2010–2019
Kanab’ aawib’ chiru li Musiq’ej a’an li nak’amok b’e chixb’aanunkil li chaab’il
April 2016


Kanab’ aawib’ chiru li Musiq’ej a’an li nak’amok b’e chixb’aanunkil li chaab’il

Nokonach’ok rik’in li Kolonel naq, rik’in saq ruhil rahok, noko’k’anjelak chiru li qas qiitz’in sa’ xk’ab’a’ A’an.

Jwal sa inch’ool chi wank eerik’in sa’ li ewu a’in re loq’onink, k’oxlank, ut k’ehok ch’oolej. Sa’ wotzil xootijok. Li qaChoxahil Yuwa’ aj rahonel xoorab’i. Xjultiko’ qe aj Kolol qe, li Qaawa’ Jesukristo naq xtoch’e’ li qaam xb’aaneb’ li b’ich re xnimankil ru a’an. Xoomusiq’aak chixb’aanunkil q’axal wi’chik li k’anjel re xtenq’ankil li Qaawa’ sa’ xk’anjel re xwaklesinkil ut xtenq’ankileb’ li ralaj xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’.

Nimob’resinb’il chik li rajom li qach’ool re k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in xb’aan li b’antioxink naqeek’a xb’aan li k’a’ru xb’aanuhom choq’ qe li Kolonel. Xmaak a’in naq neke’niman li qach’ool naq naqab’i li raatinul li b’ich li naxye: “Rik’in naq k’iila usilal xink’ul, tento sa’ inb’een k’ehok ajwi’.”1 Li rey aj Benjamin, sa’ li xnimal ru jultikahom li yeeb’il resil sa’ lix Hu laj Mormon, kixyeechi’i li eek’ahom a’an re b’antioxink li taachalq (chi’ilmanq Mosiah 2:17–19).

Sa’ li hoonal naq li qapaab’aal chirix li Jesukristo nokoxk’am chixk’ulb’al qak’ulub’il re taakuye’q qamaak xb’aan A’an, taqeek’a rajom qach’ool chi k’anjelak chiru li qas qiitz’in sa’ xk’ab’a’ A’an. Li rey aj Benjamin kixk’ut naq li xkuyb’al qamaak moko junpaat ta nak’ulman.

Jo’kan a’in naq kixye: “Ut anajwan, saʼ xkʼabʼaʼ li kʼaʼaq re ru aʼin kinye eere—inyehaq, re naq taaruuq taakanaaq eerikʼin wulaj wulaj li risinkil lee maak, re naq texbʼeeq chi maakʼaʼ eemaak chiru li Dios—tinwaj raj naq teekʼe xkomon li kʼaʼru wan eere rehebʼ li nebʼaʼ, li junjunq chi winq joʼ chanru li kʼaʼru wan re, joʼ xkʼeebʼal xtzakemq li taatzʼokaaq, xtiqibʼankil li tʼustʼu, rulaʼaninkilebʼ li yaj ut xkʼeebʼal xtenqʼankilebʼ, re musiqʼej joʼ ajwiʼ re li yuʼam aʼin, joʼ chanru li ajbʼil xbʼaanebʼ ” (Mosiah 4:26).

Li chaab’il rochb’een laj Alma, laj Amulek, kixk’ut ajwi’ li yaal naq tento tooxik chi ub’ej sa’ li k’anjelak chiru A’an re xk’uulankil xkuyb’al li qamaak: “Ut anajwan kʼehomaq reetal, ex was wiitzʼin raarookex inbʼaan, ninye eere, meekʼoxla naq aʼin tzʼaqal; xbʼaan naq chirix naq xebʼaanu chixjunil li kʼaʼaq re ru aʼin, wi neketzʼeqtaana li maakʼaʼ kʼaʼru re, ut li tʼustʼu, ut inkʼaʼ nekerulaʼani li yaj ut li chʼaʼajkilanbʼil, ut inkʼaʼ nekekʼe xkomon li kʼaʼru eere wi wan, rehebʼ li ani teʼajoq ru—Ninye eere, wi maajun rehebʼ aʼ kʼaʼaq re ru aʼin nekebʼaanu, kʼehomaq reetal, maakʼaʼ xyaalal lee tij, ut maakʼaʼ naʼok wiʼ eere, ut chanchanex ebʼ laj kaʼ-pakʼal-u, li nekeʼtzʼeqtaanank re li paabʼaal” (Alma 34:28).

