Te Kabanea ni Mataroa, n te Kaaua ni Burooa
Te Atua e “kaniwanganiia akana a kakorakoraia n ukoukoria,” ngaia are ti riai n teimatoa ni karebwerebwe. Aine, tai bwarannano. Ukoukora te Atua ma nanom ni kabane.
Mwaneu aika kam tangiraki, raoraou, ai kakabwaiakira ngaira n ikotaki riki n te maungatabu ae tabangaki aei iaan ana kaetieti ao ana kairiiri ara burabeti ae tangiraki ao Beretitenti, Thomas S. Monson. Beretitenti, ti tangiriko ao ti boutokaiko! Ti ataia bwa ti tangiri ngkami mwanera inanon te Ekaretia.
I kan iriira te tetere ni maungatabu ni kabuta ae tamaroa aei are a babane nanoia iai aine n te Ekaretia.
Aine, ngkana I noori ngkami, akea te bwai ae I kona ni buokia ma tii iangoaia aine ake iai aia anainano inanon maiu; ake ngaiia moan aomata ni butimwaea te kakao n roko ao n nooria bwa aekakira rongorongon te Ekaretia.1 Iai buu ae tangiraki, Harriet, are I mate n tangiria n te tai are I moan nooria iai. Iai tinan Harriet, are e kaaina te Ekaretia e aki rang maan imwiin maten kainnabana n te kaentia. Ngkanne mwaaneu, tibu te aine, ao tibutoru te aine—aomata ni kabane aikai a riki bwa taan anainano aika tamaroa ibukiu. A uota otantaai ae koaua inanon maiu. A kaunga nanou n riki bwa te mwaane ae raoiroi ao te tia kairiiri n te Ekaretia ae namakini kainnanoia aomata. E na kaokoro maiu ngke arona bwa akea ngaiia!
Tao te bwai are e kakorakoraai ni kananorinanoai n ataia bwa te anainano ae titebo anne e riki bwa te banna mirion te tai ni kabuta te Ekaretia rinanon aia konabwai, taarena, wanawanaia, ao aia koaua aine aika iai aia onimaki n ai aromi.
Ngkai, tabeman ibuakomi a aki namakinna bwa a tau ni kamoamoaki n ae bati. Tao kam taku n ami iango bwa kam aki kakawaki n iai uaan ami anainano iaoia tabeman. Tao kam aki iangoia ae ngkami “aine n te onimaki” ibukina n tabetai kam karawawataki n te nanououa ke te maaku.
N te bong aei, Tera ngke I taetae nakoia naake a namakina te namakin aei—ao anne e kona n ae ngaira ni kabane n te tai teuana ma teuana. I kan taetae ibukin te onimaki—bwa aekakira, terana ae kona ao n aki kona ni karaoia, ao tera ae ti riai ni karaoia ni kamwakura mwaakan te onimaki inanon maiura.
Tera te Onimaki
Te onimaki bon te kakoaua ae matoa n te bwai are ti kakoaua—ara namakin ae korakora ae ngaia e uotira bwa ti na karaoi bwaai ke n tabetai tiaki karaoi. “Te onimaki bon te aki nanokokoraki ni bwaai aika ti kantaningai ae kakoaun bwaai aika ti aki noori.”2
Ngkae e mataata nanon aei n aia koaua aomata, n taai aika bati e kananokokoraki aei nakoia taan aki kakoaua. A ioioi atuuia ao n titiraki, “E na kanga temanna ni kakoaua te bwai ae aki nooria?” Irouia, aei kakoauana bwa akea rinanoakina raoi n te aro.
Te bwai are a kabwaka n aki oota bwa iai riki kawai n nooraki nakon are bon man matara, kawai riki n namakin nakon are bon man baira, kawai riki n ongo nakon are bon man taningara.
Bon te bwai ae kanga ai aron taneian te ataeinaine are e nakonako ma tibuna te unaine. Aia anene mannikiba e tangiraoi nakon te ataeinaine, ao e kateterei bwanaa ni kabane nakon tibuna.
“Ko ongo anne?” e bati ana titiraki te ataeinaine. Ma e bonotaninga tibuna ao e aki kona n ongo te bwanaa.
N tokina, e katorobubua tibuna ao n taku, “I karautaeka, nei nanou. Tibum e aki rang ongo raoi.”
E bati n rawawata te ataeinaine, ao e taua ubun tibuna iaon baina, e tarai kanoan matana, ao e taku, “Tibu, kakauongo riki!”
