2010–2019
“Sik’b’il ru chixch’olob’ankil xyaalal ink’ab’a’ ”
October 2015


“Sik’b’il ru chixch’olob’ankil xyaalal ink’ab’a’ ”

Ch’ina us naq wankeb’ li tiixil winq li ninqeb’ xna’leb’ sa’ li musiq’ej, chi wank choq’ xb’eenil aj b’eresinel sa’ lix Iglees li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik.

Sa’ 1996, li Awa’b’ej Gordon B. Hinckley kiwan sa’ jun programa sa’ li mu ch’iich’, 60 k’asal xk’ab’a’. Laj Mike Wallace, jun locultor li kaw xch’ool ut nim xna’leb’, kiraatina li Awa’b’ej Hinckley chirix junjunq li xninqal ru na’leb’.

Naq yookeb’ chi aatinak, li Qawa’ Wallace xye, “Wankeb’ li neke’yehok re, eb’ li cheek neke’jolomin arin. Li iglees a’in b’eresinb’il xb’aaneb’ li tiixil winq.”

Li Awa’b’ej Hinckley kixsume chi sa xch’ool, ut ink’a’ xb’ay rib’ chixyeeb’al, “Ma ink’a’ ch’ina us naq wan sa’ xjolomil jun li winq li wan xna’leb’, jun winq chaab’il xk’a’uxl li ink’a’ apusinb’il xb’aan yalaq paay chi na’leb’?” (puktesinb’il sa’ 7 abril, 1996).

Laa’in nawaj xch’olob’ankil k’a’ut naq ch’ina us chi yaal naq wankeb’ li winq li ninqeb’ xna’leb’ ut musiq’ejil xk’a’uxleb’ chi k’anjelak sa’ xjolomil lix Iglees li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik—ut k’a’ut naq tento “taqab’i” ut “too’ab’inq chiru” (Mosiah 2:9) li raatineb’ li winq a’in, li kixsik’eb’ ru li Qaawa’ “re xch’olob’ankil xyaalal [lix] k’ab’a’ ... sa’ xyanqeb’ chixjunil li tenamit, junkab’al, aatinob’aal, ut teepal” (Tz. ut S. 112:1).

Nintz’aama naq chiqajunil tootzole’q xb’aan li Santil Musiq’ej naq taqak’oxla sa’ komonil li nimla na’leb’ a’in.

Li tzolb’il chiru jun yu’am

Nin’aatinak chirix li na’leb’ a’in rik’in li k’a’ru xink’ul laa’in. Chiru junlaju chihab’, laa’in iitz’inb’ej reheb’ li Kab’laju jo’ chanru lin chihab’. Chiruheb’ li chihab’ wanjenaqin chi k’anjelak, li promedio reheb’ li winq li wankeb’ sa’ li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol a’an 77 chihab’ xyu’ameb’—a’an tiix wi’chik chiruheb’ li Apostol chiru junlaju chihab’ chaalen chaq xtiklajik li jun k’ojlajik a’in.

Laa’in xin’osob’tesiik rik’in xnimal li na’leb’ chirix li apostolil, li yu’am, li k’a’ru xe’xtzol sa’ xtrab’aaj, ut lix k’oxlahomeb’ lin komon sa’ li molam li neke’k’anjelak wochb’een. Naru ninye resil li k’a’ru xink’ul rik’in li Elder Robert D. Hales re xk’utb’al xyaalal li nimla usilal xink’ul rik’in tzolok ut k’anjelak rik’ineb’ laj k’amol b’e a’in.

Junjunq chihab’ chaq anajwan, xinnumsi jun Domingo ewu rik’in li Elder Hales sa’ rochoch, naq yoo chaq chi usaak chiru jun xnimla yajel. Xoo’aatinak chirixeb’ li qajunkab’al, li qak’anjel sa’ li molam, ut li k’a’ru xqak’ul.

