B’ar wankeb’ wiib’ malaj oxib’ chi ch’utch’u

Ex was wiitz’in raarookex inb’aan, nink’e xsahil eech’ool sa’ li 186 chi Jolomil Ch’utub’aj-ib’ re lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Nasaho’ inch’ool chi wank eerik’in, ut nink’e xsahil eech’ool.

Ninb’antioxin naq xexchal sa’ li ch’utub’aj-ib’ re xk’ulb’al li na’leb’ li nachal chaq sa’ choxa ut re nach’ok rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Qaawa’ Jesukristo.

Sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in, li wan sa’ chixjunil li ruchich’och’, ch’utch’uukeb’ k’iila millon reheb’ lix tzolom li Jesukristo, li xe’k’uluk re li sumwank naq junelik te’xjultika a’an ut te’k’anjelaq chiru. Rik’ineb’ li ak’il k’anjeleb’aal, maak’a’ chik xnajtil li ch’och’, chi moko xnajtil li hoonal. Nokoch’utla chanchan wanko chiqajunilo sa’ jun nimla kab’l.

A’ut mas nim wi’chik xwankil chiru li ch’utam wanko wi’, a’an li k’ab’a’ej nokoch’utla wi’. Li Qaawa’ kixyeechi’i naq us ta k’a’jo’ xk’ihaleb’ lix tzolom sa’ li ruchich’och’ anajwan, a’an nach’ taawanq rik’in li junjunq qe. A’an kixye re lix ch’ina teep chi tzolom sa’ 1829, “Chi yaal, chi yaal, ninye eere, … b’ar wankeb’ wiib’ malaj oxib’ chi ch’utch’u sa’ lin k’ab’a’, … aran tinwanq laa’in sa’ xyiheb’—chi jo’kan ajwi’ wankin sa’ eeyi laa’ex” (Tz. ut S. 6:32).

Moko wiib’ oxib’ ta chik, anajwan k’iila mil chik b’an reheb’ lix tzolom wankeb’ chi ch’utch’u sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in, ut jo’ yeechi’inb’il, li Qaawa’ wan sa’ qayi. Rik’in naq waklijenaq chi yo’yo ut k’eeb’il xloq’al, ink’a’ naru nawan yalaq b’ar neke’ch’utla wi’ laj Santil Paab’anel. A’ut, rik’in lix wankil li Musiq’ej, naru naqeek’a naq wan qik’in anajwan.

A’ yaal qe laa’o chiqajunqal b’ar ut jo’q’e naqeek’a naq nach’ li Kolonel. A’an kixk’e li na’leb’ a’in:

‘Ut jo’kan wi’chik, chi yaal ninye eere, ex raab’ilex inb’aan, ninkanab’ li yehom a’in eerik’in re teetz’il rix sa’ eech’ool, rik’in li taqlahom a’in li nink’e eere, naq teepatz’ ink’ab’a’ naq nach’ wankin—

“Jilonqex wik’in ut laa’in tinjiloq eerik’in; sik’omaqin chi yalb’il eeq’e ut tineetaw; chextz’aamanq, ut texk’uluq; chextoch’oq, ut taateemanq cheru” (Tz. ut S. 88:62–63).

Ninnaw chirix wiib’ li komon li yookeb’ chi ab’ink anajwan, li neke’raj li osob’tesink a’an chi anchaleb’ xch’ool. Te’xyal xq’e chi jilok rik’in li Qaawa’ chiru li ch’utub’aj-ib’ a’in. Xkab’ichaleb’ xe’xtz’iib’a li hu wik’in—xe’wulak lix huheb’ sa’ lin k’anjeleb’aal chiru jun xamaan—ut juntaq’eet lix tenq’ankileb’ xe’xtz’aama.

