En Ettā Būruwōm̧
Ettā bōro ej kōm̧m̧an bwe jen m̧am̧a im baba ro rem̧m̧anļo̧k, ļaddik im leddik ro rem̧m̧anļo̧k, ļeo im lio pālele rem̧m̧anļo̧k, riturin im m̧ōttā ro rem̧m̧anļo̧k.
Jejeraam̧m̧an ilo Kabun̄ in bwe ewōr juon ad bok in al eo ej jipan̄ kōj kabun̄jar jān al. Ilo kweilo̧k ko ad ilo Kabun̄ in, “al ko rej karuwaineneiktok Jetōb eo an Irooj, ejaake juon en̄jake in kautiej, kōkobaik kōj āinwōt membōr ro, im letok juon wāween jemaron̄ nōbar Irooj. Jet iaan kwaļo̧k ko rem̧m̧an rej kwaļo̧k jān al al ko.”1
Jejjo wōt allōn̄ ālkin an kar Kabun̄ in ejaak, juon revelesōn Rikanaan Josep Smith ekar bōke n̄an kōrā eo pāleen Emma. Irooj ekar tōl er n̄an “kōm̧m̧ane juon kōroro in al ko rekwojarjar, im enaaj lewaj n̄an eok, men eo ekam̧ōņōņōik n̄an eō, bwe en wōr ilo kabun̄ eo Aō.”2
Emma Smith ekar aiin juon kōroro in al ko, ko rekar m̧oktata waļo̧k ilo Kirtland ilo 1836.3 Ekar wōr 90 wōt al ko repād ilowaan bok in. Elōn̄ iaan al ko jān tōmak ko jet an Protijen. Roun̄oul jiljino iaer rekar jeje jān William W. Phelps, eo tokālik ekar kōpooje im būriin ilo bok in al. Jeje wōt men ko rekar pād; ejjeļo̧k kar noot ko ippān jeje ko. Bok in al jidikdik in ekar kakūrm̧ool juon kōjeraam̧m̧an kileplep n̄an membōr ro m̧okta an Kabun̄ in.
Bok eo ekāāltata ilo bok in al in Pālle eo ekar diwōjtok ilo 1985. Elōn̄ iaan bok ko kar kāleti ko Emma ekar kāleti elōn̄ iiō ko m̧okta rej pād wōt ilo bok in al eo ad āinwōt “Ij Jela Bwe Aō Dri Binmuur Ej Mour” im “Bedbed Eo E Bin.”4
Juon al me ekar kāāl n̄an bok in al eo ilo 1985 ej “En Ettā Būruwōm̧.”5 Al in kaenōm̧m̧an in ekar jeje jān Grietje Terburg Rowley, eo ekar mej iiō eo ļo̧k. Ekar kobatok ilo Kabun̄ in ilo 1950 ilo Hawaii, ijo ekar rūkaki in jikuuļ ie. Sister Rowley ekar jerbal ilo General Music Committee eo im jipan̄ kōkōm̧anm̧anļo̧k al in jar ko n̄an elōn̄ kajin ko. Ekar kōjerbale jeje kein an al in n̄an “Be Thou Humble” ilo ruo eoon ko: Katak im Bujen ko 112:10 im Ether 12:27. Eoon in ilo Ether ej riit āinwōt in: “Im eļan̄n̄e armej rej itok n̄an Eō Inaaj kwaļo̧k n̄an er aer m̧ōjņo̧. Ij leļo̧k n̄an armej m̧ōjņo̧ bwe ren maron̄ ettā bōro; … bwe eļan̄n̄e rej kōttāik er Im̧aō, im wōr aer tōmak ilo N̄a, innām Inaaj kōm̧m̧an mennin m̧ōjņo̧ ko ren erom kajoor n̄an er.”
Āinļo̧k wōt aolep al ko an Kabun̄ in, “Be Thou Humble” ej katakin m̧ool ko reļam̧ waan im rerreo. Ej katakin kōj bwe n̄e jej kōttāik kōj make, jar ko ad rej uwaak; jej lan̄lōn̄ kōn inem̧m̧an; ej em̧m̧anļo̧k ad jerbal ilo kūr ko ad; im n̄e jej tiljek wōt, jenaaj jepļaakļo̧k n̄an im̧aan mejān Jemedwōj Ilan̄.
