Choq’ re qayiib’ankil ut qatzolb’al sa’ musiq’ej

Naq toj ka’ch’inin chaq, eb’ lin na’ inyuwa’ xe’xk’ul jun maatan li k’a’jo’ naq xwulak chiru laj David, li wiitz’in, ut chiwu laa’in. Li maatan a’an jun ch’ina reetalil li perel ch’iich’ oro li kixk’ul li profeet aj Jose Smith sa’ ruq’ li anjel Moroni. Jo’ nanaq sa’ inch’ool, eb’ li perel ch’iich’ a’an wan lajeeb’ chi perel ch’iich’ tz’iib’anb’il wi’ li aatin. A’ut, moko li perel ta a’an k’eeb’il wi’ qach’ool.

Naq yooko chi k’iik, junelik naqab’i resileb’ li k’ojob’ank wi’chik. Xqanaw ut xqab’icha sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al chirixeb’ li perel ch’iich’ oro muqmuukeb’ sa’ jun li tzuul ut naq li anjel Moroni kixk’e re laj Jose Smith.¹ Sa’ li qasaajil k’a’uxl, yoo chi numtaak li qak’a’uxl chirix li k’a’ru naqaj xnawb’al ut naqaj rilb’aal: K’a’ru kitz’iib’aman sa’eb’ li ka’ch’in tasal re li perel ch’iich’ tz’apb’il rik’in kok’ k’am ch’iich?

Eb’ li perel ch’iich’ xe’wan sa’ xb’een jun li meex chiru junjunqeb’ kutan rub’elaj naq xoo’ok chixk’oxlankil k’a’ru taqab’aanu. Us ta xqataw ru chi ch’olch’o naq moko a’aneb’ ta li perel ch’iich’ kixk’e chaq laj Moroni, xqaj rilb’al li jun raqal tz’apb’il ru. Jo’kan naq, wochb’een li wiitz’in, xqoksi jun ch’ina yok’leb’ ch’iich, jun li q’el lekleb’, ut k’a’ re ru chik li nachal chaq sa’ li qak’a’uxl re taqate li raqal tz’apb’il reheb’ li perel ch’iich’ re taqil k’a’ru wan chi sa’—a’b’an ink’a’ naqaj xk’okb’al li ch’ina k’am ch’iich. Seeb’ ajwi’ li qach’ool re ink’a’ taqakanab’ reetalil li k’a’ru yooko chixb’aanunkil sa’ qasaajil k’a’uxl. A’b’an xlukta qach’ool ut xoojosq’o’ b’ayaq rik’in naq junelik ink’a’ chaab’il na’el xyalb’al chanru “xteeb’al li perel ch’iich’.”

Toj maji’ ninnaw k’a’ru wan—wi ta wan k’a’ruhaq—sa’ li raqal tz’apb’il. A’b’an li naxk’e inxutaan sa’ li esil a’in, a’an naq toj maji’ ninnaw chalen chaq sa’ li kutan a’in k’a’ru wan tz’iib’anb’il sa’eb’ li perel ch’iich’ li naru rilb’al. Yal naru nink’oxla naq chiruheb’ li perel ch’iich’ a’an wankeb’ li esil chirix li k’ojob’ank wi’chik ut lix ch’olob’ahomeb’ laj Jose Smith ut li oxib’ ut li waqxaqib’ aj yehol nawom li ke’ril li perel ch’iich’ k’eeb’il chaq xb’aan laj Moroni.

Chalen chaq lix yo’ob’tesinkil li ruchich’och’ a’in, li qaraarookil Choxahil Yuwa’ kixk’e li na’leb’, li b’eresink, ut li taqlahom reheb’ li ralal xk’ajol sa’ xtz’uumaleb’ re li profeet. Li raatin kik’ehe’ reheb’ li profeet a’an ut k’uulanb’il jo’ loq’laj hu choq’ re qayiib’ankil ut qatzolb’al. Laj Nefi kixch’olob’ chi kama’in:

“Xb’aan naq nasaho’ li waam rik’ineb’ li loq’laj hu, ut lin ch’ool naxtz’ileb’ rix, ut naxtz’iib’aheb’ re te’tzoloq ut te’chaab’ilo’q li walal ink’ajol.

“K’ehomaq reetal, nasaho’ li waam rik’in li k’a’ru re li Qaawa’, ut lin ch’ool ink’a’ naxkanab’ xtz’ilb’al rix li k’a’aq re ru wilom ut wab’ihom chaq.”²

Jo’kan ajwi’, sa’eb’ li najter kʼojlajik ut sa’ li roso’jik k’ojlajik a’in re lix tzʼaqalil ru li kutan, eb’ laj paab’anel tiikeb’ chi paab’ank re lix Iglees li Qaawa’ osob’tesinb’ileb’ rik’in li Santil Musiq’ej jo’ rochb’eeneb’ rajlal, li nokoxtenq’a rik’in qayiib’ankil ut qatzolb’al sa’ musiq’ej.