Xkab’ichaleb’ xe’ok sa’ li Iglees chi ak ninqeb’, ut xe’xk’ul tz’aqal xnawomeb’ xch’ool chirix lix rahom li Dios Yuwa’b’ej, ut lix rahom li Jesukristo li Ralal, laj Kolol re li ruchich’och’. Xe’xnaw naq li Profeet aj Jose Smith kixk’uub’ li Iglees rik’in li na’leb’ k’utb’esinb’il xb’aan li Dios ut naq xe’k’ojob’aak wi’chik lix lawil li santil tijonelil. Xkab’ichaleb’ xe’reek’a sa’ xch’ool naq wankeb’ li laaw sa’ li Iglees anajwan. Xe’xch’olob’ chiwu xyaalal a’in sa’ lix tz’iib’ahomeb’.

A’ut xkab’ichaleb’ xe’raho’ xch’ool chireek’ankil naq yoo chi k’osk li rahok neke’reek’a choq’ re li Qaawa’, ut lix rahom choq’ reheb’. Xkab’ichaleb’ xe’raj chi anchaleb’ xch’ool naq teb’intenq’a chixtawb’al li sahil ch’oolejil ut li rahok li xe’reek’a naq xe’ok sa’ lix awa’b’ejihom li Dios. Xkab’ichaleb’ xe’xye naq neke’xxuwa naq wi ink’a’ neke’ru chixtawb’al wi’chik li rahok a’an choq’ re li Kolonel ut lix Iglees, li ch’a’ajkilal ut li yalok-ix yookeb’ chixnumsinkil taanumtaaq sa’ xb’een lix paab’aaleb’.

Moko xjuneseb’ ta neke’reek’a a’in, ut ink’a’ ak’ lix yalb’aleb’ rix. Naq yoo chaq chi k’anjelak sa’ li ruchich’och’, li Kolonel kixye li jaljookil ru aatin chirix li iyaj ut laj awinel. Li iyaj, a’an li raatin li Dios. Laj awinel, a’an li Qaawa’. Li iyaj namoq ut naniman a’ yaal jo’ chanru li ch’och’ li nat’ane’ wi’. Laa’ex jultik eere li raatin:

“Ut naq yo chi awk, wan iyaj kinaqk chire li b’e: ke’chalk li kok’ xul ut ke’xwa’.

“Wan chik iyaj kinaqk sa’ pek ru b’arwi’ jay ru li ch’och’, ut sa’ junpaat kimoqk xb’aan naq jay ru li ch’och’;

“A’b’an, naq kichalk li saq’e, kik’atk ut kichaqik xb’aan naq maak’a’ li xxe’.

“Wan ajwi’ iyaj kinaqk sa’ k’ix ru ut, naq kichamo’k li k’ix, kinat’e’k li iyaj xb’aan.

“Wan chik iyaj kinaqk sa’ chaab’il ch’och’ ut ki’uuchink; wan kixk’e o’k’aal, wan oxk’aal ut wan chik lajeeb’ xka’k’aal.

“Ani wank xxik, chi’ab’inq” (Mateo 13:4–9).

Ninye wi’chik, li iyaj a’an li raatin li Dios. Li ch’och’, a’an lix ch’ool li ani nak’uluk re li iyaj.

Chiqajunilo chanchano eb’ li chaab’il komon li xe’xtz’iib’a li hu we re xpatz’b’al xtenq’ankileb’ ut xk’ojob’ankileb’ xch’ool wik’in. Chiqajunil wan li iyaj, malaj li raatin li Dios, li x’awman junxil sa’ li qach’ool. Wan sa’ qayanq li xqak’ul sa’ qaka’ch’inal naq eb’ li qana’ qayuwa’ xoohe’xtenq’a re taakub’eeq qaha’ ut took’ojob’aaq xb’aan li ani wan xwankil. Jalaneb’ chik xe’tzole’ xb’aaneb’ lix b’qob’il moos li Dios. Li junjunq qe xreek’a naq chaab’il li iyaj, xreek’a chi nimank sa’ xch’ool, ut xreek’a li sahil ch’oolejil naq xniman li reek’ahom ut lix nawom.

