Ke Anahne Aktikitik
Aktikitik kin kahrehda atail kak wia pahpa/nohno, pwutak oh serepein, ohl oh lih pwopwoud, mehn mpe oh kempoakepa mwahu kei.
Kitail paieki nan Mwomwohdiso atail ahneki melkahkahn sarawi kan me kin seweseikitail en kin kaudongki. Nan atail mihting kan en Mwomwohdiso, melkahkan sarawi kan kin luke Ngehn en Kauno, wiahda pepehm en meleilei, kihkitailpene ni atail wia towe kei, oh kamangaiada wiepen atail pahn wia kaping kan ong Kauno. Ekei padahk me keieu kaselel kan kin kohsang ni kokoulki melkahkahn sarawi kan.1
Sounpwungte depe mwurin Mwomwohdiso eh koasoansoandiero, Soukohp Joseph Smith alehdi kaudiahl ehu ong ah pwoud, Emma. Kauno ketin kaweideki en pilada melkahka sarawih kan, me pahn kohieng ih, me Kauno ketin kupwurki, pwe en doadoahk nan sapwellime Mwomwohdiso.2
Emma Smith kihpene melkahkahn sarawi kei me tepin mih nan pwuhken melkahkahn sarawi en Kirtland nan 1836.3 Meikahkate 90 me mih nan pwuhk wet. Tohto melkahka ko sang pelien lamalam en Pirohs. William W. Phelps me wiahda meh rieisek-weneu oh mwuri kaunopada oh katangahda nan mesihn pwuhk o. Koul kau te me ntingdi; sohte nohd iang patehng pwuhko. Kisin pwuhk wet wia kapai laud ong tohn Mwomwohdiso ansouo.
Neitail pwuhk en melkahka me wie doadoahk met wiawihda nan 1985. Tohto koul ko me Emma piladahr pahr tohto samwalahro mihmihte nan neitail pwuhk en melkahka, me iangahki “I Ese Me Soundor Ieias” oh “Poahsoan Tengeteng.”4
Ehu melikahka me kapw nan pwuhk en melikahka en pahr 1985 iei “Be Thou Humble” me wehwehki ke anahne aktikitik.5 Melikahka kapohl wet ntingdahr sang Grietje Terburg Rowley, me kepelsalehdalahr pahr nekiero. E towehla Mwomwohdiso nan pahr 1950 nan Hawaii, wasa me e wia sounpadahk. Sister Rowley sawas nan General Music Committee oh sewese melikahka kan en kak doadoahk nan lokaia teikan. Iren nan melkahka “Be Thou Humble” e kawewe sang nan iren pwuhk sarawi riau: Doctrine and Covenants 112:10 oh Ether 12:27. Iren pwuhk sarawi nan Ether-o ketihtihki me ma aramas pahn kohdo rehn Kauno, E pahn ketin kasalehiong irail arail luwet kan. E kin ketikihong kitail luwet pwe kitail en kak aktikitikla mwohn Kauno; … pwe ma kitail pahn aktikitikla, oh pwoson Ih, a E pahn ketin kawekala atail luwet kan en wiahla mehkot kehlail rehtail.
“Be Thou Humble” duwehte melikahka sarawi teikan en Mwomwohdiso me kin kaweidki padahk mengei oh mehlel kan. E kin padahkihong kitail me ma kitail pahn aktikitik, atail kapakap kan pahn pasapengla; atail madamadau pahn meleilei; kitail pahn papah mwahu nan atail pwukoa kan; oh ma kitail pahn tengetengedi nan atail pwoson, kitail pahn uhdahn pwurala rehn Sahm Nanleng.