Iai reirei n te karaki aei ibukia taan aki kakoaua ao taan kakoaua. Tii ibukina ti aki kona n ongo te bwai teuana tiaki nanona bwa akea te bwai ae ti na kona n ongo. Uoman aomata a kona n ongo te rongorongo ae titebo ke ni wareka kibun te boki ao temanna e bae n namakina ana kakoaua te Tamnei, ngkai temanna e aki.
N angana teuana, n ara konabwai ni buokiia ara utu aika tangiraki n namakina bwanaan te Tamnei ao buburan, tamaroan, ana euangkerio Iesu Kristo, n tuangiia bwa a na “kakauongo riki” tao tiaki te anga ae ibuobuoki.
Tao te reirei ae nakoraoi—ibukin temanna ae tangiria ni karikirakea ana onimaki—e na kakauongo n ae kaokoro. E kaungaira te Abotoro ae Bauro n ukoukora te bwanaa are e taetae nakon tamneira tiaki tii nakon taningara. E reirei, “Te aomata ae te aro n aomata e aki kaki i nanona b’ai ake ana b’ai Tamnein te Atua: ba e taku ba te nanobaba; ao e aki kona n atai, ba a neneraki aroni baikai n te aro n Tamnei.”3 Ke ti na riai n iangoa ana taeka ana Natinuea ni Mwaane Santo Exupéry, are e taku: “Temanna e noora ae Itiaki mai inanona. Te bwai ae kakawaki e aki nooraki n te mata.”4
Mwaakan ao Tian te Onimaki
N tabetai, e aki beebete karikirakean te onimaki ni bwain te tamnei inanon maiura n te aonaaba n rabwata. Ma iai bonganan te konabwai, ibukina mwaakan te onimaki inanon maiura e kona n iai mwiina. Ti reireinaki ni booki aika tabu bwa rinanon te onimaki a karaoaki aonaaba, raan a bwenauaaki, maate a manga kautaki, karaanga ma maunga a mwaing man butiia.5
Iai tabeman a na bae n titiraki, “Ngkana e mwaakaroiroi te onimaki, bukin tera I aki kona ni karekea kaekaan au tataro mai inanou. I aki kainnanoa taari bwa e na bwenaua ke te maunga bwa e na mwaing. I tii tangiria bwa e na toki aorakiu ke a na ikabwarabure au karo ke raou n aki toki e kaoti iaon au mataroa ma bwabwati n uee ni baina teaina ao te mwamwa ni kabae n are teaina. Bukin tera au onimaki e aki kakoroa nanon anne?”
Te onimaki e mwaaka, ao n taai aika bati e riki inanon taian kakai. Ma e aki kakawaki mwaitira ara onimaki ae reke, iai baika uoua ae aki kona ni karaoaki n te onimaki. Ibukin teuana, e aki kona n uruana inaomatan temanna.
Temanna te aine ae tataro inanon ririki bwa natina te aine ae aki maiuakina te euangkerio e na okira ana nanai Kristo ao n namakinna bwa a taraa n aki kaekaaki ana tataro. Aei e kamaraki ngke e ongo kakaraki ibukiia natiia tabeman aika bakatae ake a tia n rairi nanoia man aia waaki.
Te kaangaanga tiaki aki taun te tataro ke karakon te onimaki. E tii tangiria n ataa anne, bwa ai aron naba marakin Tamara are i Karawa, E aki kairoroa temanna n rinea te kawai ae raoiroi. Te Atua e aki kairoroia oin Natina bwa a na Iriria n te aonaaba n tamnei. E na mwaitira kairoroara irouna ngkai ti mwananga rinanon te maiu n rabwata?
Te Atua e na butimwaaira ao ni kaumaakira. Te Atua e na karoko n aki kukua ma te tangira ao te namakin ao te kaunganano. Ma te Atua e na bon aki taumatoaira—are e na konaaki iai Ana babaire ae kakannato ibukin rikirakera ae akea tokina.
Te kauoua ni bwai ae aki karaoaki n te onimaki bon kairoroan ara kantaninga iaon te Atua. Ti aki kona ni kairoroia ngkana akea nanona iai—e aki kakawaki bwa etira are ti iangoia ke e kanga nanora n tataro. Iangoa te bwai are e rinanona Bauro, are e butiia te Uea n te tai ae mwaiti ni buokia man kataakina n tii ngaia—are e aranna “bwain kateketeken te iriko.” Ma anne tiaki ana kantaninga te Atua. N tokina e ataia Bauro bwa kataakina bon te kakabwaia, ao e kakaitaua te Atua n aki kaekaan ana tataro n te kawai are e kantaningaia.6
Kakoaua ao Onimaki
Tiaki, te kantaninga n te onimaki tiaki bitakin ana kantaninga te Atua ma e kakorakoraira ni mwakuria ana kantaninga te Atua. Te onimaki bon te kakoaua—ni kakoaua bwa te Atua e noora are ti aki nooria ao E ataa are ti aki ataia.7 N tabetai, kakoauan oin ara taratara ma ara motikitaeka e aki tau.