Chiqajunil wan naq xyale’ rix li qapaab’aal, naq xb’ay rib’ junaq li osob’tesink, naq xe’xyal ru qik’in li ani xe’ajok re xsachb’al li qapaab’aal, naq xoo’aaleek re xb’aanunkil li maak, ut naq xqataw k’a’ruhaq li xramok qe chixq’unob’resinkil lix chamalil qach’ool re xk’ulb’al li aatin.

Eb’ li neke’raho’ xch’ool rik’in reek’ankil xsachik li sahil ch’oolejil xe’reek’a junxil a’aneb’ li usilanb’ileb’. Wankeb’ li ink’a’ neke’reek’a xlajik lix paab’aaleb’. Seeb’ xch’ool laj Satanas. Naxye reheb’ li ani naraj xrahob’tesinkil naq li sahil ch’oolejil xe’reek’a junxil, a’an yal xna’leb’eb’ li kok’al, ut moko yaal ta.

Li na’leb’ tink’e anajwan, a’an naq chiruheb’ li kutan chalel, tixk’e rib’ chiqu naq taaq’unb’esiik li qaam, re taqak’ul ut taqach’olani li iyaj. Li iyaj a’an li raatin li Dios, ut taahoymanq sa’ qab’een chiqajunil li noko’ab’ink re, noko’ilok re, ut naqil chi tz’iib’anb’il li aatin sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in. A’an li b’ichank, li aatin, ut li ch’olob’ank li kawresinb’il xb’aaneb’ lix moos li Dios li xe’xyal xq’e chi b’eresiik xb’aan li Santil Musiq’ej sa’ xkawresinkil. Xe’tijok chi mas kaw wi’chik ut chi mas tuulan wi’chik xch’ooleb’ naq xnach’ok chaq li ch’utub’aj-ib’.

Xe’tijok re xk’ulb’al xwankil chixwaklesinkil eech’ool, re teesik’ ru li k’a’ru tixyiib’ lee ch’ool choq’ chaab’il ch’och’, re naq lix chaab’il aatin li Dios taanimanq ut taa’uchinq. Wi nekex’ab’in rik’in li Musiq’ej, teetaw naq taaq’unaaq eech’ool, taakawo’q eepaab’aal, ut taanimanq eewankil chixraab’al li Qaawa’.

Naq nekesik’ ru tijok chi anchal li rajom eech’ool, taajalmanq li k’a’ru nekereek’a sa’eb’ li ch’utam re li ch’utub’aj-ib’, ut sa’eb’ li kutan ut li po chalel.

Wankeb’ sa’ eeyanq li ak xe’xtikib’ a’in. Sa’ xtiklajik li ch’utam a’in, ink’a’ ka’ajwi’ xerab’i li tij; jo’kan ajwi’ xek’anjela eepaab’aal rik’in li tz’aam naq too’osob’tesiiq rik’in lix hoyb’al li Santil Musiq’ej sa’ qab’een. Naq laa’ex xextz’aaman sa’ eech’ool sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo, xexjilok rik’in . Re a’an li ch’utub’aj-ib’ a’in. Ka’ajwi’ li Santil Musiq’ej naru chixk’eeb’al li osob’tesink li naraj li Qaawa’ naq taqak’ul. Xb’aan lix rahom a’an choq’ qe, a’an xye naq naru naqeek’a naq:

“Yalaq k’a’ru te’xye naq eek’asinb’ileb’ xb’aan li Santil Musiq’ej, a’anaq loq’laj hu, a’anaq li rajom li Dios, a’anaq lix k’oxlahom li Dios, a’anaq li raatin li Dios, a’anaq lix yaab’ xkux li Dios, ut lix wankilal li Dios choq’ re li kolb’a-ib’.

“K’ehomaq reetal, a’in lix yeechi’ihom li Qaawa’ choq’ eere, ex inmoos.

“Jo’kan ut, chiwanq xsahil eech’ool, ut mexxuwak, xb’aan naq laa’in, li Qaawa’, wankin eerik’in, ut tinxaqliiq chek’atq; ut laa’ex teech’olob’ inyaalal laa’in, li Jesukristo ajwi’, naq laa’in li Ralal li yo’yookil li Dios, naq kinwan, naq wankin, ut naq toj tinwanq” (Tz. ut S. 68:4–6).

