Na Kaukauwa Vakalou

Ni vo toka e vica na vula me mate na Parofita o Josefa Simici e a sotavi iratou na Le Tinikarua na iApositolo me ratou veivosakitaka na ka levu duadua e gadreva tu na Lotu ena gauna dredre o ya. E a kaya vei iratou “Na ka levu duadua eda na gadreva o ya na valetabu.”¹ Sa dina sara, nikua ena gauna ni veivakatovolei oqo, oi keda kece kei ira noda matavuvale eda na gadreva vakalevu cake na valetabu mai na veika tale eso.

Ena dua na vakatabui ni valetabu ka se qai yaco wale ga oqo, e sa bau vakasakiti sara ga na veika au sotava. Au taleitaka na kena dolavi raraba, niu kidavaki ira e vuqa na vulagi era lako yani mera laki raica na valetabu; na soqo ni vakatasuasua vakavanua era guta ka maqusataka na itabagone; ka qai muria mai na soqoni totoka ni kena vakatabui. A talei na Yalotabu. Lewe levu na tamata era sa vakalougatataki kina. Ena mataka ka tarava keirau a laki tiko kei watiqu ena dua na papitaiso me keirau vakaitavi ena caka papitaiso baleti ira e so na neitou kawa. Niu laveta cake na ligaqu meu tekivuna na cakacaka vakalotu, voleka sara meu vakamalumalumutaki ena kaukauwa ni Yalotabu. Au qai vakila tale ni kaukauwa ni valetabu e tiko ga ena cakacaka vakalotu.

Me vaka sa vakatakila na Turaga, na vakataucokotaki ni Matabete i Melikiseteki ena kune ga ena valetabu kei na kena cakacaka vakalotu, “raica sa kilikili ga me vakayacori ena noqu vale na cakacaka tabu ni ilesilesi vakabete oqori, io dou na rawata kina na veivakalougatataki kei na lagilagi.”² “Ia, na ilesilesi oqo, sa vakatakilai mai kina na kaukauwa vakalou.”³ Na yalayala oqo e baleti iko kei na nomu matavuvale.

Sa noda itavi meda “ciqoma” na veika e solia na Tamada.⁴“Ia ko koya sa vakabauta ena vakaukauwataki sara”:⁵ kaukauwa mo ciqomakecega na ka e rawa ni solia o Koya vei keda—ena gauna oqo kei na bula sa bera mai; ⁶ kaukauwa meda na luvena tagane ka luvena yalewa kina na Kalou,⁷ meda kila “na kaukauwa vakalomalagi”⁸; meda vosa ena vuku ni yacana⁹ ka da ciqoma na “kaukauwa ni Yalona.”¹⁰ Na kaukauwa oqo ena rawa ni noda ena cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati ni valetabu.

E a raica na noda gauna o Nifai ena raivotu: “Koi au ko, Nifai au sa raica na kaukauwa ni Lami ni Kalou, ni sa curumi ira na leweni lotu ni Lami kei ira talega na tamata ni veiyalayalati ni Turaga, ka ra sa veiseyaki tu evei yasai vuravura ka ra sa vakaiyaragi tu ena yalododonu kei na kaukauwa ni Kalou kei na Nona lagilagi.”¹¹

Keirau a tiko vata voli kei Peresitedi Russell M. Nelson kei na nona matavuvale ena dua na dola raraba ni valetabu ka raica ni ratou sa soqoni vata mai ki na icabocabo ni isoro ka sa qai vakamacalataka vei iratou o koya ni veika kece eda cakava ena Lotu—na soqoni, itaviqaravi, lesoni, kei na veiqaravi yadua—me sa na vakarautaki keda ni da sa na lako mai ki valetabu ka mai tekiduru ena icabocabo ni isoro ka mai ciqoma na veivakalougatataki kece e vakarautaka tu na Tamada baleta na bula tawamudu.¹²

Ni da sa vakila na veivakalougatataki ni valetabu ena noda bula, sa na vuki na yaloda vei ira na noda matavuvale ira na bula kei ira na sa mate.

Au raica wale tikoga oqo na nodratou vakaitavi ena papitaiso e tolu na tabatamata ena dua na matavuvale baleti ira na nodratou qase. Mai vakaitavi sara ga o nodratou bu—dina ga ni a tiko nona ririko ena gauna e dau tabadromuci kina e wai. Ena nona sa lamata mai wai e mokoti watina ka vakila ni drodro mai na wai ni mata ni reki. Erau sa qai veipapitaisotaki na tama kei na tukadra na gone vaka kina o ira kece sara na gone kei na makubudratou. Na marau cava tale me ratou qai vaqara vata? Na veivaletabu yadua e tiko na gauna ni nodra vakaliuci na matavuvale me rawa ni ra laki papitaiso vakamatavuvale ena nodra sa lokuca yani na kena gauna.

