2010–2019
B’antiox reheb’ li neke’kolok
April 2016


B’antiox reheb’ li neke’kolok

Naq laa’o nokorahok jo’ narahok li Kolonel, chi yaal a’an taarosob’tesi ut tixchaab’ilob’resi li xyalb’al qaq’e chixkolb’al qasumlajik ut chixk’eeb’al xkawilal li qajunkab’al.

Naab’al chihab’ chaq, xinwan sa’ li Santil Ochoch re Frankfurt, Alemania naq xink’e reetal jun tiixil winq ut ixq, li chapchookeb’ chi ruq’. Xsaho’ li waam chirilb’al li chaab’ilal ut li rahok li xe’xk’ut rib’ chirib’ileb’ rib’.

Ink’a’ ninnau k’a’ut naq k’a’jo’ naq x’eek’asiik inch’ool chirilb’al a’in. Maare a’an sa’ xk’ab’a’ lix ki’il li rahok li xk’utun sa’ xyanqeb’ li wiib’ a’an—jun reetalil li najtil kuyuk ut li chaab’il ch’oolej. Ch’olch’o naq li winq ut li ixq ak najter xsumlajikeb’ ut naq li rahok toj yo’yo ut kaw sa’ xyanqeb’.

Jun tenamit re tz’eqok eechej

Nink’oxla naq maare li chaab’il ilom a’an xkana wik’in sa’ xk’ab’a’ naq mas jalan rik’in li k’a’ru nak’utun sa’ li kutan wanko wi’. Sa’ k’iila tenamit sa’ li ruchich’och’, chanchan naq chixjunil naru natz’eqman. Junaq eechej naq na’ok chi lajk malaj chi q’elo’k—malaj naq yal nokotitz’ rik’in—naqatz’eq, ut naqaloq’ junaq reeqaj, k’a’ru li ak’ wi’chik, malaj lem wi’chik ru.

Naqab’aanu a’in rik’ineb’ li celular, li aq’ej, li b’eleb’aal ch’iich’—ut wan naq naqab’aanu ajwi’ rik’ineb’ li qasum.

Maare wan naq us risinkil chaq sa’ qayu’am li k’a’ru ink’a’ chik nak’anjelak chiqu, a’b’anan rik’in li k’a’ru nim xloq’al sa’ li qayu’am—li qasumlajik, li qajunkab’al, ut li k’a’ru paab’anb’il qab’aan—naq nachal qach’ool risinkil li k’a’ru xwan chaq ut xsik’b’al li k’a’ru ak’, naru nachal xchamal lix rahil qach’ool.

Ninb’antioxi naq wankin sa’ jun li iglees li naxk’e xloq’al li sumlaak ut li junkab’al. Eb’ li komon sa’ lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan nawb’ileb’ ru sa’ chixjunil li ruchich’och’ xb’aan xkawilal lix sumlajikeb’ ut lix junkab’aleb’. Laa’in ninpaab’ naq a’in sa’ xk’ab’a’ li loq’laj yaal k’ojob’anb’il wi’chik xb’aan laj Jose Smith, naq li sumlaak ut li junkab’al tento raj taawanq chi junelik. Li junkab’al maawa’ yal junaq k’anjeleb’aal re naq sahaq toowanq sa’ li ruchich’och’, li taatz’eqmanq moqon naq toowulaq sa’ choxa. A’an b’an tz’aqal li wanjik sa’ choxa. A’an reetalil li choxahil wank ut xjalam-uuch lix junelikil junkab’al li Dios.

A’b’anan, jun kawil sumlaak ut junkab’al ink’a’ nak’ulman yal rik’in naq wanko choq’ komon sa’ li Iglees. K’anjelak naraj, chi rajlal ut chi k’oxlanb’il. Li tzol’leb’ chirix li junelikil junkab’al tento tooreek’asi chixk’eeb’al qach’ool chixkolb’al ut chixchaab’ilob’resinkil li qasumlajik ut li qajunkab’al. Ninnimaheb’ ru ut ninb’antioxi reheb’ li ani xe’k’uulan re ut xe’ch’oolanin re li aajel ru ut junelikil k’anjel a’in.

