Iai Kaitaraan Bwaai ni Kabane

Te kantaninga ibukim te maiu ae Mamate ibukiia natin te Atua bwa e na katauraoa bwaai ake ti kainnanoi “ibukin rikirake nakon te kororaoi ao n tokina ni kakoroa bukina mai eta are taan bwaibwai n te maiu are akea tokina.” ¹ N aron are e reireiniira Beretitenti Thomas S. Monson ae rang mwaaka n te ingabong aei, ti rikirake ngkai ti karaoi rinerine, are ti a kataaki iai bwa ti na kaotia bwa ti kan kawakin ana tua te Atua (tara Abraham 3:25). Ni kataakira, ti riai ni karekea te inaomata n rinerine ni mwakuri aika kakaokoro. Ni karekei bitaki are ti na karaoa iai ara rinerine. Ti riai ni karekei kakaitara.

Nikiran te baire e kakaawaki naba. Ngkana ti karaoi rinerine aika bure—ngkai ti bon kona ni karaoi—tina kabaerekaaki n te bure ao tina riai ni kaitiakaki bwa tina waaki nakon tokin kawaira ae akea tokina. Ana baire Tamara e a tia ni katauraoa te kawai ni karaoan aei, te kawai ni kakoroi nanon kairoro n te motikitaeka ae akea tokina: te Tia Kamaiu e kabooi ara bure bwa tina kaitiakaki mai iai. Te Tia Kamaiu anne bon te Uea Iesu Kristo, ana rikitemanna te Atua ae Akea Tokina, are ana angakarea ni kamaiu—ni korakaina—kabooi ara bure ngkana ti rairi nanora mai iai.

Teuana te kabwarabwara ae te kabanea n Tamaroa n tibwangan te babaire n te kaitara bon inanon ana Booki Moomon, n ana reirei Riaai nakon natina are Iakobwa.

“Bwa e riai ae e na iai kaitararaan bwaai ni kabane. Bwa ngkana akea, … e na bon aki kona n ataaki te raoiroi ke te buakaka, ke ae tabu ke te karawawataki, ke te Tamaroa ke te aki Tamaroa” (2 Nibwaai 2:11; tara naba kibu 15).

Mangaia ae e anga te inaomata te Uea ae te Atua nako nanon bain te aomata bwa e na kona ni mwakuri ibon irouna. Mangaia ae e aki kona te aomata ni mwakuri I bon irouna ma ti ngkana e kairake iroun te kai ni kamaiu ke te kai are tabu” (kibu 16). N aron anne, ni kaotioti n taai aikai te Uea e taekinna bwa teuare e buakaka e riai ni kaririia natiia aomata ke a na bon aki kona n rinerine ibon irouia (taraD&C 29:39).

Te kakaitara e bon riai inanon te Onaroka are Eten. Ngke arona bwa Atam ao Ewa aki karaoa te rinerine are e kaota iai te mamate, e reirei Riaai, “ao a na teimatoa n aroia akekei n aki toki, … n aki karaoa ae raoiroi, ngkai a aki ataa te bure.” (2 Nibwaai 2:23).

Man te moan karikibwai, te rinerine ao te kaitara a kakaawaki n ana baire Tamara ao ni kaitaraana iroun Tatan. Ngkai te Uea e kaotia nakon Moote, n taetae mai i karawa ma Tatan “e kataia ni kamauna inaomataia aomata” (tara Moses 4:3). Te kamaunaaki e na bon riki imwiin te aro are e tangiria Tatan bwa e na anga. E nakon te Tama man tuangnga ao e taku, “Mangaia ae aio Ngai, “Kanakoai, bwa N na riki bwa natim, ao N na kamaiuia aomata ni kabane, ao ana akea temanna ae e na bua, N na karaoa aio ao ko na angannai karineau” (Moses 4:1).

Ngkai, Tatan e tua bwa e na karaoa ana baire te Tama n te aro are e na totokoa ana kantaninga te Tama ao n angan Tatan mimitongina.