Xnawb’al naq lin wiitz’in yalb’il xq’e, nink’oxla naq maare xril chixjunileb’ li aatin tz’iib’anb’il sa’ li perel ch’iich’ sa’ rococheb’ li qana’ qayuwa’. A’b’anan, ink’a’ xink’e reetaleb’ li yaal saqen ut ninqeb’ xtz’aq a’an, ut ruuchil xink’e inch’ool chixsik’b’al li k’a’aq re ru ak yeeb’il naq ink’a’ taanawe’q ru.

Wan naq li qayiib’ankil ut qatzolb’al naru nab’ayk malaj naxaqab’aak xb’aan li qajom moko us ta re “xteeb’al li perel ch’iich’.” Xb’aanunkil chi kama’an naru toxk’am chixsik’b’al li k’a’ru ink’a’ k’eeb’il naq taatawmanq ru anajwan, ut jo’kan ajwi’ ink’a’ xk’eeb’al sa’ ajl li ch’ina-usil yaal choq’ qe ut choq’ re li k’a’ru yooko chixnumsinkil—eb’ li yaal, jo’ ch’olob’anb’il xb’aan laj Nefi, li ke’tz’iib’aman choq’ re qachaab’ilal ut qatzolb’al.

Laj Jakob, li riitz’in laj Nefi, kixk’ut: “K’ehomaq reetal, ninq ut sachol ch’oolejeb’ lix k’anjel li Qaawa’! K’a’jo’ naq ink’a’ naru xtz’ilb’al rix xchamal lix muqmuukil na’leb’ a’an, ut moko naru ta naq li winq tixtaw xyaalal chixjunileb’ lix b’e.”³

Li raatin laj Jakob naxk’ut qe naq ink’a’ tooruuq “xteeb’al li perel ch’iich’,” malaj xminb’aleb’ lix muqmuukil na’leb’ li Dios chi k’utb’esimank qe. Ruuchil a’an, lix muqmuukil na’leb’ li Dios nateeman chiqu ka’ajwi’ a’ yaal jo’ chanru li rajom a’an ut rik’in lix wankilal li Santil Musiq’ej.⁴

Laj Jakob kixye ajwi’:

“Ut maajun winq nanawok re lix b’e, ka’ajwi’ wi k’utb’esinb’il chiru; jo’kan ut, ex was wiitz’in, mixik’ eeril lix k’utb’esihom li Dios.

“Xb’aan naq k’ehomaq reetal, rik’in lix wankilal li raatin ke’chal li winq sa’ xb’een li ruchich’och’… k’a’ pe’ ut naq ink’a’ naru chixtaqlankil li ruchich’och’, malaj lix yiib’ahom li ruq’ li wan sa’ xb’een, jo’ chanru li naraj ut li nasaho’ wi’ xch’ool?

“Jo’kan ut, ex was wiitz’in, meesik’ xk’eeb’al xna’leb’ li Qaawa’; sik’omaq b’an xk’ulb’al eena’leb’ sa’ ruq’.”⁵

Re xtawb’al ru lix muqmuukil na’leb’ li Dios, malaj eb’ li k’a’aq re ru li naru xtawb’al ru ka’ajwi’ rik’in li k’utb’esinb’il na’leb’, tento taqab’aanu li kixk’ut qe laj Nefi naq kixye: “Ut kik’ulman naq laa’in, aj Nefi, q’axal saajin chaq, a’ut nim chaq inxaqam, ut jo’kan ajwi’ k’a’jo’ inch’ool chixnawb’al chirix lix muqmuukil na’leb’ li Dios, jo’kan naq kin’elajin chiru li Qaawa’; ut k’ehomaq reetal naq a’an kinrula’ani, ut kixq’unob’resi li waam, jo’kan naq kinpaab’ chixjunil li aatin yeeb’il chaq xb’aan lin yuwa’.”⁶ Li Qaawa’ ajwi’ kixye naq laj Nefi kixk’anjela lix paab’aal, kisik’ok chi yalb’il xq’e ut chi kub’enaq xch’ool, ut kixpaab’ lix taqlahom.⁷

Li kixk’ut chaq laj Nefi chirix xsik’b’al li nawom, a’an a’in: (1) jun ajom rik’in x’anchalil li ch’oolej, (2) li tuulanil ch’oolej, (3) li tijok, (4) li kanab’ank-ib’ chiru li profeet, ut xk’anjelankil (5) li paab’aal, (6) li yalok q’e, ut (7) li ab’ink. Li na’leb’ a’an re sik’ok tz’aqal lix junpak’alil li na’leb’ re “xteeb’al li perel ch’iich’,” malaj xyalb’al xminb’al ru xtawb’al wu rik’in li k’a’aq re ru taak’utb’esimanq a’ yaal jo’ chanru lix hoonal li Qaawa’ ut rik’in lix wankilal li Santil Musiq’ej.

