2010–2019
“Fahsruh, Fahsr Tukuk” ke Orekmakihnyacn Kain Luhngse ac Kuhlwacnsap luhn Mwet Kristin
Ohktohpa 2016


“Fahsruh, Fahsr Tukuk” ke Orekmakihnyacn Kain Luhngse ac Kuhlwacnsap luhn Mwet Kristin

In oacna mwet tuhma lutlut ke lwen-sahflah luhn Mwet Lahngo, kuht tuhkuh nuh Yohrohl ke luhngse ac kuhlwacnsapuh tuhlihk nuhtin God.

Sie mwet eis Nobel Prize Elie Wiesel el oasr in lohm ono unweyuck liki laslas ke heart lal ke pacl se grandson yac limekohsr se nahtuhl muhtwacta yohrohl. Ke tuhlihk mukul sac ngwetacng nuh ke muhtuhn pahpah mahtuh tuhmwacl ah, el liye ngal lal. “Pahpah mahtuh,” el siyuck, “nga fin luhngse kom yohk, kuh ngal lom ac [srihkeni]?”1 Mihsenge nga siyuck kihsensiyuck se nuh sesr kais sie ma oacna: “Kuht fin luhngse Mwet Lahngo yohk, yac kweok lasr uh ac srihkeni?”

Ke Mwet Lahngo El tuh pahngon mwet tuhma lutlut Lal ah in fahsr tohkohl, elos tuh moulkihn masap lal Moses, weacng “a ngwetwacni, tuhkweni sramsram,”2 tuhsruhk Mwet Lahngo El tuhkuh in ahkfalye masap sacn ke Iwaclah Lal. El luti sie mwe luti sasuc: “Luhngse mwet lokoalok lom, ahkinsewowoye elos suc kalyei kom, oruh wo nuh selos suc sruhngwac kom, ac pruhe kaclos suc ahklahlfonye kom ac kalyei kom.”3

Mwet tuhma lutlut uh elos lutiyuck in forlah liki ohiyacn mwet luhngse ma luhn facluh nuh ke ohiyacn Mwet Lahngo ke aholah akuhkuhin nuh ke nuhnak muhnahs, kuhlwacng, ac ohiyac wo. Masap sasuc uh pa in “lungse sie sin sie”4suc tiac fihsrwacsr in ahkos pacl nuh kwewa. Ke mwet tuhma lutlut uh elos elyah ke ohsun yurin mwet koluk ac kuhtuh un mwet uh, Mwet Lahngo El luti ke mongfihsrwacsr, “Ke kowos oruh ma inge nuh sin sie suc srihk liki nuhkewa sin mwet lik, kowos oruh nuh sihk.”5 Kuh, oacna mwet pahluh se ke Puk luhn Mormon el tuh ahkuhtweyac, “Ke kowos kuhlwacnsapuh mwet wiyowos kowos kuhlwacnsapuh God lowos.”6

Ke kuht mwet tuhma lutlut luhn Mwet Lahngo in pacl sahflah inge, kuht tuhkuh nuh yohrohl ke kuht luhngse ac kuhlwacnsapuh tuhlihk nuhtin God. Ke kuht oruh, sahp kuht ac koflah in kahingkihn ma upac, mas, ac kweok in mahno, tuhsruhk ac srihkeni kweok lasr in nguhn. Finne ke pacl upac lasr uh kuht kuh in puhlakihn engan ac mihs.

Luhngse in Mwet Kristin ac kuhlwacnsap lasr uh pwacyena lah muhtwacwacack in lohm sesr. Pahpah ninac an, kowos pahngonyuck in mwet luti luhngse ac misineri nuh sin tuhlihk nuhtuwos ac mwet fuhsr an. Elos pa mwet in konwacack lowos uh. Ma kunowos pa in kahsrwelos eklac. Pwacyena, kuht nohfohn srihke in eklac—suc kalmac pa in sesseslah ke luhngse luhn Mwet Lahngo.

Ke kuht mwet fahsr tukun Jisus Kraist, luhngse Lal moklwekuht in akacsruhi ke fuhfahsryucsr in moul lasr uh. Kuht tiac kuh in muhkwena oruh kac.7 Kowos tuh lohng nga akacsruhi fahk se luhn mwet Quaker inge met: “Kom sruhkyucyak, ngwac sruhkkomyak, ac kuht fah tuhkweni sowack ne tok.”8 In sie mwet tuhma lutlut, kuht muhtwacwacack oruh ohinge ke kuht pacptaislac, ahkkahlwemye kena lasr “in akacsruhi ke ma toasr luhn kais sie, tuh ma inge in muhlahlahlac.”9

In luti sie sin sie ke mwe luti luhn tohkohsrahi10 uh pa sie ohiyac in luhngse ac kuhlwacnsuhpuh sie sin sie. Pahpah ninac ac pahpah ninac mahtuh an, kuht kwacna fahkwack elyah yohk lasr ke ohiyac koluk luhn facluh se mihsenge uh—tuh lohm lutlut uh tiac luti ohiyac wo. Tuhsruhk puhs ma kuht kuh in oruh. Kuht kuh in orekmakihn pacl wo in lutlut in sucu lasr sifacna uh—ingena. Nimet lwelah pacl inge in tuhlac. Ke oasr sie pacl wo in fahk nuhnak lowos ke wosasuc ac ke ma etweyuck ke moul uh, tulokihnyac ma nuh kwewa ac muhta wihn sramsram nuh sin tuhlihk ac nuhtin tuhlihk nuhtuwos.