Naq yooko chi aatinak, xinpatz’ re li Elder Hales, “Laa’at us xat-el jo’ b’eelomej, jo’ yuwa’b’ej, jo’ aj batz’unel, jo’ aj ch’e’ol so’sol ch’iich’, jo’ aj trab’aaj, ut jo’ aj b’eresinel sa’ li Iglees. K’a’ru xatzol naq yookat chi tixk ut naq xch’inan aametz’ew chi k’anjelak?”

Li Elder Hales xk’oxlak chiru junpaat, ut xchaq’ok, “Naq ink’a’ chik nakatru chixb’aanunkil li junelik xab’aanu, ka’ajwi’ nakab’aanu li k’a’ru wan x’aajelil ru.”

Laa’in xsach inch’ool xb’aan xtz’aqalil ru li raatin, us ta yal ka’ch’in li kixye. Lin raarookil komon sa’ li apostolil xk’ut chiwu li k’a’ru tzolb’il chiru tz’aqal jun yu’am—jun na’leb’ kixtzol chaq sa’ li k’atleb’aal re rahilal sa’ tz’ejwalej ut re sik’ok sa’ musiq’ej.

Lix majelal ut xq’unal ru li winq

Lix majelal li kawilal li nachal rik’in xnumik li chihab’ naru na’ok choq’ jun xyo’leb’aal li nimla musiq’ejil na’leb’ ut nawom. Li k’a’ru k’oxlanb’il naq tixk’os raj ru lix k’anjeleb’ li moos a’in, naru na’ok choq’ xnimalil lix kawilaleb’. Naq nak’ose’ li kawilal sa’ li tz’ejwalej, naru naniman li k’a’ru ilb’il xb’aaneb’. Naq nach’inan li metz’ew, nak’utun ch’olch’o li k’a’ru aajel ru. Wi maak’a’ qawankil chixb’aanunkil naab’al, noko’ok chixb’aanunkil li k’a’ru nim xwankil.

Wankeb’ li xe’yehok re naq ajb’il ru li saaj aj b’eresinel sa’ li Iglees, re xsumenkil ru chi chaab’il li k’iila xninqal ru ch’a’ajkilal sa’ li ruchich’och’ anajwan. A’b’anan li Qaawa’ ink’a’ naroksi lix na’leb’ li ruchich’och’ chirix li b’eresink sa’ xk’eeb’al chi uxmank lix k’anjel (chi’ilmanq Isaias 55:8–9). Naqanaw naq li Awa’b’ej, ut xkomoneb’ chik li xb’eenil aj b’eresinel re li Iglees, a’anaqeb’ winq ninqeb’ xchihab’ ut tzolb’ileb’ chi us sa’ li musiq’ejil na’leb’.

Li na’leb’ chirix b’eresink sa’ ch’utamil li k’utb’esinb’il xb’aan li Qaawa’, nanumta sa’ xb’een lix majelal li kawilal reheb’ li winq. Nink’e reetal naq lix majelal lix tz’ejwalejil metz’eweb’ li winq a’in naxk’ut xyaalal naq re ajwi’ li Dios li k’a’ru k’utb’esinb’il chiruheb’ ut xb’aaneb’. Relik chi yaal naq eb’ li winq a’in b’oqb’ileb’ xb’aan li Dios rik’in profeetil aatin (chi’ilmanq Eb’ lix Raqalil li Paab’aal 1:5).

Li kawresink-ib’

Rik’ineb’ lin komon a’in, laa’in xwil b’ayaq k’a’ut naq li Qaawa’ naxk’eheb’ li tiixil winq li ak xtawomeb’ xna’leb’ ut tiik xk’a’uxleb’, chi k’anjelak jo’ xb’eenil aj b’eresinel sa’ li Iglees. Eb’ li winq a’in chiru naab’al chihab’ xe’tzole’ xb’aan li Qaawa’, li neke’xb’aanu ruuchil, neke’xra, ut neke’k’anjelak chiru. Eb’ a’an xe’xtzol rab’inkil lix choxahil aatin li Santil Musiq’ej, ut chan ru naq nak’ule’ li k’utb’esinb’il na’leb’ rik’in li Qaawa’. Eb’ li winq a’in xe’xnumsi jun nimla tzoleb’aal li xk’e xsaqenkil li rilomeb’, xkutanob’resi lix na’leb’eb’, xk’e xrahomeb’ choq’ re chixjunileb’ li tenamit ut na’ajej, ut xk’ut xyaalal naq k’ojob’anb’il wi’chik li evangelio.

