Teimatoa ni Kaawakina Kamaunan Ami Bure

N te maiu ae mamate ti a tia n rinanon te bungiaki n rabwata ao te tai ni bungiaki n te tamnei.³ Ti kauringaki irouia burabeti ao abotoro n uti nakon te Atua,⁴ ni “manga bungiaki,”⁵ ao n riki bwa aomata aika a tibwa karikaki inanon Kristo⁶ ni karekea inanon maiura kakabwaia ake a roko rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo. Taian “mwakuri aika raoiroi, ao ana nanoanga, ao ana akoi te Mesia ae Tabu”⁷ a kona ni buokiira n tokanikai n aki tii tabeakiniira ao iaon mwakuri n tatauti ae te aro n aomata ao ni karikira bwa ti na tabeakiniia aomata, n tatangira, ao ni kaain aro. Ti kaumakaki bwa ti na maiuna te raoiroi bwa ti aonga ni kona “n tei n akea barekara imatan [te Uea] n te kabanea ni bong.”⁸

Te Burabeti Iotebwa Timiti e kakimototoa kakawakin te katabeaki ibukin otenanti n te nakoanibonga n ana euangkerio Iesu Kristo: “Ni manga bungiaki riki, e roko mairoun Tamnein te Atua rinanon otenanti.”⁹ Te kibuntaeka ae mataata aei e katuruturua taben te Tamnei ae Raoiroi ao otenanti aika a tabu ibukin waakin te manga bungiaki n te tamnei.

Te Tamnei ae Raoiroi bon te kateniman n Atua. Bon ngaia te tamnei ae kaoti koauan bwaai ni kabane. Ni koroboki aika a tabu te Tamnei ae Raoiroi e kaineti nakon te Tia Ibuobuoki,¹⁰ te tia Reirei,¹¹ ao te tia Kaotioti.¹² N ikotaki, ma te Tamnei ae Raoiroi are ngaia te tia kakoaua¹³ are e katiaki ao ni kabueki baika bubuaka man tamnein te aomata n ai aron te ai ae ura.

Otenanti aika a tabu moan baan te kakawaki n ana euangkerio te Tia Kamaiu ibukin te oki Nakoina ao n ukoukoran te manga bungiaki n te tamnei. Otenanti bon mwakuri aika a tabu ake iai kakawakiia n te tamnei, ao a irekereke ma ana tua ma ana moti te Atua.¹⁴ Otenanti ni kamaiu ni kabane ao te otenanti ibukin te toa e riai ni kariaiakaki iroun temanna are e taui kiingin te nakoanibonga.

Otenanti ni kamaiu ao te karietataaki are e karaoaki n ana Ekaretia te Uea are e a tia ni kaokaki a kakawaki riki nakon bukamaru ke mwakuri aika iai kanikinaeaia. Riki, a karaoi aanga aika a kariaiakaki rinanona ike kakabwaia ma mwaakan karawa a riki bwa mwakoron maiura n aomata.

‘Te Nakoanibonga ae te Merekitereka e baronga te euangkerio ao n taui kiingin te abananuea aika a raba, kiingin naba rabakaun te Atua.

“Ma ngaia, inanon otenanti n te nakoanibonga are e rietata riki, e kaotaki iai te mwaaka n atua.

“Ao n akean otenanti aikai, ao te kariaia man te nakoanibonga, te mwaaka n atua e aki kaotaki nakoia aomata n te iriko.”¹⁵

Otenanti ake a karekeaki ao ni karineaki ma te etieti a kakaawaki ibukin karekean te mwaaka n atua ao ni kabane kakabwaia ake a tauraoi rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu.

Ni kabwanina riki otara n te waaki are ti karekea ao n teimatoa ni kaawakina kamaunan ara bure, ti riai n ota moa n te reitaki ibukin retakira ibuakon teniua otenanti aia a tabu ake a karaoa te kona n rin ma te mwaaka mai karawa: te bwabetito ni kateboaki iaan te ran, te katoka bai ibukin ana bwai n tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi, ao te toa.

Te bwabetito ni kateboaki iaan te ran ibukin kamaunan bure “bon te moan kabwarabwara n te euangkerio”¹⁶ ibukin Iesu Kristo ao e riai ni karaoaki imwaain onimakinan te Tia Kamaiu ao te rairannano ae koaua. Te otenanti aei “bon te kanikina ao te tua are e a tia ni kateia ibukiia [Natina] n rin ni Ueana.”¹⁷ Te bwabetito e karaoaki man te kariaia n te Nakoanibonga ae te Aaron. Ni waakin te oki nakon te Tia Kamaiu ao te manga bungiaki n te tamnei, te bwabetito e katauraoa riain kaitiakan tamneira man te bure.