Sounkomouro ketin padahkihong Sapwellime ko me irail anahne aktikitikla duwehte emen kisin serih pwe irail en pidelong nan wehin nanleng.6 Ni atail kin kakairada pein neitail seri kan, kitail anahne sowese irail en aktikitik nan arail lalaudla. Kitail sohte kin wia met sang ni kansensuwedih irail ni atail panauihrail. Kitail sowese irail en koapwoaroapwoarki pein irail oh ahneki eimah, kitail anahne padahkihong irail duwen tohnmetei, kadek, peik, sohte pohnmwahso, wahu, oh dehr mwomwehda. Kitail anahne ren esehla perenki pweidahn kisin seri kan oh kempoakepahrail. President Howard W. Hunter padahngki me kitail en kin nsenohki ahn mehtei kan arail pweida.7 Pwe ma soh, neitail seri kan kakte nsenohki pein irail oh nannantihong irail en kaluhsih mehteikan, luwakahk oh kailok pahn mie ong ahn mehteikan pweida. I kapingki ahi nohno men me, ni eh kin kilang ahi kin pohnmwahsohda, e kin mwadangete nda, “Samwa, ekis mpahi ansou wet ke pahn inenen nsenamwahu ehu rahn.”
Ahpw mpahi kaidehn en pahdahk ongete serihkan. Kitail koaros anahne nantihong pwe kitail en aktikitikla. Aktikitik kesempwal en mie pwe kitail en kak alehdi kapai en rongamwahu. Mpahi kin elehda atail kak ahneki mongiong koluhla ansou me kitail wiahda dihp de sapwungala oh e kin kahrehda atail kak koluhla. Mpahi kin kahrehda atail kak wia pahpa oh nohno/pahpa mwahu, pwutak oh serepein mwahu, ohl oh lih pwopwoud mwahu, kempoakepah de mehn mpe mwahu men.
Ahpw pohnmwahso kin kawehla nan pwungen peneinei kan, pwopwoud kan, oh ehupenehn aramas. E kesempwal kitail en tamataman mpahi ansou me akamai pahn wiawi nan ihmw. Medewe soangen kahpwal tohto me ke kak soikala ma ke pahn aktikitik oh nda, “Menlau mahk”; “Sapwung ieu me I sohte medewehn”; “Dahme ke men wia?”; “I sohte medemedewe mwahu”; de “I udahn perenkin uhk ahmw pweida.” Ma ngilen koasoi aktikitik pwukat doadoahk, akamai pahn tikitikla oh meleilei laud pahn mie nan imwetail kan.
Momourki mour mengei kak kahrehda aktikitik ansou koaros. Aksiden oh soumwahu, mehlahn aramas me kitail poakehng, kahpwal nanpwungen aramas, de apwal en sent kak kahrehda atail sohla kak. Mehndahte ma kahpwal pwukat kaidehn kitail me wiahda de atail pilipil sapwung me kahrehda, kahpwal pwukat kin eleehda atail kin aktikitikla. Ma kitail pilada palingenetail en kehnwasa oh aktikitik oh mengein alehdi kaweid, atail kapakap akan kin loalla oh pwoson oh kadehde pahn keirda ni atail pahn powehdi kahpwal kan en mour wet. Kitail koaruhsia kin kaskasik mour soutuk, ahpw mwohn eh pahn kak alahldi, kitail anahne keid nan ahl apwal oh powehdi mwohn atail pahn kak nsenamwahu.8
Sounpar kei samwalahro, nait pwutak sounpar 15 me adanki Erik loieng kahpwal laud ehu me kawehla mongehu. Se pahtoukihla aht kilekilang ih ni eh sohte kehn wasa wereisang wihk ehu. Toahktehkau ndahieng kiht me re sehse dahme pahn pwarada. Se udahn peren ansou me e tepda kehnda wasa. Se wiahki me soang koaros pahn mwahu, ahpw soh.
Ahnsou me e pirida, e sohte kak alu de lokaia, de pein mwonge. Me keieu kansensued, e sohla kak tamataman mehkot werei. E kak tamataman dahme wiawi mwohn kahpwalo, ahpw e sohte kak kilelehdi de tamataman dahme wiawi mwurin minit kei.