Ni voleka tiko mai na gauna ni nona mate, o Peresitedi Joseph F. Smith e a raica na raivotu ni nodra vakabulai o ira era sa mate. E vakavulica ni o ira mai na vuravura ni yalo era sa vakararavi sara tu ga mai ki na cakacaka vakalotu eda na ciqoma me baleti ira. E kaya na ivolanikalou, “Raica era na vakabulai ko ira na mate era sa veivutuni, io kevaka era sa vakabauta na cakacaka tabu sa vakayacori ena valenikalou ena vukudra.”¹³ Eda ciqoma na cakacaka vakalotu ena vukudra, ia era na saumitaro kina o ira me baleta na veiyalayalati yadua e sema ki na cakacaka vakalotu yadua. Sa dina sara ni ilati sa mamare sara vei keda ka sa cereki sara ga vakadua vei ira mai valetabu.

Na cava sara mada na noda itavi yadua meda qarava ena cakacaka levu oqo, me vaka e dua na petereni se liganicakacaka? Vakavulici ira na Yalododonu ena 1840 na Parofita o Josefa Simici ni “ena gadrevi na igu kei na solibula—ka ni cakacaka [ni tara valetabu] ena gadrevi me vakusakusataki ena yalododonu, ka sa gadrevi vei ira na Yalododonu mera na vakabibitaka na veika oqo ena nodra vakasama, … ka mera na qai cavuikalawa ena veika ena gadrevi me na toso na cakacaka, me vaka ga sa vakatau sara ga vei ira na kena na vakacavari vakavinaka na veiqaravi ena nodra sasaga ga vakataki ira.”¹⁴

Eda wilika ena ivola ni Vakatakila:

“O cei beka ko ira oqo sa vakaisulu ena isulu vulavula, ka ra sa lako beka mai vei?

“… O ira oqo era sa lako mai na veivakararawataki levu, ia era sa savai na nodra isulu ka vakavulavulataki ena dra ni Lami.

“O koya era sa tiko kina ena mata ni itikotiko ni Kalou, a ra sa qaravi koya ena siga kei na bogi ena nona vale ni lotu ia ena tiko vata kei ira ko koya sa tiko ena nona itikotiko vakaturaga.”¹⁵

Ena sega beka ni rawa ni ko raici ira era veiqaravi tiko ena valetabu nikua ena mata ni yalomu?

E sivia ni 120,000 na liganicakacaka ni valetabu era veiqaravi tiko nikua ena 150 na valetabu ena veiyasai vuravura. Io, e se tiko ga na madigi vei ira e so mera sotava na kamikamica ni veiqaravi o ya. Ena nona a vakaraitaka o Peresitedi Gordon B. Hinckley ni na tara na veivaletabu lalai ena veiyasai vuravura, e a vakavulica kina ni “o ira kece na liganicakacaka era na lako ga mai nodra vanua ka ra na veiqaravi talega ena nodra dui tabanalevu kei na iteki.”¹⁶ Sa ra dau veiqaravi tu ga o ira oqo me rua ki na tolu na yabaki, ka ra dau qai tosoya kina vica tale na yabaki. E sega ni kena inaki me gauna ga o sa kacivi kina ko sa na tu kina me yacova sara na gauna o sa vakila ni ko sa sega ni rawa ni toso tale. E levu na dauveiqaravi vakabalavu era kauta tu ga na nodra lomana na valetabu ena gauna era sa vakacegui kina ka solia na galala vei ira tale e so mera tomana na veiqaravi.

Voleka ni 100 na yabaki sa oti, a vakavulica kina na iApositolo John A. Widtsoe: “Eda na gadreva me lewe levu na liganicakacaka mera mai qarava na itavi oqo. … Eda na gadreva e levu mera saumaki ki na cakacaka ni valetabu ena ivakatagedegede ni yabaki kece sara. … Sa lako mai na gauna, … ena itosotoso vou oqo ni valetabu, meda kauti ira mai ki na veiqaravi na tamata kece sara ena veivakatagedegade ni yabaki kecega. … Na cakacaka ni valetabu e … tiko na kena yaga vei ira na gone kei ira na qasecake, era sa lako sivia mai e vuqa na icolacola bibi ni bula. Ena gadreva o cauravou na nona tikina ena valetabu vakalevu cake mai vei tamana kei tukana, ka ra sa vakadeitaki tu ena veiyabaki ni bula; kei goneyalewa se qai curuma mai na yabaki ni bula, ka na gadreva na yalotabu, veivakauqeti kei na veidusimaki e lako mai ena vakaitavi ena cakacaka vakalotu ni valetabu.” ¹⁷

