e le mafai ona e sui vave mai le faanoanoa i le fiafia,” sa fai atu ai Eva.

“Leai, masalo e leai,” sa ataata lemu Aunty Rosa, “ae sa lei mamanuina i tatou e le Atua ia faanoanoa. Sa Ia foafoaina i tatou ia maua le olioli!³ Afai la tatou te faatuatuaina o Ia, o le a Ia fesoasoani mai ia i tatou ia matauina mea lelei, e susulu, ma faamoemoe i ai i le olaga. Ma e mautinoa lava, o le a malamalama atili ai le lalolagi. Leai, e le tupu faafuasei, ae ma le faamaoni lava, e fia ni mea lelei e faapena? E foliga mai ia te au o mea silisili ona lelei, e pei o le falaoa e tao i le fale po o le siamu moli, e moomia ai le onosai ma le galue.”

Sa mafaufau i ai Eva mo sina taimi ona faapea atu lea, “Atonu e le faigofie tele mo tagata e le o mauaina le atoatoa o mea uma i o latou olaga.”

“Eva pele, e te manatu ea ua atoatoa lo’u olaga?” Sa la saofafai ifo ma Eva i le sofa mafiafia. “Sa i ai foi se taimi sa matua faalotovaivaia ai a’u, sa ou le fia manao ai e ola pea.”

“Ia oe?” sa fesili ai Eva.

Sa lue atu le ulu o Aunty Rosa. “Sa anoanoai ni mea sa ou moomoo ai i lo’u olaga.” A o ia tautala, sa oo ifo se faanoanoa i lona leo sa lei faalogo muamua lava i ai Eva. “O le tele o na mea sa le i tutupu. Sa soloa’i mai le lotonutimomoia. I se tasi aso sa ou iloaina ai o le a le oo lava lo’u olaga i le mea sa ou faamoemoe i ai. O se aso faanoanoa lena. Sa ou sauni lava e lafoai mea uma ma ia faanoanoa.”

“O le a la lau mea na fai?”

“Leai se mea mo se taimi. Sa ou ita. Sa avea moni a au ma se aitu i isi tagata.” Ona ia ata teisi lea, ae sa le o sana ata leotele e pei ona masani ona faatumulia ai le potu. “‘E le fetaui’ o le pese lea sa ou usuina pea lava pea i lo’u mafaufau. Ae mulimuli ane sa ou iloaina se mea na suia ai lo’u olaga atoa.”

“O le a lena mea?”

“O le Faatuatua,” sa ataata Aunty Rosa. “Sa ou mauaina le faatuatua. Ma o le faatuatua na taitai atu ai i le faamoemoe. Ma na aumai e le faatuatua ma le faamoemoe ia te au le talitonuga maumaututu o le a i ai se aso e sagatonu ai mea uma, ona o le Faaola, o le a faasa’o ai mea sese uma. Ina ua mavae lena, sa ou vaaia le ala lea na i o’u luma atu sa le o toe faanoanoa ma pefua e pei ona ou mafaufau ai. Sa amata ona ou matauina le susulu o le lanumoana, le malosi o le lanulauava, ma le ulaula mai o le lanumumu, ma sa tonu ai ia te au e i ai sa’u filifiliga—E mafai ona ou faasiasia ma tatoso ou vae i luga o le ala pefu o le faanoanoa, po o le maua o sina o’u faatuatua, ma faamaulu se ofu sesega, faamaulu ma o’u seevae siva, ma osooso i lalo i le ala o le olaga, ma pese pea a o ou savali ai.” O le taimi lea, ua toe fiafia lona leo e pei o le teineitiiti i le atavali.

Sa aapa atu Aunty Rosa i le laulau i le tulimanu ma toso mai ana tusitusiga paia tuai i ona vae. “Ou te manatu sa ou lei matua faanoanoa tuga—Ou te le mautinoa pe mafai ona outou o ese mai lena faanoanoaga tuga. Ae ou te mautinoa sa ou taitai atu a’u i le faanoanoa! Ioe, sa i ai ni aso sa ou faanoanoa ai, ae o o’u faanoanoaga tuga ma popolega uma sa le suia ai lena mea—sa na ona atili ai ona leaga. O le faatuatua i le Faaola na aoao ai au e faapea e tusa lava po o le a le mea na tupu i le tuanai, e mafai lava ona maua e la’u tala se taunuuga fiafia.”

“Na faapefea ona e iloaina lena mea?” sa fesili ai Eva.

Sa susue e Aunty Rosa se itulau i lana Tusi Paia ma fai atu, “O loo ta’u mai ii tonu a:

“‘E mau foi [le Atua] ma i latou; e fai foi i latou mona nuu, e ia te i latou le Atua lava, o lo latou Atua ia.

“‘E soloiesea foi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga; aua ua mavae atu mea muamua.’”⁴

Sa tilotilo atu Aunty Rosa ia Eva. Sa ataata o ia a o ia musumusu atu, ma lona leo ua tau melo tagi, “E le o se mea ea lena ua sili ona matagofie ua e faalogo i ai?”

Sa matua matagofie moni lava, sa manatu ai Eva.

Sa toe susue e Aunty Rosa nisi itulau ma faasino atu se fuaiupu ia Eva e faitau: “O mea e lei vaaia e mata, e lei lagona foi e taliga, e lei oo foi i le loto o se tagata, o mea ia ua saunia e le Atua mo i latou o e alofa ia te ia.”⁵

“Sa fai atu Aunty Rosa, “Faatasi ai ma se lumanai mamalu, aisea o le a tofatumoanaina ai i mea o le tuanai po o mea o le taimi nei e le o tusa ai ma mea na tatou fuafuaina?”