Sa’ li kutan a’in , wulajenaqo chiroyb’eninkil naq li nawok naru ut tento xtawb’al sa’ junpaat; naq li nawok ink’a’ naru natawman ru sa’ junpaat malaj ch’a’aj xtawb’al ru, tz’eqtaananb’il chi kok’ aj xsa’ malaj ink’a’ paab’anb’il naq yaal. Xb’aan naq k’a’jo’ xk’ihal li nawom anajwan, wankeb’ li ani, us ta ink’a’ neke’xnaw, li mas neke’xk’e xch’ool chirix li k’a’ru neke’rab’i us ta ink’a’ nawb’il b’ar nachal li nawom a’an, ut ink’a’ neke’xk’e xch’ool chixtaaqenkil li eetalil k’eeb’il chaq xb’aan li Qaawa’ choq’ re xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ sa’ junjunqal. Laj Jakob maare kiril li qakutan naq kixye: “A’ut k’ehomaq reetal, ke’wan choq’ jun tenamit jipeb’ xk’a’uxl, ut xik’ ke’ril li aatin li saqen ru …ut ke’xsik’ li k’a’aq re ru li ink’a’ ke’ru chixtawb’al ru. Jo’kan ut, sa’ xk’ab’a’ lix mutz’ileb’ ru, ut a’ mutz’ uhej a’an kichal xb’aan xq’axb’al li aajel raj ru xsik’b’al,tento te’t’ane’q, xb’aan naq li Dios kixmaq’ lix saqenkil ru chiruheb’, ut kixq’axtesi k’iila na’leb’ reheb’ li ink’a’ neke’ru chixtawb’al ru, xb’aan naq jo’kan ke’rataw.”⁸

Chixjunpak’al a’an, wan li na’leb’ kixk’e chaq li Awa’b’ej Dieter F. Uchtdorf. A’an ki’aatinak chirixeb’ li misioneer, a’b’an li raatin naru na’oksiman ajwi’ choq’ re chixjunileb’ li neke’xsik’ li yaal sa’ musiq’ej. “Naq … eb’ li misioneer wankeb’ xpaab’aal chirix li Jesukristo,” chan, “te’xkanab’ rib’ chiru li Qaawa’ re xpaab’ankil lix taqlahom—us ta ink’a’ neke’xtaw ru chi tz’aqal k’a’ut naq kama’an. Lix paab’aleb’ taak’utmanq rik’in xyalb’aleb’ xq’e ut li k’anjelak.”⁹

Sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ re li po abril xnume’, li Elder Dallin H. Oaks kixch’olob’: “Li Iglees yoo chixyalb’al xq’e chixk’eeb’al chi nawmank chixjunil li tz’iib’ahom li k’uulanb’il, a’ut us ta xqak’e chi nawmank naab’al, toj wan li patz’om ink’a’ naru xsumenkil rik’in li tzolok. Wan ajwi’ xka’pak’alil li b’e chirix li resilal li Iglees. Wan k’a’ru ka’ajwi’ naru naqatzol rik’in li paab’aal.”¹⁰

Eb’ li najter profeet ke’xk’ut ajwi’ li xb’eenil na’leb’ a’an, xk’utb’al naq chiru xnumikeb’ li chihab’, li k’a’ru ak re li winq ink’a’ najalman ut naq li k’utb’il eetalil re tzolok re li Qaawa’ ink’a’ ajwi’ najalman. K’oxlahomaq li aatin sa’ li Najter Chaq’rab’: “K’ojk’ooq aach’ool rik’in li Dios chi junelik, ut maawa’ rik’in laa k’a’uxl laa na’leb’.”¹¹

Laj Isaias kixch’olob’ naq kixye li raatin li Qaawa’, “Jo’ naq q’axal najt wank li choxa sa’ xb’een li ruchich’och’, jo’kan ajwi’ lin na’leb’ naxq’ax ru lee na’leb’ ut q’axal nim lin k’a’uxl chiru lee k’a’uxl laa’ex.”¹²

Laj Nefi kixtiq jun chik xnawom xch’ool naq kixye, “At Qaawa’, laa’in xinkanab’ wib’ chawu, ut tinkanab’ wib’ chawu chi junelik.”¹³

Li paab’aal ut xkanab’ankil qib’ chiru li Qaawa’ naxpatz’ naq naqak’ulub’a naq lix chaab’ilal xna’leb’ jwal nim chiru li qe. Tento ajwi’ taqak’ulub’a naq lix k’uub’anb’il na’leb’ naxk’e qe li wankilal q’axal wi’chik nim ru re qayiib’ankil ut qatzolb’al sa’ musiq’ej.