Laa’in k’iila sut xe’wil lin komon chi k’anjelak chi anchaleb’ xch’ool re xb’aanunkil lix k’anjeleb’ naq wankeb’ xninqal ru ch’a’ajkilal sa’ li tz’ejwalej. Eb’ li winq a’in ink’a’ ramb’il li ch’a’ajkilal chiruheb’. Osob’tesinb’ileb’ b’an ut kawub’resinb’ileb’ re te’xik chi ub’ej rik’in kawil ch’oolej naq yookeb’ chixnumsinkil ut chi rahob’tesiik xb’aaneb’ li ch’a’ajkilal.

Naq xink’anjelak rik’ineb’ laj taql a’in re li Qaawa’, xin’ok chixnawb’al naq li mas neke’raj, a’an xnawb’al ut xb’aanunkil li rajom li qaChoxahil Yuwa’ ut li Ralal. Naq nokona’leb’ank sa’ komonil, xk’ule’ li musiq’ej ut xk’uub’aman li na’leb’ li k’utk’u wi’ jun li saqen ut jun yaal li naq’axok re chixjunil li winqil k’a’uxlej, na’leb’ank, ut tzole’k. Naq xook’anjelak sa’ komonil chirix li xninqal ru ch’a’ajkilal, sa’ komonil k’a’jo’ naq xniman qana’leb’ chirix li ch’a’ajkilal a’an lix wankil li Santil Musiq’ej.

Osob’tesinb’ilin chirilb’al wulaj wulaj lix na’leb’eb’, lix seeb’aleb’, ut lix chaab’ilal xch’ooleb’ laj b’eresinel a’in. Wankeb’ sa’ li Iglees li ch’a’aj neke’reek’a’ ut neke’k’ose’ xpaab’aal xb’aan lix majelal xmetz’eweb’ laj b’eresinel. Choq’ we laa’in, lix majelaleb’ naxwaklesi inch’ool ut naxnimob’resi inpaab’aal.

Jun chik na’leb’

Laa’in ak xwil waqib’ reheb’ lin komon chi jale’k xna’aj sa’ li tz’ejwalejil kamk, ut chixk’ulb’al jun ak’ k’anjel sa’ xna’ajeb’ li musiq’ej: Li Awa’b’ej James E. Faust, li Awa’b’ej Gordon B. Hinckley, li Awa’b’ej Joseph B. Wirthlin, li Elder L. Tom Perry, li Awa’b’ej Boyd K. Packer, ut li Elder Richard G. Scott.

Eb’ li komon a’in xe’xq’axtesi “anchal li raameb’ ” (Omni 1:26)—sa’ xch’olob’ankil xyaalal lix k’ab’a’ li Jesukristo sa’ chixjunil li ruchich’och’. Maak’a’jo’ xloq’al li k’a’ru xe’xk’ut.

Eb’ li moos a’in, sa’eb’ li roso’jikil chihab’ reheb’ lix k’anjel sa’ ruchich’och’, xe’xwotz qik’in li kawil musiq’ejil esil chirix li k’a’ru xe’xtzol chiru k’iila chihab’ li xe’k’anjelak wi’. Eb’ laj k’amol b’e a’in xe’xk’ut li yaal li q’axal nim xloq’al sa’ ajwi’ li kutan naq chanchan maak’a’ chik k’a’ru te’ruuq chixk’eeb’al.