Sa faanunumi mata o Eva. “Ae faatali la,” sa ia fai atu ai. “O le uiga o lau tala o le fiafia o lona uiga tau lava o le tulimatai atu i le fiafiaga i le lumanai? O lo tatou fiafiaga atoa ea o loo i le faavavau? Mata e mafai ona tupu sina fiafia i le taimi nei?”

“Oi, ioe e mafai!” Sa tali fiafia atu Aunty Rosa. “Si au tama pele, o le taimi nei, o se vaega o le faavavau. E le amata pe a tatou oti! O le faatuatua ma le faamoemoe o le a pupula ai ou mata i le fiafia ua tuuina i ou luma i le taimi nei.

“Ou te iloa se solo e faapea, ‘O le Faavavau o loo fatuina i mea o le Taimi Nei.’⁶ Ou te lei manao i lo’u faavavau ina ia fatuina i faanoanoaga ma le fefe o le ‘Taimi Nei.’ Ma ou te lei manao ou te ola i se olaga o le faiesea, lilivau o nifo, punitia o le vaai, ma le tumau ma le faanoanoa e oo i le iuga oona. Na aumai e le faatuatua ia te au le faamoemoe na ou manaomia e ola fiafia ai i le taimi nei!”

“O le a la lau mea na fai i lena taimi?” sa fesili atu ai Eva.

“Sa faatino lo’u faatuatua i folafolaga a le Atua e ala i le faatumuina o lo’u olaga i mea anoa. Sa ou alu i le a’oga. Sa a’otauina au. O lena mea sa taitai atu ai a’u i se matata na ou fiafia i ai.”

Sa mafaufau Eva i lea mea mo sina taimi ona faapea atu lea, “Ae e mautinoa lava o le pisi e le o le mea lea e faia oe ia e fiafia. E anoanoai isi tagata pisi e le o fiafia.”

“E faapefea ona e atamai tele ae e te laitiiti tele?” Sa fesili atu ai Aunty Rosa. “E sao lelei oe. Ma o le toatele o na tagata pisi ma lē fiafia ua galo [ia i latou] le mea e tasi e sili ona taua i mea uma i le lalolagi—le mea lea na fetalai ai Iesu o le ute o Lana talalelei.”

“Ma o le a lena mea?” sa fesili ai Eva.

“O le alofa—le alofa mama o Keriso,” sa fai atu ai Rosa. “E te iloa, o isi mea uma i le talalelei—o mea uma e tatau ma mea uma e ao ma mea uma ia e faia—e tau atu i le alofa. A tatou alolofa i le Atua, tatou te mananao e auauna atu ia te Ia. Tatou te mananao ia pei o Ia. A tatou alolofa i o tatou tuaoi, tatou te le mafaufau tele i o tatou lava faafitauli ae fesoasoani atu i isi e foia o latou foi faafitauli.”⁷

“O le mea la lena tatou te fiafia ai?” sa fesili ai Eva.

Sa lue le ulu o Aunty Rosa ma ataata, sa faatumulia ona fofoga i loimata. “Ioe, la’u pele. O le mea lena e faia i tatou ia fiafia.”

O le aso na sosoo ai sa fusi ai e Eva ia aunty Rosa ma faafetai atu ia te ia mo mea uma sa ia faia. Sa ia toefoi atu i le aiga ma lona auaiga ma ana uo ma lona fale ma lona pitonuu.

Ae ua le o toe tutusa lava o ia.

A o faasolosolo lava ina matua Eva, sa tele ina ia mafaufau i upu a aunty Rosa. Sa mulimuli ane faaipoipo Eva, tausi se fanau, ma ola i se olaga matagofie ma faafualoaina.

Ma i se tasi aso, a o ia tūtū ai i lona lava fale, ma faamemelo i se atavali o se teineitiiti i laei paionia o loo osooso i lalo o se ala susulu lanu moana, sa ia iloaina ai ua ia ausia le matua lava e tasi sa i ai aunty Rosa i le taimi o lena taumafanafana ofoofogia.

Ata

Teineitiiti paionia o loo osooso

Ina ua ia iloaina lea mea, sa ia lagonaina se tatalo faapitoa o maena i totonu o lona loto. Ma sa lagona e Eva le lotofaafetai mo lona olaga, mo lona aiga, mo le talalelei toefuataiina a Iesu Keriso, ma mo lena taumafanafana ua leva lava lea na aoaoina ai o ia e Aunty Rosa⁸ e uiga i le faatuatua, faamoemoe, ma le alofa.⁹

Ou tuafafine pele, a’u uo pele ia Keriso, ou te faamoemoe ma tatalo ua pa’i atu se vaega o lenei tala i lou loto ma musuia lou agaga. Ou te iloa o loo soifua le Atua ma e alofa o Ia ia te outou taitoatasi.

A o outou savavali ai i o outou lava ala susulu o le avea ma soo, ou te tatalo ina ia faamausaliina e le faatuatua o outou laasaga uma i luga o o outou ala; ma ia faapupulaina o outou mata e le faamoemoe i mamalu ua faapolopoloina e le Tama Faalelagi mo outou; ma ia faatumulia e le alofa mo le Atua ma mo Ana fanau uma ō outou loto. I le avea ai ma se Aposetolo a le Alii, ou te tuu atu ai nei upu e fai ma a’u molimau ma faamanuiaga i le suafa o Iesu Keriso, amene.