Te berita ae tabu n te bwabetito iai inanona teniua aan te motinnano: (1) n tauraoi ni katoka iaora aran Iesu Kristo, (2) n aki toki n ururingnga n taainako ao (3) ni kaawakin Ana tua. Te kakabwaia are e beritanaki ibukin karinean te berita aei “bwa [ti] karekea Tamneina n taainako bwa e na raonii [ra].”¹⁸ N aron, te bwabetito bon te katauraoi ae riai ni karekea te tai ae e a tia ni kariaiakaki ibukin teimatoan ana iraorao te kateniman n Atua.

Te bwabetito [n] te ran … e riai n rimwiaki n te bwabetito n te Tamnei n te aro bwa e aonga ni bwanin raoi.”¹⁹ Te Tia Kamaiu e reireina Nikotemo, “Ba ngkana e aki bungiaki te aomata n te ran ma te Tamnei, e aki kona n rin n uean te Atua.”²⁰

Teniua ana kibuntaeka te Burabeti Iotebwa Timiti ni katuruturua reitakim ae kakawaki imarenan te otenanti n te bwabetito n te kateboaki iaan te ran ibukin kamaunan bure ao te katoka bai ibukin ana bwai n tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi.

Kibuntaeka 1: “Te bwabetito bon te otenanti ni katauraoi ae tabu ibukin butimwaean te Tamnei ae Raoiroi; bon te kawai ao te kiing ike e na kona n roko iai te Tamnei ae Raoiroi.”²¹

Kibuntaeka 2: “Ko na bae naba ni bwabetitoa te baeki n tano n aron te aomata, ngkana e aki karaoaki ibukin kamaunan bure ao ni karekean te Tamnei ae Raoiroi. Te bwabetito n te ran bon iteran te bwabetito, ao akea nanon tamaroana ngkana akea iterana are teuana—bon anne, te bwabetito ibukin te Tamnei ae Raoiroi.”²²

Kibuntaeka 3: “Te bwabetito n te ran, n akea te bwabetito n te ai ao te Tamnei ae Raoiroi n airi ma ngaia, a na akea bongana. A kakaawaki ao a aki kona ni maenako.”²³

Teimatoan te reitaki ibuakon reirein te rairannano, te otenanti n te bwabetito ao karekean ana bwai n tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi, ao mimitongin te kakabwaia ni kamaunan bure e katuruturuaki ni kaokiokaki ni booki aika a tabu.

E kabwarabwara Nibwaai, “Bwa te mataroa are ko na rin iai bon te rairannano ma te bwabetito inanon te ran; ao imwiina e reke kamaunan ami bure n te ai ao iroun te Tamnei ae Raoiroi.”²⁴

E katanoata te Tia Kamaiu n ti Ngaia, “Ngkanne aio te tua: Rairinanomi ngkami tokin aonaaba, ao nako mai nakoiu ma ni bwabetitoaki n arau, bwa kam aonga ni katabuaki ngkana kam butimwaea te Tamnei ae Raoiroi, bwa kam aonga n tei n akea barekami imatau n te kabane ni bong.”²⁵

Te katoka bai ibukin ana bwai n tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi bon te otenanti ae karaoaki n te kariaia man te Nakoanibonga ae te Merekitereka. Ibukin te oki nakon te Tia Kamaiu ao te manga bungiaki n te tamnei, karekean mwaakan te Tamnei ae Raoiroi ae tabu inanon maiura e karaoa te konaa n reitanako itiakin tamneira man te bure. Te kakabwaia ae kakukurei aei e kakawaki ibukina “akea te bwai ae bareka are kona ni maeka ma te Atua.”²⁶

Ngkai kaain ana Ekaretia te Uea ae e a tia ni kaokaki, ti kakabwaiaki ni kauoua man itiakira man ara bure n reitaki ma te bwabetito ao te konabwai ibukin te itiaki man te bure ae reitinako are e karaoaki rinanon mwaakan ana iraorao te Tamnei ae Raoiroi—te kateniman n atu n Atua.

Iangoia bwa e kanga te tia ununiki ni katan iaon te banna ae aki bibitaki n ununiki ao n tai. N ota n te reitaki imarenan te kamae n ununiki ao n taia uaana bon te buoka ae teimatoa n iai bukina ao anainano ni babaire ni kabane ao mwakuri are e rinanona te tia ununiki ni bongin bwaai ni bane n te ririki. N ae ti te arona, te reitaki ae aki mamaenako imarenan otenanti n te bwabetito n te kateboaki iaan te ran ibukin kamaunan bure ao te katoka bai ibukin ana bwai tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi a riai n iai uaana inanon maiura bwa ti aonga n riki bwa ana reirei.