K’oxlahomaq lix roso’jikil na’leb’eb’ li xninqal ru profeet sa’eb’ li loq’laj hu. Qayehaq, laj Nefi kixchoy lix tz’iib’anb’il esil rik’in li aatin a’in: “xb’aan naq jo’ka’in kinixtaqla li Qaawa’, ut tento tin’ab’inq chiru” (2 Nefi 33:15).

Naq yoo chi raqe’k xyu’am, laj Jakob kixye:

“Chejal eek’a’uxl, ut chex’okaq sa’ li okeb’aal laatz’, ut chexkanaaq chi b’eek sa’ li b’e li ka’ch’in ru, toj reetal naq teetaw li junelik yu’am.

“Aay, chaab’ilaq taxaq eena’leb’; k’a’ chik ru naru tinye?” (Jakob 6:11–12).

Laj Moroni kixchoy lix k’anjel re xkawresinkil li perel ch’iich’ rik’in xyo’oninkil ut xroyb’eninkil li wakliik chi yo’yo: “Chi seeb’ tinxik chi hilank sa’ lix hilob’aal li Dios, toj reetal naq lin musiq’ ut lin tib’el te’xjunaji wi’chik rib’, ut tink’ame’q jo’ aj q’axol u chiru li iq’, re eek’ulb’al chiru lix sahil raqleb’aal aatin li xnimal ru Jehova, li Junelik aj Raqol Aatin reheb’ li yo’yo jo’ ajwi’ li kamenaq” (Moroni 10:34).

Laa’ex ut laa’in osob’tesinb’ilo chi tzole’k rik’in lix roso’jikil k’utumeb’ ut xnawomeb’ xch’ool li profeet ut apostol re roso’jikeb’ li kutan. Maawa’eb’ laj Nefi, laj Jakob ut laj Moroni—a’aneb’ b’an li Awa’b’ej Faust, li Awa’b’ej Hinckley, li Elder Wirthlin, li Elder Perry, li Awa’b’ej Packer, ut li Elder Scott.

Ink’a’ yookin chixyeeb’al naq lix roso’jikil aatineb’ li winq a’in a’an li q’axal paab’ajel ut aajel ru sa’ lix k’anjeleb’. A’b’anan lix nimal xtzolomeb’ ut li k’a’ru xe’xk’ul sa’ xyu’ameb’ xk’eheb’ xwankil laj b’eresinel a’in chixk’utb’al li junelikil yaal rik’in tz’aqal anchal ch’oolejil, ut rik’in nimla wankilal li na’ok sa’ qaam.

Jalam-uuch
Awa’b’ej James E. Faust

Sa’ lix roso’jikil aatin sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril, 2007, li Awa’b’ej Faust xye:

“Li Kolonel xyeechi’i qe chiqajunqal jun loq’laj tuqtuukilal rik’in lix tojb’al rix li maak, a’ut ka’ajwi’ naqak’ul wi wan qach’ool chixtz’eqtanankil li josq’il, li kaqal, ut li eeqajunq. ...

“Chijultiko’q qe naq tento tookuyuq maak re taakuymaq li qamaak. ... Chi anchal inch’ool ut li waam, ninpaab’ li wankilal aj k’irtesinel li taachalq qik’in naq naqataaqe li raatin li Kolonel naq taqakuy xmaakeb’ chixjunil li winq [ Tz. ut S. 64:10 ]” (“The Healing Power of Forgiveness,” Ensign malaj Liahona, mayo 2007, 69).

Li raatin li Awa’b’ej Faust a’an jun nimla na’leb’ tzolb’il chiru lix yu’am jun winq li raab’il inb’an, ut li q’axal aj kuyunel.

