2010–2019
Te maha o te tahua, ’ōpani hope’a
’Ātopa 2016


Te maha o te tahua, ’ōpani hope’a

« E fa’autu’a te Atua i te feiā i ’imi pāpū Iāna ra », nō reira, ’a pātoto tāmau noa. Te mau tuahine, ’eiaha e fa’aru’e. ’A ’imi i te Atua ma tō ’outou ’ā’au ato’a.

E au mau tuahine here, e mau hoa here, auē ïa ha’amaita’i i tō tātou ha’aputuputu-fa’ahou-ra’a mai i teie ’āmuira’a na te ao nei i raro a’e i te arata’ira’a ’e te fa’aterera’a a tō tātou peropheta here ’e peresideni, Thomas S. Monson. Peresideni, ’ua here mātou ’e te pāturu nei ia ’oe ! ’Ua ’ite mātou ’ua here ’oe i te mau tuahine o te ’Ēkālesia.

E mea au nā’u ’ia haere mai i roto i teie tuha’a purera’a o te ’amuira’a rahi i fa’ata’ahia nā te mau tuahine o te ’Ēkālesia.

Te mau tuahine, ’ia ’ite ana’e au ia ’outou, e’ita tā’u e nehenehe ’eiaha e feruri i te mau vahine tei ha’aputapū pūai i tō’u orara’a : Tō’u mama rū’au ’e tō’u mama, nā ta’ata mātāmua tei fāri’i i te ani-manihini-ra’a ’ia haere ’e ’ia hi’o nō ni’a i te ’Ēkālesia.1 Tē vai ra tā’u vahine fa’aipoipo here, o Harriet, o tā’u i here i te taime mātāmua ’a ’ite ai au iāna. Tē vai ra te metua vahine o Harriet, tei tomo mai i roto i te ’Ēkālesia ’aita i maoro i muri iho i te pohera’a tāna tāne nō te ma’i māriri ’aita’ata. I muri iho tō’u tuahine, tā’u tamāhine, tā’u mo’otua tamāhine, ’e tā’u hina tamāhine---’ua riro pau roa teie mau ta’ata’ei ha’amaita’ira’a nō’u. ’Ua fa’atupu mau rātou i te hihi mahana i roto i tō’u orara’a. ’Ua fa’auru rātou iā’u ’ia riro ’ei tāne maita’i a’e ’e ’ei ta’ata fa’atere hāro’aro’a a’e nō te ’Ēkālesia. ’Āhiri ’aita rātou, e mea ta’a ’ē roa ïa tō’u orara’a !

Penei a’e te mea e fa’aha’eha’a rahi iā’u maori rā, te ’itera’a ïa ē, ’ua fa’a’itehia te reira huru ha’aputapū tō rātou e rave rahi mirioni taime ati a’e te ’Ēkālesia, na roto i te mau ’aravihi, te mau tāreni, te māramarama ’e te ’itera’a pāpū o te mau vahine fa’aro’o mai ia ’outou.

I teie nei, e riro paha te tahi pae ’o ’outou i te feruri ē, ’aita e au ia rātou teie huru ’āruera’a teitei. Tē feruri nei paha ’outou ē, e mea ha’iha’i roa ’outou nō te fa’atupu i te ha’aputapūra’a pāpū i ni’a ia vetahi ’ē. Penei a’e ’aita roa atu ’outou e fefuri nei ē, e « vahine fa’aro’o » ’outou i te mea ē, i te tahi taime, e mana’o fēa’a ’e ’aore rā e mana’o ri’ari’a tō roto ia ’outou.

I teie mahana, tē hina’aro nei au e paraparau i te mau ta’ata ato’a tei feruri mai te reira te huru---e tei roto paha tātou pā’āto’a i te reira huru i te tahi taime. Tē hina’aro nei au e paraparau nō ni’a i te fa’aro’o---e aha te reira, e aha tāna e nehenehe ’e ’aore rā, e’ita e nehenehe e rave, ’e e aha te tītauhia ia tātou nō te fa’a’ohipa i te mana o te fa’aro’o i roto i tō tātou orara’a.