Maajun wa ki’oyb’eniman naq “[taawanq] li tz’aqal tz’aqal nawom chiru li k’a’aq re ru” naq toj wanko arin sa’ li ruchich’och’. Ruuchil a’an, na’oyb’eniman naq taawanq “qayo’onihom chirix li k’a’aq re ru li moko ilb’il ta ru, ut naq a’an li yaal.”¹⁴

Us ta li xnimal paab’aal wan re laj Nefi, a’an kixk’e reetal naq b’ab’ay xnawom naq kixchaq’b’e li anjel naq kixpatz re, “Ma nakanaw li naxkub’si rib’ li Dios chixb’aanunkil?” Laj Nefi kixchaq’b’e, “Ninnaw naq a’an naxraheb’ li ralal xk’ajol; a’b’anan, ink’a’ ninnaw xyaalalil chixjunil li k’a’aq re ru.”¹⁵

Jo’kan ajwi’, laj Alma kixye re laj Helaman li ralal: “Anajwan toj maji’ k’eeb’il chinnaw chi tz’aqal a’ muqmuukil na’leb’ a’in; jo’kan naq maak’a’ chik tinye.”¹⁶

Ninch’olob’ xyaalal naq li qaChoxahil Yuwa’ naxraheb’ li ralal xk’ajol, ut jo’ chanru laj Nefi ut laj Alma, ink’a’ ninnaw xyaalalil chixjunil li k’a’aq re ru. A’ut ink’a’ na’ajman ru naq tinnaw chixjunil li k’a’aq re ru; laa’in ajwi’ maak’a’ chik tinye ut wanq inkuyum chiroyb’eninkil li Qaawa’, xnawb’al naq “wan wik’in chixjunil li k’a’aq re ru li taawanq chixk’utb’al li yaal naq li k’a’aq re ru a’in yaal; ut jo’kan ajwi’ laa’at wan aawik’in chixjunil li k’a’aq re ru li naxk’ut li yaal choq’ aawe naq a’in yaal. …

“… Eb’ li loq’laj hu k’ojk’ookeb’ chawu, relik chi yaal, ut chixjunil li k’a’aq re ru naxk’ut naq wan jun li Dios; relik chi yaal, jo’kan ajwi’ li ruchich’och’, ut chixjunil li k’a’aq re ru wan chiru lix b’een, relik chi yaal, ut lix xikik, relik chi yaal, ut jo’kan ajwi’ chixjunileb’ li kok’ t’ort’ookil chahim li neke’b’eek chiru tz’aqal xb’eheb’, neke’xk’ut xyaalal naq wan jun aj Yo’ob’tesinel li nataqlan re chixjunil.”¹⁷

Naq naqak’e reetal naq laa’o lix k’anjel jun li Yuwa’b’ej sa’ choxa li chaab’il xna’leb’ ut k’eek’o xch’ool, “rik’in a’an”, k’a’ut naq ink’a’ taqakanab’ naq a’an tixb’eresi li qayiib’ankil ut qatzolb’al sa’ musiq’ej “jo’ chanru li naraj ut li nasaho’ wi’ xch’ool” ut ink’a’ jo’ chanru naqaj laa’o?¹⁸

Yo’yo a’an. Li Jesukristo a’an li Ralal Junaj Yo’lajenaq ut aj Tojol rix chixjunileb’ li winq. Xb’aan lix junelikil tojb’al rix li maak kixb’aanu, a’an wan rik’in li chaab’il na’leb’ ut naxnaw chixjunil re toxb’eresi sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in. Laj Jose Smith a’an lix profeet, sik’b’il ru re xk’ojob’ankil wi’chik lix awa’b’ejihom sa’ li ruchich’och’ sa’ xtz’aqalil. Laj Thomas S. Monson a’an lix yo’yookil profeet ut laj k’amol resil sa’ li kutan a’in. Ninwotz chi anchal inch’ool lin nawom chirix a’in, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.