Chiru li ewu a’in, yookin chixk’oxlankileb’ li ixq sa’ inyu’am. Wankeb’ 31 ixq ut ixqa’al sa’ li qajunkab’al, li xb’eenil a’an li wixaqil toj toowulaq rik’ineb’ li oxib’ li qimam toje’ xe’yo’la. Junjunq reheb’ wankeb’ sa’ qayanq chiru li ewu a’in. Oob’ reheb’ maji’ neke’xket kab’laju chihab’. A’an a’in tana’ li xb’een sut neke’oken sa’ li ch’utam arin sa’ li Ch’utamil Kab’l rochb’eeneb’ li ranab’ sa’ lix Iglees li Kolonel. Jalan jalanq li na’leb’ tixchap li junjunq reheb’ ut li k’a’ru te’xk’e wi’ xch’ool chixb’aanunkil xmaak li neke’xk’ul sa’ li ewu a’in.

Wankeb’ oxib’ li na’leb’ ut oxib’ li xk’eeb’al aatin li nintz’aama naq te’kanaaq rik’ineb’ chiru lix yu’ameb’ ut sa’ li k’a’ru chalel. Eb’ li na’leb’, a’aneb’ li eek’ahom. Ut li xk’eeb’al aatin, a’aneb’ li b’aanuhom.

Li eek’ahom q’axal nim xloq’al, a’an li rahok. Ak xereek’a lix rahom li chaab’il jolominel ixq li xe’aatinak. Ut rik’in li Musiq’ej xereek’a naq raab’ilex xb’aaneb’ us ta ink’a’ neke’xnaw eeru xb’aan naq eb’ a’an xe’reek’a lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo choq’ eere. Xmaak a’in naq neke’raj k’anjelak cheru ut neke’raj naq teek’ul li osob’tesink naraj li Dios choq’ eere.

Xereek’a li rahok choq’ re jalaneb’ sa’ li ewu a’in—choq’ re lee ramiiw, lee rochb’een sa’ tzoleb’aal, lee rech kab’al, ut choq’ re li ani toje’ xwulak sa’ lee yu’am, junaq maji’ nawb’il ru. Li eek’ahom a’in re li rahok, a’an jun mataan k’eeb’il xb’aan li Dios. Sa’ li loq’laj hu, “li tz’aqal rahok” ut “li saq ruhil rahok narahok wi’ li Kristo” naxk’ab’a’in (Moroni 7:47). Xereek’a li rahok a’an sa’ li ewu a’in, ut naru teek’ul chi kok’ aj xsa’ wi nekesik’.

Li xkab’ eek’ahom xereek’a sa’ li ewu a’in, a’an lix wankil li Santil Musiq’ej. Anajwan, eb’ li Hermana xe’xyeechi’i eere naq li Santil Musiq’ej tixk’am eeb’e chixtawb’al li k’anjel naraj li Qaawa’ naq teeb’aanu chiru jalan sa’ xk’ab’a’ A’an. Xereek’a rik’in li Musiq’ej naq li yeechi’ihom a’in nachal rik’in li Qaawa’ ut naq yaal.

Li Qaawa’ kixye: “Ut anajwan, chi yaal, chi yaal, ninye aawe, kanab’ aawib’ chiru li Musiq’ej a’an li nak’amok b’e chixb’aanunkil li chaab’il—relik chi yaal, chixb’aanunkil li tiik ru, chi b’eek sa’ tuulanil, chi raqok aatin rik’in tiikil ch’oolej; a’in ut lin Musiq’ ” (Tz. ut S. 11:12).

Xek’ul tana’ li osob’tesink a’an chiru li ewu a’in. Qayehaq, sa’ li ch’utam a’in, maare xchal sa’ lee k’a’uxl lix k’ab’a’ malaj li ru anihaq naraj xtenq’ankil. Maare chiru yal jun ch’ina k’amok xchal, a’ut xmaak li xerab’i sa’ li ewu a’in, teetijoq chirix, chixpaab’ankil naq li Dios tixk’am eeb’e chixb’aanunkil li us li naraj A’an choq’ reheb’. Naq eb’ li tij jo’ a’in neke’uxman chi kok’ aj xsa’ ut rajlal sa’ lee yu’am, laa’ex ut jalaneb’ chik texchaab’ilob’resiiq.

Li rox eek’ahom li xereek’a sa’ li ewu a’in, a’an naq nekeraj xjilosinkil eerib’ rik’in li Kolonel. Chixjunileb’ toj ajwi’ li ixqa’al q’axal ch’ajom arin sa’ qayanq xe’reek’a lix yaalalil li b’oqb’al sa’ li b’ich: “Kim, taaqehin, Jesus kixye. Jo’kan, rajlal chiqataaqe.”2

Jo’kan naq, rik’ineb’ li eek’ahom a’in, li k’a’ru tento teek’e wi’ eech’ool chixb’aanunkil xb’een wa, a’an li k’anjelak chiru lee ras eeriitz’in, xnawb’al naq moko eejunes ta sa’ li k’anjel a’an. Naq nekexxik chixk’ojob’ankil xch’ool ut chi k’anjelak chiru anihaq sa’ xk’ab’a’ li Kolonel, A’an naxkawresi li b’e cheru. Anajwan, jo’ tixye eere li misioneer ak sutq’ijenaq li wankeb’ arin sa’ li ewu a’in, a’an moko naraj ta xyeeb’al naq kawresinb’ileb’ chixjunjunqaleb’ li wan chixjunpak’al li okeb’aal chixk’eeb’al jun sahil k’ulunk eere malaj ut naq texb’antioxiiq xb’aan chixjunjunaqaleb’ li texk’anjelaq chiru. A’b’anan taaxik cheru li Qaawa’ re xkawresinkil li b’e.