E aha te fa’aro’o

Te fa’aro’o o te hō’ē ïa ’itera’a pūai nō te hō’ē mea o tā tātou e ti’aturi nei---hō’ē ’itera’a pūai o te tūra’i ia tātou ’ia rave i te mau mea o tā tātou e ’ore e rave. « Te fa’aro’o o te ’ite-pāpū-ra’a ïa i te mea tā tātou e tia’i nei ’e te pāpūra’a i te mea tā tātou e ’ore nei e ’ite ».2

E aura’a te reira nō te feiā e ti’aturi, āre’a nō te feiā ti’aturi ’ore ra, e ’ere ïa i te mea pāpū roa. E ta’iri’iri rātou i tō rātou upo’o ma te ui ē ; « Nāhea hō’ē ta’ata e pāpū ai i te mea e ’ore e ’ite-mata-hia e rātou ? » Nō rātou, te hō’ē teie fa’a’itera’a nō te huru ta’a ’ore o te ha’apa’ora’a fa’aro’o.

Te mea ’aore e ta’ahia ra e rātou maori rā, tē vai ra te tahi atu mau rāve’a nō te hi’o, ta’a ’ē atu i te hi’ora’a i tō tātou mata, te tahi atu mau rave’a nō te ’ite, ta’a ’ē atu i te ’ite fāfā o tō tātou rima, te tahi atu mau rāve’a nō te fa’aro’o, ta’a ’ē atu te fa’aro’ora’a o tō tātou tari’a.

Te hō’ē teie mea mai te huru i te ’itera’a o te hō’ē tamāhine tei haere e ori haere e tōna mama rū’au. E mea nehenehe te hīmene a te mau manu i te fa’aro’ora’a te tamāhine, ’e ’ua fa’a’ite ’oia i tōna mama rū’au i te mau ta’ira’a ato’a.

« Te fa’aro’o ra ānei ’oe i tera ? » te uira’a ïa a te tamāhine iti na ni’a iho noa. Terā rā, e tari’a turi tō tōna mama rū’au e ’aita tāna e nehenehe e fa’aro’o i te mau ta’ira’a.

I te pae hope’a, ’ua tūturi ihora te mama rū’au i raro e nā ’ō atura, « ’eiaha e ’ino’ino, e tā’u here iti. ’Aita o mama rū’au e fa’aro’o maita’i ».

Ma te au ’ore, ’ua tāpe’a ihora te tamāhine i te upo’o o tōna mama rū’au i roto i tōna na rima, ’ua hi’o pāpū i roto i tōna na mata e nā ’ō atura, « mama rū’au, fa’aro’o pūai a’e ! »

Tē vai ra te tahi mau ha’api’ira’a i roto i teie ‘ā’amu nō te feiā ti’aturi ’ore ’e nō te feiā ti’aturi. ’Eiaha nō te mea ē, ’aita e nehenehe ia tātou ’ia fa’aro’o i te hō’ē mea, ’aita ïa e vai ra hō’ē noa a’e mea e fa’aro’o. E nehenehe e piti ta’ata e fa’aro’o i te hō’ē ā parau poro’i ’e ’aore rā, e tai’o i te hō’ē ā pāpa’ira’a mo’a, e hō’ē te fāri’i i te fa’a’itera’a a te Vārua, āre’a te tahi ra, ’aita ïa.

’Āre’a rā, nō te tauturu i tei herehia e tātou ia ’ite i te reo o te Vārua ’e te nehenehe rahi mure ’ore ’e te hōhonu o te ’evanelia a Iesu Mesia, mai te mea ē, e parau tātou ia rātou ’ia « fa’aro’o pūai a’e » e’ita paha te reira e riro ’ei rāve’a tauturu.

Penei a’e te a’ora’a maita’i a’e---nō te hō’ē ta’ata e hina’aro e fa’arahi i te fa’aro’o---maori rā ’ia fa’aro’o ta’a ’ē atu. Tē fa’aitoito mai nei te ’āpōsetolo Paulo ia tātou ’ia ’imi i te reo e paraparau i tō tātou vārua ’eiaha i tō tātou noa tari’a. ’Ua ha’api’i mai ’oia ē, « e ’ore rā te ta’ata e ha’apa’o i tā te tino ra, e fāri’i mai i tā te Vārua o te Atua ra ; e mea ma’ama’a ïa iāna e ’ore ho’i ’oia e ’ite i te reira, nō te mea, i ’imihia te reira e te vārua ».3 ’Aore rā ’ia feruri tātou i te parau a te tamaiti hui ari’i nō te buka a Saint Exupery tei parau ē : « Hō’ē e ’ite māramarama noa ma te ’ā’au. Te mau mea faufa’a e ’ite-’ore-hia i te mata ».4