Te toa bon te kateniua n otenanti ae riai ni karekea te kona n rin nakon te mwaaka n atua. Bwa ti aonga riki ni kawaakina itiakira man te aonaaba, ti tuangaki bwa ti na nako n te auti n tataro ao n anga karea n ana bong te Uea ae tabu.²⁷ Taiaoka iangoia bwa kanikina ibukin rabwatan te Uea ao raraana, te kariki ma te ran, a uaia ni kakabwaiaki ao ni katabuaki. “O te Atua, te Tama ae Akea Tokina, ti butiko n aran natim, Iesu Kristo bwa ko na kakabwaia ma n katabua te kariki [ke te ran aei] nako nanon tamneia ake ana bane ni kanna [ke n nimma].”²⁸ Ni katabua bon karaoana bwa e na itiaki ao n tabu. Kanikina n te toa a katabuaki ni kauringa itiakin Kristo, ni kauringiira n onimakina bwaninin Ana Mwakuri ni Kamaiu ao katabeara ni karinei ara otenanti ma berita aika tabu bwa ti na kona n “tei n aki bareka imatana n te kabanea ni bong.”²⁹

Te otenanti n te toa e bon tabu ao te kakao ae okioki ibukin te rairannano ni koaua ao ni manga kabouaki n te tamnei. Te waaki ni butimwaea te toa, mai iai, e aki katoka te bure. Ma ngkai ti botumwaaka ni katauraoi ao n iriira te otenanti ae tabu aei ma te nano ae uruaki ao te tamnei ae raraoma, ngkanne te berita bwa n taainako e na memena Tamneina iroura. Ao man katabuan mwaakan te Tamnei ae Raoiroi bwa raoraora ae teimatoa, ti kona n taainako n teimatoa ni kaawakina kamaunan ara bure.

Ti kakabwaiaki raoi ni katoa wiiki n te tai man tuoi maiura rinanon te otenanti n te toa, ni kabooui ara berita, ao ni karekea te berita n te berita ae tabu aei.³⁰

N tabetai Aomata aika Itiaki a kaota te iango are tera ngke a manga moan bwabetitoaki riki—ao imwiina n riki n itiaki ao n tau n te bong are a karekea iai aia moan otenanti ni kamaiu n te euangkerio. I bia taekinna ma te karinerine bwa Tamara are i Karawa ao Natina ae Tangiraki a aki baireia ibukira bwa ti na rinanon te namakin ni kabooua tamneira, kamwarakea tamneira, ao kaokan tamneira tii tetaina inanon maiura. Kakabwaia ni karekean ao te teimatoa ni karekea kamaunan ara bure rinanon otenanti n te euangkerio a buokiira n ota bwa te bwabetito bon te tabo are ti moan waaki ma iai ni mwanangara n tamnei; bon tiaki tokin kawaira ae ti riai ni kantaningaia ni manga okiria n te tai ae bati.

Otenanti n te bwabetito n te kateboaki iaan te ran, te katoka bai ibukin ana bwai n tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi, ao te toa a aki kaokoroaki ao a aki irekereke ao bwaai aika a kaokoro; ma, bon bwaai aika a ikotaki ao banna aika a reke ikotakiia ae rikirake n te kawai ni kamaiu. Waakin raoi otenanti n tatabeua e karikirakea ao ni karababa bukin maiura n tamnei, kantaninga, ao te mwakuri. Ana babaire te Tama, ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu, ao otenanti n te euangkerio a karekea te akoi are ti kainnanoia ni waaki nako ao n rikirake te reirei iaon te reirei te tua iaon te tua n tokin kawaira ae akea tokina.

Ngaira aomata aika tiaki kororaoi ni kataia ni kekeiaki ni maiu ni kaineti ma ana babaire ae kororaoi te Tama are i Karawa ibukin te rikirake ae akea tokina. Bwaai aika a kainnanoaki ibukin Ana babaire a mimitong, a nanoanga, ao ni kaangaanga. N tabetai ti na onrake ma te kekeiakimwaaka ao n taai tabetai ti na namakina te aki tau. Ti na bae ni miimi ngkana n tamneira ti kona ni kakoroa nanon te tua n tei n itiaki imatana n te kabanea ni bong.

Ma ana ibuobuoki te Uea ao rinanon mwaakan te Tamneina n “reireinii[ra] bwaai ni kabane,”³¹ ni koauana ti kona ni kakabwaiaki n atai ara konabwai n tamnei. Otenanti a kaoa maiun tamneira n iai bukina ao mwaakana nako nakon maiura ngkai ti kekeiaki ni manga bungiaki riki ao n riki bwa mwaane ao aine ibukin Kristo.³² Mamaarara a kona ni kakorakoraaki, ao tiara a kona n totokoaki.

E ngae ngke akea mai buakora ae kona ni karekea te kororaoi n te maiu aei, ti kona n rikirake ni kororaoi ao n aki bareka Ngkai ti “itiaki man raraan te Tibu te Teei.”³³ I berita ao ni kakoaua ti na kakabwaiaki ma rikiraken ara onimaki iroun te Tia Kamaiu ao kakoaua aika korakora n te tamnei ngkai ti ukoukora teimatoan kamaunan ara bure ao, n te kabanea, n tei n aki bareka imatan te Uea n te kabanea ni bong. I kakoaua n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.