Sa’ li kutan a’in nawaj b’antioxink reheb’ li ani neke’kolok.

Xkolb’aleb’ li qasumlajik

Chiru naab’al chihab’, xinb’aanu li k’ojob’anb’il k’anjel re xtz’apb’al sa’ junajil k’iila sumal li kristiaan li neke’xra rib’. Maajun wa wilom junaq winq ut ixq li xe’ril rib’ chiru li artal, ut xe’xk’oxla naq taaraqe’q lix sumlajikeb’ rik’in li jachok-ib’ malaj li rahil ch’oolejil.

A’ut wankeb’ li neke’xk’ul chi jo’kan.

Wan naq, rik’in xnumik li kutan, naxjal rib’ li rahok a’an, ut wankeb’ li neke’xkanab’ xk’oxlankil lix sahil xch’ool lix sum, ut neke’ok chixk’eeb’al reetal lix majelal. Naq natikla a’in, wankeb’ li neke’aaleek chixk’oxlankil naq lix sum ink’a’ mas seeb’ xch’ool, ink’a’ naxsahob’resi xch’ool, malaj moko tz’aqal ta xsaajil. Ut neke’ok chixk’oxlankil naq xb’aan a’in naru neke’ok chi sik’ok b’araq chik.

Ex was wiitz’in, wi jo’kan yoo chi k’ulmank eerik’in laa’ex, ninye eere naq wankex sa’ jun li b’e li nak’amok sa’ li q’etok sumlaak, li q’etok junkab’al, ut li q’etok sahil ch’oolejil. Nintz’aama eere naq teexaqab’ eerib’, naq teesutq’isi eerib’, ut naq tex’ok wi’chik sa’ xb’ehil li chaab’il yu’amej ut xpaab’ankil li sumwank. Ut li na’leb’ a’in nak’anjelak ajwi’ choq’ reheb’ li qakomon ixq.

Anajwan, inyehaq jun aatin reheb’ li qakomon li ink’a’ sumsuukeb’, li neke’taaqenk re li b’alaq’il na’leb’ naq tento xtawb’al junaq ixq li “tzaqal re ru” xb’een wa chiru naq te’xk’oxla li sumlaak.

Ex was wiitz’in raarookex inb’aan, ninpatz’ eere, wi ta wanq junaq ixq li tz’aqal re ru, ma nekek’oxla naq taaraj raj sumlaak eerik’in laa’ex?

Sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re sahil ch’oolejil, ink’a’ yooko chixsik’b’al ani tz’aqal re ru; yooko b’an chixsik’b’al ani taaruuq chixjunajinkil lix k’anjel rik’in li qe chiru chixjunil lix yu’am, re xyiib’ankil jun komonil re rahok li taakanaaq, ut li tz’aqalaq wi’chik re ru. A’in li nasik’man.

Ex was wiitz’in, eb’ li neke’kolok re lix sumlajikeb’ neke’xnaw naq na’ajman ru li kutan, li najtil kuyuk, ut sa’ xb’een chixjunil, lix Tojb’al rix li Maak xb’aan li Jesukristo. Na’ajman ru naq chaab’ilaqat, naq ink’a’ tatkaqaliq, naq ink’a’ taasik’ aachaab’ilal aajunes, naq ink’a’ tatpo’q, naq ink’a’ taak’oxla li ink’a’ us, naq tatsaho’q b’an rik’in li yaal. Sa’ jalan chik aatin, na’ajman ru li tz’aqal rahok, li narahok wi’ li Kristo.1

Chixjunil a’in ink’a’ taak’ulmanq yal sa’ junpaat. Eb’ li chaab’il sumlaak kab’lanb’ileb’, chixjunjunqal li xan, chi wulaj wulaj chiru chixjunil li qayu’am.

Ut chaab’il esil a’in.

Xb’aan naq maak’a’ naxye ma yal tach’to xkab’lal laa sumlajik anajwan, wi rajlal naqak’e aran li kok’ pek re chaab’ilal, re toq’ob’ank-u, re ab’ink, re mayejak, re tawok-u, re xkub’sinkil li naqaj laa’o, timil timil taanimanq jun nimla kab’l.