Ana tabeka Tatan e na Kakoaua bwa a bane ni kororaoi: “e na bane ni kamaiuia aomata ni kabane,” ao a na akea ae e na bua. E na bae n akea te inaomata ke te rinerine temanna ao, ngkanne, akea kainnanoan te kakaitara. A na akea te kataaki, ake te kabwaka, ao akea te tokanikai. Ana akea te rikirake ni karekean ana kantaninga te Tama are e tangiria ibukiia Natina. N Koroboki aika a tabu are e koreaki iai bwa ana kaitara Tatan e karika te “buaka I karawa” (Kaotioti 12:7), are ni kabane ma uoua te katenimwakoro mai irouia natin te Atua ae a karekea te inaomata n rinanon te maiu are Mamate man rinean ana baire te Tama ao n totokoa ana kaitara Tatan.

Ana kantaninga Tatan bwa e na anga ngaia bwa e na karineaki ao n anganaki mwaakana iroun te Tama (tara Itaia 14:12–15; Moses 4:1, 3). Mangaia, “ibukin ana kaitara Tatan nakon te Tama, … te Tama e a tewenakoa” (Moses 4:3) ma Tamnei ni kabane ake a rineia bwa a na iria. (tara Iuta 1:6; Kaotioti 12:8–9; D&C 29:36–37). Te teweaki nako nakon te mate n teina n Tamnei n akea rabwataia Tatan ma tan iriria a ukoukora ao ni kataia ni kekeweia natin te Atua. (tara Moses 4:4). Boni ngaia te riaboro, are e kakaitara ao n ukoukora ni kamaunan ana babaire, te Tama, n aronkamakura ana, bwa bukina bon kaitaran te rinerine ao bon te tai ni karaoa te rinerine ae eti are e kaira te rikirake nakon te kantaninga n ana babaire te Tama.

Ae ataaki, te kairiiri nakon te bure bon tiaki tii ngaia te aekaki ni kaitara n te maiu ae Mamate. Te karo are Riaai e reirei bwa ngke arona bwa e aki riki te Bwaka, Atam ao Ewa “ao a na teimatoa n aroia akekei n aki toki, … n aki karaoa ae raoiroi, ngkai a aki ataa te bure.” (2 Nibwaai 2:23). N aki rinanoan te kakaitara n te maiu n rabwata, “ma ngaia are a riai n ikotaki bwaai ni kabane n ti teuana” n te aro are a na akea te kakukurei ke te karawawata (kibu 11). Ma ngaia, Tama Riaai e reitinako, imwiina ngke e a tia te Atua ni kariki bwaai ni kabane “ni kakoroa bukin ana mwakuri ae akea tokina ibukim kabobongaan te aomata, … bwa e riai ae a na iai kaitaraan bwaai ni kabane; n ai aron te uanikai are e tabuaki ni kaitara te kai ni kamaiu; e karewe teutana ao are teuana e mangingi” (kibu 15).²Ana reirei ni mwakoron te baire ni kamaiu aei e kainiin ma taeka aikai:

“Ma nooria, bwaai ni kabane a bane ni karaoaki ni wanwanan teuanre e atai bwaai ni kabane.

“E bwaka Atam bwa aonga n riki aomata, ao a riki aomata bwa aonga ni karekea te kimwareirei.” (kibu 24–25).

Kakaitara n aro aika kanganga ake ti kaitara ma ngaia n te maiu ae Mamate bon mwakoron naba ana baire ni karakai rikirakera n te maiu n tamnei.

Ni kabane ngaira ti rinanon aekakin nako rinanin kakaitara ake a kataira. Tabeua kataakira bon karirii nakon te bure. Tabeua bon kakaewenako n te rabwata irarikin are bon ara bure. Tabeua a rang korakora. Tabeua a karako. Tabeua a reitinako, ao tabeua bon ti inanon te tai ae uarereke. Akea mai ibuakora ae katinanikuaki. Te kakaitara e karekea nakoira te rikirake nakon are e tangiriira iai Tamara are i Karawa.