Jalam-uuch
Awa’b’ej Gordon B. Hinckley

Li Awa’b’ej Hinckley xye sa’ lix roso’jikil aatin sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre, 2007: “Ninch’olob’ xyaalal lix b’oqb’al li Profeet aj Jose, lix k’anjel, ut naq tz’apb’il lix ch’olob’ahom rik’in lix kik’el naq kikamsiik choq’ re li junelikil yaal. ... Laa’ex ut laa’in tento taqasume li nimla patz’om, ma taqak’ul li yaal chirix li Xb’een K’utbesink ut chixjunil li kichal chirix a’an. Sa’ li patz’om chirix lix yaalalil, wan chi k’ojk’o lix yaalalil li Iglees a’in. Wi yaal a’an, ut ninch’olob’ naq yaal, rik’in a’an li k’anjel li wanko wi’ a’an li k’anjel q’axal nim xwankil sa’ li ruchich’och’” (“The Stone Cut Out of the Mountain,” Ensign malaj Liahona Nov. 2007, 86).

Li raatin li Awa’b’ej Hinkley naxye jun nimla na’leb’ tzolb’il chiru lix yu’am jun winq li raab’il inb’aan, ut ninnaw naq kiwan choq’ profeet re li Dios.

Jalam-uuch
Elder Joseph B. Wirthlin

Li Elder Wirthlin xye lix roso’jikil aatin sa’ li ch’utub’aj-ib’ re octubre, 2008.

“Toj jultik we’ li na’leb’ xk’e we [lin na’] sa’ li kutan najt chaq anajwan naq lin equipo ink’a’ us x’el sa’ li b’atz’unk: ‘Chichalq li taachalq, ut sahaq inch’ool.’

“... Li ch’a’ajkilal, wi naqak’ul chi chaab’il, naru narosob’tesi li qayu’am. ...

“Naq naqasik’ li sahilal, naqil li na’leb’ jo’ chanru naq wan, naq naqataw xyaalal li k’uluk eeqaj, ut naq naqajilosi qib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’, naru naqanumsi li ch’a’ajkilal ut lix yalb’al qix. Naru naqaye, jo’ xye lin na’, Chichalq li taachalq, ut sahaq inch’ool” (“Come What May, and Love It,” Ensign malaj Liahona, noviembre 2008, 28).

Li raatin li Elder Wirthlin naxye jun nimla na’leb’ tzolb’il chiru lix yu’am jun winq li raab’il inb’aan, ut li kixk’ut sa’ xyu’am li numtaak sa’ xb’een li ch’a’ajkilal rik’in paab’aal chirix li Kolonel.

Jalam-uuch
Elder L. Tom Perry

Li Elder Perry xxaqli sa’ li na’ajej a’in numenaq waqib’ po. Sa’ li kutan a’an, maajo’q’e raj xqak’oxla naq a’anaq roso’jik li raatin sa’ jun li jolomil ch’utub’aj-ib’.

“Tinraq li waatin rik’in xch’olob’ankil xyaalal (ut rik’in naq wanjenaqin sa’ li ruchich’och’ chiru 90 chihab’ naru ninye a’in), naq a’ yaal jo’ yookin chi tixk, q’axal wi’chik nink’e reetal naq li junkab’al a’an li mas nak’anjelak sa’ li yu’amej, ut xyo’leb’aal li junelik sahil ch’oolejil.

“Ninb’antioxin xb’aan li wixaqil, li walal ink’ajol, li wi ut li ralal xk’ajoleb’ a’an, ut xb’aan li jun ch’ol chik sa’ lin junkab’al li neke’xnujob’resi lin yu’am rik’in sahil ch’oolejil anajwan, ut chi junelik q’e kutan ajwi’. Chirix li junelikil yaalalil a’in ninch’olob’ xyaalal chi anchal inch’ool” (“Why Marriage and Family Matter—Everywhere in the World,” Ensign malaj Liahona, mayo 2015, 42).,

Li raatin li Elder Perry naxye jun nimla na’leb’ tzolb’il chiru lix yu’am jun winq li raab’il inb’aan, li xtaw ru rik’in li k’iila na’leb’ kiril naq li sahil ch’oolejil sa’ junkab’al chanchan li sahil ch’oolejil sa’ choxa.