Naru nekextijok ut nanimob’resiik eepaab’aal rajlal sut naq nanach’ok jun xmoos li Dios rik’in li xaqleb’aal a’in, naq taatz’aqloq ru li raatin li Qaawa’ sa’ li Tzol’leb’ ut Sumwank, tasal 50:

“Chi yaal ninye eere, li ani k’ojob’anb’il inb’aan ut taqlanb’il chixjultikankil li aatin re li yaal rik’in laj K’ojob’anel Ch’oolej, sa’ li Musiq’ej re li yaal, ma naxjultika rik’in li Musiq’ej re li yaal, malaj chi jalan chik chan ru?

“Ut wi chi jalan chik chan ru, moko re ta li Dios.

“Ut jo’kan wi’chik, li ani nak’uluk re li aatin re li yaal, ma naxk’ul rik’in li Musiq’ej re li yaal, malaj chi jalan chik chan ru?

“Wi chi jalan chik chan ru, moko re ta li Dios.

“Jo’kan ut, k’a’ut naq ink’a’ nekexru chixtawb’al ru ut xnawb’al, naq li ani nak’uluk re li aatin xb’aan li Musiq’ej re li yaal, naxk’ul jo’ chanru naq jultik’anb’il xb’aan li Musiq’ej re li yaal?

“Jo’kan ut, li ani najultikan ut li ani nak’uluk, neke’xtaw ru chirib’ileb’ rib’, ut xkab’ichaleb’ neke’waklesiik li raameb’ ut neke’saho’ sa’ xch’ool sa’ komonil” (Tz. ut S. 50:17–22).

Naru nekextijok naq ok re chi b’ichank li coro. Laj b’eresinel b’ich, eb’ laj wajb’, ut eb’ laj b’ichanel xe’tijok ut xe’xkawresi rib’ rik’in jun tij sa’ xch’ooleb’, ut rik’in paab’aal naq li wajb’ ut li aatin tixq’unb’esiheb’ xch’ool ut tixnimob’resiheb’ xpaab’aal li jun ch’ol chik. Te’b’ichanq choq’ re li Qaawa’, chanchan wankeb’ chiru, ut te’xnaw naq li qaChoxahil Yuwa’ yoo chirab’inkileb’ jo’ chanru narab’i lix tij li junjunq. Sa’ komonil, xe’k’anjelak rik’in rahok re taatz’aqloq ru li raatin li Kolonel re li xEmma Smith: “Xb’aan naq nasaho’ li waam rik’in lix b’ichahom li aamej; relik chi yaal, lix b’icheb’ li tiikeb’ xch’ool a’an jun li tij chiwu, ut sumenb’ilaq rik’in jun osob’tesink sa’ xb’een lix jolomeb’ “(Tz. ut S. 25:12).

Wi ink’a’ ka’ajwi’ nekex’ab’ink, wi b’an nekextijok ajwi’ naq neke’b’ichan, lee tij ut lix tijeb’ a’an taasumeeq rik’in li osob’tesink sa’ xb’een eejolom jo’ ajwi’ xjolomeb’ a’an. Teereek’a choq’ osob’tesink lix rahom ut lix sahil xch’ool li Kolonel. Chixjunileb’ li neke’tz’aqon sa’ li nimank-u, te’reek’a chi nimank lix rahomeb’ choq’ re a’an.

Naru nekextijok naq nekeril naq jun aj aatinanel yoo chixchoyb’al li raatin. A’an yooq chi tijok sa’ xch’ool chiru li Yuwa’b’ej naq li Santil Musiq’ej tixk’ut li aatin re li yaal li taawaklesinq re lix ch’ooleb’, lix yo’onihomeb’, ut lix kawileb’ xch’ool li ani neke’ab’ink re, re naq junelik taajultiko’q li Kolonel reheb’, ut te’ab’inq chiruheb’ lix taqlahom li xk’e chaq qe.