Imwiina ngke e a tia Iotebwa Timiti ni katia rairan ana Boki Moomon, e bon kakaea naba temanna are e na boretiia te booki. Aio e aki beebete. Kangangan ababakin te Koroboki ao boon boretiana ao kabaean booki aika e riaon teuana tenga e bon kamamaa. Iotebwa e moan kawara E. B. Grandin, te tia boreeti I Palmyra, are e rawa. Imwiina e kunea te tabo teuana ni boreeti I Palmyra, are e rawa naba ni butimwaia. E mwananga nako Rochester, 25 maire (40 km) raroana, ao ni kawara te tabo ni boreeti ae rang kinaki i maeaon New York, are e aki naba butimwaia. Ea nako te wiiki ao Iotebwa ea bon aki oota n te kakaitara ibukin katiaan ana mwakuri are e a tia n anganna te Atua. Te Atua e aki kabebetea, ma e karaoia bwa e na kona ni karaoaki. N ana kanimaua n tai Iotebwa, ana kauatai ni kawara te tia boreeti mai Palmyra e a nakoraoi.

A nako wiiki, ao Joseph tao e a mangaongao n te kakaitau ni katiaan ana mwakuri mai karawa. Te Uea e aki kabebetea, ma E karaoia bwa e na kona n riki. Ana kanimaua ni kakatai Iotebwa, ana kauoua e nakon ana tabo ni boreeti Palmyra Grandin, ao e a butimwaeaki.³

Ririki ake imwiina, Iotebwa e kabureaki n te aro ae kammaraki n te matawariki I Liberty inanon namwakaina aika bati. Ngke e tataro ibukin kamaiuana, e tuangnga te Uea bwa bwai ni kabane aikai a na anganna te taneiai, ao e na riki bwa te bwai ae e raoiroi nakoina. (tara D&C 122:7).

Ti bane n atai aekakin kakaitara n te maiu n rabwata ake imwiina ake aki riki man ara bure, n ikotaki ma te aoraki, aki toamau, ao te mate. Beretienti Thomas S. Monson e kabwarabwara:

Tabeman mai iroumi inanon te tai kam a tia n tang inanon korakaimi, n titiraki bwa bukin tera Tamara are i Karawa e kariaia bwa ko na rinanon kataaki ake kam kaitarai. …

“Maiura n rabwata, n arona, e bon aki kananonaaki bwa e na beebete ke e na teimatoa ni kakukurei. Tamara are I Karawa … e ataia bwa ti reirei ao ti rikirake ao n rang n Tamaroa rinanon kakaewenako aika matoatoa, urua te nano, ao rinerine aika kanganga. Ngaira n tatabemaniira ti rinanon taai ni kananokawaki ngkana a motirawa naake ti tangiriira, taai aika kammaraki ngkana e bua marurungira, namakinan te maroa ngkana a kitaniita naake ti tangiriira. Aikai ao kataaki ake tabeua a roko iroura bwa kataakira n ara kona n nanomatoa.”⁴

Ara mwakuri ni katamaroa kawakinan te bong ae te Tabati a kakerikaaka te banna ni katoto n te kaitara. Iai iroura ana tua te Uea ni karinea te Tabati. Tabeua ara rinerine e kona n urua te tua, ma rinerine riki tabeua n aron kabonganaan te tai n te Tabati bon ti te titiraki ngkana ti bon karaoa ae raoiroi riki ke ae te kabanea n Tamaroa.⁵

Ni kabwarabwara kakaitara ake a irekereke ma te kairiiri, ana Boki Moomon e kabwarabwarai kawai aika teniua are teuare buakaka e na kabonganai n te kabanea ni bong. Te moan, e na “un inanoia natiia aomata, ao e na kakorakorai marakin nanoia ni kaitarai bwaai aika a raoiroi. (2 Nibwaai 28:20). Te kauoua e na “kamaraui nanoia tabemwang ao e na karaurau ni keweia bwa aongkoa “a mano ni maiuakinan te aonaaba” (kibu 21). Te kateniua, e na wii ni kababaia tabemwaang n tuangiia bwa “akea moone; ao … tiaki ngaia te Riaboro, bwa bon akea te riaboro” (kibu 22), ao akea ae eti ke bure. Ibukin te kakaitara aei, ti kauringaki bwa e na reke kain te aomata are e taku bwa “e raoi i Tion!” (kibu 24).