Te mana ’e te mau ’ōti’a o te fa’aro’o

I te tahi mau taime e ’ere i te mea ’ōhie ’ia fa’ahotu i te fa’aro’o i roto i te mau mea pae vārua ’a ora noa ai i roto i te ao tāhuti nei. Terā rā e mau’ara’a maita’i te tauto’ora’a, i te mea ē, e nehenehe te mana o te fa’aro’o i roto i tō tātou orara’a e riro ’ei mea hōhonu. Tē ha’api’i mai nei te mau pāpa’ira’a mo’a ia tātou ē, na roto i te fa’aro’o i hāmanihia ai te ao nei, i fa’ata’a-’ē-hia ai te mau pape, i fa’ati’ahia ai tei pohe, ’e i fa’anu’u-’ē-hia ai te mau mou’a i tō rātou ra haere’a.5

’Āre’a rā, e riro ā te tahi pae i te ui ē, « mai te peu ē e mana rahi tō te fa’aro’o, nō te aha ’aita e ti’a iā’u ’ia fāri’i i te hō’ē pāhonora’a i te hō’ē pure ’ā’au tae mau ? ’Aita vau e tītau nei ’ia fa’ata’a-’ē-hia te miti ’e ’aore rā ’ia fa’anu’uhia te mou’a. Hina’aro noa vau ’ia pe’e tō’u ma’i ’e ’aore rā ’ia fa’a’ore tō’u na metua i te hapa te tahi e te tahi ’e ’aore rā ’ia fâ mai te hō’ē hoa mure ’ore i tō’u ’ūputa ma te tāpe’a i te hō’ē pūpā tiare i roto i te hō’ē rima ’e te hō’ē tāpe’a rima i roto i te tahi rima. Nō te aha ’aita e ti’a i tō’u fa’aro’o ’ia fa’atupu i te reira ? »

E mana rahi tō te fa’aro’o, ’e e mea pinepine i te fa’atupu i te temeio. Terā rā, noa atu te huru fāito o tō tātou fa’aro’o, e piti mea e’ita e oti i te fa’aro’o ’ia rave. A tahi, e’ita ’oia e fa’a’ino i te ti’amāra’a o te tahi atu ta’ata.

’Ua pure te hō’ē vahine e rave rahi matahiti te maoro nō tāna tamāhine tei fa’aru’e i te ’Ēkālesia, ’ia ho’i mai i roto i te nana a te Mesia, ’e ’ua paruparu tōna mana’o i te mea ē, e au ra ’aita tāna mau pure i pāhonohia. ’Ua rahi roa atu tōna pe’ape’a ’a fa’aro’o ai ’oia i te mau ’ā’amu nō te tahi atu mau tamari’i pūhura tao’a tei tātarahapa i tō rātou mau haere’a.

E ’ere te fifi nō te nava’i ’ore te pure ’e ’aore rā, te iti te fa’aro’o. Tītau-noa-hia iāna ia ’ite ē, noa atu te māuiui rahi ō tō tātou Metua i te Ao ra, e ’ore roa ’Oia e fa’ahepo i te hō’ē ta’ata ’ia mā’iti i te ’ē’a o te parau ti’a. ’Aita te Atua i fa’ahepo i tāna iho mau tamari’i ’ia pe’e mai Iāna i te ao hou te tahuti nei. E aha atu ïa te ’orera’a ’Oia e fa’ahepo ia tātou i teie nei ’a rātere ai tātou i roto i teie orara’a tāhuti nei ?

E ani manihini te Atua e tāparu. E fa’atoro mai te Atua i te rima ma te rohirohi ’ore, ma te here e ma te fa’auru ’e te fa’aitoito. E ’ore roa atu rā te Atua e fa’ahepo---na te reira e ha’amou i tāna fa’anahonahora’a rahi nō tō tātou haerera’a mure ’ore i mua.