Wen ansou kis, se pwunod ki me se pahn nainki pwutak me ah madamadau pahn tengedi nan madamadau en sounpar 15. Mehkoaros kin mengeiong nait pwutako mwohn kahpwalo. E kin kehlail en mwadong, ndand, oh pweida mwahu nan skuhl. Mwowe se koapworopworki me ah mour pahn mwahu ehu rahn; ahpw met se pwunodki me soh, ahpw ehute me e kak tamataman. Met e apwalki esehla doadoahk mengei kan. E wia ansoun mpahi ieu ong ih. E pil wia ansou en impahi ieu ong ah nohno oh pahpa.
Ni mehlel, se kin medewe dahme kahrehda soahngo kakete wiawi. Se kin kalapw nantihong wia mehkot mwahu kan. Momourki rongamwahu wet e udahn kesempwal nan aht peneinei. Se sohte wehwehki dahme kahrehda mehkot kamedek wet kak wiawihong kiht. Se kin kilipwiki oh kapakap pwehki sawas me e kin aliale lel soumwpwung oh sounpar kei. Kahpwalo laudla pwehki aht ese me e sohla pahn kak pwurehng pwuralahng mahs.
Nan ansou pwukat, pilen masat kin kalap keredi oh aht kapakap akan kin sang nan mongiong oh mehlel. Pwehki aktikitik, se tepda kilang doadoahk kepwuriamwei tikitik kan me nait pwutako alehdi nan ahnsou kamedeko. E tepda mwamwahula. Mwomwe kin kasalehda koapwoaroapwoar.
Rahn wet, nait pwutak Eric pwoudkiehr kempoakepah mwahu men, oh neira seri masamwahu limen. E wia aramas loaloapwoat nan skuhl oh ah wei, pil iangahki nan Mwomwohdiso. Me keieu kesemwpal, e kin momourkihte aktikitik me e alehdi sounpar kei samwalahro.
Ahpw ia duwen ma kitail kak pilada mpahila mwohn atail pahn keid nan ahl me kin kahrehda atail aktikitikla? Duwehte dahme Alma padahk ki:
Meid pai irail akan me pein mpahi oh sohte me idingkin irail.
Ei, irail pahn nsanamwahu sang irail me mpahi pwehki irail idihdieng ren mpahi.9
I kapingki soukohp akan me padahkihongkitailehr kesempwal en soahng kesempwal wet. Koaros me kin koasoia President Spencer W. Kimball, me wiahla 12 Presiden en Mwomwohdiso, mahsanih: Ia mwomwen emen eh kin aktikitik? Ongie, aramas emen anahne ansou koaros tamataman me e kin anahne sawas. Ihs me en kin kopworopworki? Kauno. Sang ni kapakap mehlel, poatoapoat, waun, oh kaping.10
E sohte pahn kopwuramwei me ahn President Kimball melkahka me e keieu mwahuki iei “I Anahne Komwi.”11 Elder Dallin H. Oaks kosoia me met wia melkahka en ritingada me Ehkriemeno kin kalapw koulki nan tehnpas sarawio ni ahnsou me e apwtehn iangala Pwihn en Wahnpoaron Ehkriemeno. Medewe lipwen koul o e sowese sapwellimen Kauno ladu pwukat ni arail kokoul mwohn arail kapakapki kaweid nan arail kin kapwaiada pwukoa kesemwpal akan.12
I kadehdehki kesempwalpen aktikitik nan atail mour. I kapingki aramas kan koaros me duwehte Sister Grietje Rowley me iang ntingihdier mahsen kamarain ko oh koul me sowese kitail en esehla padahk mehlel en rongamwahu en Sises Krais, me iangahki mpahi. I kapakapki kitail koaruhsie en nantihong mpahi nan atail mour kan pwe kitail en wiahla nohno oh pahpa mwahu, seri mwahu, oh soun idawehn Sounkomour mwahu. Ni mwaren Sises Krais, amen.