Te Ekaretia inanon ana mition mai karawa ao ngaira inanon maiura ti maiu n tara ni kaitarai kakaitara aika rikirake n te bong aei. Tao ngkai e rikirake te Ekaretia ni korakora ao ngaira kain te aro ti rikirake n te onimaki ao te ongotaeka, Tatan e rikirake korakorana n ana kakaitara ngaia are ti na reitinako n “iai kakaitara ni bwaai ni kabane.”

Tabeua te kakaitara aei e na bon roko mai irouia kain te Ekaretia. Tabeman ake a kabonganai oin nanoia ke wanawanaia n totokoa kairiiri mai irouia burabeti are e kabonganaaki irouia kain te tautaeka aika a rineaki—“n rabwata ake a kakaitara inanon te tautaeka ma a teimatoa ni karinea te tautaeka.” E ngae ngke e bon riai aio ibukim te tautaeka ae inaomata, akea e motikitaeka ibukim t iaongo aei n te tautaeka n abanuean te Atua, are a karineaki iai titiraki ma kakaitara aki (tara Mataio 26:24).

N aron te kabotau riki teuana bwa iai bwaai aika a mwaiti n rongorongon te Ekaretia, n aron are e karaoia Iotebwa Timiti ke e aki karaoi n aro nako, are tabeman a kabonganai bwa aan te kakaitara. Nakoia ni kabane I kangai, kamwakuri ami onimaki ao katan iaon ana reirei te Tia Kamaiu bwa ti riai ni “kinaia man uaaia” (Mataio 7:16). Te Ekaretia e mwakuri korakora ni katangainai rekooti ake ti karekei, ma ti kona ni boreti, kain te aro n tabetai a tiku ma te titiraki ae bebete are e aki kona ni kaekaaki man kamatebwai. Anne bon rongorongon te Ekaretia n “kakaitara ni bwaai ni kabane.” Tabeua bwaai a kona n reiakinaki man tii te onimaki (tara D&C 88:118). Ti riai ni katan n tainako iaon ara onimaki n te Kakoaua are ti a tia ni karekea mai iroun te Tamnei ae Raoiroi.

Te Atua e tiani inaomataia Natina man taobaraakia tabeman ibukin buokaia tabeman. Ma E kabebetei uotara n rawawatara ao e kakorakoraira bwa tina kona n uotii, n aron are e karaoia nakoia ana aomata Aramwa I aban Erem (tara Motiaea 24:13–15). E aki totokoi ni kabane angibuaka, ma E kaekai ara tataro n rairi nakon te iterana, n aron are E karaoia ma te angibuaka ae korakora are e kuri totokoa katabuan te tembora i Fiji;⁶ ke E kabeebetei korakoraia n aron are E karaoa irouia taan iowawa ake a karebwe boom are e tiringiia aika a mwaiti n te marae ni wanikiba i Brussels, ma e kaikoakiia aman ara mitinare.

Rinanon te kaitara n te mamate ni kabane, ao E na onea “karawawata[kira] nakon taian kakabwaia ibukira” (2 Nibwaai 2:2). Ti a tia naba n reireiaki bwa ti na ota ni bwaai ake ti rinanona n te maiu n rabwata ao Ana tua ni kanoan Ana baire ae korakora ni kamaiu, are e tuangiira te kantaninga n te maiu ao e anganiira kakoauan te Tia Kamaiu, n arana are I kakoaua ni koauan bwaai ni kabane. N aran Iesu Kristo, amen.