Chi kok’ aj xsa’ li Awa’b’ej Thomas S. Monson naxye naq naxnaw xyaalalil lix yeechi’ihom li Qaawa’: “Ut ani nakʼuluk eere, aran tinwanq ajwiʼ laaʼin, xbʼaan naq laaʼin tinxik chiru lee rilobʼaal. Tinwanq saʼ lee nim uqʼ ut saʼ lee tzʼe, ut lin Musiqʼ taawanq saʼ lee chʼool, ut ebʼ lin anjel chesutam, re eewaklesinkil” (Tz. ut S. 84:88).

Jun reheb’ li k’anjel naxb’aanu A’an naq naxik cheru, a’an xkawresinkil xch’ool li ani patz’b’ilex wi’ chixtenq’ankil. Jo’kan ajwi’ tixkawresi eech’ool.

Teetaw ajwi’ naq li Qaawa’ naxk’e aj tenq’anel chek’atq—sa’ lee nim uq’, sa’ lee tz’e, ut chesutam. Moko eejunes ta nekexk’anjelak chiru lee ras eeriitz’in sa’ xk’ab’a’ A’an.

Jo’kan xb’aanu we sa’ li ewu a’in. Li Qaawa’ xtusub’ jun “xk’ihaleb’ laj ch’olob’ahom yaal” (Hebrews 12:1), sa’ li aatin jo’wi’ sa’ li b’ich, re xjunajinkil ut xk’ihob’resinkil xwankil li k’a’ru xraj A’an naq tinye. Yal teneb’anb’ilin chaq chixtiqb’al li waatin sa’ lix nimla k’anjel. Ninyo’oni ut nintz’aama naq laa’ex teereek’a li b’antioxink ut li sahil ch’oolejil naq li Qaawa’ nekexxjunaji rik’in jalaneb’ re k’anjelak chiru A’an.

Naq nekek’ul a’in chi kok’ aj xsa’, ut jo’kan teek’ul, texse’eq rik’in xk’eeb’al reetal, jo’ ninb’aanu ajwi’ laa’in, naq naqab’icha, “Sa li k’anjel.”3

Texse’eq ajwi’ naq najultiko’ eere li raqal a’in: “Ut li Rey tixye reheb’: Relik chi yaal ninye eere: jo’ch’inal jo’nimal xeb’aanu chaq reheb’ lin kok’ iitz’in a’in q’axal kok’eb’, we laa’in xeb’aanu chaq” (Mateo 25:40).

Li xkab’ k’anjel tento teeb’aanu, a’an naq taajultiko’q eere li Qaawa’ naq yookex chi k’anjelak sa’ xk’ab’a’. Moko k’a’aj ta wi’ naxik chiqu ut naxtaqla li anjel chi k’anjelak qochb’een, a’ut li Qaawa’ nareek’a’ ajwi’ li k’ojob’ank ch’oolej naqak’e reheb’ li qas qiitz’in jo’ chanchan naq yooko chixk’eeb’al re tz’aqal A’an.

Li junjunq reheb’ lix rab’in li Dios li narab’i ut naxpaab’ li aatin sa’ li ch’utam a’in tixpatz’, “K’a’ru taaraj li Qaawa’ naq tinb’aanu re xtenq’ankilebʼ li ani wan sa’ aajel ru?” Jalan jalanq lix yu’am li junjunq ixq. Yaal a’an choq’ reheb’ lin rab’in, li walib’, li wimam, ut lix rab’ineb’ li wimam. Choq’ reheb’, ut choq’ eere ex xrab’in li qaChoxahil Yuwa’, ninyaab’asi wi’chik lix chaab’il na’leb’ li Hermana Linda K. Burton.

A’an xpatz’ eere naq textijoq rik’in paab’aal re xnawb’al li k’a’ru naraj li Qaawa’ naq teeb’aanu sa’ lee yu’am. Toja’ naq x’aatinak chirix li sahil k’ojob’ank-ch’oolej li kik’ehe’ xb’aan li Qaawa’ re li ixq li kijite’ xb’aan naq kixyul lix jolom A’an rik’in sununkil aseeyt naq kiru raj xk’ayiman re xtenq’ankileb’ li neb’a’.

