2010–2019
“Iaar juon Ruwamāejet”
Eprōļ 2016


“Iaar juon Ruwamāejet”

Lukkuun ļōmņak kōn ta eo komaron̄ kōm̧m̧ane—ekkar n̄an iien im jekjek eo am̧ make—n̄an jerbal n̄an rijipikwe im rim̧m̧akūt ro rej riturūm̧ im jokwe ilo jukjukin pād ko ami.

Ilo raan eo Doulul eo an Kōrā ekar ejaak, Emma Smith ekar kwal̗o̗k: “Jenaaj kōm̗m̗ane jet men ko rejenolo̗k. …Jej kōtmāne iien ko rejenolo̗k im kūr ko raorōk.”1 Kūr kein raorōk im iien kein rejenolo̗k rej kalikkare aer make ikkutkut—āinwōt aer kōm̧m̧an kiiō.

Juon ekar waļo̧k ilo Oktoba eo 1856 kweilo̗k eo el̗ap ilo an Būreejtōn Brigham Young kar kwal̗o̗ke n̄an jarlepju eo bwe armej ro ilo waikōn ko relokjak elōn̄ bukwi m̗ail̗ ettol̗o̗k. Ekar kwaļo̧k: “Ami tōmak, kabun̄, im jerbal an kabun̄, naaj jāmin jipan̄ juon ami jetōb ilo aelōn̄ in kiin̄ eo eutiej an Anij, m̧ae iien komij bōk ioomi kien ko āinwōt aō kiiō katakin kom̗. Etal im kōjepl̗aak tok armej rein kiiō rej pād ilo mel̗aaj ko, im kanooj jipan̄ er kōn men kein jej n̗a etāer mour in kanniōk, … n̄e jab ami tōmak naaj waan.”2

Jen keememej kōn el̗ap nōbar em̗m̗aan ro rekar diwōjļo̧k n̄an lo̗mo̗o̧ren rikwojarjar ro rej en̄taan. Bōtaab ta eo kōra ro rekar kōm̗m̗ane?

“Sister [Lucy Meserve] Smith kar je … bwe ālkin kōketak eo an Būreejtōn Young, ro rekar pād ijo rekar bōk kon̗aer. … Kōrā ro rekar [utūk] lūkko ko aer, takin ko im aolep men ewōr ippāer ko rej jipan̄ kōmāņāān er], jipan̄ ko, im aolep men ko rekar kōjparoki, ijin ilo Tabernacle eo [em̗or], im kar ejojiki [er] ilowaan waikōn ko n̄an jilkinl̗o̗k n̄an ippān Rikwojarjar ro ioon tol̗ ko.’”3

Jet wiik tokālik, Būreejtōn Brigham Young ekar bar aiin Rikwojarjar ro ilo Tabernacle eo āinwōt an rilo̗mo̗o̗r ro im kom̧bani in waikōn ko epaakl̗o̗k Salt Lake City. Kōn el̗ap ekkairir, ekar eo̗wo̗o̗r n̄an Rikwojarjar ro—el̗aptata kōrā ro—n̄an lale rien̄taan ro, naajidik er, im bōk er, ekar ba: “Jet kwonaaj lo neer ekar koj l̗o̗k n̄an kwōlele in neer; jet ekoj l̗o̗k n̄an bukieer im jet ekar koj peier. … Jekōn̗aan bwe kowm̗in bōk er āinwōt ro nejimi, im bōk ejja en̄jaake eo wōt kake er.”4

Lucy Meserve Smith ekar barāinwōt je:

“Jekar kōm̗m̗ane aolep men ko jemaron̄, kōn jipan̄ eo jān em̗m̗aan im kōrā ro jeid im jatūd rem̗m̗an, n̄an kaenōm̗m̗an ro raikuj. … Peier im neer rekar kanooj nana aer koj. … Jekar jab kabōjrak ad kōketak [m̗a]iien aolep kar pād ilo jokane. …

“Ikar jab pād ilo el̗ap aenōm̗m̗an im, imaron̄ ba, m̗ōn̗ōn̗ō ilo aolep jerbal ikar maron̄ kōm̗m̗ani ilo mour e aō, menin ekar juon en̄jaake in errā ekar wal̗o̗k. …

“Ta ej itok tokālik n̄an pā ko rem̧ōņōņō n̄an kōm̗m̗ane? ”5

Kōrā ro jeiū im jatū jitōn bōro, wāween in emaron̄ naaj āinwōt ilo raan kein ad im ro rej en̄taan ipel̗aakin lal̗ in. Bar juon “wāween ejeja” el̗ijur buruōd.