Kuht tiac enenuh in elyah muh kuht tiac mwet luti suhmaht ke wosasuc uh. Wacngihn kuhlahs in luti kuh puk ma arulacna kahsruh yohk liki in sifacna lutlutkihn ma suhmuhslah nahtuhsr, pruhe, motko, ac suk kolyuck luhn Nguhn. Nguhn El fah kol kowos. Nga olwelah nuh suwos: kunohkohn in pahpah kuh ninac se weacng pac mwe sang in luti ke ohiyac ma wo nuh sum ac nuh sin tuhlihk nuhtuwos. Esam, kuh luhn God in moklwe kuht in wo uh pa luhngse Lal. “Kuht luhngse, mweyen God El luhngse kuht meet.”11

Mwet fuhsr an, kowos kuhtuh sin mwet luti wowo emet ke wosasuc uh. Kowos wi alu in etwaclah kowos in muh kuh in fohlohk nuh lohm ah ac luti ac kuhlwacnsapuh sucu lowos, mwet tuhlan lowos, ac kawuck lowos. Nimet sahngweng. Eis luhlahlfongi in fahkwack luhlahlfongi ke ma kowos etuh muh pwacye. Nuhnkuh ke ohiyacn kapwack luhn misineri an mweyen elos oaru in moulkihn sie moul kihsackihnyuck—elos orekmakihn pacl ac talan lalos in fahkwack luhlahlfongi in kuhlwacnsap ac ahkinsewowoye mwet sahyac. Ke kowos fahkwack luhlahlfongi lowos ke wosasuc uh, luhlahlfongi lowos fah kapwack ac puhlaik lowos fah yohkwelihk!

Kuhtuh sin kuhlwacnsap yohk emet ke ohiyacn Kristin uh orek ke kuht lutlutkihn ma suhmuhslah in sucu, pruhe in sucu, ac oruh toeni in pwacpacni in sucu. Loes liki yac siofok nuh inge, mwet kol luhn Alu uh suli kuht in pakiyac pacl se—pacl tiac ahkfohsyeyuck wik nuh kwewa. Tuhsruhk puhs sesr soenna is mwe insewowo inge. Ekuh in toeni luhn sucu uh tiac pa sie mwe luti na sin Ninac kuh Pahpah. Pa pacl luhn sucu lasr in asramsrami ke nuhnak ac puhla fihsrwacsr ke ma luhn nguhn, in kahsruh tuhlihk nahtuhsr in etwaclah kuhlwacng ac akacsruhi, tuhkweni ahkpwacr, tuhkweni fahkwack luhlahlfongi, ac tuhkweni kapwack ac fahsr nuh met. Ke kuht oruh ekuh in toeni luhn sucu ke wik nuh kwewa, luhngse lasr nuh sie sin sie fah fokokoi, ac fah srihkeni kweok lasr uh.

Kuht enenuh in esam, orekma yohk srihpac emet kuht oruh in sucu lasr uh tuhkuh ke kuh luhn Nguhn Muhtahl. Ke pacl kuht sruhkwack puhsrwacsr ke kasrkuhsrak, Nguhn ac som liki siyacnyacn ac sucu lasr uh. Ke kuht sramsram ke luhngse, Nguhn ac kuh in oasr yohrohsr. Lwelah kuht in esam pac lah tuhlihk nahtuhsr ac nuhtin nahtuhsr uh elos srihkeyac luhngse lasr ke pacl ma kuht weluhlos ac lohacng nuh selos. Yohk srihpac emet, nimet mongsa ac nimet fuhlweack!

Ma suhmuhslah uh fahk nuh sesr lah ke kuhtuh sin tuhlihk nguhn nuhtin Pahpah Lucng uh sulaclah in tiac fahsr ke plwacn Lal, inkuhsrao tuhng.12 Kuhtuh pahpah ninac suc nuh luhngse ac luti tuhlihk nahtuhlos uh tuhng pac ke tuhlihk mahtuh nahtuhlos uh sulaclah in tiac fahsr ke plwacn luhn Leum. Meac pahpah ninac uh kuh in oruh? Kuht tiac kuh in pruhe in eislah sukohsohk in sulaclah luhn mwet se. Esam pahpah tuhmwacn wen tuhlac ac, suc mongfihsrwacsr in tuhpan wen nahtuhl in “acsmaklac,” ke pacl sac pacna el ngwetlah liyacl “ke el srwackna fahsr loesla liki lohm sel ah.”13 Kuht kuh in pruhe in kolyuck lah kuht ac sramsram ngac ac lah meac kuht ac fahk—ac kuht enenuh mihslac ngac. Esam, tuhlihk nahtuhsr uh ac mwet in sucu lasr uh sulaclah tari in fahsr tukun Mwet Lahngo ke moul se met ah. Kuhtuh pacl uh elos sifilpac puhla ma muhtahl inge ke na ma elos sifacna puhlakihn ke moul uh. Sahflahiyac, sulaclah in luhngse ac fahsr tukun Mwet Lahngo uh enenuh in ma na lalos.