Te piti o te ’ohipa e ’ore te fa’aro’o e nehenehe e rave o te fa’ahepora’a ïa i te Atua i tō tātou hina’aro. E’ita tā tātou e nehenehe e fa’ahepo i te Atua ’ia ha’apa’o i tō tātou mau hina’aro---noa atu te ti’a o tō tātou ferurira’a ’e ’aore rā noa atu e pure tātou ma te ’ā’au tae. ’A feruri na ia Paulo, tei tāparu i te Fatu e rave rahi taime ia tāmarūhia tōna ati, tāna ho’i i parau ra ē, « te hō’ē tara i roto i te tino ». E ’ere rā te reira i te hina’aro o te Atua. I te pae hope’a ’ua ’ite a’era Paulo ē, ’ua riro tōna ’ati ’ei ha’amaita’ira’a, ’e ’ua ha’amaita’i atura ’oia i te Atua nō te ’orera’a e pāhono i tāna mau pure mai te au i tāna i tia’i ra.6

Te ti’aturi ’e te fa’aro’o

’Aita, te tumu o te fa’aro’o e ’ere i te tauira’a i te hina’aro o te Atua, o te ha’apūaira’a rā ia tātou ’ia ha’apa’o i te hina’aro o te Atua. Te fa’aro’o o te ti’aturi ïa---ti’aturi ē ’ua ’ite te Atua i tā tātou e ’ore e ’ite nei, ’e e ’ite ’Oia i tā tātou e ’ore e rave nei.7 I te tahi mau taime, ’aita e nava’i ’ia ti’aturi noa i tā tātou iho hi’ora’a ’ātea ’e tā tātou ha’avāra’a.

’Ua ha’api’i mai au i te reira i roto i tō’u tōro’a pairati manureva, i te mau mahana e tītauhia ai au ’ia rere na roto i te rūpehu ta’ota’o ’e ’aore rā na roto i te mau ata e te tahi noa tau metera e ’itehia atu i mua. Tītauhia iā’u ’ia ha’apa’o i te mau materia o te fa’a’ite mai iā’u ē tei hea vau e te tere nei au i hea. Tītauhia iā’u ’ia fa’aro’o i te reo o te pū hi’opo’ara’a terera’a na te reva. E ti’a iā’u ’ia pe’e i te arata’ira’a a te ta’ata tei mau i te mau ha’amāramaramara’a tano a’e i tā’u. Te hō’ē ta’ata ’aita vau e ’ite ra o tā’u rā i ha’api’i i te ti’aturi. Te hō’ē ta’ata o te nehenehe e ’ite i te mea e’ita tā’u e nehenehe e ’ite. E ti’a iā’u ’ia ti’aturi ’e ’ia rave ma te au nō te tapae ma te hau i te vāhi tapaera’a.

Te aura’a o te fa’aro’o, tō tātou ïa ti’aturira’a ’eiaha i ni’a noa i te pa’ari o te Atua i ni’a ato’a rā i Tōna here. Tōna aura’a maori rā, e here fāito ti’a mau tō te Atua ia tātou, te mau mea ato’a tāna e rave---te mau ha’amaita’ira’a ato’a tāna e hōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a ato’a tāna e tāpe’a, nō te hō’ē taime---nō tō tātou ïa ’oa’oa mure ’ore.8

Na roto i teie huru fa’aro’o, noa atu ē, ’aita paha tātou e māramarama ra nō te aha te tahi mau mea e tupu ai ’e ’aore rā, nō te aha te tahi mau pure i ’ore ai i pahonohia, e nehenehe tā tātou e ’ite ē, i te pae hope’a e aura’a tō te mau mea ato’a. « Tē fa’atupu nei te mau mea ato’a i te maita’i nō te feiā e hina’aro i te Atua ».9

E ’āfaro te mau mea ato’a. E maita’i te mau mea ato’a.

Mea pāpū ia tātou ē, e tae mai te mau pāhonora’a, ’e e ti’aturi tātou e’ita tātou e māuruuru noa i te mau pāhonora’a, e pāremo rā tātou i te aroha, te maita’i, te ’ā’au hōro’a ’e te here o tō tātou Metua i te ao ra nō tātou, tāna mau tamari’i.

’A tāmau noa i te pātoto

E tae noa atu i te taime, e haere ai tātou na roto i te fāito fa’aro’o e vai ra i roto ia tātou,10 ma te ’imi tāmau noa ’ia fa’arahi i tō tātou fa’aro’o. I te tahi mau taime e ’ere teie i te ’ohipa na’ina’i. O rātou ’aita e fa’a’oroma’i, ’aita e hōro’a mau ia rātou, ’e ’aore rā, e mea tau’a ’ore, e feruri rātou ē, e’ita e roa’a te fa’aro’o. O rātou o te paruparu ’oi’oi te mana’o ’e ’aore rā, e nevaneva, e mea fifi nō rātou ’ia ’ite i te reira. E tae mai te fa’aro’o i te ta’ata ha’eha’a, tei itoito, tei tāmau māite noa.