Pija
Em̗ nuknuk ko ilo juon jikin rijipo̗kwe
Pija
Ajri ro ilo juon jikin rijipo̗kwe
Pija
Kōrā ro ilo juon jikin rijipo̗kwe
Pija
Baam̗le ko ilo juon jikin rijipo̗kwe
Pija
Rijjipan̄ ro jepoole er kōn ajri ro ilo juon jikin rijipo̗kwe
Pija
Karuwaineneik juon baam̗le ejipo̗kwe
Pija
Rijjipan̄ ro rej atbakwōj juon rijipo̗kwe

Ewōr elōn̄l̗o̗k jān 60 milien rijojol̗āār ro, ekoba kanooj kipel kōm̧akūt armej ro jān kapijuknen ko aer ipel̗aakin lal̗ in. Jimettan in rein rej ajri.6 “Rein kajjojo em̗ōj aer pād ilo el̗ap apan̄ im rej bar jinoe ilo … lal̗ [ko] im m̗anet [ko] rōkāāl. Ilo tōrein ewōr [jet iien] doulul ko me rej jipan̄ er kōn juon jikin n̄an jokwe im aikuj dikdik ko, ta eo rej aikuji ej juon m̗ōttāer im rijjipan̄ eo emaron̄ jipan̄ er [ukōt] wāween aer mour ilo jikin eo ekāāl, juon armej eo emaron̄ jipan̄ er katak kajin eo, mel̗el̗e kōn jōkjōk ko, im en̄jaake uwaanl̗o̗k.”7

Pija
Yvette Bugingo

Jōm̗ar eo l̗o̗k ikar iioon Sister Yvette Bugingo, eo ekar 11 iiō rūtto in ke ekar etal jān jikin n̄an jikin ālkin an jemān kar mej im jilu iaan l̗addik ro jein rekar jako ilo juon pata enana an lal̗ in. Yvette im membōr in baam̧le eo ro rekar pād wōt rekar mour m̧aanļo̧k ium̧win jiljino im jimettan iiō āinwōt rijojoļāār ro ilo juon laļ epaake m̧ae iien rekar maron̄ em̧m̧akūt n̄an juon m̧weer em̧, ijo rekar maron̄ jeraam̧m̧an jān ruo rūtto ro rekar jipan̄ er kōn iaļ in ito itak, jikuuļ im men ko jet. Liin ekar ba “rekar uwaak n̄an jar ko am.”8 Kōrā in edeo̧ jinen im leddik ro jatin rej pād ippād joteen in, rej al ilo kuwaer eo. Ikar kōl̗menl̗o̗kjen̗ elōn̄ alen jān ke ikar iioon kōrā deo̗ rein, “N̄e bwebwenato in aer ekar bwebwenato?”

Āinwōt kōrā ro, orad wōj elōn̄ļo̧k jān jimettan in m̗ōn kakkon̗ eo an Irooj n̄an jipan̄ ajri ro nejin Jemādwōj Ilan̄. M̗ōn kakkon̗ in An ejjab wōt kōn m̗weiūk ko bōtaab barāinwōt kōn iien, kapeel ko, jel̗ā ko, im mour kwojarjar eo ad. Sister Rosemary M. Wixom ekar katakin, “Mour kwojarjar ilo kōj rej kōmram kōn̗aan ko ad n̄an erl̗o̗ke peid n̄an ro jet im iuun kōj n̄an kōm̗m̗ane.”9

Kile mour kwojarjar eo ad, Būreejtōn Russell M. Nelson ekar rōjan̄:

“Jaikuj kōrā ro rejel̗ā kūlen kōm̗m̗ani men ko raorōk rej wal̗o̗k jān tōmak ko aer im ro rej rijojomar ro reperan an mour in im baam̗le ko ilo juon laļ eobrak kōn jerawiwi … ; kōrā ro rejel̗ā kūlen n̄an kūr n̄an kajoor ko an lan̄ n̄an kōjparok im kōkajoor ajri ro im baam̗le ko. …

“… Rim̗are ak ro ejjeļo̧k pāleer, kom̗ kōrā ran̗ epād ippāmi kapeel ko ralikkar im meļeļe eaorōk em̗ōj ami būki āinwōt menin letok jān Anij. Kōj em̗m̗aan jej jab maron̄ eptaik kajoor eo ad ejej uwaan.”10

Juon an Būreejtōnji eo Kein Kajuon leta kar jilkinl̗o̗k n̄an Kabun̄ eo ilo 27, 2015, ekar kwal̗o̗k el̗ap kōl̗menl̗o̗kjen̗ im būrom̗ōj kōn milien in armej ro rekar etal jān m̗ōko im̗weer n̄an etal jān jikin aitwerōk im bar apan̄ ko jet. Būreejtōnji eo Kein Kajuon ekar kūr ro kajjojo, baam̗le ko, im ra ko an Kabun̄ n̄an bōk kon̗aer jipan̄ āinwōt Kraist ilo būrojāāk in jipan̄ ko ilo jikin jojol̗āār, im n̄an lel̗o̗k n̄an Kabun̄ eo jāān in jipan̄, ijōko rekkar.

Aolep būreejtōnji ko routiej an Doulul eo an Kōrā, Doulul eo an Likao, im Būraimere rōkar l̗ōmn̗ake wāween uwaak n̄an kūr eo an Būreejtōnji eo Kein Kajuon. Kōm jel̗ā bwe kom̗, am rutiej jitōn bōro kōrā ro jān aolep iiō ko, rej itok jān elōn̄ wāween mour im mour ilo ukooktak in jōkjōk ko. Kajjojo membōr in jem̧doon in an kōrā ipeļaakin laļ in rekar kōm̧m̧an bujen ilo peptaij n̄an “kaenōm̧m̧an ro rej pād ilo aikuj in aenōm̧m̧an.”11 Aaet jej aikuj keememej bwe ejjeļo̧k juon ej aikuj ettōr m̗ōkajl̗o̗k jān jon̄an kajoor ko ad.12

Ippān m̧ool kein ilo kōļmeņļo̧kjen, kōm̧ kar ejaake juon jerbal in jipan̄ ņaetan “Ikar juon Ruwamāejet.” Kōjatdikdik eo ad in bwe kom̧ naaj lukkuun ļōmņak kōn ta eo komaron̄ kōm̧m̧ane—ekkar n̄an iien im jekjek eo am̧ make—n̄an jerbal n̄an rijipikwe im rim̧m̧akūt ro rej riturimi im rej jokwe ilo jukjukin pād ko ami. Juon in iien em̗̗m̗an n̄an jipan̄ juon illo̗k juon, ilo baam̗le ko, im jān doulul n̄an lel̗o̗k jem̗jerā, kōkapilōklōk, im bar jet āinwōt Kraist jipan̄ im ej juon iaan elōn̄ wāween ko kōrā ro remaron̄ jerbal.

Ilo aolepān kijejeto in jar ko ad, jej aikuj kōjerbal kōkpilōklōk in em̧m̧an an Kiin̄ Benjamin, ekar leļo̧k n̄an armej ro an ālkin an kanooj kōketak er bwe ren lale ro rej pād ilo aikuj: “Lale bwe aolep men kein rej kōm̧m̧an ilo ļoļātāt im koņ.”13

Kōrā raņ, jejel̗ā bwe pukot ļo̧k ro jet kōn io̗kwe eaorōk n̄an Irooj eo. L̗ōmn̗ak kōn eoon in kakkōl kein:

“Ruwamāej eo ej ito-itak ippemi ej n̄an kom̧ āinwōt eo ear ļotak eoļōpemi, im kwōn yokwe e āinwōt kwōj make yokwe eok.”14

“Kom̧win jab meļo̧kļo̧k kōn lale ro ruwamāet, bwe ilo aer kōm̧m̧an men in, jet raar lale enjeļ raņ im jaje kajjier.”15

Im Rilo̧mo̧o̧r eaar ba:

“Bwe I ar kwōle, im kom̧ ar naajdik Eō: I ar maro, im kom̧ ar kaidaak Eō: I ar ruwamāejet, im kom̧ ar kadeļo̧n̄ Eō:

“Ejjeļo̧k Aō nuknuk, im kom̧ ar kanuknuk Eō: I ar nan̄inmej, im kom̧ ar itōm lale Eō.”16

Pija
jāān būrōrō ko an kōrā eo emej pāleer

Rilo̗mo̗o̗r eo ilo io̗kwe kar kam̗m̗oolole kōrā eo emej pāleen ijo ekar leļo̧k ruo m̧ani jinnin̄ kōnke ekar likūt jon̄an wōt an maron̄.17 E ekar barāinwōt kwal̗o̗k kōn būrabōl̗ eo kōn Rijam̗adia eo em̧m̧an—eo E ekar kōjem̗l̗o̗ke kōn naan in “Kwōn ilo̧k im kōm̧anm̧an āinwōt.”18 Jet iien pukot ļo̧k emaron̄ jab ekkar. Bōtaab n̄e jenaaj jerbal ippān doon ilo io̗kwe im bōrokuuk, jemaron̄ in bōk jipan̄ eo an lan̄.

Ilo jerbal in ilomeje juon lātōktōk ledik nejin Anij, juon eo ekar kwal̗o̗k bwe ledik in, āinwōt stake būreeejtōn eo an Doulul eo an Kōrā, kar jerbal ippān ro jet ilo stake eo an n̄an kōm̗m̗an eran peet n̄an lel̗o̗k okmāān̗ān n̄an armej ro en̄taan ilo Kosovo ilo 1990 ko. Im āinwōt Rijam̗adia eo em̗m̗an, ekar dieojl̗o̗k n̄an kōm̗m̗ane elōn̄l̗o̗k āinwōt e im ledik eo nejin kar kattōre juon tūrak eobrak kōn eran peet ko jān London n̄an Kosovo. Ilo ial̗ eo an n̄an m̗weo, ekar bōke juon jejjet in jitbōn kabwilōn̄lōn̄ me ekar del̗o̗n̄ ilo m̗wilal̗in buruōn. Kabwilōn̄lōn̄ eo ej en̄iin: “Ta eo kwaar kōm̗m̗ane ej juon jerbal em̗m̗an. Kiiō jepl̗aak n̄an m̗weo, etetal kijoone ial̗ n̗e, im jerbal n̄an ro rūturum̗!”19

Ilomej eo ekar obrak kōn elōn̄l̗o̗k kakōm̗kōm̗ in bwebwenato in ewi wāween an kōrā in kanooj tōmak kar kūle im kar uwaak n̄an kūr ko rejeja im idin̄—im barāinwōt iien ko rōkkā—jān men ko ippān wōt tarlep in maron̄ eo an. Ilo waanjon̄o̗k, liin ekar kōpel̗l̗o̗ke m̗weo im̗ōn im buruōn n̄an jipan̄ armej jo̗dikdik ro rej kōbkōb ilo jabdewōt—raan ak bon̄.

Kōrā jitōnbōro ro ippa, jemaron̄ naaj ketak kōn jipan̄ eo an Jemādwōj Ilan̄ ilo ad bukwelōlō im kajjitōk kōn tōl an lan̄ n̄an kōjeram̗m̗an ajri ro Nejin. Jemedwōj Ilan̄; ad Rilo̗mo̗o̗r, Jisōs Kraist; im Jetōb Kwojarjar eo rej pojak n̄an jipan̄.