Rilo̧mo̧o̧r eo ekar katakin rikaļoor ro An bwe rej aikuj in kōttāie er make āinwōt juon ajri edik bwe ren maron̄ deļo̧n̄e aelōn̄ in lan̄.6 Ilo ad kōkkaajririik ajri ro nejid, jej aikuj in jipan̄ er ettā bōro ilo aer kekemo̧o̧jļo̧k im erom rūtto ro. Jej jab kōm̧m̧ane men in ilo ad kakkure jetōb eo aer jān lāj ak jān ad lukkuun kōmetak er ilo ad kauweik er. Iien in jej ejaake lōke eo aer im aer kautiej, jej aikuj in katakin er wāween ko raorōk kōn jab ļōmņak kōn er make, jouj, pokake, jab utiej bōro, meanwōd, im kautiej. Jej aikuj bwe ren ekkatak lan̄lōn̄ kōn tōprak ko an ro jeid im jatier im ro m̧ōttāer. Būreejtōn Howard W. Hunter ekar katakin bwe “n̄ūrbōktak eo ad ej aikuj in kōn em̧m̧anļo̧k eo an ro jet.”7 Eļan̄n̄e ejjab, er remaron̄ bōjrak aer kōļmenļo̧kjeņ kōn pukōt jeraam̧m̧an eo aer im kōm̧m̧ani men ko rem̧m̧anļo̧k jān ro jet, ebanban im illu kōn anjo̧ ko an ro m̧ōttāer. Ij kam̧m̧oolol kōn jinō eo, n̄e ej lo ke ikar jino utiej būruwōn, ej kijon̄ ba, “Nejū, jidik ettā bōro kiiō enaaj ļap an kōjeraam̧an eok.”
Ak ettā bōro ejjab juon men eo aikuj katakin wōt ajri ro. Jej aikuj kajjieon̄ in ettā bōro. Ettā bōro ej aorōk bwe n̄an bōk kōjeraam̧m̧an ko an gospel in. Ettā bōro ej kōm̧m̧an bwe jen ettā bōro n̄e jerawiwi ak kōm̧m̧an bōd im ej kōm̧m̧an bwen pidodo ad ukweļo̧k. Ettā bōro ej kōm̧m̧an bwe jen m̧am̧a im baba ro rem̧m̧anļo̧k, ļaddik im leddik ro rem̧m̧anļo̧k, ļeo im lio pālele rem̧m̧anļo̧k, riturin im m̧ōttā ro rem̧m̧anļo̧k.
Ijoke, utiej bōro ejejtokjen emaron̄ kadikļo̧k kōtaan ko an baam̧le, rube m̧are ko, im kakkure jem̧jerā ko. Elukkuun aorōk n̄an keememej ettā bōro n̄e kwoj en̄jake an aetwerōk jino waļo̧k ilo m̧weo imōm̧. Ļōmņak kōn aolep metak bar ko remaron̄ jab waļo̧k n̄an kwe jān am̧ kōttāe eok make im ba, “Ikar jab ļōmņak kōn menin”; “Ta eo kokōņaan kōm̧m̧ane?”; “Ijjab baj kar ļōmņak”; ak “Elukkuun utiej būruwō kōn eok.” Eļan̄n̄e ennaan jiddik kein jekar kōjerbali, enaaj dik aetwerōk im ļap aenōm̧m̧an ilo m̧weo imōd.
Mour ilo mour in emaron̄ im jet iien ej juon iien kwaļo̧k ettā. Jorrāān in idin̄ im nan̄inmej, mej an ro jej iakwe, jorrāān ko ilo jem̧jerā ko, aaet apan̄ an jāān remaron̄ kōm̧m̧an bwe jen bukwelōlō ilo need n̄an Anij. Men̄e en̄jake kein reppen rej itok jab jān bōd ko ad make ak jān kālet ko rebōd im ekajet ko rebōd, mālijjon̄ kein rej letok ettā. Eļan̄n̄e jej kālet bwe jen en̄jake jetōb im ettā bōro wōt im kiblie, jar ko ad rej ļapļo̧k aer aorōkļo̧k im tōmak im naan in kam̧ool eo ej eddōkļo̧k ilo ad anjo̧ jān en̄taan an mour in. Kōj aolep jej reim̧aanļo̧k n̄an jikin eo eutiejtata ippān Anij, ak m̧okta jān an menin waļo̧k, jej aikuj kajjieon̄ ta eo emōj kōnono kake āinwōt “Iien ko jej aikuj ettā.”8
Elōn̄ iiō ko rem̧o̧o̧tļo̧k, ļaddik eo nejum̧ 15 an iiō Eric ekar en̄taan kōn juon jorrāān ilo bōran. Am̧ro kalimjek an pād kom̧a ium̧win juon wiik, ekar rube būrūōm̧. Taktō ro rekar ba n̄an kōm̧ ke rejjab lukkuun jeļā ta eo enaaj waļo̧k tokālik. Ilo m̧ool, kōm̧ kar lukkuun emōņōņō ke ekar jino jeļā kōļmenļo̧kjeņ. Kōm̧ ar ļōmņak bwe men otemjej renej em̧m̧an, ak kōm̧ kar bōd.
Ke ekar ruj, ekar jab maron̄ etetal ak kōnono ak naajdik e make. Eļaptata, ejjab maron̄ ememej jabdewōt men rekar waļo̧k etto. Ekar maron̄ ememej men otemjej m̧okta jān kūrāāj eo, ak ekar ejjelo̧k an maron̄ keememej m̧akūtkūt ko rekar waļo̧k ālkin, aaet men ko rej waļo̧k jidik iien em̧ootļo̧k.