E tae mai te fa’aro’o i te feiā e aufau i te ho’o o te ha’apa’o maita’i.

’Ua fa’ahōho’ahia teie parau mau i roto i te ’ohipa tei tupu i ni’a i nā misiōnare taure’are’a e piti tei tāvini i Europa, i roto i te hō’ē vāhi e mea iti roa te bāpetizora’a fa’afāriu. Tē mana’o nei au ē, e ti’a ia rāua ’ia feruri ē, te ’ohipa tā rāua i rave, e’ita ïa e fa’atupu i te hō’ē ta’a-’ē-ra’a rahi.

Terā rā, e fa’aro’o tō teie nā misiōnare, ’e na te reira i fa’auru ia rāua ’ia rave i te ’ohipa. ’Ua feruri rāua ē, mai te mea ’aita hō’ē ta’ata e fa’aro’o mai i tā rāua parau poro’i, e ’ere ïa nō te mea ē, ’ua rave ri’iri’i noa rāua i te ’ohipa.

I te hō’ē mahana, ’ua fa’auruhia rāua e haere e fārerei i te mau ta’ata e noho ra i roto i te hō’ē fare nohora’a maita’i e maha tahua. ’Ua ha’amata rāua na ni’a i te tahua mātāmua ’e ’ua pātoto i ni’a i te ’ōpani tāta’itahi, ma te vauvau i tā rāua parau poro’i fa’aora nō ni’a ia Iesu Mesia ’e te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o tāna ’Ēkālesia.

Hōho’a
O te fare tahua nohora’a i te tamari’ira’a te tuahine Uchtdorf

’Aore hō’ē ta’ata i ni’a i te tahua mātāmua i fa’aro’o mai ia rāua.

Auē ïa te ’ōhie ia parau ē, « ’ua tāmata tāua. E fa’aoti tāua i’ō nei. Haere ana’e ’e e tamata i te tahi atu fare tahua ».

Terā rā, e fa’aro’o tō teie nā misiōnare ’e ’ua ineine e ’ohipa, ’e nō reira, ’ua pātoto rāua i ni’a i te mau ’ōpani ato’a i ni’a i te tahua piti.

Hō’ē ā huru, ’aita hō’ē ta’ata i fa’aro’o mai.

Hō’ē ā huru i ni’a i te tahua toru. E mai te reira ato’a te tahua maha---tae roa atu i te taime ’a pātoto ai rāua i ni’a i te ’ōpani hope’a o te tahua maha.

I te mātarara’a mai taua ’ōpani ra, hō’ē tamāhine tei ’ata’ata mai ia rāua ’e ’ua ani mai ra ’ia tia’i ri’i e haere ’oia e paraparau i tōna māmā.

E 36 noa matahiti tō tōna māmā, nō pohe noa a’e nei ho’i tāna tāne. ’Ua parau mai ra tōna māmā iāna ’ia parau i te mau misiōnare ’ia ho’i ’e ’aita ’oia e ’ana’anatae i te paraparau i te mau misiōnare momoni.

’Ua tāparu rā te tamāhine iāna. E mea maita’i roa teie nā taure’are’a, tāna ïa parau. Nō te tahi noa ho’i nau minuti ri’i.

’Ua fāri’i te māmā ma te au ’ore. ’Ua vauvau atura nā misiōnare i tā rāua parau poro’i ’e ’ua hōro’a atura i te hō’ē buka i te māmā ra nō te tai’o---te Buka a Moromona.

’Ia reva atu rāua, ’ua fa’aoti a’era te māmā e tai’o ’oia i te tahi a’e mau ’api ri’i.

Tau mahana ri’i i muri mai ’ua hope iāna te buka tā’āto’a i te tai’o.