Jalam-uuch
Awa’b’ej Boyd K. Packer

Li Awa’b’ej Packer sa’ li ch’utub’aj-ib’ numenaq waqib’ po xch’olob’ xyaalal lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaYuwa’, lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel, ut li junelik junkab’al:

“Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesus a’an li Kristo ut li Ralal li yo’yookil Dios. Xaqxo a’an jo’ xjolomil li Iglees. Sa’ xtojb’al rix li maak ut sa’ xwankil li tijonelil, li junkab’al li natikla sa’ ruchich’och’ naru taawanq sa’ komonil chi junelik q’e kutan. ...

“K’a’jo’ ninb’antioxi ... lix tojb’al rix li maak, li naru chixch’ajb’al chixjunil li tz’ajnil chi maak’a’ naxye jo’ najtil malaj jo’ k’ihal sut naraj. Lix tojb’al rix li maak naru tatrach’ab’ chi xik chi ub’ej wi’chik, chi saq aawu ut chi k’ulub’ejat” (“The Plan of Happiness,” Ensign malaj Liahona, mayo 2015, 28).

Lix roso’jikil aatin li Awa’b’ej Packer a’an na’leb’ tzolb’il chiru lix yu’am jun winq li raab’il inb’an, li xch’olob’ k’iila sut naq “li rajom chixjunil li k’anjel sa’ li Iglees, a’an naq jun li winq ut jun li ixq rochb’eeneb’ li ralal xk’ajol te’wanq xsahileb’ xch’ool sa’ ochochnal, chi tz’aptz’ookeb’ sa’ junkab’al choq’ re li junelik q’e kutan.” ( Ensign malaj Liahona, mayo 2015, 26).

Jalam-uuch
Elder Richard G. Scott

Li Elder Scott xye sa’ lix roso’jikil aatin sa’ li ch’utub’aj-ib’ re octubre 2014: “Koochal sa’ li yu’am sa’ xb’een li ruchich’och’ re naq toochaab’ilo’q rik’in naq taayale’k ut taatz’ile’q qix. Eb’ li ch’a’ajkilal nokoxtenq’a chi ok q’axal wi’chik chanchan li qaChoxahil Yuwa’, ut lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo naxk’e qawankil chixkuyb’al chixjunileb’ li ch’a’ajkilal a’in. Ninch’olob xyaalal naq wi nokochal rik’in A’an, tooruuq chixkuyb’al chixjunjunqal li aaleek, li rahil ch’oolejil, ut li ch’a’ajkilal” (“Make the Exercise of Faith Your First Priority,” Ensign malaj Liahona, noviembre 2014, 94).

Li raatin li Elder Scott a’an jun nimla na’leb’ tzolb’il chiru lix yu’am jun winq li raab’il inb’an, ut jun chaab’il aj yehol nawom chirix lix k’ab’a’ li Kristo sa’ chixjunil li ruchich’och’ (chi’ilmanq Tz. ut S. 107:23).

Yeechi’ink ut ch’olob’ank

Kixye li Kolonel, “Ma rik’in tz’aqal xyaab’ inkux malaj rik’in xyaab’ xkuxeb’ inmoos, juntaq’eet na’el.” (Tz ut S 1:38). Chiqab’i, ut choo’ab’inq chiru li junelik yaalil na’leb’ k’utb’il xb’aaneb’ lix taqlanb’il moos li Qaawa’. Wi naqab’aanu, ninch’olob’ naq taanimanq li qapaab’aal chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo, ut taqak’ul xk’amb’al qab’e ut xkolb’al qix choq’ re li wanko wi’ sa’ li qayu’am.

Rik’in x’anchalil xmetz’ew li waam, ninch’olob’ xyaalal li yo’yookil Kristo waklesinb’il chi yo’yo, li naxb’eresi xk’anjel lix yo’yookil Iglees li k’ojob’anb’il wi’chik, rik’in xtz’uumaleb’ re lix moos li sik’b’ileb’ ru chixch’olob’ankil xyaalal lix k’ab’a’. Ninch’olob’ a’in sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo. Amen.