Ena vuqa na valetabu, era sa veikidavaki tiko kina na peresitedi ni valetabu vei ira na daukaulotu kacivi vou vakaedaumeni, ira na cauravou kei na goneyalewa, mera veiqaravi ena cakacaka vakalotu vakalekaleka ni bera ni ra qai gole ki na KNK. Era sega walega ni kalougata na itabagone oqo mera veiqaravi, ia, “era vakatorocaketaka na totoka kei na yalo ni veiqaravi ena valetabu.”¹⁸

Au a tarogi ira e vica na cauravou kei na goneyalewa ka ra sa veiqaravi ena cakacaka vakalotu ni bera nodra gole kei na nodra sa lesu mai na kaulotu, mera vakamacalataka na veika era sa vakila. E vaka oqo na veika era kaya me vakamacalataka na veika era sotava ena valetabu:

Niu veiqaravi ena valetabu…

• Au vakila “niu sa voleka sara vua na Tamaqu kei na iVakabula”;

• Au vakila “na vakacegu e taucoko, kei na bulamarau”;

• Au a sa vakila niu sa tu sara ga mai “noqu lomanivale”;

• Au sa ciqoma na “veika tabu, na kaukauwa, kei na vaqaqacotaki”;

• Au vakila na bibi ni noqu veiyalayalati tabu;”

• “Sa tiki ni noqu bula na valetabu”;

• “O ira eda qaravi ira era sa voleka sara ena gauna ni cakacaka vakalotu”;

• “E solia vei au na kaukauwa meu valuta kina na veitemaki”; kei

• “Na valetabu sa veisautaka vakadua na noqu bula.”¹⁹

Na veiqaravi ena valetabu sa ka vakamareqeti ka kaukauwa vei ira na veiyabaki ni bula ni tamata kece sara. E so sara mada ga na se qai vakamau walega era sa veiqaravi vata tiko kina. Vakatavuvulitaka o Peresitedi Nelson, “Na veiqaravi ena valetabu … sa dua na itaviqaravi totoka ki na matavuvale.” ²⁰O ira na liganicakacaka, me ikuri ni ciqomi ni cakacaka vakalotu baleti ira na nomu kawa, sa rawa talega moveiliutakiena cakacaka vakalotu baleti ira.

Me vaka a kaya o Peresitedi Wilford Woodruff:

“Na itavi levu cava tale e rawa ni qarava e dua na tagane [se yalewa] e tiko ena delai vuravura me tauvata ni sa tu e ligana na kaukauwa kei na lewa me lako yani ka liutaka na cakacaka vakalotu ni veivakabulai? …

“… Ko sa wili vaka iyaya ni cakacaka e ligana na Kalou ena vakabulai ni yalo oqori. E sega tale ni dua na ka e soli ki na kawatamata me tautauvata kei na kena oqori.”²¹

E a tomana:

“Na totoka ni vakasolokakana ni Yalotabu ena soli vei [iko] kei na iyau mai Lomalagi, na veitokani ni agilosi, ena qai vakaikuritaki tiko ena veigauna.”²²

“Oqo ena ganiti iko sara ga kei au me daru solibula kina [ena] vica na yabaki sa tu oqo me daru na bula tiko kina eke.” ²³

A se qai tukuna wale tikoga oqo vei keda o Peresitedi Thomas S. Monson ni “veivakalougatataki ni valetabu sa vakaitamera sara ga.”²⁴ “Sega ni dua na solibula me tautauvata kaya.”²⁵

Ni lako mai ki na valetabu. Ni lako mai vakawasoma. Ni lako vata mai kei ira nomuni matavuvale. Ni lako mai ka vukei ira e so mera lako talega mai.

“Na cava o ira era sa vakaisulu vulavula tu oqo?” Taciqu kei na ganequ, sai kemuni sara ga o ira oqo— o kemuni o ni sa ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu, o ni sa maroroya tiko nomuni veiyalayalati ena solibula; o kemuni o ni sa vukei ira tiko nomuni matavuvale mera kunea na veivakalougatataki ni veiqaravi ena valetabu ka vukei ira e so mera lako mai vakakina. Vinaka vakalevu na nomuni veiqaravi. Au vakadinadinataka ni valetabu kece e Nona itikotiko tabu savasava na Kalou kei na noda dau lako kina eda na vulica ka kila na kaukauwa vakalou, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.