Hōho’a
Te ’utuāfare o te tuahine Uchtdorf e te mau misiōnare

’Aita i maoro i muri mai, ’ua tomo ’oia e tāna na tamāhine i roto i te pape nō te bāpetizora’a

’Ia haere mai teie ’utuāfare na’ina’i i te ’āma’a i Francfort Heremani, ’ua ’ite a’era hō’ē diakono ’āpī i te nehenehe o te hō’ē o teie na tamāhine ’e ’ua feruri a’era ē, « e ’ohipa maita’i roa tā teie nā misiōnare e rave nei ! »

Te i’oa o taua diakono ‘āpī ra, o Dieter Uchtdorf ïa. ’E te tamāhine hāviti---te tamāhine tei tāparu i tōna māmā ’ia fa’aro’o i te mau misiōnare---e i’oa nō te ao ra tōna, o Harriet. ’Ua riro ’oia ’ei fa’aurura’a na te ao nei ’a ’āpiti mai ai ’oia iā’u i roto i tō’u mau tere. ’Ua ha’amaita’i ’oia te mau orara’a o e rave rahi ta’ata na roto i tōna here i te ’evanelia ’e tōna huru ta’ata pe’epe’e. O ’oia mau te hihi mahana o tō’u orara’a.

Hōho’a
Te tuahine Uchtdorf e paraparau i te reo Norevetia

Auē te pinepine tō’u fa’ateiteira’a i tō’u ’ā’au i te māuruuru i nā misiōnare tei ’ore i fa’aoti i te tahua mātāmua ! Auē te pinepine te fa’a’itera’a tō’u ’ā’au i te māuruuru nō tō rāua fa’aro’o ’e te ’ohipa Auē te pinepine o tō’u māuruuru ē, ’ua rave tāmau noa rāua---e tae roa atu i te tahua maha, te ’ōpani hope’a.

E ’īritihia mai te ’ōpani ia ’outou.

I roto i tā tātou tuatāpapara’a i te fa’aro’o tāmau māite, i roto i tā tātou tūtavara’a ’ia natihia tātou i te ao mure ’ore, ha’amana’o tātou i te fafaura’a a te Fatu : « E pātoto atu, e ’īritihia mai te ’ōpani ia ’outou ».11

E fa’aru’e ānei tātou i muri a’e i te pātotora’a i te hō’ē ’ōpani ’e ’aore rā i te piti ? Hō’ē tahua ’e ’aore ra e piti ?

’E ’aore rā, e tāmau noa ānei tātou i te ’imi e tae roa atu i te tahua maha, te ’ōpani hope’a ?

« E fa’autu’a te Atua i te feiā i ’imi pāpū iāna ra », 12 terā rā, e ’ere te reira utu’a tei muri mai i te ’ōpani mātāmua. Nō reira, ’a pātoto tāmau noa. ’Eiaha e fa’aruʻe. ’A ’imi i te Atua ma tō ’outou ’ā’au ato’a. ’A fa’a’ohipa i te fa’aro’o. ’A haere ma te parau ti’a.

Tē fafau atu nei au ē, mai te mea e na reira ’outou---e tae roa atu i te tahua maha, te ’ōpani hope’a---e fāri’i ’outou i te ’itera’a tā ’outou e ’imi ra. E ’iteahia te fa’aro’o ia ’outou. E ’ia tae i te hō’ē mahana e ’ī ’outou i te māramarama o te tupu i te « ’ana’anara’a e tae noa atu i te mahana mau ra ».13

E ā’u mau tuahine here i roto i te Mesia, tē vai mau nei te Atua.

Tē ora nei ’Oia.

Tē here nei ’Oia ia ’outou.

Ua ite Oia ia outou.

Tē hāroaroa nei ’Oia ia ’outou.

Tē ’ite nei ’Oia i te tāparu muhu ’ore a tō ’outou ’ā’au.

’Aita ’oia i fa’aru’e ia ’outou.

E’ita roa ’Oia e fa’aru’e ia ’outou.

Teie tō’u ’itera’a pāpū ’e tā’u ha’amaita’ira’a ’āpōsetolo ia ’outou tāta’itahi ē e ’ite ’outou i roto i tō ’outou ’ā’au ’e te vārua i teie parau mau fa’ahiahia nō ’outou iho. ’A ora ma te fa’aro’o, te mau hoa here, te mau tuahine here ’e « ia fa’arahi mai ā te Fatu tō [tātou] Atua ia ’outou, e ’ia riro te ta’ata hō’ē ra ’ei tausani ’e ’ia ha’amaita’i mai ho’i ia ’outou i tāna ho’i i parau mai ia ’outou na ! »14

Tē vaiiho atu nei au i tō’u fa’aro’o ia ’outou na, ’e tō’u ti’aturira’a pāpū, e tō’u ’itera’a pāpū ’e te ’āueue ’ore ē e ’ohipa teie na te Atua. I te i‘oa mo’a o tō tātou Fa’aora Here, o Iesu Mesia, ’āmene.