Ilo juon iien, kōm̧ kar inepata bwe enej wōr juon nejūm̧ ļaddik ļōm̧ņak ko an rej an ļaddik 15 an iiō. Men otemjej rekar lukkuun pidodo n̄an ļaddik eo nejūm̧ m̧okta jān itaak eo. Ekar juon rikkure, ebun̄bun̄, im em̧m̧an an ekkatak ilo jikuuļ. Mokta, ilju im jekļaj eo an ekar em̧m̧an; kiiō kōm̧ kar inepata bwe emaron̄ jab em̧m̧an ilju im jekļaj eo an, eļaptata juon men eo emaron̄ keememej e. Kiiō ekar en̄taan an bar ekkatak, kapāāl ko raorōk. Iien in ekar juon iien em̧m̧an n̄an e. Ekar bar juon iien em̧m̧an n̄an ro jinen im jemān.
Ilo m̧ool, kōm̧ kar bwilōn̄ kōn an menin kar maron̄ waļo̧k. Kōm̧ kar aolep iien kajjieon̄ kōm̧m̧ani men ko rejim̧we. Mour kōn gospel eo ekar juon men eaorōktata n̄an baam̧le eo am. Kōm̧ kar jab maron̄ meļeļe an juon men ekōmetak maron̄ waļo̧k n̄an kōm̧. Kōm̧ kar wōnm̧aanļo̧k alkin an lukkuun alikkar ke an etetal im kōmourur enaaj bōk elōn̄ allōn̄, aaet elōn̄ iiō ko. Men eo eļap an kar pen ekar ilo am kōļmenļo̧kjeņ bwe eban bar āinwōt m̧okta.
Ilo iien in, elōn̄ dān in kōm̧jaļaaļ ko rekar to̧o̧rļo̧k im jar ko am rekar erom jān tum̧wilaļ in bōro im m̧ool. Jān mej ko rettā, kōm̧ kar jino loe kabwilōn̄lōn̄ ko reddik ko ļaddik eo nejūm̧ ekar en̄jake iien in ekōmetak. Ekar jino em̧m̧an an pād. Mwilin im paotokin rekar lukkuun em̧m̧an.
Rainin, ļaddik eo nejūm̧ Eric emōj an m̧areik juon m̧ōttan, im ewōr ļalem nejier ajri ro raibboojoj. Ej juon rikatakin eo ejouj im rijipan̄ jukjujin pād eo an, barāinwōt Kabun̄ in. Eļaptata, ej wōnm̧aanļo̧k im mour kōn ejja jetōb in ettā eo ekar pād ippān elōn̄ iiō ko rem̧ootļo̧k.
Ak ta eo n̄e jemaron̄ in ettā bōro m̧okta jān ad iioon “iien ko jej aikuj ettā”? Alma ekar katakin:
“Em̧ōņōņō ro rej kōttāik er make ijjab kar kipel er n̄an kōttāik er.”
“Aaet, [er rej] m̧ōņōņōļo̧k jān ro kar kipel er n̄an kōttāik er.”9
Ij kam̧m̧oolol kōn rikanaan ro, āinwōt Alma, ro rekar katakin kōj aorōk in m̧wil in eļap. Spencer W. Kimball, kein 12 Būreejtōn an Kabun̄ in, ekar ba: “Elmen an juon bōk ettā bōro? N̄an n̄a, juon ej aikuj aolep iien keememej an aikuj juon men. Jej ke aikuj juon men? Ippān Irooj. Elmen an juon aikuj kakeememej bar juon? Jān lukkuun, aolep iien kabun̄jar, im kam̧m̧ool in jar.”10
Ej aikuj itok āinwōt ejjab kaļo̧kjenam̧ bwe al eo em̧m̧antata an Būreejtōn Kimball ekar “Ij Aikuj Yuk Aolep Awa.” 11 Elder Dallin H. Oaks ekar ripo̧o̧te bwe al in ekar emakijkij an Em̧m̧aan ro rejitōn bōro kōppeļļo̧k kake ilo tampeļ eo ilo iiō ko jinoin an pād ilo Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro. Ekar ba, “Pijaik wāween an jetōb im̧we rikarejar ro an Irooj rej al al in m̧okta jān jar n̄an tōl eo an ilo kakūrm̧ool eddo ko aer reļļap.”12
Ij kam̧ool kōn aorōk eo an ettā bōro ilo mour ko ad. Ij barāinwōt kam̧m̧oolol kōn ro kajjojo āinwōt Sister Grietje Rowley eo ekar je naan kein reim̧we im al kein ko rej jipan̄ kōn katak katak ko an gospel eo an Jisōs Kraist, eo ekitbuuj ettā bōro. Ij kam̧m̧oolol bwe ewōr juon ad bwebwenato kōn al ko, ko rej jipan̄ kōj kabun̄jar ilo al, im eļap aō kam̧m̧oolol kōn ettā bōro. Ej aō jar bwe jenaaj kajjieon̄ ettā ilo mour ko ad bwe jen maron̄ erom m̧am̧a im baba ro rem̧m̧an, ļaddik im leddik ro rem̧m̧an, im rikaļoor ro an Rilo̧mo̧o̧r eo. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.