Wi chanchan naq taa’ajmanq chixjunil li junelik q’e kutan, chijultik’oq eere: li chaab’il sumlaak tento naq taakanaaq chi junelik q’e kutan! Jo’kan ut, “mexlub’ sa’ xb’aanunkil li us, xb’aan naq yookex chixk’eeb’al xk’ojob’ankil jun xnimal ru [sumlajik], ut rik’in li k’a’ru ka’ch’in na’el chaq li k’a’ru xnimal li ru.”2

Maare timil taa’uxq li k’anjel a’an, a’b’anan ink’a’ ra li k’anjel. Relik chi yaal, us ta ak ch’olch’o ru li ninye, ink’a’ mas na’uxman li jachok-ib’ wi li b’eelomej ut li ixaqilb’ej saheb’ sa’ xch’ool.

Chi jo’kan, sahaq eech’ool!

Ut ex was wiitz’in, chesach xch’ool lee rixaqil, cheb’aanu li k’a’ru naxsahob’resi xch’ool a’an.

Eb’ li nekekolok re lix sumlajikeb’ neke’xsik’ ru li sahil ch’oolejil. Wan naq li rahil ch’oolejil a’an jun yajel li taraj b’ane’k xb’aan jun aj b’anonel, a’ut nawulak chiwu li aatin li yeeb’il naq raatin laj Abraham Lincoln: “Lix k’ihaleb’ li kristiaan neke’wan xsahil xch’ool a’ yaal jo’ nimal neke’raj.” A’in naxk’am rib’ rik’in li aatin sa’ li Santil Hu, “Chexsik’ok, ut textawoq.”3

Wi naqasik’ li k’a’ru ink’a’ us sa’ li qasum, malaj li ch’a’ajkilal sa’ li qasumlajik, junelik taqataw, xb’aan naq chixjunileb’ wankeb’ xmajelal. Wi b’an naqasik’ li chaab’il, taqataw chi yaal, xb’aan naq chixjunileb’ wankeb’ ajwi’ xchaab’ilaleb’.

Eb’ li neke’kolok re lix sumlajikeb’ neke’risi chaq li pim, ut neke’xk’e xha’il li utz’u’uj. Neke’xb’antioxi li kok’ usilal li neke’xloch li rahok sa’ xch’ooleb’. Eb’ li neke’kolok re li sumlaak neke’xkoleb’ li tasal tenamit li toj te’chalq.

Ex was wiitz’in, jultikaq eere k’a’ut naq xex’ok chixraab’al eerib’.

K’anjelanqex wulaj wulaj re naq kawaq ut sahaq wi’chik eesumlajik.

Ex wamiiw, chiqab’aanu chixjunil li naru chiqu re took’ehe’q sa’ ajl sa’ xyanqeb’ li santil ut sahil aamej li xe’kolok re lix sumlajikeb’.

Xkolb’aleb’ li qajunkab’al

Sa’ li kutan a’in nawaj ajwi’ aatinak re xb’antioxinkileb’ li neke’kolok re lix komonil rik’in lix junkab’aleb’. Li junjunq chi junkab’al naraj kole’k.

Us naq nawb’il ru li Iglees a’in xb’aan xkawilaleb’ li junkab’al, a’ut wan naq naru naqak’oxla naq ka’ajwi’ yaal a’in choq’ re li jun ch’ol chik chi junkab’al sa’ li Iglees, ut ink’a’ li qe. A’b’anan maajun junkab’al wan li tz’aqal tz’aqal re ru.

Wan li ch’a’ajkil hoonal sa’ li junjunq chi junkab’al.

Jo’ naq laa na’ aayuwa’ neke’raj naq taawisiheb’ xfoot, malaj naq laa wikan na’ naxye naq maji’ nakatsumla xb’aan naq maa’ani nawulaj chawu, malaj naq laa b’alk naxk’oxla naq lix na’leb’ chirix li politica a’an tz’aqal li evangelio, malaj naq laa yuwa’ naraj naq taa’isimanq jun jalam-uuch sa’ li tiqtooq wi’ li junjunq jo’eb’ li ani wankeb’ sa’ jun pelicula li nawulak chiru.