“A’ut li Jesus kixye reheb’: –Kanab’omaq. K’a’ut naq nekech’i’chi’i’i? Chaab’il k’anjel xb’aanu we.

“Xb’aan naq eb’ li neb’a’ junelik wanqeb’ eerik’in ut, naq teeraj, texruhanq chirusilankileb’; a’ut laa’in moko junelik ta wanqin eerik’in.

“Xb’aanu jo’ch’inal jo’nimal xru xb’aanunkil: xyul chi junxilaj lin junxaqalil re lin muqb’al.

“Relik chi yaal ninye eere: yalaq ta b’ar sa’ ruchich’och’ taakpuktesimanq wi’ li Chaab’il Esilal, taayeemanq ajwi’ resil li xb’aanu li ixq a’in re xpatz’b’alaq” (Markos 14:6–9).

Li ch’ina raqal a’in, a’an jun chaq’al ru ut chaab’il na’leb’ choq’ reheb’ li ixq aj paab’anel sa’ rawa’b’ejihom li Qaawa’ sa’ jun xq’ehil li choqink . Textijoq re xnawb’al chi aj u naraj li Yuwa’b’ej naq teek’anjelaq xb’aan lee rahom choq’ re A’an ut choq’ re aj Kolol qe. Ut ink’a’ teeroyb’eni eepatz’b’alaq, chi jo’kan chixtaaqenkil li ixq sa’ li raqal sa’ lix hu laj Markos, li k’a’ajwi’ nawb’il ru xb’aan roxloq’inkil laj Kolol re li ruchich’och’, a’ut ink’a’ lix k’ab’a’.

Nawoyb’eni naq eb’ li ixq sa’ li qajunkab’al te’xb’aanu li jo’ch’inal jo’nimal taaruuq chiruheb’ re xtenq’ankileb’ li wankeb’ sa’ aajel ru. Ut li rox na’leb’ nawoyb’eni naq te’xb’aanu, a’an naq moko te’xyaab’asi resil lix chaab’il b’aanuhom. A’ut toj tintz’aama naq te’xpaab’ lix na’leb’ li Qaawa’, naq kixye—ut ch’olch’o ru naq chiqajunilo tento taqab’i:

“Aʼbʼanan cheril eeribʼ naq inkʼaʼ texkʼehoq lemoox chiruhebʼ li winq re texʼileʼq xbʼaanebʼ; wi inkʼaʼ joʼkan maakʼaʼaq eeqʼajkamunkil rikʼin lee Yuwaʼ li wan saʼ choxa.

Toja’ naq kixye:

“Aʼbʼan naq nakatkʼehok lemoox mixnaw laa tzʼe uqʼ kʼaʼru naxbʼaanu laa nim uqʼ;

“Re naq laa lemoox saʼ muqmu taakʼeheʼq; ut laa Yuwaʼ li naʼilok chaq saʼ muqmu, aʼan ajwiʼ tatxqʼajkamu chi kʼutkʼu.” (3 Nefi 13:1–4).

Lin tz’aam choq’ reheb’ li ixq sa’ li awa’b’ejihom, yalaq ta b’ar wankeb’ ut yalaq k’a’ru yookeb’ chixnumsinkil, a’an naq lix paab’aal ut lix b’antioxihom chirix li Kolonel ut lix Tojb’al rix li Maak kixb’aanu te’k’amoq reheb’ xb’e chixb’aanunkil li jo’ch’inal jo’nimal te’ruuq re k’anjelak chiruheb’ li ani naraj li Dios. Naq te’xb’aanu, ninyeechi’i naq te’xtaaqe li b’e re ok jo’ loq’laj ixq, li te’k’ule’q rik’in anchalil ch’oolejil ut xq’ajkamunkil xb’aan li Kolonel ut li qaChoxahil Yuwa’.

Ninch’olob’ xyaalal naq a’an a’in lix Iglees li yo’yookil Jesukristo. Waklijenaq chi yo’yo. Kixtoj rix chixjunil li qamaak. Ninnaw naq xb’aan A’an toowakliiq wi’chik chi yo’yo ut naru taawanq li qayu’am chi junelik. Li Awa’b’ej Thomas S. Monson a’an lix yo’yookil profeet. Li qaChoxahil Yuwa’ narab’i ut naxsume ru li qatij. Ninch’olob’ xyaalal naq nokonach’ok rik’in li Kolonel naq, rik’in saq ruhil rahok, noko’k’anjelak chiru li qas qiitz’in sa’ xk’ab’a’ A’an. Ninkanab’ eerik’in lin tz’aqal ch’olob’ahom re li yaal a’in sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. “Rik’in naq k’iila usilal xink’ul,” Eb’ li B’ich, 140.

  2. “Kim taaqehin,” Eb’ li B’ich , 66.

  3. “Sa li k’anjel,” Eb’ li B’ich , 87.