Oasr pac sie ohiyac sacohk ma mwet tuhma lutlut uh kuh in ahkkahlwemye luhngse lalos nuh sin Mwet Lahngo. Mihsenge nga kaksakuhnuhlos nuh kwewa suc kuhlwacnsapuh Leum oacna mwet sang kahsruh uh. Leum El luhngse kowos yohk! Ke kuhlwacnsap mihs, tiac akihlenyuck lowos uh, kowos fahsr tohkohl suc olwelah, “Pahpah tomowos suc liye ke lukmac, El sifacna fah usot molo inwalihl.”14

Nga nuhnkuh ke mwet tuhlan luhk suc muhtwacn kiyacl ah maskihn Alzheimer. Sacnri nuh kwewa el kahsrwel nokmuhlwacng nuh ke toeni luhn Alu uh, kawiyac insifacl, sang makeup lal, ac sang yacrihng lal. Ke kuhlwacnsap inge, el srihkasrak se nuh sin mukul ac muhtwacn nuh kwewa in ward lasr ah. Sie lwen ah muhtwacn kiyacl ah fahk nuh sel, “Nga kena sifilpac liye mukul tuhmuhk ah ac weluhl.”

El topuk, “Nga pa mukul tuhmom uh.”

Muhtwacn sac tohpohkohl ke puhswen luhngse, “Oh, wo!”

Nga tiac kuh in sramsram ke sang kahsruh sahyacn akihlen mwet sang kahsruh sacohk in moul luhk—mwet oaru sacohk se nuh sihk sin Mwet Lahngo—muhtwacn ma pahtpaht kiyuck uh, Mary. El nuh use ma nuh kwewa ke kahsruh kuhlwacng ac luhngse. Pahol ahkacsmakihnyeyuc ke puhla ahkmihs, ac ahkkuh Lal. Ac ke srihpacl, Nga fah kuh in kampare nuh ke sahflah ac weluhl ke moul ma pahtpaht.

Kom fin kweok upac, wi mwet sahyac uh kuh muhkwena, nga kwacfe kom in lwelah Mwet Lahngo in pa mwet sang kahsruh lom. Luhlahlfongi luhngse yohk Lal.15Lwelah olwelah Lal: “Nga fah tia filikowosi mwet muhkahimtacl. Nga fah fohlohkoh nuh yuruwos. El olwelah.”16

Tamuhlwel ac tahmtahel, kuht fin soenna oruh nohfohn, lwelah kuht in forlah yohk nuh ke nuhnak muhnahs, kuhlwacng, ac luhngse. Lwelah kuht in forlah liki mweun ma kwacna orek insiyacn mwet luhngse ma luhn facluh uh ac fahkwelihk kuhlwacng, luhngse, ac mihs luhn Kraist.17

Fin “kowos etwacack ke wolacna [ac woiyacn] luhn God”18 ac oacyacpac ke “iwaclah suc ahkoeyucklac e ke muhtwacwacackiyacn facluh me,”19 “E fah wacngihn nuhnak lowos in kuhnahoslah sie sin sie, tuhsruhk in muhta mihs. … Ac kowos fah tia lwelah tuhlihk nuhtuwos … in kuhnahoslah masap luhn God, ac lokoalok ac akuhkuhin nuh sin sie sin sie, … tuhsruhk kowos fah … lotwelos in luhngse sie sin sie, ac in kuhlwacnsapuh sie sin sie.”20

Met likina Srihpsrihpyak luhn Mwet Lahngo ah, El luti Mwet Sap Lal ah: “Inge nga sot nuh suwos sie ma sap sasu: kowos in lungse sie sin sie. Oacna ke nga lungse kowos”21 ac “Kowos fin luhngse nga, kowos ac ahkos ma sap luhk.”22

Nga fahkwack lah puhla pwacye luhn Mwet Lahngo kacsr uh pa ma luhmweyuck ke Thorvaldsen ke statueChristus. El kalweni in ahsrwelah Pahol,23 fahkwack, “Fahsruh fahsr tukuk.” Kuht fahsr tohkohl ke kuht aluhngsei ac kuhlwacnsapuh sie sin sie ac ahkos masap Lal.

Nga fahkwack mwe loh sacohk luhk lah El moul ac luhngse kuht ke sie luhngse suwohs. Pa inge Alu Lal. Thomas S. Monson pa mwet pahluh Lal ke facluh mihsenge uh. Tuh kuht in kuh in luhngse yohk Pahpah tuhmwacsr Inkuhsrao ac Wen Nahtuhl, ac in srihkweni kweok lasr, pa pruhe luhk. Ke inen Jisus Kraist, amen.