Ut laa’at taatz’ak li raq’ li nimla b’atz’.

Jo’kan naq wankeb’ li junkab’al.

Us ta qech alal qib’, moko juntaq’eeto ta. Jalan jalanq li qamusiq’. Jalan jalanq li naqak’ul rik’in li nokonume’ wi’. Ut chi jo’kan li junjunq qe jalano.

Ruuchil xminb’aleb’ ru chixjunileb’ chi wank jo’ chanru li qana’leb’ laa’o, naru naqasik’ ru saho’k sa’ qach’ool naq jalan jalanqo, ut naru naqab’antioxi naq rik’in naq jalaneb’ qik’in, neke’xk’e rutz’u’ujinkil li qayu’am.

A’ut wan naq eb’ li komon sa’ li qajunkab’al neke’xsik’ ru malaj neke’xb’aanu li k’a’ru narahob’tesin ch’oolej, malaj li nimla maak. K’a’ru tento taqab’aanu naq na’ux a’in?

Maak’a’ jun li na’leb’ li taak’anjelaq choq’ re chixjunil. Eb’ li neke’kolok re lix junkab’aleb’ neke’usa xb’aan naq neke’xk’uub’ xna’leb’ rik’in xsum ut rik’in xjunkab’al, neke’xsik’ k’a’ru naraj li Qaawa’, ut neke’ab’ink chiru li Santil Musiq’ej. Neke’xnaw naq li k’a’ru us choq’ re jun li junkab’al maare ink’a’ taak’anjelaq choq’ re li jun chik.

A’ut wan jun li na’leb’ naru taqab’aanu li junelik us taa’elq.

Sa’ lix Hu laj Mormon naqab’i resil jun tenamit li xe’xtaw b’ar tz’aqal natawman li sahil ch’oolejil. Chiru naab’al chihab’, “maak’a’ li wech’ok-ib’. … ut relik chi yaal naq moko kiru ta kiwan junaq tenamit li sa wi’chik xch’ool sa’ xyanq chixjunileb’ li tenamit li yo’ob’tesinb’ileb’ xb’aan ruq’ li Dios.” Chan ru naq xe’xb’aanu? “Xb’aan lix rahom li Dios li kiwan sa’ xch’ooleb’ li tenamit.”4

Maak’a’ naxye k’a’ru li ch’a’ajkilal sa’ laa junkab’al, ut k’a’ru tento taab’aanu re xtuqub’ankil, lix tiklajik ut li roso’jik lix k’uub’lajik a’an li tz’aqal rahok, li kirahok wi’ li Kristo.Wi maak’a’ qik’in li rahok a’in, ra taawanq li junkab’al, us ta tz’aqal re ru. Wi wan qik’in, taa’usaaq li junkab’al, us ta wan xnimla ch’a’ajkilal.

“Li rahok maajo’q’e na’oso’k.”5

Yaal a’in re xkolb’aleb’ li sumlajik! Yaal re xkolb’aleb’ li junkab’al!

Xkanab’ankil li q’etq’etil

Li nimla aj xik’ ilonel re li rahok, a’an li q’etq’etil. Maak’a’jo’ naq xb’aan li q’etq’etil neke’wan sa’ ch’a’ajkilal li sumlajik ut li junkab’al. Li q’etq’etil junpaat najosq’o’k, moko chaab’il ta xch’ool, ut nakaqalik. Li q’etq’etil naxnima rib’ ut ink’a’ naril xchaab’ilaleb’ li jun ch’ol chik. Li q’etq’etil yal naxk’oxla rib’ xjunes, ut sa’ junpaat nachal xjosq’il. Li q’etq’etil naril li maa’usilal b’ar wi’ maak’a’ li maa’usilal, ut naxmuq xmajelal rik’in pak’b’il chaab’ilal. Li q’etq’etil aj b’ach’b’ach’, ink’a’ naril li us, josq’, ut maak’a’ xkuyum. Relik chi yaal, wi li tz’aqal rahok a’an li narahok wi’ li Kristo, li q’etq’etil a’an tz’aqal xna’leb’ laj Satanas.