Būreejtōn Henry B. Eyring ekar kwal̗o̗k kam̗ool in ekanooj in kajoor n̄an kōrā ro ilo Kabun̄ in:

“Jemedwōj Ilan̄ ej ron̄ im ej uwaake jar ilo tōmak ko ami kōn tōl im kōn jipan̄ n̄an niknik ilo jerbal ko ami n̄an E.

“Jetōb Kwojarjar eo jilkin waj n̄an kom̗ im n̄an ro kom̗ij jipan̄ er. Kom̧ naaj kōkajoorļo̧k im aaet im̧we n̄an jeļā jon̄an ko im ļapļo̧k in maron̄ eo ami n̄an jerbal. Jetōb eo enaaj kaenōm̗m̗an kom̗ n̄e kom̗ maron̄ l̗ōmn̗ak, ‘Ebwe ke ijo ikar kōm̗m̗ane? ’”20

Ilo ad l̗ōmn̗ak kaki “kūr idin̄ ko” an ro rej aikuji jipan̄ kein ad, jen kajitikin kōj make, “El̗an̄n̄e aer bwebwenato rekar bwebwenato?” Innām n̄e jemaron̄ kappukot kōketak, m̗akūtkūt ilo kabwilōn̄lōn̄ ko jej būki, im diwōjļo̧k ilo juon wōt n̄an jipan̄ ro rej aikuj ilo ad maron̄ im ketak n̄an kōm̗m̗an āindein. Bōlen innām emaron̄ in ba kake kōj, āinwōt Rilo̗mo̗o̗r eo kar ba juon kōrā in io̗kwe kar jerbal n̄an E: “Ekar kairuj juon jerbal em̗m̗an. … Ekar kōm̗m̗ane ta eo emaron̄e.”21 Ij n̗a etan menin ekablōn̄lōn̄! Ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. Emma Smith, ilo Daughters in My Kingdom: The History and Work of Relief Society (2011), 14.

  2. Brigham Young, in Daughters in My Kingdom, 36.

  3. Daughters in My Kingdom, 36–37.

  4. Brigham Young, in James E. Faust, “Go Bring Them in from the Plains,” Liahona, Nov. 1997, 7; bar lale LeRoy R. im Ann W. Hafen, Handcarts to Zion: The Story of a Unique Western Migration 1856–1860 (1960), 139.

  5. Lucy Meserve Smith, in Jill Mulvay Derr and others, eds., The First Fifty Years of Relief Society: Key Documents in Latter-day Saint Women’s History (2016), 217, 218, spelling and punctuation standardized; bar lale Daughters in My Kingdom, 37.

  6. Lale “Facts and Figures about Refugees,” unhcr.org.uk/about-us/key-facts-and-figures.html.

  7. 40 Ways to Help Refugees in Your Community,” Sept. 9, 2015, mormonchannel.org.

  8. Email from Yvette Bugingo, Mar. 12, 2016.

  9. Rosemary M. Wixom, “Discovering the Divinity Within,” Liahona, Nov. 2015, 8. Emily Woodmansee, juon iaan ro rekar lo̧mo̧o̧re ilo 1856 ilo Willie handcart company, kar kōmeļeļeik wāween in (with a slight alteration on my part):

    The errand of angels is given to women;

    And this is a gift that, as sisters, we claim:

    To do whatsoever is gentle and [Christlike],

    To cheer and to bless in [the Savior’s] name. (“As Sisters in Zion,” Hymns, no. 309)

  10. Russell M. Nelson, “A Plea to My Sisters,”Liahona, Nov. 2015, 96, 97.

  11. Mosaia 18:9–9.

  12. Lale Mosaia 4:27.

  13. Mosaia 4:27.

  14. Leviticus 19:34.

  15. Ebream 13:2.

  16. Matu 25:35–36.

  17. Lale Luk 21:1–4.

  18. Luk 10:37.

  19. Iien kallib eo an Rosemary Curtis Neider, Jan. 2015.

  20. Henry B. Eyring, “The Caregiver,”Liahona, Nov. 2012, 124.

  21. Mark 14:6, 8.