Li yaal li taa’eek’amanq maawa’aq ka’ajwi’ li aatin yeeb’il. A’anaq b’an lix k’ojlajik jun li yaalil na’leb’ li naru naxk’am li Musiq’ej sa’ xch’ooleb’ li ani yookeb’ chi tijok re xk’ulb’al xtenq’ankileb’, re xtawb’al xna’leb’eb’, ut re xk’ulb’al tz’aqal lix rahom li Kristo.

Li tz’aqal yaal taak’eemanq reheb’ li te’aatinaq. Maare ink’a’ naab’alaq li raatineb’, a’ut taak’ame’q sa’ xch’ool li ani na’ab’in chi tuulan xch’ool, li nachal sa’ li ch’utub’aj-ib’ rik’in xtz’okajik chirab’inkil lix chaab’il aatin li Dios.

Rik’in li k’a’ru xink’ul, ninaw chan ru naq lix paab’aaleb’ li chaab’il kristiaan naru chixk’amb’al chaq li raatin li Musiq’ej sa’ xraqik li aatinak. K’iila sut xink’ul naq sa’ roso’jik xyeeb’al lix nawom inch’ool, wan ani xpatz’ we, “Chan ru naq xanaw li xinwaj ru rab’inkil?” Ut ink’a’ chik nasach inch’ool naq ink’a’ najultiko’ we li aatin xinye. Laa’in li xin’aatinak re ch’olob’ank, a’b’an xwan aran li Qaawa’, ut xk’e li aatin sa’ li hoonal ajwi’ a’an. Lix yeechi’ihom li Qaawa’ naq tixk’e li aatin tz’aqal sa’ li hoonal, mas wi’chik na’aatinak chirix xch’olob’ankil lix nawom qach’ool (chi’ilmanq Tz. ut S. 24:6). Ab’ihomaq chi us lix nawomeb’ xch’ool li ani te’aatinaq sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in—nach’ wi’chik teereek’a eerib’ rik’in li Qaawa’.

Naru nekereek’a naq ak xchal li hoonal naq ok we chixchoyb’al li aatin xwaj xyeeb’al rik’in lix nawom inch’ool chirix li yaal. Lee tij tinixtenq’a laa’in re taak’eemanq we li aatin chirix lix nawom inch’ool li taatenq’anq re li ani yoo chixsik’b’al xsumenkil lix patz’om.

Laa’in ninkanab’ eerik’in li tz’aqal xnawom inch’ool naq li qaChoxahil Yuwa’, li nimla Elohim, nokoxra ut naxnaw qu chiqajunqal. Chi b’eresinb’il xb’aan a’an, li Jehovah, li Ralal, kiwan choq’ aj Yo’ob’tesinel. Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesus aj Nazaret kiyo’la jo’ Ralal li Dios. Kixk’irtesiheb’ li yaj, kixk’e chi ilok li mutz’, ut kixwaklesiheb’ li kamenaq. Kixtoj rix lix maakeb’ chixjunil li ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’ li yo’lajenaqeb’ sa’ li ruchich’och’. Kixtoq xb’ak’leb’ li kamk choq qe chiqajunil naq kiwakli chaq sa’ li muqleb’aal kamenaq sa’ li Domingo a’an re Paswa. Yo’yo anajwan jo’ Dios—waklijenaq ut numtajenaq xloq’al.

A’in li junaj chi Iglees tz’aqal yaal, ut a’an li Kristo lix nimal ru pek sa’ xxuk. Laj Thomas S. Monson a’an lix profeet chiru chixjunil li ruchich’och’. Eb’ li profeet ut li apostol li teerab’i sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in neke’aatinak choq’ ruuchil li Qaawa’. A’aneb’ lix moos, k’eeb’ileb’ xwankil chi k’anjelak choq’ re a’an. A’an naxik chiruheb’ lix moos sa’ li ruchich’och’. A’in ninnaw, ut ninch’olob’ xyaal sa’ lix loq’laj k’ab’a’ a’an, li Jesukristo, amen.