Li q’etq’etil yalaq b’ar natawman sa’ xyanqeb’ li winq. A’b’an maawa’ a’an li qamusiq’ejil eechanihom, ut maak’a’ xna’aj sa’ xyanqeb’ li xe’k’uluk re lix tijonelil li Dios.

Junpaat ajwi’ li qayu’am, ex was wiitz’in. Li rahil ch’oolejil naru nakana chiru k’iila chihab’—ut wan li taakanaaq chiru li junelik q’e kutan.

Li na’leb’ chan ru nakatwan rik’in laa wixaqil, eb’ laa kok’al, laa na’ aayuwa’ malaj eb’ laa wech alal, naru nakana chiru k’iila tasal tenamit li toj te’chalq. K’a’ru li eechanihomej taawaj xkanab’ankil rik’ineb’ laa walal aak’ajol? Ma li kawil aatin, eeqajunk, sik’ok eeqaj, josq’il, xiw, ut li isink-ib’? Malaj ut li rahok, tuulanil, kuyuk maak, uxtaan, xk’iijik li musiq’ej, ut li junajil?

Tento taajultiko’q qe, “Maak’a’aq uxtaanal sa’ li raqb’a aatin choq’ re li ink’a’ ki’uxtaanank u.”6

Choq’ re lix chaab’ilal eejunkab’al, choq’ re lix chaab’ilal eeraam, nintz’aama eere na chex’uxtaananq u, xb’aan naq “li na’uxtaanank u naxq’ax ru li raqb’a-aatin.”7

Kanab’omaq li q’etq’etil.

Li xpatz’b’al xkuyb’al aamaak chi anchal aach’ool reheb’ laa kok’al, laa wixaqil, laa junkab’al malaj laa wamiiw moko re ta li ani q’un xmetz’ew; re b’an li kaw xmetz’ew. Ma aajel wi’chik ru xyeeb’al naq wan li yaal aawik’in, chiru xch’olaninkil li tzolok, li k’iraak, ut li rahok?

Meesacheb’ li q’a; yiib’omaqeb’ b’an.

Us ta maak’a’ eemaak—ut maare mas wi’chik naq maak’a’ eemaak—kanab’omaq li rahok chixq’axb’al ru li q’etq’etil.

Wi nekeb’aanu a’in, yalaq ch’a’ajkilal li wankex wi’ taanume’q, ut rik’in naq wan xrahom li Dios sa’ eech’ool, taach’anaaq li wech’ok-ib’. Eb’ li na’leb’ a’in re kolok junkab’al nak’anjelak choq’ qe chiqajunil, maak’a’ naxye ma sumsuuko, ma jachb’ilo, ma kamenaq qasum, malaj maji’ nokosumla. Chiqajunil nokoru chi wank choq’ aj kolol reheb’ li kawil junkab’al.

Li rahok q’axal nim

Ex was wiitz’in, sa’ xyalb’al qaq’e chixkolb’al li qasumlajik ut li qajunkab’al, jo’ sa’ chijxunil, chiqab’aanu li xb’aanu li ani nakolok qe. Li Kolonel “xb’aan qaraab’al” kixkol li qaam.8 Li Jesukristo a’an aj Taqlanel chiqu. Lix k’anjel, a’an li qak’anjel laa’o. A’an li k’anjel re kolok, ut natikla sa’eb’ li qochoch.

Li rahok li kemb’il sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’, maak’a’ xq’etq’etil, ut yal naxsik’ xchaab’ilaleb’ li jun ch’ol chik. A’an li rahok nokoxra wi’ li qaChoxahil Yuwa’.

Naq laa’o nokorahok jo’ narahok li Kolonel, chi yaal a’an taarosob’tesi ut tixchaab’ilob’resi li xyalb’al qaq’e chixkolb’al qasumlajik ut chixk’eeb’al xkawilal li qajunkab’al.

Li Qaawa’ chi’osob’tesinq eere sa’ xyalb’al eeq’e rajlal chi k’ehe’k sa’ ajl sa’ xyanqeb’ li neke’kolok. A’in li nintz’aama, sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo, amen.