I reiakina aei ngke I bwairati n te wanikiba, ni boong ake I kiba inanon te mabubu n aiti ke te nang ao ni kona n noora tabeua te buuti mai moa. I riai n onimakin bwaai ni mwakuri ake a na tuangai bwa I mena iaa ao te tabo raa ae I bakatekea. I riai n ongo ni bwaanan te tia kairi kiban wanikiba. I riai n iriiri ana kairi temanna ma rongorongo aika eti nakon are I karekea. Temanna are I aki kona n nooria ma are I reiakinna n onimakinna. Temanna are e noora are I aki kona n nooria. I riai n onimakina ao ni mwakuri n te aro ae riai ni karokoaki raoi n tokin kawaiu ma te kawakinaki.
Te onimaki nanona bwa ti riai n aki tii onimakina wanawanan te Atua ma ti na onimakina Ana tangira naba. Nanona n onimakinna bwa e kororaoi tangirara iroun te Atua, bwa bwaai ake E karaoi—kakabwaia nako ake E anga ao ake E taui, ibukin taia—bon ibukin kukureira ae akea tokina.8
Ngkana iai iroura te aekaki n onimaki aei, e ngae ngke ti aki oota bukin tera a riki bwaai aika koaua ke bukin tera aki kaekaaki tataro aika koaua, ti kona n ataia bwa n te kabane bwaai ni kabane a na mataata raoi nanoia. “B’ai a bane n ibuobuoki ni karika te raoiroi i bukia akana tangira te Atua.”9
A na bane n eti bwaai. A na bane n nakoraoi.
Ti kona ni kakoaua bwa a na kaoti kaeka, ao ti na onimakinna bwa tiaki tii te kukurei ma taian kaeka, ti na rootaki n ana akoi, nanoanga, tituaraoi, ao n ana tangira Tamara are i Karawa ibukira, ngaira Natina.
Tii Teimatoa ni Karebwerebwe
Ni karokoa ngkai, ti mwakuri ni kaeti ma ara onimaki are ti karekea,10 n ukeuke n taainako ni karikirakea ara onimaki. N tabetai, tiaki te bwai ae beebete ni kakoroaki bukina. Naake a taotaonaki n nano, ake aki motinnano, ke n aki tarabwai a na kunea bwa e kaangaanga reken aia onimaki. Naake a waekoa ni bwara nanoia ke ni katabetabeaki a na aki rinanona. E kaoti te onimaki nakoia ake a nanorinano, ake a botumwaaka, ake a teimatoa.
E kaoti nakoia naake a teimatoa ni kekeiaki ni kakaonimaki.
Te koaua aei e kaotaki n te bwai are a rinanona uoman mitinare ataeinimwaane ake a mwakuri i Eurobe, te aono are e karako iai te rairaki n te bwabetito. I taku bwa e na mataata ibukiia n iangoia bwa te bwai are a karaoia a na akea te bitaki ae e na riki.
Ma mitinare aika uoman aikai iai aia onimaki ao a karaoa te motinnano. Iai te anua irouia are ngkana akea ae ongora n aia rongorongo, tiaki ibukina a anga aia konabwai ae tii te mwakorona.
N te bongina iai aia namakin bwa a na karoko n auti ni maeka ae aua borauaotaona. A waaki man te moan burooa ao ni karebwerebwe iaon mataroa nako, n anga ana rongorongo ni kamaiu Iesu Kristo ao Kaokan Ana Ekaretia.
Akea n te moan burooa ae a kan ongora irouia.
E taraa ni beebete ibukiia ni kangai, “Ti kataia. Ti a toki moa ikai. Ti a nako ni kataa riki teuana te auti.”
Ma mitinare aika uoman aikai iai aia onimaki ao a tauraoi ni mwakuri, ao ngaia are a karebwerebwe ni katoai mataroa n te kauoua ni burooa.
Riki, bon akea ae kan ongo.
Ti te arona naba ma te kateniua ni burooa. Ao ai te kaaua ngkanne—bon anne, ni karokoa are a karebwerebwe iaon te kabanea ni mataroa n te kaaua ni burooa.
Ngke e uki te mataroa, e moangare nakoia te ataeinaine ao n titirakiniia bwa a na tataninga ngkai e taetae moa ma tinana.
Tinana are bon 36 ana ririki ni maiu, e a tibwa mate kainnabana ao e a aki tangiria ni kan taetae ma mitinaren te Moomon. Ngaia are e tuangnga natina te aine bwa a na nako.
Ma e bubutia te nati te aine aei. A rangin tikiraoi ataeinimwaane aikai, e taku. Ao bon tii tabeua te miniti ae a na taetae nakoira.
Ma, rawana, e a kariaia te tina. A kanakoa aia rongorongo mitinare ao a anga te boki nakon te tina bwa e na warekia—ana Boki Moomon.
Imwiin nakoia, e a baireia te tina bwa tao e na wareki tabeua iteraniba.
E bane irouna te boki ae bwanin ni warekia inanon tabeua te bong.
E aki maan imwiina, te tina ae akea buuna ma ana utu a ruo n te ran ni bwabetitoaki.
Ngke a nako ni kaea aia mwaanga te utu ae uarereke i Frankfurt, Tiaman, te riikan n ataeinimwaane e noora tamaroan temanna te nati te aine ao e iango i bon irouna, “Mitinare aikai a rang tikiraoi aia mwakuri!”
Aran te riikan n ataeinimwaane anne bon Dieter Uchtdorf. Ao te ataeinaine ae manim—are e bubutia tinana bwa e na ongora irouia mitinare—e aranaki n arana ae boboto ae Harriet. E tangiraki irouia aomata ni kabane ake a kaitibo ma ngaia ngkai e kamaroroai ni mwamwanangau. E a tia ni kakabwaiai maiuia aomata aika mwaiti rinanon ana tangira ibukin te euangkerio ao anuana ae kakateke. Bon ngaia ootan maiu ae koaua
N taai aika bati I tabekarake nanou ni kakaitau ibukiia uoman mitinare ake a aki tei n te moan burooa! N taai aika bati I kaota au kakaitau mai nanou ibukin aia onimaki ao aia mwakuri.N taai aika bati I anga au karabwarabwa are e teimatoa n reitinako— ni bon karokoa te kaaua ni burooa, te kabanea ni mataroa.
E na Kaukaki Nakoim
N ara kakae ni kateimatoa te onimaki, n ara konabwai n reitaki ma te Atua ao Ana kantaninga, ti na uringa ana berita te Uea: “Kam na karebwerebwe, ao e na kaukaki nakoimi.”11
A na bwara nanora imwiin ara karebwerebwe n te moan mataroa ke te kauoua? N te moan buuroa ke n te kauoua?
Ke ti na teimatoa ni ukoukoria ni karokoa are ti roko n te kaaua ni burooa, te kabanea ni mataroa?
Te Atua e “kaniwanganiia akana a kakorakoraia n ukoukoria,”12 ma te kaniwanga anne e aki taneiai ni mena iakuun te moan mataroa. Ngaia are teimatoa ni karebwerebwe. Mwaneu tai bwarannano, Ukoukora te Atua ma nanom ni kabane. Kamwakura te onimaki. Nakonako inanon te raoiroi.
I berita bwa ngkana kam karaoa aei—e ngae ni karokoa te kaaua ni burooa, te kabanea ni mataroa—kam na karekei taian kaeka ake kam ukoukori. Kam na kunea te onimaki. Ao n te bongina kam na kaonaki ma te oota are e rikirake n ootamwaaka man ootamwaaka ni karokoa te bong ae kororaoi.”13
Mwaaneu aika tangiraki inanon Kristo, e koaua te Atua.
E maiu.
E tangiriko.
E kinai ngkami.
E atai ngkami.
E atai am bubuti mai nanomi.
E aki kamaunai ngkami.
E aki kaaki taekami.
Bon au koaua ao au kakabwaia n abotoro nakoimi ni bane ake kam namakina te koaua aei i bon ibukimi inanomi ao n ami iango. Maiu inanon te onimaki, raou aika tangiraki, ao “te Uea Atuara [e na] karikirakeko tengaa te tai ao ni kakabwaiako n aron are e a tia ni berita!”14
I katuka nakoimi au onimaki, au koaua, ao au kakoaua ae aki nanokokoraki bwa aei ana mwakuri te Atua. N aran ara tia Kamaiu ae Tangiraki, n aran Iesu Kristo, amen.